Στο πρωτάθλημα της Α΄ κατηγορίας 2012-13 συμμετείχαν 14 ομάδες. Το πρωτάθλημα διεξήχθη σε δύο φάσεις. Στην Α΄ φάση όλες οι ομάδες αναμετρήθηκαν αναμεταξύ τους από δύο φορές, μία εντός και μία εκτός έδρας. Μετά την ολοκλήρωση της Α΄ φάσης οι δύο τελευταίες διαβαθμίστηκαν αυτόματα στην Β΄ κατηγορία 2013-14 και οι υπόλοιπες 12 χωρίστηκαν σε 3 ομίλους ανάλογα με τη θέση τους στο βαθμολογικό πίνακα και έδωσαν αγώνες κατάταξης (Β΄ φάση). Στους ομίλους αυτούς μεταφέρονται τα αποτελέσματα, οι βαθμοί και τα τέρματα της Α΄ φάσης.[4]
Οι ομάδες στις θέσεις 1-4 διαγωνίστηκαν στον Α΄ όμιλο για την κατάκτηση του πρωταθλήματος και τις θέσεις που οδηγούν στις διοργανώσεις της UEFA. Πρωταθλήτρια ανακηρύχτηκε η ομάδα που συγκέντρωσε τους περισσότερους βαθμούς. Η πρωταθλήτρια ομάδα εξασφάλιζε τη συμμετοχή της στο ΟΥΕΦΑ Τσάμπιονς Λιγκ 2013-14. Επιπλέον, οι ομάδες που τερμάτιζαν στη δεύτερη και τρίτη θέση εξασφάλιζαν τη συμμετοχή τους στο ΟΥΕΦΑ Γιουρόπα Λιγκ 2013–14.[4]
Οι ομάδες στις θέσεις 5-8 διαγωνίστηκαν στο Β΄ όμιλο.[4]
Οι ομάδες στις θέσεις 9-12 διαγωνίστηκαν στον Γ΄ όμιλο και η ομάδα που τερμάτισε στην τελευταία θέση του ομίλου (12η θέση) διαβαθμίστηκε στη Β΄ κατηγορία 2013-14. Η ομάδα που τερμάτισε στην 11η θέση έδωσε αγώνα μπαράζ με την 4η ομάδα του πρωταθλήματος Β΄ κατηγορία 2012-13 με τη νικήτρια ομάδα να συνεχίζει στην Α΄ κατηγορία 2013-14 και την ηττημένη στην Β΄ κατηγορία 2013-14.[4]
Σύστημα βαθμολόγησης
Η νίκη βαθμολογείτο με 3 βαθμούς και η ισοπαλία με 1 βαθμό ενώ η ήττα δεν έδινε κανένα βαθμό.
Τοποθεσίες ομάδων της Α΄ κατηγορίας 2012-13. Οι ομάδες που αναγράφονται με πλάγια γραφή χρησιμοποίησαν ποδοσφαιρικό στάδιο σε διαφορετική περιοχή γιατί τα στάδια της περιοχής τους δεν πληρούσαν τα κριτήρια για διεξαγωγή αγώνων Α΄ κατηγορίας.
Σημειώσεις: 1Λόγω ακαταλληλότητας της δικής του έδρας (Δημοτικό Στάδιο Αγίας Νάπας) για διεξαγωγή αγώνων Α΄ κατηγορίας, ο Α.Ο. Αγία Νάπα χρησιμοποίησε ως έδρα το Στάδιο Τάσος Μάρκου. 2Λόγω ακαταλληλότητας της δικής της έδρας (Στάδιο Κατωκοπιά) για διεξαγωγή αγώνων Α΄ κατηγορίας, η Δόξα χρησιμοποίησε ως έδρα το Στάδιο Αμμόχωστος.
Το σύστημα βαθμολόγησης που ίσχυε ήταν: Νίκη=3 βαθμοί, Ισοπαλία=1 βαθμός, Ήττα=0 βαθμοί
Κανόνες βαθμολογίας: 1ος Βαθμοί, 2ος Μεταξύ των ισόβαθμων ομάδων αγώνες (i. Βαθμοί από τα μεταξύ των ισόβαθμων ομάδων παιχνίδια, ii. Διαφορά τερμάτων σε μεταξύ των ισόβαθμων ομάδων παιχνίδια, iii. Καλύτερη εκτός έδρας επίθεση στα μεταξύ των ισόβαθμων ομάδων παιχνίδια), 3ος Γενική διαφορά τερμάτων, 4ος Καλύτερη επίθεση.
1: Ο Ολυμπιακός τιμωρήθηκε με αφαίρεση 3 βαθμών πριν από την έναρξη του πρωταθλήματος.[8] 2: Η ΑΕΠ τιμωρήθηκε με αφαίρεση 12 βαθμών: Πριν από την έναρξη του πρωταθλήματος τιμωρήθηκε με αφαίρεση 6 βαθμών.[9][10] Το Νοέμβριο τιμωρήθηκε με αφαίρεση ακόμα 3 βαθμών.[11] Το Μαΐο του 2013 και ενώ είχαν ολοκληρωθεί οι αγωνιστικές υποχρεώσεις της ομάδα, αφαιρέθηκαν άλλοι 3 βαθμοί από τη FIFA.[12]
Αποτελέσματα
Ο πίνακας που ακολουθεί παρουσιάζει τα αποτελέσματα των αγώνων της Α΄ φάσης:
Το σύστημα βαθμολόγησης που ίσχυε ήταν: Νίκη=3 βαθμοί, Ισοπαλία=1 βαθμός, Ήττα=0 βαθμοί
Κανόνες βαθμολογίας: 1ος Βαθμοί, 2ος Μεταξύ των ισόβαθμων ομάδων αγώνες (i. Βαθμοί από τα μεταξύ των ισόβαθμων ομάδων παιχνίδια, ii. Διαφορά τερμάτων σε μεταξύ των ισόβαθμων ομάδων παιχνίδια, iii. Καλύτερη εκτός έδρας επίθεση στα μεταξύ των ισόβαθμων ομάδων παιχνίδια), 3ος Γενική διαφορά τερμάτων, 4ος Καλύτερη επίθεση.
Το σύστημα βαθμολόγησης που ίσχυε ήταν: Νίκη=3 βαθμοί, Ισοπαλία=1 βαθμός, Ήττα=0 βαθμοί
Κανόνες βαθμολογίας: 1ος Βαθμοί, 2ος Μεταξύ των ισόβαθμων ομάδων αγώνες (i. Βαθμοί από τα μεταξύ των ισόβαθμων ομάδων παιχνίδια, ii. Διαφορά τερμάτων σε μεταξύ των ισόβαθμων ομάδων παιχνίδια, iii. Καλύτερη εκτός έδρας επίθεση στα μεταξύ των ισόβαθμων ομάδων παιχνίδια), 3ος Γενική διαφορά τερμάτων, 4ος Καλύτερη επίθεση.
1: Ο Ολυμπιακός τιμωρήθηκε με αφαίρεση 3 βαθμών πριν από την έναρξη του πρωταθλήματος.[8]
Το σύστημα βαθμολόγησης που ίσχυε ήταν: Νίκη=3 βαθμοί, Ισοπαλία=1 βαθμός, Ήττα=0 βαθμοί
Κανόνες βαθμολογίας: 1ος Βαθμοί, 2ος Μεταξύ των ισόβαθμων ομάδων αγώνες (i. Βαθμοί από τα μεταξύ των ισόβαθμων ομάδων παιχνίδια, ii. Διαφορά τερμάτων σε μεταξύ των ισόβαθμων ομάδων παιχνίδια, iii. Καλύτερη εκτός έδρας επίθεση στα μεταξύ των ισόβαθμων ομάδων παιχνίδια), 3ος Γενική διαφορά τερμάτων, 4ος Καλύτερη επίθεση.
Η 11η ομάδα της τελικής κατάταξης (Νέα Σαλαμίνα) έδωσε μονό αγώνα μπαράζ με την ομάδα που τερμάτισε στην 4η θέση του πρωταθλήματος Β΄ κατηγορίας 2012-13 (Αναγέννηση Δερύνειας). Η νικήτρια Νέα Σαλαμίνα συμμετείχε τη νέα αγωνιστική περίοδο στην Α΄ κατηγορία 2013-14 ενώ η ηττημένη Αναγέννηση Δερύνειας στη Β΄ κατηγορία 2013-14 (Β1 όμιλος).[13][14][15]
Από το 1941 έως το 1944 δε διεξήχθη πρωτάθλημα εξαιτίας του Β΄ Παγκοσμίου Πολέμου. Την περίοδο 1958-59 το πρωτάθλημα δεν διεξήχθη λόγω της έκρυθμης κατάστασης στην Κύπρο ως αποτέλεσμα του αγώνα της ΕΟΚΑ. Την περίοδο 1963-64 το πρωτάθλημα διακόπηκε λόγω των δικοινοτικών διαταραχών. Την περίοδο 2019-20 το πρωτάθλημα διακόπηκε λόγω της Πανδημίας του κορονοϊού.
