Bjørn Erlend Dæhlie (ur. 19 czerwca1967 w Elverum) – norweskibiegacz narciarski, dwunastokrotny medalista olimpijski, siedemnastokrotny medalista mistrzostw świata, sześciokrotny zdobywca Pucharu Świata oraz osiemnastokrotny mistrz Norwegii. Jeden z najbardziej utytułowanych zawodników w historii sportu.
Kariera
Urodził się w niewielkim mieście Elverum. Zarówno jego matka Bjørg, jak i ojciec Erling byli nauczycielami. Bjørn ma także siostrę imieniem Hilde. W wieku 14 lat zaczął na poważnie trenować narciarstwo klasyczne, chociaż początkowo była to kombinacja norweska. Za namową trenera od 16 roku życia przerzucił się na biegi narciarskie, trenując w klubie Bjerke IL[1]. W 1987 roku wystąpił na mistrzostwach świata juniorów w Asiago, gdzie był czwarty na dystansie 30 km stylem dowolnym, a w biegu na 10 km techniką klasyczną zajął 24. miejsce[2].
W Pucharze Świata w biegach narciarskich zadebiutował w sezonie 1988/1989. Nie stanął ani razu na podium, ale w paru zawodach, w których wziął udział, zgromadził wystarczającą liczbę punktów, by zakończyć ten sezon na dobrej jak na debiutanta 14 pozycji. W każdym kolejnym sezonie zawsze co najmniej dwukrotnie wygrywał zawody PŚ. Swoje pierwsze miejsce na podium i zarazem pierwsze zwycięstwo w Pucharze Świata odniósł w amerykańskimSoldier Hollow, gdzie triumfował w biegu na 15 km techniką klasyczną. Łącznie wygrał 46 zawodów, a 81 razy stawał na podium. Do dziś żaden inny biegacz narciarski nie zbliżył się do tego osiągnięcia.
Najlepsze wyniki osiągnął w sezonach 1996/1997 i 1998/1999, kiedy triumfował w klasyfikacji generalnej i w klasyfikacji sprintu, a w klasyfikacji biegów długodystansowych był drugi. W klasyfikacji generalnej triumfował także w sezonach 1991/1992, 1992/1993, 1994/1995 i 1995/1996. Łącznie 6 razy zwyciężał w klasyfikacji generalnej. Żadnemu innemu biegaczowi nie udało się pobić, ani chociażby wyrównać tego osiągnięcia. Drugim najbardziej utytułowanym biegaczem pod tym względem jest SzwedGunde Svan, który pięciokrotnie triumfował w PŚ. Dæhlie był także drugi w klasyfikacji generalnej w sezonach 1993/1994 i 1997/1998 oraz trzeci w sezonach 1989/1990 oraz 1990/1991. W sezonie był także drugi 1997/1998 w klasyfikacji sprintu i klasyfikacji długodystansowej.
Nie zdołał się zakwalifikować do kadry Norwegii na igrzyska w Calgary. Jego olimpijskim debiutem były więc igrzyska w Albertville, na których zdobył 4 medale. Pierwszym był srebrny medal w biegu na 30 km techniką klasyczną, w którym uległ jedynie swojemu rodakowi Vegardowi Ulvangowi. Kolejnymi były złote medale w biegu pościgowym 10+15 km, w biegu na 50 km techniką dowolną oraz w sztafecie 4 × 10 km. Sztafeta norweska startowała tam w składzie: Terje Langli, Vegard Ulvang, Kristen Skjeldal i Bjørn Dæhlie. Podobne wyniki uzyskał na Igrzyskach olimpijskich w Lillehammer, gdzie został mistrzem olimpijskim w biegu na 10 km techniką klasyczną oraz w biegu pościgowym 10+15 km. Ponadto zdobył także razem ze Sture Sivertsenem, Ulvangiem i Thomasem Alsgaardem srebrny medal w sztafecie. igrzyska olimpijskie w Nagano były ostatnimi w jego karierze. Zdobył tam kolejne trzy złote medale: w biegu na 10 km techniką klasyczną, 50 km techniką dowolną oraz, wspólnie z Sivertsenem, Erlingiem Jevne i Alsgaardem, w sztafecie 4 × 10 km. Na tych samych igrzyskach zdobył także srebrny medal w biegu pościgowym 10+15 km, przegrywając jedynie z Alsgaardem.
Oceniając dorobek olimpijski Norwega warto wziąć pod uwagę fakt, iż igrzyska w Albertville i Lillehammer odbyły się wyjątkowo po dwóch latach, a nie jak zazwyczaj ma to miejsce – po czterech. Międzynarodowemu Komitetowi Olimpijskiemu chodziło o to, żeby oddzielić zimowe igrzyska od letnich w ten sposób, aby nie odbywały się w tym samym roku co miało miejsce przed 1994 rokiem.
W 1989 r. zadebiutował na mistrzostwach świata biorąc udział w mistrzostwach w Lahti. Zajął tam 11. miejsce w biegu na 50 km techniką dowolną. Swój pierwszy medal zdobył na mistrzostwach świata w Val di Fiemme, gdzie zwyciężył w biegu na 15 km stylem dowolnym. Na tych mistrzostwach zdobył także drugi złoty medal zwyciężając razem z Øyvindem Skaanesem, Terje Langlim i Vegardem Ulvangiem w sztafecie 4 × 10 km. Dwa lata później, na mistrzostwach świata w Falun zwyciężył w biegu pościgowym 10+15 km oraz w biegu na 30 km stylem klasycznym, a sztafeta norweska z Bjørnem w składzie obroniła tytuł wywalczony w Val di Fiemme. Na tych samym mistrzostwach zajął także 3. miejsce w biegu na 50 km technika dowolną, wyprzedzili go jedynie pierwszy na mecie Szwed Torgny Mogren oraz FrancuzHervé Balland. Podczas mistrzostw świata w Thunder Bay Dæhlie zdobył jeden złoty medal, w sztafecie 4 × 10 km, razem z Sivertsenem, Jevne i Alsgaardem. Indywidualnie zdobył trzy srebrne medale: na 50 km techniką dowolną, gdzie uległ WłochowiSilvio Faunerowi oraz na 10 i 30 km techniką klasyczną, gdzie górą był jeden z jego największych rywali, reprezentant KazachstanuWładimir Smirnow. Na mistrzostwach świata w Trondheim sztafeta norweska, w której ponownie startował Dæhlie, po raz czwarty z rzędu wywalczyła złoty medal. Indywidualnie został mistrzem świata w biegu pościgowym 10+15 km i biegu na 10 km techniką klasyczną. Zdobył także srebrny medal w biegu na 30 km stylem dowolnym, ulegając jedynie Aleksiejowi Prokurorowowi z Rosji, oraz brązowy medal na dystansie 50 km techniką klasyczną, bieg ten wygrał FinMika Myllylä. Na swoich ostatnich mistrzostwach rozgrywanych w Ramsau w 1999 r. indywidualnie zdobył tylko jeden medal, w biegu na 30 km techniką dowolną. Sztafeta norweska wywalczyła tym razem srebrny medal, przegrywając złoto z Austriakami na ostatniej zmianie o 0,2 s. W sztafecie wystąpili kolejno Espen Bjervig, Erling Jevne, Bjørn Dæhlie i Thomas Alsgaard.
Dæhlie jest także osiemnastokrotnym mistrzem Norwegii w biegach narciarskich.
Emerytura
W 2001 r. zakończył karierę w wieku 33 lat. Powodem podjęcia takiej decyzji był wypadek jakiego Bjørn doznał w sierpniu 1999 r. podczas treningu na nartorolkach. Odniesiona kontuzja spowodowała, że nie mógł trenować tak intensywnie jak przed wypadkiem i musiał zrezygnować z marzeń o kolejnych medalach na mistrzostwach świata w Lahti oraz igrzyskach olimpijskich w Salt Lake City. 29 marca 2001 r. na konferencji prasowej ogłosił swoją decyzję[3].
Obecnie Bjørn mieszka w Nannestad, około 60 km na północ od Oslo, razem z żoną Vilde i dwoma synami: Sivertem (ur. 1994) i Sanderem (ur. 1997). W 1996 r. Dæhlie założył firmę Bjørn Dæhlie Technical Wear produkującą odzież sportową. W 2001 r. sprzedał firmę szwajcarskiej grupie ODLO, z którą podpisał umowę licencyjną. Współpracę ze szwajcarską grupą zakończył w 2007 r. Wrócił do Norwegii i założył nową firmę BJ Sports. Głównym rynkiem firmy jest Norwegia, chociaż marka dostępna jest także między innymi w Finlandii, Niemczech, Szwajcarii, Rosji i USA[1].
Inwestuje także w rynek nieruchomości. Inwestycje te przyniosły mu zysku rzędu 250 milionów koron norweskich. Ponadto Dæhlie występuje także w reklamach, był jednym z prowadzących program telewizyjny Gutta på tur, wspiera organizacje wspomagające osoby ze stwardnieniem rozsianym[4]. Dæhlie pracował także typ wiązania do butów biegowych Salomon Nordic System Pilot Bindings.
W 2009 r. Dæhlie wystartował w amerykańskim maratonie narciarskim American Birkebeiner, znajdującego się w programie Worldloppet najdłuższego biegu narciarskiego w Północnej Ameryce. Bieg na 54 km stylem klasycznym z Cable do Hayward w stanie Wisconsin ukończył na drugim miejscu, przegrywając o 0,1 s[4].
W klasyfikacji ISK na najlepszych sportowców świata w 1998 r. zajął 9. miejsce. Z racji swoich sukcesów do dziś uważany jest przez wielu za najwybitniejszego sportowca zimowego w historii[5][6]. Jego rekord medali olimpijskich w 2014 najpierw wyrównał, a następnie poprawił, inny Norweg – biathlonistaOle Einar Bjørndalen.
_2011.jpg)
