Share to: share facebook share twitter share wa share telegram print page

R-36M

R-36
Ilustracja
Państwo

 ZSRR

Producent

konstrukcja: KB Jużnoje
produkcja: Jużmasz

Inne nazwy

R-36M: 15A14, RS-20A, SS-18 Mod 1 / Mod 2 / Mod 3 Satan
R-36MUTTH: 15A18, RS-20B, SS-18 Mod 4, Satan
R-36M2: 15A18M, RS-20W, SS-18 Mod 5 / Mod 6, Wojewoda

Typ

ICBM

Przeznaczenie

pocisk strategiczny

Wyrzutnia

silosy (zimny start)

Status

w służbie bojowej

Lata służby

R-36M: 1974 – 1983
R-36MUTTH: 18 września 1979
R-36M2: 30 lipca 1988

Długość

R-36M: 36,6 m
R-36MUTTH: 36,3 m
R-36M2: 34,3 m

Średnica

3 m

Masa startowa

R-36M: 209,6 t
R-36MUTTH: 211,1 t
R-36M2: 211,1 t

Napęd

dwustopniowy na paliwo ciekłe + postbuster

Zasięg

R-36M: 10 200-16 000 km
R-36MUTTH: 11 500 km
R-36M2: 11 000-16 000 km

Naprowadzanie

bezwładnościowe

Celność

CEP:
R-36M: 1000 m
R-36MUTTH: 920 m
R-36M2: 500 m

Głowica

R-36M: Mod 1 i Mod 3 pojedyncza RV, Mod 2 8 x 900 kt, 8 x 550-750 kt
R-36MUTTH: 10 x 550-750 kt
R-36M2: pojedyncza RV lub 10 x 550-750 kt

R-36M (NATO: SS-18 Satan) – radziecki międzykontynentalny pocisk balistyczny (ICBM) przeznaczony do przenoszenia bojowych głowic jądrowych na dystansach międzykontynentalnych. Stacjonujący w stałych silosach podziemnych R-36M był jedynym pociskiem ciężkim dopuszczonym do użycia przez drugi traktat o redukcji broni strategicznej (Strategic Arms Limitation TreatySALT II). Według źródeł rosyjskich, istniało sześć wersji tego pocisku różniących się liczbą i mocą przenoszonych głowic.

Opracowane w biurze konstrukcyjnym Jużnoje w ukraińskim Dniepropietrowsku pociski R-36M, przeznaczone były w pierwszym rzędzie do ataku na amerykańskie silosy ICBM. Od 1974 roku zastępowały w służbie pociski R-36 (NATO: SS-9 Scarp), a w najnowszej wprowadzonej do użytku w roku 1988 odmianie R-36M2, pozostają w służbie do dziś.

Wersje systemu

R-36M

Dekret Rady Ministrów ZSRR autoryzujący rozwój nowego pocisku R-36M (15A14) mającego zastąpić ciężkie pociski międzykontynentalne R-36 wydany został 2 września 1969 roku[1]. Projekt wstępny ukończony został w grudniu 1969 roku. Projekt ten przewidywał kilka wersji nowego pocisku: z pojedynczą głowicą, kilkoma, a także z głowicami manewrującymi MaRV[1].

Projekt R-36M, znany na Zachodzie jako SS-18 Satan, przewidywał dwa stopnie napędowe pocisku przenoszącego głowice niezależnie kierowane (MIRV) albo pojedyncza głowicę (RV). W ogólnej koncepcji projekt ten był podobny do konstrukcji R-36. Dzięki zastosowaniu nowocześniejszych technologii oraz cieńszych ścian[potrzebny przypis], zredukowano jednakże masę kadłuba pocisku. W pierwszym stopniu napędowym zastosowano cztery pracujące w obiegu zamkniętym silniki, z jedną komorą spalania w każdym. Drugi stopień napędowy tworzył silnik zasadniczy z jedną komorą spalania oraz jeden silnik sterujący z czterema komorami. Silnik główny umieszczony był w pustej przestrzeni wewnątrz toroidalnego zbiornika paliwa. Pocisk wyposażony był w autonomiczny inercyjny system naprowadzania zawierający komputer pokładowy, zaś sterowanie w trakcie korzystania z napędu pierwszego stopnia odbywało się przez odchylenie silników, możliwe dzięki ich przegubowemu zawieszeniu[1]. Po raz pierwszy w pocisku rakietowym, do wytworzenia ciśnienia w zbiornikach paliwa zastosowano system zwany „kontrolowanym ogniem” polegający na wtryskiwaniu paliwa do zbiornika utleniacza oraz utleniacza do zbiornika paliwa[1]. Pierwszy człon napędowy po separacji był wyhamowywany przez odpowietrzenie zbiorników materiałów pędnych, co eliminowało konieczność zastosowania odrębnych silników hamujących oraz uprościło konstrukcję wyposażenia ciśnieniowego zbiornika[1].

Usprawniona konstrukcja i efektywniejsze silniki zwiększyły masę możliwego do przeniesienia ładunku z 5,8 tony do 8,8 tony, a masa startowa pocisku o takiej samej średnicy jak R-36 sięgnęła 209,6 tony[1]. Ładunek R-36M obejmował post-buster zawierający osiem głowic MIRV, a także sekcję instrumentów kontroli i naprowadzania. Stożkowe głowice usytuowane były parami wzdłuż zewnętrznej powierzchni sekcji kontroli i naprowadzania.

Pociski były przechowywane i transportowane w wykonanych z włókna szklanego kontenerach startowych, które umieszczane były w zmodyfikowanym silosie startowym pocisków R-36. Silosy posiadały utwardzoną strukturę z okrągłym szybem o głębokości 39 metrów i średnicy 5,9 metra[1]. Start odbywał się metodą zimnego startu, w której pocisk wypychany był z kontenera za pomocą gazów wytworzonych przez eksplozję umieszczonego na jego dnie ładunku miotającego, po czym – już ponad silosem – następował zapłon silników pierwszego stopnia[1].

Testy systemu zaplanowane były pierwotnie na rok 1971, zostały jednakże przełożone na późniejszy termin. W roku 1971 rozpoczęły się jednak testy systemu zimnego startu, próby z samym pociskiem w locie rozpoczęły się natomiast 21 lutego 1973 roku. W październiku 1975 roku zakończono testy trzech wersji pocisku, który 30 grudnia 1975 roku przyjęty został oficjalnie do służby. Pocisk wyposażony był w sekcję głowic MIRV 15F143 (z 8 głowicami) albo sekcję opracowaną specjalnie dla R-36M z pojedynczą głowicą 15B86 (przyjęty do służby 20 listopada 1978 r.). Pomiędzy lipcem 1978 a sierpniem 1980 roku, przeprowadzono testy w locie z dwiema modyfikacjami w postaci wyposażonej w system naprowadzania terminalnego głowicy 15F678, system z tą głowicą nigdy jednak nie został rozmieszczony[1]. We wrześniu 1973 roku służby wywiadowcze Stanów Zjednoczonych zaobserwowały test pocisku, w którym post-boost vehicle pocisku wystrzelił MIRV. Skutkiem tej obserwacji, R-36M traktowany był w trakcie negocjacji rozbrojeniowych jako zdolny do przenoszenia 10 MIRV, mimo iż ZSRR planował używanie go do przenoszenia jedynie 8 głowic bojowych[2].

Produkcja R-36M została autoryzowana w październiku 1974 roku. Zakład Jużnoje produkował kadłub, głowice oraz silniki pierwszego stopnia. Seryjna produkcja głowic 15F143 i 15F147 została natomiast podjęta przez Zakład Przemysłu Chemicznego w Permie[2].

Pierwszy pułk wyposażony w R-36M rozpoczął dyżur bojowy 25 grudnia 1974 roku. Wkrótce pociski te zastąpiły 288 pocisków R-36 w istniejących silosach, dodatkowo rozmieszczono 20 pocisków w nowych wyrzutniach[2]. Z powodu problemów technicznych z silnikiem pierwszego stopnia[2], w latach 1980-1983 wszystkie pociski R-36M zostały zastąpione przez systemu R-36MUTTH[1].

Mod 1

Pociski pierwszego wariantu — Mod 1 według nomenklatury zachodniej — wyposażone były w pojedynczą głowicę 15B86 o mocy 18 do 26 megaton[3]. Po zakończeniu testów tej odmiany w październiku 1975 roku, rozmieszczono 56 pocisków tej wersji. Do 1984 roku, wszystkie pociski tego modelu zostały zastąpione przez pociski Mod 3 i 4[3].

Mod 2

Najliczniej uzbrojony wariant pocisku 15A14, zdolny był do przeniesienia do 8 głowic MIRV 15F143 na odległość do 5 500 mil morskich[1]. W latach 1975-1978 rozmieszczono ogółem 132 pociski tego typu. Post-boost vehicle tego wariantu nękany był jednak licznymi problemami technicznymi, toteż wszystkie pociski tego typu do roku 1984 zostały zastąpione przez pociski Mod 4[3].

Mod 3

Ten wariant był w rzeczywistości ulepszoną wersją pocisku wariantu drugiego, ze zmodernizowanym czepcem balistycznym. Wprawdzie istnienie tego wariantu zostało potwierdzone przez źródła rosyjskie, brak jest jednak informacji o nim w odtajnionych źródłach zachodnich[3].

R-36MUTTH

Zarządzenie autoryzujące program rozwoju następcy systemu R-36M – o Ulepszeniu Charakterystyk Sprawności Pocisków R-36M (15A14) i MR UR-100 (15A15) – wydane zostało 16 sierpnia 1976 roku, zaledwie kilka miesięcy po przyjęciu pocisków R-36M do służby[1]. Opracowanie wstępnego projektu nowego systemu z ulepszoną sprawnością taktyczną, oznaczonego R-36MUTTH i numerem kodowym 15A18 (NATO: Mod 4), ukończono w Biurze Konstrukcyjnym Jużnoje w grudniu 1976 roku[1]. Nowy pocisk dysponować miał lepszą celnością, co pozwoliło na zmniejszenie mocy ładunków jądrowych głowic. Osiągnięto to bez zmniejszenia efektywności pocisku, co oznaczało także zwiększenie liczby głowic z ośmiu do dziesięciu oraz zwiększenie zasięgu wersji z pojedynczą głowicą do 16 000 km[1].

Testy R-36MUTTH w locie rozpoczęły się 31 października 1977 roku. Testy wersji wyposażonej w głowicę 15F183 ukończone zostały w listopadzie 1979, po czym 17 grudnia 1980 roku pocisk został przyjęty do służby. Proces rozmieszczenia pocisku (oznaczonego w systematyce amerykańskiego Departamentu Obrony SS-18 Mod 4) rozpoczęty został jednak już w 1979 roku. Pierwsze trzy pułki wyposażone w R-36MUTTH rozpoczęły dyżur bojowy 18 września tego roku. Do 1980 roku rozmieszczono już 120 nowych pocisków, które zastąpiły ostatnie systemy R-36. W latach 1982 – 1983, R-36MUTTH zastąpiły także wszystkie pociski R-36M. Całkowita liczba rozmieszczonych R-36MUTTH osiągnęła wkrótce ustalony traktatem START I limit 308 pocisków[1]. Według zachodnich szacunków, R-36MUTTH zdolny był do przenoszenia nawet 14 głowic MIRV, co może być efektem obserwacji środków penetration aids wymierzonych w amerykański program antybalistyczny lub też mogło być elementem działań zmierzających do utrudnienia Stanom Zjednoczonym określenia charakterystyki radzieckiego systemu ofensywnego[3]. Po 1988 roku niektóre pociski tego systemu zostały zastąpione pociskami R-36M2 – systemem Wojewoda[1].

R-36M2 Wojewoda

Specyfikacja wersji pocisku oznaczonego R-36M2 z kodem 15A18M, została ukończona w czerwcu 1979 roku. Projekt nowego pocisku został natomiast ukończony w czerwcu 1982 roku. R-36M2 wprowadzał kilka nowych usprawnień. Jednym z nich było rozwiązane stosowane wcześniej jedynie w radzieckich morskich systemach SLBM, polegające na zanurzeniu silnika drugiego stopnia w zbiorniku materiału pędnego[1]. Zmodyfikowano również kontener startowy. W przeciwieństwie do R-36M, R-36M2 przenosi 10 głowic umieszczonych w dwóch warstwach umieszczonych na sekcji instrumentów PVB[1].

Testy w locie pocisku R-36M2, wyposażonego w głowice MIRV 15F173, rozpoczęły się w marcu 1986 roku, zakończono je natomiast w marcu 1988 roku[1]. Pierwszy pułk wyposażony w system rakietowy R-36M2 (Mod 5) z 10 głowicami o mocy 550-750 kt osiągnął gotowość bojową 30 lipca 1988 roku. Wersja R-36M2 wyposażona w jedną głowicę (Mod 6) o mocy 20 Mt[3], weszła do służby 23 sierpnia 1990 roku[1].

Współczesna służba

Związek Radziecki rozmieścił łącznie 82 pociski R-36M2: 30 w bazie Dombarowski, 28 w Użur oraz 24 w Dzierżawińsku (w Kazachstanie)[4]. Pociski z Dzierżawińska zostały po rozpadzie ZSRR przewiezione do Rosji, jednak prawdopodobnie nie zostały rozmieszczone[4]. W styczniu 2009 roku, Strategiczne Wojska Rakietowe Rosji utrzymywały w gotowości bojowej prawdopodobnie jedynie 30 pocisków R-36M2 w Dombarowski oraz 28 w Użur[4]. R-36M2 Wojewoda pozostaną prawdopodobnie w służbie do roku 2019, choć wstępne raporty wskazywały na rok 2016, jako moment wycofania ich ze służby[4].

Przypisy

  1. a b c d e f g h i j k l m n o p q r s t Paweł Podwig, Oleg Bukharin, Timur Kadyshew, Eugeni Miasnikow, Igor Sutyagin i inni: Russian Strategic Nuclear Forces. The MIT Press i Moskow Institute of Physics and Technology, 2004, s. 215-220. ISBN 0-262-16202-4.
  2. a b c d R-36M. Astronautix. [dostęp 2019-02-02]. (ang.).
  3. a b c d e f R-36M Voyevoda / SS-18 SATAN. Global Security. [dostęp 2009-07-13]. (ang.).
  4. a b c d Rocket Forces tell about plans for 2009. 10 kwietnia 2009. [dostęp 2009-07-13]. (ang.).

Bibliografia

Read more information:

American actor (born 1966) This biography of a living person needs additional citations for verification. Please help by adding reliable sources. Contentious material about living persons that is unsourced or poorly sourced must be removed immediately from the article and its talk page, especially if potentially libelous.Find sources: Jonathan Silverman – news · newspapers · books · scholar · JSTOR (May 2012) (Learn how and when to remove this template me…

American state election 1914 Michigan gubernatorial election ← 1912 November 3, 1914 1916 →   Nominee Woodbridge N. Ferris Chase S. Osborn Henry R. Pattengill Party Democratic Republican Progressive Popular vote 212,063 176,254 36,747 Percentage 48.15% 40.02% 8.34% County resultsFerris:      30–40%      40–50%      50–60%      60–70%     …

Опис файлу Обґрунтування добропорядного використання для статті «Лорка (футбольний клуб)» [?] Опис Логотип ФК «Лорка» для використання у статті Лорка (футбольний клуб) Джерело Офіційний сайт Мета використання в якості основного засобу візуальної ідентифікації у в

Опис Фоторакурс комплексу Ярденіт в Ізраїлі Джерело власна фотографія Час створення 2011 Автор зображення Веренко Я.Г. Ліцензія Це зображення було добровільно передане в суспільне надбання його автором — Веренко Я.Г.. Веренко Я.Г. віддає усі права на використання цієї ро

37°19′55″N 122°01′52″W / 37.33182°N 122.03118°W / 37.33182; -122.03118 Corporate university of Apple Inc. in California, United States Apple UniversityApple Campus (1 Infinite Loop, Cupertino, California)TypeCorporate universityEstablished2008 (2008)ChairmanRichard M. Locke, DeanLocationCupertino, California, United StatesCampusSuburbanAffiliationsApple Inc. Apple University is a training facility of Apple Inc., located in Cupertino, California. This corp…

W

「W」のその他の用法については「W (曖昧さ回避)」をご覧ください。 この記事は検証可能な参考文献や出典が全く示されていないか、不十分です。出典を追加して記事の信頼性向上にご協力ください。(このテンプレートの使い方)出典検索?: W – ニュース · 書籍 · スカラー · CiNii · J-STAGE · NDL · dlib.jp · ジャパンサーチ · TWL(2…

1985 studio album by Nitty Gritty Dirt BandPartners, Brothers and FriendsStudio album by Nitty Gritty Dirt BandReleased1985GenreCountry, country rock, folk rock, bluegrassLabelWarner Bros. NashvilleProducerMarshall Morgan, Paul WorleyNitty Gritty Dirt Band chronology Plain Dirt Fashion(1984) Partners, Brothers and Friends(1985) Twenty Years of Dirt(1986) Singles from Partners, Brothers and Friends Modern Day RomanceReleased: June 3, 1985 Home Again in My HeartReleased: October 7, 1985 Pa…

Begonia cavallyensis TaksonomiDivisiTracheophytaSubdivisiSpermatophytesKladAngiospermaeKladmesangiospermsKladeudicotsKladcore eudicotsKladSuperrosidaeKladrosidsKladfabidsOrdoCucurbitalesFamiliBegoniaceaeGenusBegoniaSpesiesBegonia cavallyensis A.Chev., 1912 lbs Begonia cavallyensis adalah spesies tumbuhan yang tergolong ke dalam famili Begoniaceae. Spesies ini juga merupakan bagian dari ordo Cucurbitales. Nama ilmiah spesies ini pertama kali diterbitkan oleh Auguste Chevalier pada 1912. Referensi…

Sultan Haji Ahmad Shah CupMulai digelar1985; 37 tahun lalu (1985)Wilayah MalaysiaJumlah tim2Juara bertahan Johor Darul Ta'zim FC (2 titles)Tim tersukses Selangor (8 titles)Situs webOfficial Website Piala Sultan Haji Ahmad Shah 2016 Piala Sultan Haji Ahmad Shah adalah turnamen sepak bola Malaysia yang mempertemukan Juara Liga Super Malaysia dan Piala FA Malaysia. Sejarah Piala Sultan Haji Ahmad Shah pertama kali diadakan pada tahun 1985 yang diperebutkan antara Selangor dan Pahang di ma…

Video gameMega Man UniverseDeveloper(s)CapcomPublisher(s)CapcomProducer(s)Akiko ItoDesigner(s)Keiji InafuneSeriesMega ManPlatform(s)Xbox Live Arcade, PlayStation NetworkReleaseCancelledGenre(s)PlatformMode(s)Single-player Mega Man Universe (メガマン ユニバース, Mega Man Yunibāsu) was the name of a cancelled 2.5D side-scrolling platform game in the Mega Man series that was being developed by Capcom for Xbox Live Arcade and PlayStation Network. Mainly based on Mega Man 2, the game would …

Self-help psychotherapy system For semantics in general, see Semantics. Not to be confused with Generative semantics. This article may lend undue weight to certain ideas, incidents, or controversies. Please help improve it by rewriting it in a balanced fashion that contextualizes different points of view. (May 2023) (Learn how and when to remove this template message) General semantics is concerned with how events translate to perceptions, how they are further modified by the names and labels we…

Novel by Rin Chupeco The Bone Witch First editionAuthorRin ChupecoLanguageEnglishGenreYoung adultPublisherSourcebooks FirePublication dateFebruary 2017Media typePrint (hardback)ISBN1492635820 The Bone Witch is a young adult fantasy novel written by Rin Chupeco. Published in February 2017, it is the first novel of Chupeco's second series. It was followed by two sequels: The Heart Forger in 2018 and The Shadowglass in 2019. The Bone Witch follows Tea, a teen with the ability to raise the dead…

This article has multiple issues. Please help improve it or discuss these issues on the talk page. (Learn how and when to remove these template messages) This article includes a list of references, related reading, or external links, but its sources remain unclear because it lacks inline citations. Please help to improve this article by introducing more precise citations. (June 2016) (Learn how and when to remove this template message) This article may rely excessively on sources too closely ass…

Protected area of the Philippines Bicol Natural ParkIUCN category II (national park)The natural park along the Bitukang Manok portion of the Pan-Philippine HighwayLocation in the PhilippinesShow map of PhilippinesBicol Natural Park (Luzon)Show map of LuzonBicol Natural Park (Camarines Norte)Show map of Camarines NorteLocationCamarines Norte and Camarines Sur, PhilippinesNearest cityNagaCoordinates13°55′32″N 122°58′17″E / 13.92556°N 122.97139°E / 13.92556;…

ДеревняРусская Сада 58°17′09″ с. ш. 51°48′33″ в. д.HGЯO Страна  Россия Субъект Федерации Кировская область Муниципальный район Фалёнский район История и география Основан 1678 Часовой пояс UTC+3:00 Население Население 8 человек (2010) Национальности русские Цифровые ид…

Document dictated by Vladimir Lenin on his deathbed Lenin's TestamentDated December 23, 1922Created1922–1923PresentedJanuary 1924Author(s)Vladimir LeninSubjectFuture leadership of the Soviet Union Lenin's Testament is a document dictated by Vladimir Lenin in late 1922 and early 1923. In the testament, Lenin proposed changes to the structure of the Soviet governing bodies. Sensing his impending death, he also gave criticism of Bolshevik leaders Zinoviev, Kamenev, Trotsky, Bukharin, Pyatakov…

1996 Indian filmMahaprabhuDirected byA. VenkateshWritten byA. VenkateshPattukkottai Prabakar (dialogues)Produced byJanaki DeviStarringR. SarathkumarSukanyaVineethaCinematographyD. VijayagopalEdited byB. LeninV. T. VijayanMusic byDevaProductioncompanySri Sai Theja FilmsRelease date 26 January 1996 (1996-01-26) Running time144 minutesCountryIndiaLanguageTamil Mahaprabhu is a 1996 Indian Tamil-language masala film directed by A. Venkatesh, making his directorial debut. The film stars…

Politics of Denmark Constitution Fundamental laws Act of Succession Freedom of Speech Freedom of the Press The Crown Monarch Queen Margrethe II Crown Prince Frederik Royal family Privy Council Purveyors to the Royal Court The unity of the Realm Denmark proper Faroe Islands Greenland Executive Government Frederiksen II Prime Minister (list) Mette Frederiksen Government Offices Ministries High Commissioners Faroe Islands Greenland Legislature Folketinget (parliament) Speaker: Søren Gade Members J…

School district in Gloucester County, New Jersey, United States Westville School DistrictAddress101 Birch Street Westville, Gloucester County, New Jersey, 08093United StatesCoordinates39°51′59″N 75°07′40″W / 39.866482°N 75.127785°W / 39.866482; -75.127785District informationGradesPreK to 6SuperintendentDr. Shannon WhalenBusiness administratorChristopher RodiaSchools1Students and staffEnrollment361 (as of 2019–20)[1]Faculty31.7 FTEs[1]Student…

Collaborative technique for software development Pair programming Pair programming is a software development technique in which two programmers work together at one workstation. One, the driver, writes code while the other, the observer or navigator,[1] reviews each line of code as it is typed in. The two programmers switch roles frequently. While reviewing, the observer also considers the strategic direction of the work, coming up with ideas for improvements and likely future problems t…

Kembali kehalaman sebelumnya

Lokasi Pengunjung: 54.221.69.42