Το Μεσιέ 22 (γνωστό και ως M22 και NGC 6656) είναι ελλειπτικό σφαιρωτό σμήνος σε απόσταση περίπου 10.500 ετών φωτός στον αστερισμό Τοξότη. Είναι το τρίτο λαμπρότερο σφαιρωτό σμήνος στον γήινο ουρανό.
Με μέγεθος +5,1 είναι ορατό με γυμνό μάτι σε όχι πολύ βόρειους παρατηρητές, καθώς είναι λαμπρότερο από το Μεσιέ 13, το σφαιρωτό σμήνος του Ηρακλή. Μόνο το Ωμέγα Κενταύρου και το 47 Τουκάνας είναι λαμπρότερα. Ένα ενδιαφέρον στοιχείο είναι ότι απέχει από την εκλειπτική μόνο μία μοίρα και οι σύνοδοι με πλανήτες είναι αρκετά συχνές.
Ιστορικό
Το Μεσιέ 22 είναι κατά πάσα πιθανότητα το πρώτο σφαιρωτό σμήνος που ανακαλύφθηκε. Αυτό έγινε από τον Άμπραχαν Ιχλέ το 1665. [2] Αυτό το αντικείμενο παρατηρήθηκε από τον Έντμουντ Χάλλεϋ, τον Ντε Σεζώ, τον Λε Ζεντίλ και τον Νικολά Λουί ντε Λακάιγ που το πρόσθεσε στον κατάλογο νοτίων αντικείμενων που συνέταξε. Ο Σαρλ Μεσιέ το πρόσθεσε στον κατάλογό του τις 5 Ιουνίου1764.
Ήταν το πρώτο σφαιρωτό σμήνος που μελετήθηκε προσεκτικά πρώτη φορά από τον Harlow Shapley το 1930. Ανακάλυψε περίπου 70.000 άστρα και βρήκε ότι διαθέτει ένα πυκνό πυρήνα. [5]
Τότε ο Halton Arp και ο William G. Melbourne συνέχισαν την μελέτη το 1959. [6]
Εξαιτίας της μεγάλης χρωματικής εξάπλωσης του κλάδου των ερυθρών γιγάντων, που είναι παρόμοια με αυτή που παρατηρείται στο Ωμέγα Κενταύρου, έγινε αντικείμενο συστηματικής παρατήρησης το 1977 από τους James E. Hesser και σία. [7][2]
Χαρακτηριστικά
Το σφαιρωτό σμήνος Μεσιέ 22 από ερασιτεχνικό τηλεσκόπιο
Το Μεσιέ 22 είναι ένα από τα εγγύτερα σφαιρωτά σμήνη προς τη Γη σε μία απόσταση περίπου 10.500 ετών φωτός. Έχει διάμετρο περίπου 100 έτη φωτός και έχουν εντοπιστεί σε αυτό 32 μεταβλητοί αστέρες. Βρίσκεται μπροστά από το γαλαξιακό εξόγκωμα για αυτό το λόγο είναι χρήσιμο για την ιδιότητά του να δρα σαν βαρυτικός φακός μεγεθύνοντας τα άστρα πίσω του. [4]
Παρ´όλη τη σχετική εγγύτητά του, το φως αυτού του πτωχού σε μέταλλα σμήνους ελαττώνεται εξαιτίας της παρουσίας σκόνης. [8]
Πρόσφατες έρευνες από το ΔΤΧ οδήγησαν στην ανακάλυψη ενός αξιοπρόσεκτου αριθμού αντικειμένων με μέγεθος πλανήτη που μοιάζουν να αιωρούνται μέσα στο σμήνος. Αυτά τα αντικείμενα μπορεί να έχουν μάζα μόνο 80 φορές μεγαλύτερη από αυτή τη Γης και ανακαλύφθηκαν εξαιτίας του φαινομένου της μικρομεγένθυσης, το οποίο είχε ως αποτέλεσμα το φως από τα πίσω άστρα να κάμπτεται και να παρουσιάζεται μία αλλαγή στη φωτείνοτητά τους.[9]
Πλανητικό Νεφέλωμα
Το Μεσιέ 22 είναι πολύ ασυνήθιστο υπό την έννοια ότι είναι ένα από τα μόνο 4 σφαιρωτά σμήνη στα οποία είναι γνωστό ότι υπάρχει ένα πλανητικό νεφέλωμα (τα άλλα τρία Μεσιέ 15, NGC 6441 και Palomar 6). Ανακαλύφθηκε από τους Fred Gillett και σια όταν χρησιμοποιούσαν το δορυφόρο IRAS το 1986 ως μία σημειακή πηγή, γνωστή και ως IRAS 18333-2357[10]
και στην συνέχεια αναγνωσίστηκε ως πλανητικό νεφέλωμα το 1989 από τους Gillett και σία.[11]
Το κεντρικό άστρο του πλανητικού νεφέλωματος είναι ένας μπλε αστέρας. Το πλανητικό νεφέλωμα με τον προσδιορισμό GJJC1 έχει εκτιμηθεί ότι έχει ηλικία περίπου 6.000 έτη. [2]
Δείτε Επίσης
Μεσιέ 28, ένα άλλο αξιοπρόσεκτο σφαιρωτό σμήνος στον Τοξότη
