Η Ποδοσφαιρική Αθλητική Ένωσις Επαρχίας Κερύνειας ή η ΠΑΕΕΚ Κερύνειας (/pˈaek/, διαβάζεται «πάεκ») είναι κυπριακή ποδοσφαιρική ομάδα από την Κερύνεια. Αποτελεί μέρος του αθλητικού συλλόγου Ποδοσφαιρική Αθλητική Ένωσις Επαρχίας Κερύνειας (ΠΑΕΕΚ) που αρχικά είχε ιδρυθεί ως Ποδοσφαιρική Αθλητική Ένωσις Κερύνειας ή ΠΑΕΚ (διαβάζεται «πάεκ»). Μετά την τουρκική εισβολή στην Κύπρο του 1974, η ΠΑΕΕΚ είναι μια προσφυγική, η οποία από τότε εδρεύει στη Λευκωσία.[1] Η ΠΑΕΕΚ είναι η ομάδα με τις περισσότερες συμμετοχές στη Β΄ κατηγορία ποδοσφαίρου της Κύπρου.[2] Την περίοδο 2020-21 κατέκτησε το πρωτάθλημα Β΄ κατηγορίας και προβιβάστηκε για πρώτη φορά στην ιστορία της στην Α΄ κατηγορία.[3][4][5]
ΠΑΕΚ
Το σωματείο δημιουργήθηκε τον Οκτώβριο του 1953 ως ΠΑΕΚ (Ποδοσφαιρική Αθλητική Ένωσις Κερύνειας). Η ανάγκη δημιουργίας της ΠΑΕΚ προέκυψε από την απουσία ποδοσφαιρικού σωματείου στην πόλη της Κερύνειας. Ακόμα και τα χωριά της επαρχίας είχαν ομάδες, αλλά η πόλη όχι. Με τον αθλητισμό ασχολείτο, όχι σε συνεχή βάση, ο Σύλλογος Αποφοίτων Γυμνασίου Κερύνειας (ΣΑΓΚ). Αν και το 1948 είχε ιδρυθεί από τον Αντρέα Καριόλου ο Αθλητικός Σύλλογος Κερύνειας (ΑΣΚ), εντούτοις ο σύλλογος χρωματίστηκε πολιτικά και έτσι απεχώρησαν πολλά μέλη του, διαλύθηκε η ποδοσφαιρική του ομάδα και από το 1950 λειτουργούσε ως καφενείο.[6]
Η ιδέα για ίδρυση ποδοσφαιρικού σωματείου δόθηκε από τους Τάκη Γ. Γεωργιάδης, Αντώνη Παγούρα, Τεύκρο Χειμώνα και Δήμο Καραμαλλάκη. Η ιδέα αγκαλιάστηκε από το φίλαθλο κόσμο και ιδιαίτερα από τα νεαρά μέλη του ΣΑΓΚ. Η ιδρυτική Συνέλευση έγινε τον Οκτώβρη του 1953 στο οίκημα του ΣΑΓΚ, στην οδό Ελευθερίας.[6]
Υπήρχε γενική απόφαση το νέο σωματείο έπρεπε να μείνει μακριά από πολιτικές καταστάσεις. Επιπρόσθετα, σύμφωνα με το καταστατικό του συλλόγου, ακόμα και Τούρκοι της Κύπρου μπορούσαν να είναι μέλη και παίχτες του σωματείου. Το σωματείο ονομάστηκε Ποδοσφαιρική Αθλητική Ένωσις Κερύνειας μετά από εισήγηση του Τεύκρου Χειμώνα. Έμβλημα του σωματείου ήταν ο Δικέφαλος Αετός. Ως χρώματα επιλέγηκαν το κίτρινο και το μαύρο.[1][6]
Ο πρώτος ποδοσφαιρικός αγώνας της ΠΑΕΚ έγινε τον Νοέμβριο του 1953 με αντίπαλο τον ΑΠΟΕΛ.[6] Η ομάδα αιτήθηκε να ενταχθεί στη δύναμη της Κυπριακής Ομοσπονδίας Ποδοσφαίρου (ΚΟΠ) τη 13η Απριλίου 1954. Η αίτηση έγινε αποδεκτή στις 24 Σεπτεμβρίου 1954, με τις ΠΑΕΚ, Αλκή Λάρνακας και Ορφέα Λευκωσίας να εντάσσονται στην ΚΟΠ.[6][7]
Όταν δημιουργήθηκε η ΠΑΕΚ, επαναδραστηριοποιήθηκε και ο ΑΣΚ, με αποτέλεσμα ο κόσμος της Κερύνειας να διαχωρίζεται ποδοσφαιρικά και πολιτική. Οι δύο ομάδες τα πρώτα δύο χρόνια απέφευγαν να αγωνιστούν μεταξύ τους. Ωστόσο, στις 16 Φεβρουαρίου 1956 πραγματοποιήθηκε ο πρώτος και τελευταίος αγώνας μεταξύ των δύο ομάδων. Υπήρχε η άποψη ότι η ηττημένη ομάδα θα διαλυόταν, πράγμα που έγινε. Εφτά λεπτά πριν να τελειώσει ο αγώνας, διακόπηκε, ενώ η ΠΑΕΚ κέρδιζε με 4-1.[8]
Την περίοδο 1956-57, αν και είχε δυνατή ομάδα, αναγκάστηκε να αποσυρθεί από το πρωτάθλημα. Όλοι οι ποδοσφαιριστές της ομάδας συνελήφθησαν στις 16 Φεβρουαρίου 1957 από τους Άγγλους επειδή ήταν μέλη της ΕΟΚΑ. Οι ποδοσφαιριστές φυλακίστηκαν.[8][9] Μετά το τέλος του αγώνα της ΕΟΚΑ το 1959 και την απελευθέρωση των ποδοσφαιριστών, η ομάδα επαναδραστηριοποιείται. Λαμβάνει μέρος στο κύπελλο ανεξαρτησίας στο οποίο συμμετείχαν όλες οι ομάδες της πρώτης κατηγορίας και οι τέσσερις πρώτες της δεύτερης κατηγορίας. Η ΠΑΕΚ συμμετείχε τιμητικά. Αποκλείστηκε στα προημιτελικά από την μετέπειτα κυπελλούχο Ανόρθωση.[8]
Τις επόμενες περιόδους η ΠΑΕΚ συμμετείχε στη Β΄ κατηγορία χωρίς κάποια διάκριση. Στο κύπελλο Κύπρου 1967-68 έφτασε μέχρι τα προημιτελικά όπου αποκλείστηκε από το μετέπειτα κυπελλούχο ΑΠΟΕΛ.[10]
Η πορεία της ΠΑΕΚ την περίοδο 1954-1969 στις διοργανώσεις της ΚΟΠ.
1Η Β΄ κατηγορία ήταν χωρισμένη σε τρεις ομίλους. Η ΠΑΕΚ συμμετείχε στον όμιλο Λευκωσίας-Κερύνειας. 2Η Β΄ κατηγορία ήταν χωρισμένη σε δύο ομίλους. Η ΠΑΕΚ συμμετείχε στον όμιλο Λευκωσίας-Λάρνακας-Κερύνειας. 3Η Β΄ κατηγορία ήταν χωρισμένη σε δύο ομίλους. Η ΠΑΕΚ συμμετείχε στον όμιλο Λευκωσίας-Λάρνακας-Κερύνειας-Αμμοχώστου. 4Η Β΄ κατηγορία ήταν χωρισμένη σε δύο ομίλους. Η ΠΑΕΚ συμμετείχε στον όμιλο Λευκωσίας-Αμμοχώστου-Κερύνειας.
Περίοδος 1970-1974
Όλη τη δεκαετία του 1970 η ΠΑΕΚ αγωνιζόταν στη Β΄ κατηγορία.
Η τραγικότερη ημέρα στην ιστορία του σωματείου καταγράφεται το καλοκαίρι του 1974, με την κατάληψη της Κερύνειας από τα τουρκικά στρατεύματα μετά την τουρκική εισβολή στην Κύπρο, γεγονός που κατέστησε το σωματείο προσφυγικό. Ο εκτοπισμός δημιούργησε πολλά προβλήματα στην ομάδα που βρέθηκε χωρίς έδρα, χωρίς αθλητικό υλικό και με τα μέλη και τους φιλάθλους της διασκορπισμένους σε ολόκληρη την Κύπρο. Το σωματείο επαναδραστηριοποιήθηκε στη Λευκωσία.
Η πορεία της ΠΑΕΚ την περίοδο 1970-1974 στις διοργανώσεις της ΚΟΠ.
Μετά την εισβολή, όταν οι συνθήκες της περιόδου το επέτρεψαν, η ΚΟΠ αποφάσισε τη διεξαγωγή Ειδικού μικτού πρωτάθλημα Β΄- Γ΄ κατηγορίας 1974-75 πρωταθλήματος με συμμετοχή των ομάδων της Β΄ και Γ΄ κατηγορίας χωρισμένο σε δύο ομίλους. Η συμμετοχή ήταν προαιρετική. Τότε η ΠΑΕΚ και η ΑΕΚ Καραβά (η οποία ήταν επίσης προσφυγική ομάδα από τον Καραβά, κωμόπολη της επαρχίας Κερύνειας) αποφάσισαν να συμμετάσχουν ως μία ομάδα στο πρωτάθλημα.[29] Η ομάδα συμμετείχε στο πρωτάθλημα με την ονομασία ΠΑΕΚ/ΑΕΚ.[30] Με την ονομασία αυτή συμμετείχε ως το 1977.
Το 1977 έγινε συγχώνευση των δύο σωματείων. Από την ένωση τους δημιουργήθηκε η Ποδοσφαιρική Αθλητική Ένωσις Επαρχίας Κερύνειας (ΠΑΕΕΚ), η οποία θα εκπροσωπούσε το ποδόσφαιρο της πόλης και επαρχίας Κερύνειας.[30][31] Η ιδρυτική συνέλευση πραγματοποιήθηκε στις 26 Μαρτίου 1977.[31] Αποφασίστηκε επίσης, η αλλαγή των χρωμάτων από μαύρο και κίτρινο σε μαύρο και λευκό, με το μαύρο να συμβολίζει το πένθος της προσφυγιάς και το λευκό την ελπίδα της επιστροφής στην Κερύνεια.[1]
Την περίοδο 1977-1989 η ΠΑΕΕΚ συμμετείχε σε όλες τις περιόδους στη Β΄ κατηγορία, εκτός από μία περίπτωση. Την περίοδο 1987-88 τερμάτισε στην προτελευταία θέση του πρωταθλήματος Β΄ κατηγορίας και υποβιβάστηκε για πρώτη φορά στην ιστορία της στη Γ΄ κατηγορία.[32]
Την περίοδο 1984-85 έφτασε μέχρι τα ημιτελικά του Κυπέλλου Κύπρου, όπου αποκλείστηκε από την ΑΕΛ.[33]
Η πορεία της ΠΑΕΕΚ την περίοδο 1974-1989 στις διοργανώσεις της ΚΟΠ.
1Η ομάδα συμμετείχε ως ΠΑΕΚ/ΑΕΚ.
2 Την περίοδο 1974-75 διοργανώθηκε Ειδικό μικτό πρωτάθλημα Β΄ - Γ΄ κατηγορίας 1974-75 χωρισμένο σε δύο ομίλους και με προαιρετική συμμετοχή των ομάδων των δύο κατηγοριών. Η ΠΑΕΚ συμμετείχε στον Α΄ όμιλο.
Δεκαετία 1990-1999
Την περίοδο 1991-92 η ΠΑΕΕΚ κατέκτησε το πρωτάθλημα Γ΄ κατηγορίας και προβιβάστηκε στη Β΄ κατηγορία.[60] Μέχρι το 2000, η ΠΑΕΕΚ αγωνιζόταν στη Β΄ κατηγορία. Την περίοδο 1999-00 τερμάτισε στη 12η θέση και υποβιβάστηκε.[61]
Η πορεία της ΠΑΕΕΚ τη δεκαετία 1990-1999 στις διοργανώσεις της ΚΟΠ.
Παρέμεινε τρεις περιόδους στη Γ΄ κατηγορία, μέχρι που την περίοδο 2002-03 κατέκτησε το πρωτάθλημα και το εισιτήριο ανόδου στη Β΄ κατηγορία.[80][81][82] Ωστόσο, την επόμενη περίοδο υποβιβάστηκε και πάλι, τερματίζοντας στη 12η θέση.[83] Ακολούθησαν 4 συνεχόμενες παρουσίες στη Γ΄ κατηγορία για να κατακτήσει και πάλι το πρωτάθλημα την περίοδο 2007-08 και την άνοδο στη Β΄ κατηγορία.[84][85][86][87] Την περίοδο 2008-09 τερμάτισε στην 11η θέση.[88]
Η πορεία της ΠΑΕΕΚ τη δεκαετία 2000-2009 στις διοργανώσεις της ΚΟΠ.
Την περίοδο 2009-10 τερμάτισε στην 8η θέση,[95] την περίοδο 2010-11 στην 7η[96] και την περίοδο 2011-12 στην 4η.[97] Την περίοδο 2012-13 τερμάτισε στην 9η θέση,[98] ωστόσο είχε προαποφασιστεί ότι από την επόμενη περίοδο, 2013-2014, η Β΄ κατηγορία θα διαχωριζόταν σε δύο ομίλους, με τις ομάδες που θα τερμάτιζαν στις θέσεις 9-12 να συμμετέχουν στο Β2 όμιλο.[99][100] Η ΠΑΕΕΚ, την περίοδο 2013-14, αγωνιζόμενη στο Β2 όμιλο τερμάτισε στην 5η θέση (από 8 ομάδες) και υποβιβάστηκε στην Γ΄ κατηγορία,[101] καθώς λόγω της μείωσης των ομάδων στην Α΄ κατηγορία κατά δύο, θα διαβαθμίζονταν 4 ομάδες από κάθε όμιλο της Β΄ κατηγορίας.[102]
Την περίοδο 2019-20 η ΠΑΕΕΚ συμμετείχε στη Γ΄ κατηγορία 2019-20. Η ομάδα διεκδικούσε την άνοδο της στη Β΄ κατηγορία. Λόγω της Πανδημίας του κορονοϊού το πρωτάθλημα αρχικά ανεστάλη και στη συνέχεια διεκόπη.[119][120][121][122] Η ΠΑΕΕΚ προβιβάστηκε στη Β΄ κατηγορία μαζί με άλλες 3 ομάδες λόγω της κατάργησης του υποβιβασμού σε όλες τις κατηγορίες και την άνοδο των πρώτων ομάδων.[123]
Την περίοδο 2020-21 κατέκτησε το πρωτάθλημα Β΄ κατηγορίας και προβιβάστηκε για πρώτη φορά στην ιστορία της στην Α΄ κατηγορία.[3][4][5] Στην πρώτη της συμμετοχή στην Α΄Κατηγορία τερμάτισε στην 12η θέση και υποβιβάστηκε στην Β΄Κατηγορία.
Η πορεία της ΠΑΕΕΚ τη δεκαετία 2020-2029 στις διοργανώσεις της ΚΟΠ.
Ο πίνακας που ακολουθεί παρουσιάζει τις συμμετοχές της ομάδας (ως ΠΑΕΚ, ΠΑΕΚ/ΑΕΚ και ΠΑΕΕΚ) ανά εθνική κατηγορία του Συστήματος ποδοσφαιρικών πρωταθλημάτων Κύπρου έως και την περίοδο 2020-21 καθώς και στις διοργανώσεις κυπέλλου έως και την περίοδο 2020-21.
Την περίοδο 1958-59 το πρωτάθλημα δεν διεξήχθη λόγω της έκρυθμης κατάστασης στην Κύπρο ως αποτέλεσμα του αγώνα της ΕΟΚΑ. Την περίοδο 1963-64 το πρωτάθλημα δεν διεξήχθη λόγω των δικοινοτικών διαταραχών. Την περίοδο 1974-75 πραγματοποιήθηκε Ειδικό μικτό πρωτάθλημα Β΄ - Γ΄ κατηγορίας ο πρωταθλητής του οποίου θεωρείται πρωταθλητής Β΄ κατηγορίας 1974-75. Την περίοδο 2019-20 το πρωτάθλημα διακόπηκε λόγω της Πανδημίας του κορονοϊού.
Information related to Ποδοσφαιρική Αθλητική Ένωση Επαρχίας Κερύνειας (ποδόσφαιρο)