Η κυβέρνηση Παναγιώτη Κανελλόπουλου διορίστηκε τον Νοέμβριο του 1945 από τον Αντιβασιλέα, Αρχιεπίσκοπο Δαμασκηνό, διαδεχόμενη τη δική του προηγούμενη κυβέρνηση.
Στα μέσα του Νοεμβρίου έφτασε στην Ελλάδα, ο Άγγλος υφυπουργός Εξωτερικών, Έκτωρ ΜακΝηλ, (Hector McNeil) με εντολές να διευθετήσει τα μείζονα προβλήματα της χώρας (ανάδειξη κυβέρνησης συνεργασίας κομμάτων, οικονομική βοήθεια).[1]
Στις 20 Νοεμβρίου, ο Δαμασκηνός συγκάλεσε συμβούλιο πολιτικών αρχηγών και πρώην πρωθυπουργών στους οποίους ανακοίνωσε τα αποτελέσματα των συνομιλιών του με τον ΜακΝηλ: την αναβολή του δημοψηφίσματος για το Μάρτιο του 1948, τον σχηματισμό κυβέρνησης συνασπισμού για να αντιμετωπιστεί το οξύ οικονομικό πρόβλημα της χώρας και να προετοιμαστούν οι επερχόμενες βουλευτικές εκλογές και την εφαρμογή των σχεδίων των Άγγλων οικονομολόγων για την ανάπτυξη της χώρας. Αυτοί ήταν οι όροι που έθεσε ο ΜακΝηλ, η αποδοχή των οποίων θα οδηγούσε σε οικονομική βοήθεια από τη Μεγάλη Βρετανία. [2]
Η διοικούσα επιτροπή του Λαϊκού Κόμματος (Τσαλδάρης, Μαυρομιχάλης, Στεφανόπουλος και Θεοτόκης) αρνήθηκαν όπως έκαναν εδώ και μήνες, την αναβολή του δημοψηφίσματος, και απείχαν απο τον κυβερνητικό συνασπισμό. Ωστόσο, όλοι οι υπόλοιποι αρχηγοί (το ΚΚΕ δεν είχε κληθεί στη σύσκεψη) αποδέχτηκαν τη συμφωνία. Ο Αντιβασιλέας επέλεξε το Θεμιστοκλή Σοφούλη, ως τον πρεσβύτερο πολιτικό αρχηγό της χώρας, ως Πρωθυπουργό, και η κυβέρνηση Κανελλόπουλου παραιτήθηκε αμέσως.
Ο Κανελλόπουλος αμέσως μετά την υποβολή της παραίτησής του δήλωσε στους δημοσιογράφους ότι «δημιουργούνται προϋποθέσεις για τη λύση του κυβερνητικού προβλήματος».[3]
Σύνθεση υπουργικού συμβουλίου
[4]
- Εξωτερικών»: προσωρινά, Παναγιώτης Κανελλόπουλος
- Τύπου και Πληροφοριών: Κωνσταντίνος Τσάτσος (Το πρώην Υφυπουργείο Τύπου και Πληροφοριών» με τον Α.Ν. 637/ 1945 αναβαθμίστηκε σε Υπουργείο)
- Εσωτερικών: Χαράλαμπος Ψαρρός
- Δημοσίας Τάξεως: Παυσανίας Κατσώτας (Την 1η Νοεμβρίου 1945, με τον Α.Ν. 638 συστάθηκε το 'Υπουργείο Δημοσίας Τάξεως»'. Στο νέο υπουργείο μεταφέρθηκαν από το Υπουργείο Εσωτερικών, οι διευθύνσεις της Χωροφυλακής, της Αστυνομίας Πόλεων, της Υπηρεσίας Αλλοδαπών, της Διεύθυνσης Εγκληματολογικών Υπηρεσιών, της Πυροσβεστικής και της Αγροφυλακής [ΦΕΚ Α275/ 1945]).
- Δικαιοσύνης: Γεώργιος Οικονομόπουλος
- Εθνικής Παιδείας και Θρησκευμάτων: Ιωάννης Θεοδωρακόπουλος
- Εθνικής Οικονομίας: προσωρινά, Γρηγόριος Κασιμάτης
- Εθνικής Οικονομίας Πολιτικός: Δημήτριος Γαλάνης (Ο Πολιτικός Υφυπουργός, θέση σε μη υφιστάμενα υφυπουργεία, είχε αρμοδιότητες που καθορίζονταν κάθε φορά με διάταγμα από τον ανάλογο υπουργό. (ΦΕΚ Α265 /1945)
- Οικονομικών: Γρηγόριος Κασιμάτης, υφυπουργός: Κωνσταντίνος Ρόκας (από 12 Νοεμβρίου)
- Δημοσίων έργων: Ανάργυρος Δημητρακόπουλος
- Μεταφορών: Δημήτριος Μαχάς
- Γεωργίας: Επαμεινώνδας Κυπριάδης
- Ταχυδρομείων, Τηλεγράφων και Τηλεφώνων: Κωνσταντίνος Καλλίας
- Υγιεινής : Βασίλειος Βοΐλας
- Κοινωνικής Προνοίας : Νικόλαος Α. Παναγόπουλος υπηρεσιακός υφυπουργός: Κωνσταντίνος Καμπάς (Υπηρεσιακός υφυπουργός ονομαζόταν ο έμμισθος σύμβουλος του εκάστοτε υπουργού, με συγκεκριμένη αρμοδιότητα)
- Επί της Υπηρεσίας Παλινοστήσεως Προσφύγων πολιτικός υφυπουργός στο Υπουργείο Κοινωνικής Προνοίας: Παναγιώτης Γυιόκας
- Εφοδιασμού: Επαμεινώνδας Κυπριάδης (από 12 Νοεμβρίου), υφυπουργός: Παναγής Παπαληγούρας
- Εργασίας: Δημήτριος Κατάβολος
- Στρατιωτικών: Σπυρίδων Γεωργούλης
- Ναυτικών : Παναγιώτης Κανελλόπουλος
- Εμπορικής Ναυτιλίας: Κωνσταντίνος Αλεξανδρής
- Αεροπορίας: προσωρινά, Κωνσταντίνος Τσάτσος
- Υφυπουργός - Γενικός Διοικητής Ηπείρου: Γεώργιος Οικονομόπουλος
- Υφυπουργός - Γενικός Διοικητής Δυτικής Μακεδονίας: Χριστόφορος Νάλτσας
- Υφυπουργός - Γενικός Διοικητής Ανατολικής Μακεδονίας: Επαμεινώνδας Κυπριάδης, παραιτήθηκε στις 5 Νοεμβρίου 1945 για να αναλάβει υπουργός Γεωργίας, στις 12 Νοεμβρίου ανέλαβε ο Νικόλαος Διγενόπουλος
- Υφυπουργός - Γενικός Διοικητής Κεντρικής Μακεδονίας: Χαράλαμπος Φραγκίστας
- Υφυπουργός - Γενικός Διοικητής Θράκης: Χαράλαμπος Ρουχωτάς
- Υφυπουργός - Γενικός Διοικητής Νήσων Αιγαίου Πελάγους: Ιωάννης Τσιμπούκης (από 12 Νοεμβρίου). Η Γενική Διοίκηση νήσων Αιγαίου Πελάγους με έδρα τη Μυτιλήνη ιδρύθηκε με τον Α.Ν. 640 /1945 και περιλάμβανε τα νησιά Χίο, Λέσβο και Σάμο.
- «Υφυπουργός - Γενικός Διοικητής Νήσων Ιονίου Πελάγους: Άγγελος Τσουκαλάς (από 12 Νοεμβρίου). Η Γενική Διοίκηση νήσων Ιονίου Πελάγους με έδρα στην Κέρκυρα, ιδρύθηκε με τον Α.Ν. 640 /1945 και περιλάμβανε τη Ζάκυνθο, την Κέρκυρα και την Κεφαλλονιά.
Παραπομπές