Το Μεσιέ 5 (γνωστό και ως M5 και NGC 5904) είναι σφαιρωτό σμήνος σε απόσταση περίπου 24.500 ετών φωτός στον αστερισμόΌφι. Δεν πρέπει συγχέεται με το πολύ αμυδρότερο και μακρινότερο σφαιρωτό σμήνος Πάλομαρ 5, το οποίο βρίσκεται σε αυτή την περιοχή του ουρανού.
Το Μεσιέ 5 είναι ορατό με γυμνό μάτι σε εξαιρετικές συνθήκες κοντά στον αστέρα 5 Όφεως σαν αχνό άστρο. Με κιάλια ή με μικρό τηλεσκόπιο αναγνωρίζεται ως μη αστρικό αντικείμενο.
Ιστορικό
Το Μεσιέ 5 ανακαλύφθηκε από τον Γκότφρηντ Κιρχ το 1702, καθώς παρατηρούσε έναν κομήτη. Ο Σαρλ Μεσιέ το ανεκάλυψε ανεξάρτητα τον Μάιο του 1764. Ο Ουίλιαμ Χέρσελ ήταν ο πρώτος που μπόρεσε να το αναλύσει σε αστέρες το 1791. Ανέφερε ότι ο πυρήνας είναι πολύ πυκνός και δεν μπορούσε να τον αναλύσει.
Χαρακτηριστικά
Το Μεσιέ 5 από τον Robert J. Vanderbei
Το Μεσιέ 5 έχει διάμετρο περίπου 165 έτη φωτός, δηλαδή είναι ένα από τα μεγαλύτερα σφαιρωτά σμήνη, και αποτελείται από εκατό ως πεντακόσιες χιλιάδες αστέρες. Η βαρυτική σφαίρα επιρροής του πέρα από την οποία τα άστρα απομακρύνονται από το σμήνος έχει διάμετρο περίπου 400 έτη φωτός. Έχει ηλικία περίπου 13 δισεκατομμύρια έτη, άρα είναι ένα από τα αρχαιότερα σμήνη στο Γαλαξία. Έχει ένα χαρακτηριστικό επιμηκυμένο σχήμα. Κάποιοι παρατηρητές λένε ότι μοιάζει με αράχνη. Έχει ένα συμπιεσμένο πυρήνα με διάμετρο περίπου 6 έτη φωτός και η μισή μάζα του είναι συγκεντρωμένη σε μία σφαίρα με διάμετρο περίπου 15 έτη φωτός.
Αξιοπρόσεκτα μέλη
Στο Μεσιέ 5 έχουν εντοπιστεί τουλάχιστον 105 μεταβλητοί αστέρες, εκ’ των οποίων 97 είναι παλλόμενοι μεταβλητοί τύπου RR Lyrae. Ο λαμπρότερος και ευκολότερος να παρατηρηθεί μεταβλητός έχει φαινόμενο μέγεθος που διαφέρει μεταξύ 10,6 και 12,1 και περίοδο 26,5 μέρες.
