Ο Κωνσταντίνος Τσάτσος (Αθήνα, 1 Ιουλίου 1899 - 8 Οκτωβρίου 1987) ήταν Έλληνας νομικός, φιλόσοφος και πολιτικός, που διετέλεσε πρόεδρος της Δημοκρατίας (1975-1980). Ακολούθησε ακαδημαϊκή σταδιοδρομία εκλεγόμενος τακτικός καθηγητής της φιλοσοφίας του δικαίου στη Νομική σχολή Αθηνών και μέλος της Ακαδημίας Αθηνών (1961), της οποίας χρημάτισε και πρόεδρος. Ασχολήθηκε με την πολιτική για πρώτη φορά το 1945, αναλαμβάνοντας υπουργός εσωτερικών στην κυβέρνηση Πέτρου Βούλγαρη και από τότε εξελίχθηκε σε έναν από τους βασικούς πρωταγωνιστές της πολιτικής ζωής της Ελλάδας. Διετέλεσε υπουργός σε πολλές κυβερνήσεις και αναδείχθηκε σε έναν από τους βασικούς συνεργάτες του Κωνσταντίνου Καραμανλή. Με την υποστήριξη του τελευταίου κατάφερε το 1975 να εκλεγεί πρώτος πρόεδρος της Ελληνικής Δημοκρατίας, θέση στην οποία παρέμεινε μέχρι το 1980, οπότε και παραιτήθηκε.
Το φιλοσοφικό, λογοτεχνικό και νομικό του έργο θεωρείται σημαντικό. Επηρέασε σημαντικά το Σύνταγμα του 1975, όντας ο πρόεδρος της κοινοβουλευτικής επιτροπής συντάξεως του Συντάγματος, ενώ θεωρείται και ένας από τους βασικούς υποστηρικτές της ευρωπαϊκής ιδέας,[4] ενώ υπήρξε και θαυμαστής της αμερικανικήςδημοκρατίας.[5] Για τη σημαντική προσφορά του στην ανάπτυξη του ευρωπαϊκού οράματος του απονεμήθηκε το 1980 το μέγα ευρωπαϊκό Βραβείο Κουντενχόβε - Καλλέργη. Επίσης, ήταν μέλος πολλών ξένων Ακαδημιών, μεταξύ των οποίων της Ρωσίας, της Λετονίας κ.ά.
Ο Κωνσταντίνος Τσάτσος, καταβεβλημένος από τον καρκίνο, πέθανε στις 8 Οκτωβρίου 1987, σε ηλικία 88 ετών.
Το 1914 γράφτηκε στη Νομική Σχολή του Πανεπιστημίου Αθηνών,[9] από την οποία αποφοίτησε το 1918. Την ίδια χρονιά συμπεριλήφθηκε στην ελληνική αποστολή, της οποίας ομάδας επικεφαλής ήταν ο Ελευθέριος Βενιζέλος, του Συνεδρίου της Ειρήνης στο Παρίσι ως κρυπτογράφος,[10] και εγκαταστάθηκε στο Παρίσι για έναν χρόνο.[11] Το 1920 έλαβε την άδεια εξασκήσεως του δικηγορικού επαγγέλματος και το 1921 ανέλαβε μαζί με τον Γεώργιο Μαριδάκη το δικηγορικό γραφείο του πατέρα του, ο οποίος στο μεταξύ είχε πεθάνει. Οι στρατιωτικές του υποχρεώσεις έως το 1923, ο αιφνίδιος θάνατος του πατέρα του και η διάσωση του δικηγορικού γραφείου -μοναδικού πόρου ζωής για τη μητέρα και τον αδελφό του- ανέστειλαν το ξεκίνημα μεταπτυχιακών σπουδών.[12] Το 1925 εγκαταστάθηκε στη Χαϊδελβέργη προκειμένου να συμπληρώσει τις νομικές του σπουδές και να εκπονήσει διδακτορική διατριβή. Εκεί γνωρίστηκε με τους Ιωάννη Θεοδωρακόπουλο και Παναγιώτη Κανελλόπουλο, ενώ επηρεάστηκε σημαντικά από τους Ρίκερτ, Καρλ Γιάσπερς και άλλους Γερμανούς καθηγητές του.[13] Με την επιστροφή του παρέλαβε μαζί με τον αδερφό του Θεμιστοκλή το γραφείο του πατέρα του και ασχολήθηκε αποκλειστικά με τη δικηγορία έως το 1931, μολονότι δεν έλκονταν από το δικηγορικό επάγγελμα.
Ακαδημαϊκή σταδιοδρομία
Το 1929 ανακηρύχθηκε διδάκτωρ της νομικής του Πανεπιστημίου Αθηνών, με θέμα διδακτορικής διατριβήςΗ νομική ως τεχνική και επιστήμη. Τον επόμενο χρόνο έγινε υφηγητής με θέμα της επί υφηγεσία διατριβής του Φιλοσοφία και επιστήμη του δικαίου και το 1933 καθηγητής στην έδρα της «Εισαγωγής στην επιστήμη του Δικαίου και της Φιλοσοφίας του Δικαίου». Ξεκίνησε τη διδακτική του δραστηριότητα ως άμισθος υφηγητής. Το 1934 άρχισε να διδάσκει «Κοινωνική φιλοσοφία των Αρχαίων Ελλήνων».[14] Κατά τη διάρκεια της δεκαετίας του '30, ο Τσάτσος ήρθε σε επαφή με τους σημαντικούς λογοτέχνες και ποιητές της εποχής, ενώ ξεχωριστή υπήρξε η φιλία του με τον Κωστή Παλαμά, τον οποίο είχε γνωρίσει ήδη από το 1922.[15] Την ίδια εποχή, το 1930, μαζί με τον Παναγιώτη Κανελλόπουλο και το Ιωάννη Θεοδωρακόπουλο εξέδωσε το τριμηνιαίο περιοδικό Αρχείον Φιλοσοφίας και Θεωρίας των Επιστημών, η έκδοση του οποίου συνεχίστηκε για τα επόμενα έντεκα χρόνια. Παράλληλα με τα μαθήματά του στη Νομική Σχολή, δίδασκε και φιλοσοφία στην Πάντειο (1935-1938).[16] Το 1935 αρχίζει να ασχολείται με τα πολιτικά ζητήματα όταν πριν το δημοψήφισμα δημοσίευσε άρθρα υπέρ του δημοκρατικού πολιτεύματος.[17] Την ίδια χρονιά, η κυβέρνηση Τσαλδάρη επιχείρησε να τον παύσει από το Πανεπιστήμιο, αλλά παρέμεινε μετά από έντονο διάβημα του Κανελλόπουλου.[18] Το 1938 απέτυχε να γίνει τακτικός καθηγητής λόγω της δικτατορίας Μεταξά.[19]
Το 1939 το καθεστώς Μεταξά είχε βάλει χαφιέδες να παρακολουθούν τις πανεπιστημιακές παραδόσεις του. Ενώ αρχικά του πρότεινε να αναλάβει ανώτατο αξίωμα στην Εθνική Οργάνωση Νεολαίας (ΕΟΝ), τον συνέλαβε και τον εκτόπισε στη Σκύρο. Η υποψία του καθεστώτος σε βάρος του ενισχύθηκε από τις επισκέψεις που πραγματοποίησε στους τόπους εξορίας του Κανελλόπουλου. Στη συνέχεια μετατοπίστηκε στις Σπέτσες, μετά από παρέμβαση του Κυριάκου Βαρβαρέσου προς τον Κωνσταντίνο Μανιαδάκη, όπου διέμεινε μέχρι το τέλος Ιανουαρίου 1940, οπότε και του επετράπη να επιστρέψει στην Αθήνα.[20]
Το 1944 έγινε τακτικός καθηγητής στη Νομική Σχολή Αθηνών. Στη θέση αυτή παρέμεινε μέχρι το Φεβρουάριο του 1946, όταν και παραιτήθηκε για να θέσει υποψηφιότητα στις βουλευτικές εκλογές.[29]
Το 1949 ανέλαβε το χαρτοφυλάκιο του υπουργείου Παιδείας.[35][36][37] Κατά τη διάρκεια της θητείας του οργάνωσε την εθνική πινακοθήκη, ενώ συγκρούστηκε με τους καθηγητές στο θέμα της αυξήσεως των μισθών. Επίσης επί της υπουργίας του πραγματοποιήθηκε η εκλογή νέου αρχιεπισκόπου από την Ιερά Σύνοδο λόγω του θανάτου του αρχιεπισκόπου Δαμασκηνού. Σε αυτήν ο Τσάτσος στήριξε τον μητροπολίτη Ιωαννίνων Σπυρίδωνα, ο οποίος τελικώς εξελέγη. Στις εκλογές του 1950 έθεσε υποψηφιότητα με το κόμμα του Κανελλόπουλου, αποτυγχάνοντας όμως να εκλεγεί. Τότε άρχισε να εργάζεται στην εφημερίδα Η Καθημερινή και επέστρεψε για κάποιο διάστημα στην ενεργή δικηγορία.[38] Στα τέλη του 1950 διορίστηκε υφυπουργός Συντονισμού.[39] Διατήρησε το χαρτοφυλάκιό του για έξι μήνες αλλά εξαναγκάσθηκε σε παραίτηση υπό την πίεση του Γεωργίου Παπανδρέου. Ξανατοποθετήθηκε στην ίδια θέση όταν ανέλαβε υπουργός ο Σοφοκλής Βενιζέλος.[39] Το 1951 ξανάθεσε υποψηφιότητα για βουλευτής, χωρίς όμως επιτυχία. Τον επόμενο χρόνο απέτυχε ξανά στις εκλογές, ενώ τρία χρόνια αργότερα κατηγορήθηκε για οικονομικό σκάνδαλο. Γι' αυτό τον λόγο οργανώθηκε εξεταστική επιτροπή, η οποία τελικά τον αθώωσε. Παρέδωσε μια σειρά μαθημάτων στο Αθήναιον. Βιοποριζόταν από το δικηγορικό του γραφείο και την αρθρογραφία του στην Καθημερινή. Το 1952 περιοδεύει σε δέκα αμερικανικά πανεπιστήμια, με τη χορηγία του Ιδρύματος Φούλμπραϊτ (Fulbright).[40]
Κωνσταντίνος Τσάτσος
Το 1956 προσχώρησε στο υπό ίδρυση κόμμα του Κωνσταντίνου Καραμανλή, την Εθνική Ριζοσπαστική Ένωση (ΕΡΕ), βοηθώντας τον αρχηγό της στη σύνταξη κειμένων και διακηρύξεων σχετικά με την ίδρυση του κόμματος, με την οποία και εξελέγη βουλευτής.[41] Στην κυβέρνηση που σχηματίσθηκε υπό τον Καραμανλή ανέλαβε το υπουργείο Προεδρίας.[42] Στις επόμενες εκλογές, του 1958, εξελέγη βουλευτής και ανέλαβε πάλι το υπουργείο Προεδρίας.[43] Το υπουργείο Προεδρίας είχε αρκετές αρμοδιότητες, μεταξύ άλλων και αυτή του τουρισμού. Επί θητείας του, κατασκευάστηκε το ξενοδοχείο της Πάρνηθας, για το οποίο ελέγχθηκε από την αντιπολίτευση λόγω της υπέρβασης του αρχικού προϋπολογισμού, ενώ ενίσχυσε σημαντικά και τα διεθνή φεστιβάλ θεάτρου και μουσικής ανά την Ελλάδα.[44] Τον Ιούνιο του 1961 εξελέγη μέλος της Ακαδημίας Αθηνών με 24 ψήφους υπέρ και 6 κατά,[45] στην έδρα τη Φιλοσοφία του Δικαίου.[46] Σε αυτήν διετέλεσε πρόεδρος (1966)[47] και αντιπρόεδρος. Τον ίδιο χρόνο (1961) επανεξελέγη βουλευτής χωρίς όμως να αναλάβει κάποιο υπουργείο. Το 1962 ο υπουργός Βιομηχανίας Ζήσης Ζησάκης παραιτήθηκε και ο Καραμανλής του πρότεινε να αναλάβει το συγκεκριμένο χαρτοφυλάκιο.[48] Στη συνέχεια ανέλαβε το υπουργείο Κοινωνικής Πρόνοιας.[49] Όταν αποχώρησε ο Καραμανλής, οι Τσάτσος και Κωνσταντίνος Παπακωνσταντίνου απομακρύνθηκαν από τις διαμάχες για την ηγεσία. Στην κυβέρνηση Κανελλόπουλου ο Τσάτσος ανέλαβε το υπουργείο Δικαιοσύνης,[50] στο οποίο παρέμεινε μέχρι την εγκαθίδρυση της δικτατορίας των Συνταγματαρχών την 21η Απριλίου.
Στη Δικτατορία του 1967 και στη Μεταπολίτευση
Κατά τη διάρκεια της δικτατορίας, ο Τσάτσος υπέγραψε κάποιες αντιδικτατορικές προκηρύξεις, δίχως να προβεί σε κάποια άλλη νέα ενέργεια.[51] Υπήρξε μάρτυρας υπεράσπισης του λογοτέχνη Μένη Κουμανταρέα στη δίκη του από το Εφετείο Αθηνών για το πεζογράφημά του Το αρμένισμα.[52] Συνοδευόταν μονίμως από έναν αστυνομικό, ο οποίος τον παρακολουθούσε.[53] Μετά τη Χούντα ανέλαβε το υπουργείο Πολιτισμού στην κυβέρνηση Εθνικής Ενότητας,[54] όμως ασχολιόταν πιο πολύ με τα προσχέδια του νέου Συντάγματος και την κατάρτιση των συνδυασμών της Νέας Δημοκρατίας.[55] και στις εκλογές που ακολούθησαν εξελέγη στην τρίτη θέση με το ψηφοδέλτιο επικρατείας της.[56][57] Παράλληλα, ανέλαβε την προεδρία της κοινοβουλευτικής επιτροπής σύνταξης του νέου συντάγματος.[58] Εισηγητής της αντιπολίτευσης για το νέο σύνταγμα ήταν ο ανιψιός του, Δημήτρης Τσάτσος.
Πρόεδρος της Δημοκρατίας
Ως ένας από τους πιο έμπιστους συμβούλους του Κωνσταντίνου Καραμανλή, ο Τσάτσος προτάθηκε από το κόμμα της Νέας Δημοκρατίας για τη θέση του Προέδρου της Δημοκρατίας. Η απόφαση του Καραμανλή για την επιλογή Τσάτσου αναγγέλθηκε στην αίθουσα της Γερουσίας, όπου συνεδρίαζε η κοινοβουλευτική ομάδα της Νέας Δημοκρατίας. Όπως αναφέρει ο Τσάτσος στα απομνημονεύματά του, ο Καραμανλής είχε θέσει ως μοναδικό όρο ότι σε περίπτωση που θα ήθελε να μεταπηδήσει νωρίτερα από τα πέντε χρόνια στην προεδρία της δημοκρατίας, αυτός θα παραιτούνταν.[59] Ο Τσάτσος αποδίδει την επιλογή του Καραμανλή στο πρόσωπό του στους εξής λόγους: θα τηρούσε την υπόσχεσή του να παραιτηθεί από την Προεδρία της Δημοκρατίας, σε περίπτωση που ο Καραμανλής ήθελε να μεταπηδήσει σε αυτήν, όπως είχαν συμφωνήσει μυστικά μεταξύ τους· δε θα εκμεταλλευόταν το αξίωμά του για να αυτοπροβληθεί σε βάρος του Καραμανλή· η μεταξύ τους ταύτιση απόψεων, τέτοια που δεν του είχε προκαλέσει ποτέ πρόβλημα· το κύρος που είχε αποκτήσει ο Τσάτσος κατά τη θητεία του στην Επιτροπή του Συντάγματος και η καλή συνεργασία που είχε με την αντιπολίτευση.[60] Στην ψηφοφορία που διεξάχθηκε στη Βουλή έλαβε 210 ψήφους σε σύνολο 295 ψηφισάντων. Από αυτές, οι 210 ανήκαν πιθανότατα στους βουλευτές της Νέας Δημοκρατίας που διέθετε 215 έδρες. Μοναδικός αντίπαλος ήταν ο Παναγιώτης Κανελλόπουλος, που υποστηρίχθηκε από την Ένωση Κέντρου, ενώ το ΠΑΣΟΚ και η Ενωμένη Αριστερά ψήφισαν λευκό.[61] Πρόεδρος της Δημοκρατίας ορκίστηκε στις 19 Ιουλίου 1975.
Ως Πρόεδρος της Δημοκρατίας ανέλαβε να οργανώσει καλύτερα τον όλο θεσμό. Ασχολήθηκε με βασικά ζητήματα της εθνικής πολιτικής όπως ήταν π.χ. το σλαβομακεδονικό. Δέχθηκε τις επισκέψεις αρκετών αρχηγών ξένων κρατών και συναντήθηκε με σημαντικές προσωπικότητες όπως οι Γιόσιπ Μπροζ Τίτο, Ντουάιτ Αϊζενχάουερ, Βαλερί Ζισκάρ ντ' Εσταίν, Γκαμάλ Αμπντέλ Νάσερ κ.ά. Επίσης, εκπροσώπησε την Ελλάδα στην κηδεία του Μακαρίου το 1977, του Τίτο και του Ανουάρ Σαντάτ. Λίγο πριν το τέλος της θητείας του τιμήθηκε με το βραβείο Κούντενχοβε-Καλλέργη[62] και ανακηρύχθηκε επίτιμος διδάκτορας της Σορβόννης.[63] Στη θέση του Προέδρου της Δημοκρατίας παρέμεινε μέχρι τον Μάιο του 1980, όταν και τον διαδέχθηκε ο Καραμανλής.
Μετά το τέλος της θητείας του πραγματοποίησε πολλά ταξίδια στο εξωτερικό είτε αναψυχής είτε κυρίως για ακαδημαϊκούς λόγους, αφού ήταν μέλος αρκετών Ακαδημιών. Το 1980 εξελέγη μέλος της Ρουμανικής Ακαδημίας.[64] Την ίδια χρονιά διορίστηκε μέλος της Ακαδημίας του Μαρόκου, ύστερα από διάταγμα του βασιλιά Χασάν Β΄.[65] Παράλληλα, συμμετείχε σε αρκετές συγκεντρώσεις για το ευρωπαϊκό όραμα, ενώ βοηθούσε και στη συγγραφή κάποιων ιστορικών μελετών.
Συγγραφικό έργο
Η ενασχόληση του Κωνσταντίνου Τσάτσου από νεαρή κιόλας ηλικία με τη φιλοσοφία και την ποίηση τον βοήθησαν στην ανάπτυξη της καλλιέργειάς του. Αρχίζει να γράφει ποιήματα σε ηλικία δεκαπέντε ετών.[66] Την τριετία 1921-1924 δημοσίευσε τα πρώτα του ποιήματα, την Τριλογία της ψυχής αφιερωμένη στον Κωστή Παλαμά και δύο δράματα με το ψευδώνυμο «Ηβός Δελφός».[67] Στα ποιήματα του εκφράζονται τα πιο βαθιά και κρυφά στρώματα του εαυτού του. Τα παράλογα στοιχεία διασταυρώνονται με τα λογικά. Η ποίησή του χαρακτηρίζεται «υπαρξιακή».[68] Οι φιλοσοφικές μελέτες που δημοσίευσε κατά καιρούς αποσκοπούσαν στην στην εκλαΐκευση της καντιανήςφιλοσοφίας στην Ελλάδα.[69] Το 1948 υπήρξε εμπνευστής μιας νέας εταιρείας συγγραφέων, στην οποία συμμετείχαν μεταξύ άλλων ο Γιώργος Θεοτοκάς, ο Σπύρος Μελάς, ο Ηλίας Βενέζης, ο Ανδρέας Καραντώνης και ο Πέτρος Χάρης.[70]
Συνεργάστηκε με την Εκδοτική Αθηνών για τη συγγραφή ενοτήτων και την εποπτεία τόμων της Ιστορίας του Ελληνικού Έθνους κατά τη διάρκεια της δικτατορίας, για λόγους βιοπορισμού. Την ίδια περίοδο είναι γόνιμο το συγγραφικό έργο του.[71] Έχοντας πλέον στην κατοχή της μια ανεκτίμητης αξίας βιβλιοθήκη, η οικογένεια Τσάτσου δώρησε το σύνολο των βιβλίων του Κωνσταντίνου Τσάτσου στο σημερινό Κέντρο Βυζαντινών Νεοελληνικών και Κυπριακών Σπουδών, που βρίσκεται στη Γρανάδα της Ισπανίας, υπό την εποπτεία του καθηγητή Βυζαντινής και Νεοελληνικής Φιλολογίας Μόσχου Μορφακίδη Φυλακτού.
Ο φιλοσοφικός στοχασμός του Τσάτσου
Το εξώφυλλο του βιβλίου του Κ. Τσάτσου για την Έννοια του θετικού δικαίου, που εκδόθηκε στα γερμανικά στη Χαϊδελβέργη το 1928.
Ο ίδιος ο Τσάτσος τοποθετεί τις φιλοσοφικές καταβολές του στον Πλάτωνα, τον Ιμμάνουελ Καντ και τον Νεοκαντιανισμό.[72] Καλλιέργησε τη Φιλοσοφία του Δικαίου ακολουθώντας τον Χάινριχ Ρίκερτ (ο οποίος δεν ασχολήθηκε με το Δίκαιο) και τη θεωρία των αξιών που ανέπτυξε και γενικά τη Νεοκαντιανή Σχολή της Βάδης. Στα 1928 δημοσίευσε το Der Begriff des positiven Rechtes (Η έννοια του θετικού δικαίου), το οποίο κατά τον Ρίκερτ απέδιδε με τη μεγαλύτερη συνέπεια στο χώρο του Δικαίου τη θεωρία του.[73]
Άλλες μελέτες του σχετικές με τη φιλοσοφία του Δικαίου είναι: Το πρόβλημα της ερμηνείας του Δικαίου (1932, 1978), Το πρόβλημα των πηγών του Δικαίου (1941) όπου ασχολείται με το Σύνταγμα «ως μια από τις ιδιαίτερες πηγές του Δικαίου»', ενώ δεν προχώρησε στις άλλες πηγές του δικαίου (νόμοι, διοικητικές πράξεις). Η επί διδακτορία και επί υφηγεσία διατριβές του δημοσιεύτηκαν σε έναν τόμο με τίτλο Μελέται φιλοσοφίας του Δικαίου (1960).[74] Έχοντας την αίσθηση ο ίδιος πως «ότι ήταν να γράψει σχετικά με τη φιλοσοφία του Δικαίου το είχε γράψει», διακόνησε ένα άλλο κομμάτι των κοινωνικών επιστημών μεταξύ των ορίων της νομικοπολιτικής επιστήμης και την κοινωνική φιλοσοφία με τα έργα του Η κοινωνική φιλοσοφία του Καντ (1935), Η κοινωνική φιλοσοφία των αρχαίων Ελλήνων (1962), Πολιτική, θεωρία πολιτικής δεοντολογίας (1965). Καλλιέργησε και την αισθητική με το Διάλογο για την ποίηση με τον Γιώργο Σεφέρη.[75]
Προσωπική ζωή
Ήταν παντρεμένος δύο φορές. Νυμφεύθηκε αρχικά τη Λίλη Ζηρίνη τον Φεβρουάριο του 1925, για να χωρίσει όμως το 1929. Ο δεσμός τους είχε ως αφετηρία του το κοινό ενδιαφέρον τους για τον ποιητή Κωστή Παλαμά. Κατά τη διάρκεια του γάμου τους έμεναν μεταξύ Αθήνας και Χαϊδελβέργης. Στη συνέχεια γνώρισε την Ιωάννα Σεφεριάδου, αδερφή του Γιώργου Σεφέρη, την οποία και νυμφεύτηκε στις 30 Ιουνίου 1930. Μαζί της απέκτησε δύο κόρες:[76]
τη Δέσποινα Τσάτσου, η οποία γεννήθηκε το 1931, σύζυγο του καθηγητή Κωνσταντίνου Μυλωνά.
↑Είχε προσκληθεί από τους Άγγελο Αγγελόπουλο και Αλέξανδρο Σβώλο να ενταχθεί μαζί τους στις τάξεις του ΕΑΜ, αλλά αρνήθηκε. Βλ. Τσάτσος, Λογοδοσία μιας ζωής, 2:614.
↑Λέει ο ίδιος: «Η στάση μου κατά τη διάρκεια της δικτατορίας ήταν απλώς αξιοπρεπής. Ούτε βόμβες έφτιαχνα, ούτε βγήκα στο πεζοδρόμιο. Υπέγραψα διάφορες αντιδικτατορικές δηλώσεις μαζί με άλλα στελέχη του πολιτικού κόσμου.» Τσάτσος, Λογοδοσία μιας ζωής, 2:393.
↑Φιλίππου, Φίλιππος (Δεκέμβριος 2015). «Η αθώωση του Μένη Κουμανταρέα από το Εφετείο Αθηνών για το Αρμένισμα». Νέα Εστία (τχ. 1867): 1097.
↑«Προσωπικά οι δικτάτορες δεν με ενόχλησαν ποτέ. Μου είχαν ένα χωροφύλακα που γύριζε γύρω από το σπίτι μου στον Κοκκιναρά […]». Τσάτσος, Λογοδοσία μιας ζωής, 2:396.
↑Αν και ο Τσάτσος είχε προταθεί ομόφωνα για την πρώτη θέση, ο Μιχαήλ Στασινόπουλος, ο οποίος είχε προταθεί από τον Τσάτσο, ζήτησε να λάβει την πρώτη θέση ως τέως Πρόεδρος του Συμβουλίου της Επικρατείας. Ο Τσάτσος του παραχώρησε τη θέση του και μπήκε δεύτερος, όμως όταν δέχθηκε να μπει και η Ελένη Βλάχου, θέλοντας να πρωταχθεί, τελικά συμβιβαζόμενη με τη δεύτερη μετά τον Στασινόπουλο θέση, τελικά πήρε την τρίτη ο Τσάτσος. Βλ. Τσάτσος. Λογοδοσία μιας ζωής, 2:429.
↑«Το συγγραφικό μου έργο της περιόδου εκείνης δεν θα υπήρχε, αν δεν υπήρχε η δικτατορία και η απραξία στην οποία μας είχε καταδικάσει». Τσάτσος, Λογοδοσία μιας ζωής, 2:397-398.
↑Παραδόσεις του ομότιτλου μαθήματός του που άρχισε να διδάσκει από το 1934. Στην διάρκεια της εξορίας του στη μεταξική δικτατορία συνέγραψε τα κεφάλαια για τον Αριστοτέλη. Μετά την επιστροφή του από την εξορία συνέταξε τα κεφάλαια για τους μεταριστοτελικούς φιλοσόφους. Μεταφράστηκε στα γαλλικά με μέριμνα του Οκτάβιου Μερλιέ. Επίσης στα ρουμανικά, ισπανικά και το 1983 εκδόθηκε από το Κρατικό Πανεπιστήμιο του Μεξικού. Βλ. Τσάτσος, Λογοδοσία μιας ζωής, 1:229-230.
Country in South Asia This article is about the Republic of India. For other uses, see India (disambiguation). Republic of IndiaBhārat Gaṇarājya(see other regional names) Flag State emblem Motto: Satyameva Jayate (Sanskrit)Truth Alone Triumphs[1]Anthem: Jana Gana Mana (Hindi)[a][2][3]Thou Art the Ruler of the Minds of All People[4][2] National song: Vande Mataram (Sanskrit)[c]I Bow to Thee, Mother[b]&...
Pseudomonas syringae Klasifikasi ilmiah Kerajaan: Bacteria Filum: Proteobacteria Kelas: Gamma Proteobacteria Ordo: Pseudomonadales Famili: Pseudomonadaceae Genus: Pseudomonas Spesies: P. syringae Nama binomial Pseudomonas syringaeVan Hall, 1904 Pseudomonas syringae (disingkat P. syringae) adalah bakteri gram negatif, aerobik, berbentuk batang, dan memiliki flagela polar.[1] Secara biokimia, bakteri ini dapat diuji dengan menggunakan uji oksidase dan arginin hidrosilase yang akan...
Superhero by DC Comics Comics character Ted KordBlue BeetleTed Kord as depicted in The L.A.W. vol. 1 (September 1999). Art by Dick Giordano.Publication informationPublisherCharlton ComicsDC ComicsFirst appearanceCaptain Atom #83 (November 1966)Created bySteve DitkoIn-story informationFull nameTheodore Stephen Ted KordSpeciesHumanTeam affiliationsJustice League InternationalL.A.W.Kord EnterprisesJustice LeagueExtreme JusticeBlack Lantern CorpsPartnershipsBooster GoldThe QuestionJaime ReyesAbil...
Voce principale: Piacenza Associazione Calcio Femminile. Sisal Moquettes Piacenza A.C.F.Stagione 1975Sport calcio Squadra Sisal Moq. Piacenza Allenatore Franco Tadini Serie A5º posto. Coppa Italia???. 1974 1976 Si invita a seguire il modello di voce Questa voce raccoglie le informazioni riguardanti il Sisal Moquettes Piacenza Associazione Calcio Femminile nelle competizioni ufficiali della stagione 1975. Indice 1 Stagione 2 Rosa 3 Arrivi e partenze 4 Risultati 4.1 Serie A 4.1.1 Girone ...
Ethnic diaspora Ethnic group Haitians in the Dominican RepublicTotal populationTotal population of Haitian ancestry800,000~ (2008)[1] Residents of the Dominican Republic born in Haiti458,233 (2013)[2](5% of the Dominican population)Dominicans born to both a Haitian and a Dominican parent105,381 (2012)[3](1% of the Dominican population)Haitians born in the Dominican Republic to Haitian parents104,531 (2013)[2](1% of the Dominican population)Regions with signific...
National Security Agency surveillanceMap of global NSA data collection as of 2007[update], with countries subject to the most data collection shown in red Programs Pre-1978 ECHELON MINARET SHAMROCK PROMIS Since 1978 Upstream collection BLARNEY FAIRVIEW Main Core ThinThread Genoa Since 1990 RAMPART-A Since 1998 Tailored Access Operations Since 2001 OAKSTAR STORMBREW Trailblazer Turbulence Genoa II Total Information Awareness President's Surveillance Program Terrorist Surveillance Progr...
Fritz FeierabendFeierabend (a destra) in coppia con Joseph Beerli nel 1936 ai IV Giochi olimpici invernaliNazionalità Svizzera Bob RuoloPilota Palmarès Competizione Ori Argenti Bronzi Olimpiadi 0 3 2 Mondiali 6 3 3 Vedi maggiori dettagli Modifica dati su Wikidata · Manuale Fritz Feierabend (Engelberg, 29 giugno 1908 – Stans, 25 novembre 1978) è stato un bobbista svizzero. Indice 1 Biografia 2 Note 3 Altri progetti 4 Collegamenti esterni Biografia Ai IV Giochi olimpici in...
SafariScribe is currently experiencing significant stress that may affect their ability to work on Wikipedia. They may choose to work in quieter areas and avoid complicated tasks or areas prone to conflict. They may also respond to talk page or email messages more slowly than usual, and your patience is greatly appreciated. Thank you. Archives Index 1 January - February 2024 March 2024 April 2024 This page was last edited or modified by Gabriel601 (talk). 8 June 2024 News and notes: Wikime...
Bruce Springsteen's backing band E Street BandBruce Springsteen and the E Street Band at the end of a performance in 2009Background informationOriginBelmar, New Jersey, U.S.Genres Rock rock and roll Years active 1972–1989 1995 1999–present LabelsColumbiaMembers Bruce Springsteen Garry Tallent Roy Bittan Max Weinberg Steven Van Zandt Nils Lofgren Patti Scialfa With:[1] Soozie Tyrell Charles Giordano Jake Clemons Past members Clarence Clemons Danny Federici Vini Lopez David Sancious...
Chemical compound CapmatinibClinical dataTrade namesTabrectaOther namesINC280AHFS/Drugs.comMonographMedlinePlusa620038License data US DailyMed: Capmatinib Pregnancycategory Not recommended Routes ofadministrationBy mouthATC codeL01EX17 (WHO) Legal statusLegal status CA: ℞-only[1] US: ℞-only[2] EU: Rx-only[3] Identifiers IUPAC name 2-Fluoro-N-methyl-4-[7-(quinolin-6-ylmethyl)imidazo[1,2-b][1,2,4]triazin-2-yl]benzamide CAS Number10...
For other people with similar names, see William Cosgrove (disambiguation). William CosgroveVC MSMBorn(1888-10-01)1 October 1888Aghada, County CorkDied14 July 1936(1936-07-14) (aged 47)Millbank, LondonBuriedUpper AghadaAllegianceUnited Kingdom of Great Britain and IrelandService/branch British ArmyYears of service1909–1935RankStaff SergeantUnitRoyal Munster FusiliersNorthumberland FusiliersIndian Territorial ForceBattles/warsFirst World WarAwards Victoria Cross Meritorious Servic...
For other ships with the same name, see USS Du Pont. Du Pont off the coast of Lebanon, 1982. History United States NameDu Pont NamesakeSamuel Francis Du Pont Ordered30 July 1954 BuilderBath Iron Works Laid down11 May 1955 Launched8 September 1956 Acquired21 June 1957 Commissioned1 July 1957 Decommissioned4 March 1983 Stricken1 June 1990 FateSold for scrap on 10 February 1999 General characteristics Class and typeForrest Sherman-class destroyer Displacement 2,800 tons standard. 4,050 ...
Dona fent esport Un esport o deport[1] és un joc o activitat en un marc reglamentat i competitiu, basada en un reglament estricte. Esport i activitat física No tot l'esport és exercici físic (per exemple, els escacs) ni tot exercici físic és esport. Una activitat física implica moviment corporal i pot ser saltar o nedar lliurement, ballar, pujar escales, fer malabars, fer ioga, fer teatre, passejar, fer sexe, jugar a amagar-se, etc. L'exercici físic pot ser un entrenament per ...
Naval branch of the Portuguese Armed Forces Portuguese NavyMarinha PortuguesaCoat of arms of the Portuguese NavyFounded1317Country PortugalTypeNavySize8,200 military620 paramilitary 79 ships5 aircraft unitsPart ofPortuguese Armed ForcesHeadquartersAlfeite Naval Base, LisbonPatronHenry the NavigatorMotto(s)Ships motto:Honrai a Pátria que a Pátria vos contempla(English: Honor the Fatherland for the Fatherland beholds you)Heraldic motto:Talant de bien faire(English: Wiling to do well...
Pour les articles homonymes, voir Saint-Victor. Cet article est une ébauche concernant une commune de la Côte-d'Or. Vous pouvez partager vos connaissances en l’améliorant (comment ?). Le bandeau {{ébauche}} peut être enlevé et l’article évalué comme étant au stade « Bon début » quand il comporte assez de renseignements encyclopédiques concernant la commune. Si vous avez un doute, l’atelier de lecture du projet Communes de France est à votre disposition pour...
علاوة المخاطرة المنتظمة (بالإنجليزية: Systematic Risk premium) هو نسبة العائد الذي يطلبه المستثمر مقابل الاستثمار في اصل مالى كتعويض عن تحمله للمخاطر المرتبطة به، ويكون هذا بالإضافة إلى العائد الخالي من المخاطرة الذي يجب على عائد أي استثمار به مخاطرة تخطيه.[1][2] وتزيد علاوة...
Men's national football team representing Poland This article is about the men's team. For the women's team, see Poland women's national football team. PolandNickname(s)Biało-Czerwoni (The White-Reds)Orły (The Eagles)AssociationPolski Związek Piłki Nożnej (PZPN)ConfederationUEFA (Europe)Head coachMichał ProbierzCaptainRobert LewandowskiMost capsRobert Lewandowski (154)Top scorerRobert Lewandowski (84)Home stadiumNational StadiumSilesian StadiumFIFA codePOL First colours Second colours F...
Distribution of grain size of sediments Sediment consisting of well sorted grains (left) compared with poorly sorted grains (right). Distribution of grain sizes based on water depth and distance from river mouth. Sorting describes the distribution of grain size of sediments, either in unconsolidated deposits or in sedimentary rocks. The degree of sorting is determined by the range of grain sizes in a sediment deposit and is the result of various transport processes (rivers, debris flow, wind,...
