9K79 Toczka

9K79 Toczka
Ilustracja
Państwo

 ZSRR

Inne nazwy

OTR-21, SS-21 Scarab

Typ

SRBM

Przeznaczenie

pocisk taktyczny

Wyrzutnia

lądowy, mobilny TEL

Długość

6400 mm

Średnica

650 mm

Rozpiętość

1440 mm

Masa startowa

2000 kg

Napęd

jednostopniowy na paliwo stałe
ciąg: 9788 N

Zasięg

• Toczka, Toczka-R: 70 km
• Toczka-U: 120 km

Naprowadzanie

bezwładnościowe

Celność

CEP: 160 m

Głowica

odłamkowa 9N123F (482 kg)
kasetowa 9N123K (482 kg)
jądrowa 9N123B o mocy 10kT lub 9N123B1 o mocy 100kT

Multimedia w Wikimedia Commons
Wyrzutnia 9P129 w położeniu bojowym.
Załadunek rakiety na wyrzutnię.
Ostatni start „Toczki” w Wojsku Polskim. Miejsce startu - lotnisko Broczyno (okolice Czaplinka), miejsce upadku rakiety - poligon drawski.

9K79 Toczka – radziecki taktyczny zestaw rakietowy klasy ziemia-ziemia z pociskami balistycznymi krótkiego zasięgu 9M79F, 9M79K lub 9M79B na lądowej platformie samochodowej z wyrzutnią klasy TEL, przeznaczony do rażenia celów punktowych. Według traktatu INF oznaczony był OTR-21, znany jest też pod nazwą kodową NATO SS-21 Scarab.

Historia

Początki opracowywania systemu sięgają pierwszej połowy lat sześćdziesiątych XX wieku, kiedy to dostrzeżono w ZSRR potrzebę zastąpienia niekierowanych rakiet taktycznych 9K52 Łuna-M przez nowy system o większej precyzji strzału, co wymagało wprowadzenia kierowania pocisku w locie[1]. Pierwotnie w tym celu w biurze konstrukcyjnym OKB-2 (późniejsze MKB Fakieł) opracowano projekt pocisku W-612 dla lądowego zestawu taktycznego Jastrieb, na podstawie rakiety W-611 morskiego systemu przeciwlotniczego M-11 Sztorm[1]. Zakładano zastosowanie zdalnego radiokomendowego układu kierowania, użytego wcześniej w lądowym systemie taktycznym z pociskami skrzydlatymi FKR-1, jednak taki układ okazał się moralnie przestarzały i w nowym pocisku konieczny był autonomiczny układ kierowania typu „wystrzel i zapomnij”[1]. Wobec tego w 1965 roku opracowano nowy projekt z pociskiem W-614 dla nowego zestawu nazwanego Toczka, w którym również wykorzystano korpus i silnik rakietowy z pocisku W-611, jednak zakładano użycie bezwładnościowego systemu kierowania i silnej głowicy bojowej o dużej skuteczności[1].

W 1966 roku biuro OKB-2 musiało przekazać jednak, prawdopodobnie z powodu przeciążenia innymi projektami, dokumentację do Biura Konstrukcyjnego Budowy Maszyn z Kołomny (KBM, dawne SKB GA), któremu powierzono dalszy rozwój systemu[1]. Zapoczątkowało to rolę KBM jako głównego biura opracowującego pociski taktyczne i operacyjne dla radzieckich i rosyjskich wojsk lądowych[1]. Na tym etapie wprowadzono korekty do projektu, po czym oficjalnie prace zlecono postanowieniem Rady Ministrów ZSRR 4 marca 1968 roku[1]. Skonstruowanie i produkcję wyrzutni oraz innych pojazdów zestawu powierzono natomiast Zakładom Barrikady w Wołgogradzie[1]. Wyrzutnię zabudowano na podwoziu trzyosiowej amfibii terenowej BAZ-5921, produkowanej przez zakłady BAZ w Briańsku[2]. Prace nad pociskiem szybko posuwały się do przodu i od 1970 roku prowadzono pierwsze próby silnika, a w następnym roku na poligonie Kapustin Jar dokonano pierwszych próbnych startów kompletnych pocisków z eksperymentalnej wyrzutni 9P129[2]. W 1975 roku po pozytywnych próbach przyjęto kompleks pod oznaczeniem GRAU: 9K79 i nazwą Toczka (pol. kropka, punkt) na uzbrojenie[2]. Nieco wcześniej, bo już w 1973 rozpoczęto produkcję pocisków 9M79 w Pietropawłowskich Zakładach Ciężkiego Przemysłu Maszynowego (w 1988 roku przeniesioną do Wotkińskich Zakładów Mechanicznych), a od maja 1974 ruszyła produkcja podwozi pływających BAZ-5921/5922 dla wyrzutni 9P129 i pojazdów transportowych 9T218[2].

Już w 1971 roku zdecydowano opracować modyfikację zestawu oznaczoną Toczka-R, dostosowaną do wystrzeliwania pocisków przeciwradarowych[3]. W pocisku oznaczonym 9M79M można było zastosować pasywną głowicę samonaprowadzającą się na źródła emisji elektromagnetycznej – przede wszystkim stacje radiolokacyjne obrony przeciwlotniczej[3]. Zmodyfikowano w tym celu wyrzutnię 9P129M, która mogła odpalać także zwykłe pociski[3]. Zasięg pozostał taki sam, do 70 km, a błąd trafienia nie przewyższał 45 m[3]. Po przedłużającym się etapie rozwoju, nową wersję przyjęto na uzbrojenie w 1983 roku i od tego roku też produkowano wyrzutnie 9P129M zamiast dotychczasowych[3].

Głębszą modernizację systemu stanowił zestaw Toczka-U, wprowadzony na uzbrojenie w 1989 roku[4]. Dzięki ulepszeniom pocisku i zastosowaniu nowego paliwa rakietowego, głównym ulepszeniem stało się zwiększenie zasięgu pocisku do 120 km oraz dokładności trafienia[4]. Wykorzystywane pociski 9M79-1 różnią się od poprzednich jedynie detalami, między innymi nieznacznie przesunięto do przodu skrzydła[4]. Zmodyfikowano też wyrzutnię do wersji 9P129-1M lub 9P129-1 w uproszczonej wersji niedostosowanej do rakiet przeciwradiolokacyjnych[5].

Służba

Nowe systemy zaczęto wprowadzać około 1978 roku[2]. Na większą skalę pojawiły się w uzbrojeniu od 1981 roku, kiedy trafiły przede wszystkim do dywizjonów artylerii stacjonujących w NRD i Czechosłowacji, a następnie w pozostałych oddziałach Zachodniej Grupy Wojsk[6]. Początkowo używane były na szczeblu dywizyjnym - dywizjon rakiet taktycznych w składzie 4 lub 6 wyrzutni wchodził w skład dywizji pancernych i zmechanizowanych. Od połowy lat 80. zaczęto je wycofywać z dywizji i tworzyć brygady rakiet taktycznych na szczeblu armii (12-18 wyrzutni)[7]. Do końca lat osiemdziesiątych na uzbrojeniu ZSRR było około 250 wyrzutni z których sformowano 15 brygad (w każdej 12-18 wyrzutni) i osiem dywizjonów. Po zaspokojeniu potrzeb własnych wojsk, zestaw został dopuszczony do eksportu dla armii państw Układu Warszawskiego, do Wojska Polskiego trafiły w 1987 roku – zakupiono cztery wyrzutnie i niezbędne pojazdy dla dywizjonu oraz zapas pocisków. Wyposażony w nie został 7 dywizjon rakiet taktycznych (7 drt) w Budowie. Więcej egzemplarzy nie zakupiono z powodu katastrofalnego stanu gospodarczego kraju i wielokrotnie wyższej ceny niż poprzedni kompleks taktyczny Łuna-M[8]. W 2005 roku zestaw został wycofany ze służby ze względu na brak części zamiennych, wyczerpanie resursu rakiet oraz brak bazy remontowej. W ograniczonym zakresie weszły na uzbrojenie pozostałych krajów UW, oprócz Rumunii. Zakupiły go także Irak, Syria, Libia i Jemen oraz KRLD.

Przeznaczony jest do zwalczania środków ogniowych i rozpoznania przeciwnika, stanowisk dowodzenia oraz zgrupowań techniki bojowej, składów amunicji i innych materiałów.

Użycie bojowe

W 1999 użyto ich w Czeczenii. Działania oddziału rakiet 58 Armii ujawniły jednak wady systemu. Były to między innymi: niski poziom automatyzacji dowodzenia i niedostateczna efektywność konwencjonalnych głowic rakiety[9].

9K79 były używane przez Siły Zbrojne Federacji Rosyjskiej także w wojnie w Gruzji w 2008 roku. Według USA, 8 sierpnia ostrzelano Toczkami terytorium zachodniej Gruzji z Abchazji i łącznie do 11 sierpnia doszło do co najmniej 15 odpaleń[10]. Rosja nie przyznała użycia Toczek, twierdząc, że chciała unikać strat cywilnych, ale szczątki rakiety znaleziono np. w zabudowanym rejonie Poti[10]. Po ustaniu walk, 15 sierpnia wyrzutnie przerzucono do Osetii Południowej[10].

Pociski Toczka byłej armii Jemenu były używane przez siły Huti podczas wojny domowej w Jemenie. 4 września 2015 roku w wyniku trafienia składu paliw w bazie koło Safer zginęło przynajmniej 65 żołnierzy koalicji (głównie ZEA), a 14 grudnia tego roku w ataku na punkt dowodzenia zginęło ok. 150 żołnierzy, głównie Saudyjczyków[11].

Pociski tego typu były używane przez obie strony podczas rosyjskiej inwazji na Ukrainę w 2022 roku. Między innymi, Siły Zbrojne Ukrainy przy użyciu rakiet Toczka-U zaatakowały 25 lutego wojskowe lotnisko w Millerowie w obwodzie rostowskim niszcząc kilka samolotów wroga[12]. Według oficjalnie podanej, lecz niepewnej wersji, wojska Ukrainy użyły tego pocisku do zatopienia w Berdiańsku 24 marca okrętu desantowego Rosyjskiej Floty Czarnomorskiej „Saratow”[13][14].

Skład zestawu

  • wyrzutnia 9P129
  • pojazd transportowo-załadowczy 9T218
  • pocisk rakietowy 9M79
  • stacje kontrolno-pomiarowe i wyposażenie pomocnicze

Kierowanie pociskiem: bezwładnościowe na całym torze lotu; sterowanie za pomocą sterów aerodynamicznych oraz pomocniczo-gazodynamicznych.

Typ pocisku: rakietowy z głowicą bojową o działaniu burzącym lub kasetowym lub specjalna jądrowa.

Napęd pocisku: jednostopniowy silnik rakietowy na paliwo stałe.

Typ wyrzutni: jednoprowadnicowa, samobieżna (pływająca), kołowa, na podwoziu typu 5921.

Dane taktyczno-techniczne

Średnica pocisku: 650 mm.

Rozpiętość płatów pocisku: 1440 mm

Długość pocisku: 6400 mm

Wymiary wyrzutni w położeniu marszowym: 9140x2800x4200 mm

Masa wyrzutni: 17 800 kg

Masa wyrzutni bojowa: 18 145 kg. Masa pocisku: 2010 kg

Masa głowicy bojowej: 482 kg

Prędkość marszowa pocisku: 1036 m/s. Minimalna odległość strzelania: 15 000 m

Maksymalna odległość strzelania: 70 000 m.

Maksymalny pułap lotu: 26 000 m

Czas lotu na maks. odległość: 136 s

Czas przejścia w położenie bojowe: 16 min

Obsługa: 3 żołnierzy

Zapas przewożonej amunicji: 1 rakieta na wyrzutni, 2 rakiety na pojeździe transportowo-załadowczym

Maksymalna prędkość jazdy: 70 km/h

Maksymalna prędkość pływania: 8 km/h

Zasięg jazdy na szosie: 650 km

Przypisy

  1. ↑ a b c d e f g h Karpienko 2010a ↓, s. 42-43.
  2. ↑ a b c d e Karpienko 2010a ↓, s. 45.
  3. ↑ a b c d e Karpienko 2010b ↓, s. 89.
  4. ↑ a b c Karpienko 2010b ↓, s. 90.
  5. ↑ Karpienko 2010b ↓, s. 91.
  6. ↑ Karpienko 2010a ↓, s. 46.
  7. ↑ Karpienko 2010a ↓, s. 45-46.
  8. ↑ Karpienko 2010a ↓, s. 48.
  9. ↑ Potrzuski i Całkowski (prom.) 2014 ↓, s. 181.
  10. ↑ a b c Tomasz Szulc. Zakłamana wojna. „Raport – Wojsko Technika Obronność”. Nr 09/2008, s. 20, 2008. Agencja Lotnicza Altair. ISSN 1429-270x. 
  11. ↑ Adam Maciejewski. Irańskie bezzałogowce i siły rakietowe w wale. Cz 1. „Wojsko i Technika”. Nr 6/2021, s. 28, czerwiec 2020. Warszawa. ISSN 2450-1301. 
  12. ↑ Ukraina zaatakowała lotnisko na terenie Rosji | Poinformowani.pl [online], wiadomosci.poinformowani.pl, 25 lutego 2022 [dostęp 2022-02-25].
  13. ↑ Bartosz Wieliński: Rosyjski okręt desantowy płonie. Ukraińcy twierdzą, że zatopili go rakietą ziemia-ziemia. wyborcza.pl, 24 marca 2022. [dostęp 2022-03-24].
  14. ↑ Michał Fiszer: Rąbnie czy nie rąbnie? Wybuchające rosyjskie okręty wojenne to stara tradycja. Polityka.pl, 26 marca 2022. [dostęp 2022-03-26].

Bibliografia

  • Grzegorz Potrzuski, Tomasz Całkowski (prom.): Wojska rakietowe we współczesnych operacjach. W: Andrzej Polak (red.): Wybrane zagadnienia z teorii i praktyki obronności. Warszawa: Akademia Obrony Narodowej, 2014.
  • "Zestaw rakietowy 9K79 – Opis techniczny" Sygn. Uzbr. 2551/88
  • P. Kupidura; Taktyczny zestaw rakietowy 9K79 Toczka. Przegląd Wojsk Lądowych 7/2004
  • GlobalSecurity: SS-21 Scarab. [dostęp 2009-08-13]. (ang.).
  • Deagel: 9K79. [dostęp 2009-08-13]. (ang.).
  • Alieksandr Karpienko. Taktyczny zestaw rakietowy Toczka cz.I. „Poligon”. Nr 1(18)/2010, s. 42-54, styczeń – luty 2010. Magnum-X. 
  • Alieksandr Karpienko. Taktyczny zestaw rakietowy Toczka cz.II. „Poligon”. Nr 2(19)/2010, s. 89-99, marzec – kwiecień 2010. Magnum-X. 
Radzieckie i rosyjskie pociski balistyczne
ICBM
SLBM
IRBM
MRBM
SRBM
Artyleria używana przez Wojsko Polskie po II wojnie światowej
Artyleria ciągniona
Artyleria samobieżna
Artyleria rakietowa

Polska

  1. ↑ a b Produkcji polskiej.

Read other articles:

Antonio Fuoco

Antonio FuocoAntonio Fuoco di Sirkuit Vallelunga pada tahun 2018Kebangsaan ItaliaLahir20 Mei 1996 (umur 27)Cariati, ItaliaKarier Kejuaraan FIA Formula 2Musim debut2017Tim saat iniCharouz Racing SystemNomor mobil21Mantan timPrema RacingStart45Menang3Podium11Pole0Lap tercepat2Hasil terbaikPeringkat ke-7 di Kejuaraan FIA Formula 2 2018Ajang sebelumnya2015–16201420132013Seri GP3FIA Formula 3 European ChampionshipFormula Renault 2.0 AlpsEurocup Formula Renault 2.0Gelar juara2013Formula Rena...

 

G. Krugers

George Krugers George Krugers (lahir pada tahun 1890 dan meninggal pada tahun 1964) adalah juru kamera dan sutradara film berdarah Indo yang aktif dalam dunia perfilman Hindia Belanda (sekarang Indonesia) selama awal abad ke-20. Dia tercatat telah bekerja dalam dunia film sejak pertengahan tahun 1920-an, dan pada tahun 1927 ia membuat debutnya sebagai sutradara lewat Eulis Atjih. Filmnya Karnadi Anemer Bangkong dianggap sebagai film suara pertama di bioskop Hindia Belanda, tetapi gagal secara...

 

Pokémon Omega Ruby and Alpha Sapphire

2014 video games 2014 video gamePokémon Omega RubyPokémon Alpha SapphireBox art for Pokémon Alpha Sapphire depicting the legendary Pokémon Primal Kyogre. The box art for Pokémon Omega Ruby depicts the legendary Pokémon Primal Groudon (not pictured).Developer(s)Game FreakPublisher(s)JP: The Pokémon CompanyWW: NintendoDirector(s)Shigeru OhmoriProducer(s)Junichi MasudaShusaku EgamiTakato UtsunomiyaHitoshi YamagamiDesigner(s)Masafumi SaitoKazumasa IwaoMasafumi NukitaSuguru NakatsuiArtist(s...

Wadden Sea

An intertidal zone in the southeastern part of the North Sea (Netherlands, Germany and Denmark) Wadden SeaUNESCO World Heritage SiteLocationNorth Sea in Denmark, Germany and the NetherlandsCriteriaNatural: viii, ix, xReference1314Inscription2009 (33rd Session)Extensions2011, 201412345class=notpageimage| Wadden Sea:Lauwersmeer National Park, NetherlandsLower Saxon Wadden Sea National Park, GermanyHamburg Wadden Sea National Park, GermanySchleswig-Holstein Wadden Sea National Park, GermanyWadde...

 

1948 Georgia gubernatorial special election

For related races, see 1948 United States gubernatorial elections. 1948 Georgia Democratic gubernatorial primary ← 1946 September 8, 1948 1950 → 410 county unit votes206 unit votes needed to win   Nominee Herman Talmadge Melvin E. Thompson Party Democratic Democratic Electoral vote 312 98 Popular vote 357,865 312,035 Percentage 51.77% 45.14% County resultsTalmadge:      40-50%      50-60%    ...

 

Limits (collection)

1985 collection of short stories and essays by Larry Niven This article does not cite any sources. Please help improve this article by adding citations to reliable sources. Unsourced material may be challenged and removed.Find sources: Limits collection – news · newspapers · books · scholar · JSTOR (March 2015) (Learn how and when to remove this template message) First edition (publ. Del Rey Books)Cover art by Barclay Shaw Limits is a collection o...

1541 en France

Chronologies Données clés 1538 1539 1540  1541  1542 1543 1544Décennies :1510 1520 1530  1540  1550 1560 1570Siècles :XIVe XVe  XVIe  XVIIe XVIIIeMillénaires :-Ier Ier  IIe  IIIe Chronologies thématiques Art Architecture, Arts plastiques (Dessin, Gravure, Peinture et Sculpture), Littérature et Musique classique   Ingénierie (), Architecture et ()   Politique Droit   Religion (,)   Science Santé et médecine &...

 

Associazione Calcio Napoli 1932-1933

Voce principale: Società Sportiva Calcio Napoli. AC NapoliStagione 1932-1933 Sport calcio Squadra Napoli Allenatore William Garbutt Presidente Vincenzo Savarese Serie A3º Maggiori presenzeCampionato: Boltri, Colombari, Innocenti, A. Vojak (34) Miglior marcatoreCampionato: A. Vojak (22) StadioGiorgio Ascarelli 1931-1932 1933-1934 Si invita a seguire il modello di voce Questa voce raccoglie le informazioni riguardanti l'Associazione Calcio Napoli nelle competizioni ufficiali della stagi...

 

Kimia hijau

Bagian dari seriIlmu Pengetahuan Formal Logika Matematika Logika matematika Statistika matematika Ilmu komputer teoretis Teori permainan Teori keputusan Ilmu aktuaria Teori informasi Teori sistem FisikalFisika Fisika klasik Fisika modern Fisika terapan Fisika komputasi Fisika atom Fisika nuklir Fisika partikel Fisika eksperimental Fisika teori Fisika benda terkondensasi Mekanika Mekanika klasik Mekanika kuantum Mekanika kontinuum Rheologi Mekanika benda padat Mekanika fluida Fisika plasma Ter...

William Randolph Hearst

William Randolph HearstRitratto di William Randolph Hearst Membro della Camera dei Rappresentanti - New York, distretto n.11Durata mandato4 marzo 1903 –4 marzo 1907 PredecessoreWilliam Sulzer SuccessoreCharles V. Fornes Dati generaliPartito politicoPartito Democratico (1896–1935)United States Independence Party (1905–1910)Municipal Ownership League (1904–05) UniversitàHarvard University ProfessioneEditore e imprenditore Firma William Randolph Hearst (pron. hɚst; S...

 

Homo sapiens

Disambiguazione – Uomo, Uomini e Essere umano rimandano qui. Se stai cercando altri significati, vedi Homo sapiens (disambigua), Uomo (disambigua), Uomini (disambigua) o Essere umano (disambigua). Come leggere il tassoboxEssere umano Da sinistra a destra, femmina adulta, infante e maschio adulto di H. sapiens. Intervallo geologico Pleistocene - oggi PreЄ Є O S D C P T J K Pg N ↓ Stato di conservazione Rischio minimo[1] Classificazione scientifica Dom...

 

Lindsay Mendez

Lindsay Mendez nel 2018 Lindsay Michelle Mendez (Norwalk, 1º marzo 1983) è un'attrice e cantante statunitense, nota soprattutto come interprete di musical. Indice 1 Biografia 2 Teatro (parziale) 3 Filmografia 3.1 Televisione 4 Riconoscimenti 5 Doppiatrici italiane 6 Note 7 Altri progetti 8 Collegamenti esterni Biografia Nata e cresciuta in California in una famiglia di origini messicane, ebraiche e russe, Lindsay Mendez ha esordito a Broadway nel 2007, interpretanto Jan in Grease.[1]...

Oost Gelre

Questa voce sull'argomento centri abitati dei Paesi Bassi è solo un abbozzo. Contribuisci a migliorarla secondo le convenzioni di Wikipedia. Segui i suggerimenti del progetto di riferimento. Oost Gelrecomune Oost Gelre – Veduta LocalizzazioneStato Paesi Bassi Provincia Gheldria AmministrazioneCapoluogoLichtenvoorde Data di istituzione2005 TerritorioCoordinatedel capoluogo51°59′N 6°35′E / 51.983333°N 6.583333°E51.983333; 6.583333 (Oost Gelre)Coordin...

 

Ángel Marcos

Argentine footballer and manager Ángel Alberto Marcos Personal informationDate of birth (1943-04-07) April 7, 1943 (age 81)Place of birth Buenos Aires, ArgentinaHeight 1.74 m (5 ft 8+1⁄2 in)Position(s) StrikerSenior career*Years Team Apps (Gls)1963–1966 Ferro Carril Oeste - 1966 Nueva Chicago - 1967–1971 Chacarita Juniors - 1971–1975 Nantes 82 (34)1975–1978 Toulouse 86 (38)International career Argentina Managerial career1977–1978 Toulouse Port-Gentil1990�...

 

Eddie Anderson (American football coach)

American football player and coach, basketball coach Eddie AndersonAnderson as coach of the Iowa Hawkeyes in 1940Biographical detailsBorn(1900-11-11)November 11, 1900Oskaloosa, Iowa, U.S.DiedApril 24, 1974(1974-04-24) (aged 73)Clearwater, Florida, U.S.Playing careerFootball1918–1921Notre Dame1922Rochester Jeffersons1922–1925Chicago Cardinals Position(s)EndCoaching career (HC unless noted)Football1922–1924Columbia (IA)1925–1931DePaul1933–1938Holy Cross1939–1942Iowa1946–1949I...

アプリケーションソフトウェア

「アプリケーション」はこの項目へ転送されています。英語の意味については「wikt:応用」、「wikt:application」をご覧ください。 この記事には複数の問題があります。改善やノートページでの議論にご協力ください。 出典がまったく示されていないか不十分です。内容に関する文献や情報源が必要です。（2018年4月） 古い情報を更新する必要があります。（2021年3月）出...

 

مستشفى الملك سلمان للقوات المسلحة

مستشفى الملك سلمان للقوات المسلحة معلومات عامة الموقع قيادة المنطقة الشمالية الغربية  الدولة السعودية  الاسم نسبة إلى سلمان بن عبد العزيز آل سعود  تاريخ الافتتاح الرسمي 12 أغسطس 1980  المالك القوات المسلحة السعودية  الاستعمال الحالي مستشفى عسكري  تعديل مصدري...

 

1996 Stanford Cardinal football team

American college football season 1996 Stanford Cardinal footballSun Bowl championSun Bowl, W 38–0 vs. Michigan StateConferencePacific-10 ConferenceRecord7–5 (5–3 Pac-10)Head coachTyrone Willingham (2nd season)Offensive coordinatorDana Bible (2nd season)Defensive coordinatorBill Harris (2nd season)Home stadiumStanford StadiumSeasons← 19951997 → 1996 Pacific-10 Conference football standings vte Conf Overall Team   W   L  ...

Russian Civil War

Multi-party war in the former Russian Empire (1917–1923) For other uses, see Russian Civil War (disambiguation). Russian Civil WarPart of the Russian Revolution, the aftermath of World War I, and the interwar periodClockwise from top left: Soldiers of the Don Army Soldiers of the Siberian Army Bolshevik suppression of the Kronstadt rebellion American troops in Vladivostok during the Allied intervention Victims of the Red Terror in Crimea Hanging of Bolsheviks in Yekaterinoslav by the Austri...

 

Abel Tasman

Abel Tasman Abel Janszoon Tasman (lahir di Lutjegast, Groningen pada tahun 1603 – meninggal di Batavia, 10 Oktober 1659) adalah penjelajah dan pedagang berkebangsaan Belanda yang terkenal dengan perjalanannya pada 1642 dan 1644 untuk Vereenigde Oostindische Compagnie (VOC). Ia adalah orang Eropa pertama yang diketahui mencapai kepulauan Tanah Van Diemen (sekarang Tasmania) dan Selandia Baru serta melihat kepulauan Fiji pada tahun 1643. Ia dan awak kapalnya berhasil memetakan cukup banyak ba...