Charles-Maurice de Talleyrand-Périgord, nado en París o 2 de febreiro de 1754 e finado na mesma cidade o 17 de maio de 1838, foi un sacerdote, político, diplomático e estadista francés. Está considerado un dos políticos máis salientables e influentes de finais do século XVIII e principios do século XIX, especialmente como diplomático encargado do Ministerio de Asuntos Estranxeiros de Francia, cargo que ocupou en catro ocasións, antes do ascenso de Napoleón Bonaparte, durante o imperio napoleónico, inmediatamente despois da caída de Napoleón e durante a restauración borbónica.
Talleyrand polariza as opinións dos estudosos. Algúns considérano o diplomático máis versátil, habilidoso e influente da historia de Europa, mentres que outros o conideran un traidor, sucesivamente ao Antigo Réxime, á Revolución Francesa, a Napoleón e á Restauración.[1]
Traxectoria
Orixes
Talleyrand naceu en París, fillo do conde Charles Daniel Talleyrand, e herdou o seu dereito como primoxénito cando morreu o seu irmán máis vello. A súa familia era unha das liñaxes máis poderosas e influentes da Francia do seu tempo; os seus antepasados ocuparan importantes cargos durante o reinado de Lois XV. A pesar de ser o herdeiro, tivo que renunciar aos títulos de primoxénito porque non podía realizar os exercicios militares dun aristócrata por mor dunha doenza, a síndrome de Marfan, que o fixo coxo o resto da súa vida.[2]
Como segunda opción orientouse á carreira eclesiástica, coa esperanza de suceder o seu tío, Alexandre Angélique de Talleyrand-Périgord, entón arcebispo de Reims, unha das máis prestixiosas e ricas dioceses de Francia.[3] Aos oito anos entrou no Collège d'Harcourt, baixo a dirección do seu tío, e despois no Seminario de San Sulpicio,[4] e aos vinte e un anos entrou na abadía de Saint-Denis. Da súa educación aristocrática sempre conservou un refinamento e unha sutileza que lle resultaron moi útiles como diplomático.
En 1780 obtivo o cargo de axente xeral do clero,[5] cargo en que tivo a oportunidade de distinguirse pola súa intelixencia e capacidade. En 1780 foi nomeado axente xeral do clero de Francia e en 1788 bispo de Autun. Como membro da Asemblea Nacional de 1789, contribuíu á introdución dun salario fixo para o clero, á abolición do décimo, ao alugamento dos bens eclesiásticos e á unificación de pesos e medidas en toda Francia, entre outros asuntos. O 13 de febreiro de 1790 foi elixido presidente da Asemblea Constituínte. A festa do 14 de xullo de 1790 celebrou a misa no altar da patria, no Campo de Marte, e foi un dos primeiros bispos que xurou a constitución civil do clero, recomendando tamén aos sacerdotes da a súa diocese que fixesen o mesmo.
Excomungado polo papa Pío VI, renunciou ao bispado de Autun e, o 24 de febreiro de 1791, consagrou os bispos elixidos de Aisne e de Finistère, negándose despois a optar ao bispado de París, vacante pola negativa a tomar o xuramento de monseñor de Suigne. Mentres tanto fixera grandes protestas de submisión filial á Santa Sé, aínda que, para dicir a verdade, non parecía preocuparse moito pola excomuñón da que fora obxecto.
Membro do Directorio do departamento de París, participou principalmente en discusións financeiras, especialidade en que chegara a adquirir unha gran competencia. Tamén presentou un proxecto de instrución pública que contiña as bases do ensino moderno. En 1792 foi enviado a Inglaterra para acadar a súa neutralidade, obxectivo que logrou, mais acusado sen grandes fundamentos de favorecer a causa realista, tivo que emigrar a Norteamérica,[6] onde se dedicou á industria e aumentou considerablemente a súa fortuna.
Imperio francés
Retrato de Talleyrand como gran camarlengo de Francia por Pierre-Paul Prud'hon, 1807
En 1795, unha vez abolido o reinado do Terror, regresou a Francia. Despois do golpe de estado do 18 de fructidor de 1797, uniuse a Napoleón Bonaparte e axudouno para o golpe de estado do 18 de brumario de 1799, encargándose da carteira de asuntos estranxeiros.[7] Desde entón foi o seu asesor máis hábil, sendo a alma das negociacións de paz nos tratados de Lunéville, Amiens, Presburgo, Poznań e Tilsit. Tamén foi en parte obra de Talleyrand o concordato de 1801, que restableceu o catolicismo en Francia (1802). En agradecemento por esta xestión, o papa Pío VII eximiuno dos votos eclesiásticos[8] e concedeu validez canónica ao matrimonio civil contraído por Talleyrand con Madame Grant.
En 1804 Napoleón nomeouno gran camarlengo de Francia, en 1806, príncipe soberano de Benevento e en 1807, vice-grande elector do imperio.[9] Non obstante, ao declararse contrario á guerra de conquista, caeu en desgraza e perdeu o seu posto de ministro, retirándose (1808) á súa propiedade en Valençay. Cando a catástrofe das armas napoleónicas no Imperio Ruso, mantivo negociacións secretas cos Borbóns e despois da entrada dos aliados en Francia animou á restauración francesa. Cando Lois XVIII subiu ao trono, Talleyrand foi nomeado príncipe, par e ministro de asuntos exteriores. Onde reuniu os seus máis brillantes logros diplomáticos foi no Congreso de Viena, que se converteu no centro de todas as negociacións co principio de lexitimidade introducido por el. Xa conseguira atraer Austria e Inglaterra a unha alianza secreta con Francia contra Rusia e Prusia (5 de xaneiro de 1815) cando o regreso de Napoleón puxo fin a todas estas combinacións.
Despois da Segunda Restauración, Talleyrand volveu estar á fronte da carteira de asuntos estranxeiros xunto coa presidencia do Consello, mais mesmo antes da Segunda Paz de París deixou o seu posto porque o tribunal reaccionario o odiaba e loitaba como revolucionario. Cando Carlos X chegou ao trono de Francia (1824), Talleyrand militou na oposición na Cámara dos Pares.
Durante a Monarquía de Xullo aceptou con reticencia o cargo de embaixador en Londres,[10] onde negociou intelixencia sobre os asuntos grego e belga.[11] O seu último acto diplomático foi a sinatura da Cuádrupla Alianza (1834),[12] en virtude da cal o principio constitucional debía manterse en Europa Occidental.
Faleceu o 17 de maio de 1838 e foi enterrado na capela de Nosa Señora,[13] pretou do seu castelo de Valençay. Á súa morte deixou unha fortuna de 18 millóns de francos, que pasou na súa maior parte á súa sobriña, a duquesa de Dino.
As súas memorias póstumas foron publicadas polo duque de Broglie (París, 1891-1892), mais foron mutiladas e ampliadas por Bacourt, executor testamentario de Talleyrand. Pallain publicou a correspondencia co rei Lois XVIII durante o Congreso de Viena (1881) e a súa correspondencia diplomática (París, 1889-91). As cartas inéditas de Talleyrand a Napoleón entre 1800 e 1809 foron publicadas por Bertran (París, 1889).
↑Louis S. Greenbaum, "Talleyrand as Agent-General of the Clergy of France: A Study in Comparative Influence." Catholic Historical Review 48.4 (1963): 473-486 online
↑H. A. L. Fisher, "The French Dependencies and Switzerland", in A. Ward et al. (eds.), Cambridge Modern History, IX: Napoleon (Cambridge, 1934), p. 399.
↑Bernard, J.F. (1973). Talleyrand: A Biography, pp. 527-530
↑Bernard, J.F. (1973). Talleyrand: A Biography, pp. 540-558
.svg)
,_en_habit_de_grand_chambellan_-_P1065_-_Mus%C3%A9e_Carnvalet_-_01.jpg)
