Giáo phận Kon Tum
Huy hiệu giám mục Aloisiô Nguyễn Hùng Vị.
Giáo phận Kon Tum (tiếng Latin : Dioecesis Kontumensis ) là một giáo phận Công giáo Rôma ở Việt Nam , là giáo phận lâu đời nhất vùng Tây Nguyên. Địa giới gồm hai tỉnh Gia Lai và Kon Tum có diện tích 25.225 km², là địa bàn sinh sống chủ yếu của các sắc tộc bản địa: Gia Rai , Ba Na , Xơ Đăng , Giẻ Triêng .
Tính đến cuối năm 2017, giáo phận có 342.281 giáo dân (chiếm 18,6% dân số) trong tổng số dân trên địa bàn là 1.833.200 người. Linh mục đoàn gồm 72 linh mục dòng và 88 linh mục triều quản lý 101 giáo xứ chia làm 10 giáo hạt.[ 1]
Đương kim giám mục là Aloisiô Nguyễn Hùng Vị quản lý giáo phận từ năm 2015.
Lịch sử
Đầu năm 1842, Giám mục Tông tòa Đàng Trong Stêphanô Théodore Cuénot Thể đã cử 2 linh mục J.C. Miche Mịch, Duclos Lộ cùng thầy giảng Micae Cuông tới vùng Tây Nguyên để khai cuộc truyền giáo. Tuy nhiên, chuyến đi đầu tiên này không thành công, vì vậy liên tiếp trong những năm 1842-1846, Giám mục Cuénot Thể liên tiếp sai linh mục, thầy giảng và giáo dân tìm đường lên Tây Nguyên qua ngả Quảng Nam , Quảng Ngãi , nhưng việc đều không thành.
Năm 1848, Tự Đức lên ngôi và ban hành chỉ dụ cấm đoán Công giáo . Một nhà truyền giáo trẻ người Việt là Nguyễn Do đã tìm cách mở đường lên vùng Bắc Tây Nguyên lánh nạn. Ông tìm thấy một thung lũng khá rộng, đất đai phì nhiêu nằm trên sông Dak Bla có thể định cư sinh sống, thời bấy giờ vẫn còn rất hoang sơ với cư dân thưa thớt và hầu như không có bóng dáng người Kinh. Hai năm sau đó, 2 linh mục Pháp và 7 thầy giảng người Việt, cùng nhiều tín đồ, phần đông là người tỉnh Bình Định và Quảng Ngãi, đã lánh nạn lên đây sinh sống, định cư, lập thành làng Gò Mít, nay là khu Tân Hương, trung tâm thành phố Kontum. Hai trong 4 trung tâm truyền giáo đầu tiên của vùng Tây Nguyên được đặt ở vùng Kontum ngày nay: Kon Kơ Xâm (do linh mục Combes phụ trách, truyền giáo bộ tộc Bahnar-Jơlơng) và Kon Trang (do linh mục Dourisboure phụ trách, truyền giáo bộ tộc Sêđăng).
Năm 1898, thực dân Pháp lập tòa đại lý hành chính ở nơi đây và trực thuộc Tòa Khâm sứ Quy Nhơn, giao cho linh mục thừa sai P. Viallenton Truyền cai quản. Năm 1907, tòa đại lý đổi thành tòa công sứ, lúc đó tỉnh Kontum bao gồm cả hai tỉnh Pleiku và Darlac. Darlac tách ra khỏi Kontum vào năm 1923, rồi Pleiku cũng tách ra vào năm 1929. Ngày 14 tháng 1 năm 1932, Giáo hoàng Piô XI quyết định thành lập Địa phận Kon Tum gồm ba tỉnh Kontum, Pleiku, Darlac và một phần lãnh thổ Attâpư thuộc Lào, phong Linh mục M. Jannin Phước làm Giám mục hiệu tòa Gadara và bổ nhiệm ông làm Đại diện Tông tòa Địa phận Kontum.
Ngày 22 tháng 6 năm 1967, Giáo hoàng Phaolô VI ra Sắc chỉ Qui Dei Benignitate , tách tỉnh Darlac thuộc Giáo phận Kontum, các tỉnh Quảng Đức và Phước Long thuộc Giáo phận Đà Lạt , hợp lại để thành lập Giáo phận Ban Mê Thuột . Từ đó, Giáo phận Kon Tum ổn định địa giới cho đến ngày nay.
Địa giới giáo phận: phía bắc giáp giáo phận Đà Nẵng , phía nam giáp giáo phận Ban Mê Thuột , phía đông giáp giáo phận Qui Nhơn , phía tây bắc giáp Hạt Đại diện Tông tòa Pakse (Lào ), phía tây nam giáp Hạt Phủ doãn Tông tòa Kampong Cham (Campuchia ).
Danh sách các giáo hạt và giáo xứ
Miền Kontum có 3 giáo hạt. Miền Pleiku có 7 giáo hạt.
Giáo hạt Kon Tum (TP. Kon Tum, Kon Plông, Kon Rẫy)
Stt
Giáo xứ
Địa chỉ
1
Chính Tòa
13 Nguyễn Huệ, P. Thống Nhất, TP. Kon Tum, tỉnh Kon Tum
2
Đắk Kia
Buôn Đắk Kia, xã Đoàn Kết, TP. Kon Tum, tỉnh Kon Tum
3
Đắk Tân
Xã Tân Lập, huyện Kon Rẫy, tỉnh Kon Tum
4
Klâu Rơngol
Thôn Klâu Rơngol, xã Ia Chim, TP. Kon Tum, tỉnh Kon Tum
5
Kon Jơdreh
Xã Đăk Blà, TP. Kon Tum, tỉnh Kon Tum
6
Kon Rơbang
Xã Vinh Quang, TP. Kon Tum, tỉnh Kon Tum
7
Kon Xơmluh
QL24, xã Đắk Tờ Re, huyện Kon Rẫy, tỉnh Kon Tum
8
Măng La
Xã Ngok Bay, TP. Kon Tum, tỉnh Kon Tum
9
Phương Hòa
Đường Nguyễn Văn Linh, P. Nguyễn Trãi, TP. Kon Tum, tỉnh Kon Tum
10
Phương Nghĩa
03 Lý Tự Trọng, P. Thắng Lợi, TP. Kon Tum, tỉnh Kon Tum
11
Phương Quý
Xã Vinh Quang, TP. Kon Tum, tỉnh Kon Tum
12
Plei Jơdrâp
Xã Đăk Năng, TP. Kon Tum, tỉnh Kon Tum
13
Plei Rơhai
Đường Đặng Tiến Đông, P. Lê Lợi, TP. Kon Tum, tỉnh Kon Tum
14
Tân Điền
Thôn 5, xã Đoàn Kết, TP. Kon Tum, tỉnh Kon Tum
15
Tân Hương
540 Nguyễn Huệ, P. Thống Nhất, TP. Kon Tum, tỉnh Kon Tum
16
Tân Phát
Xã Chư Hreng, TP. Kon Tum, tỉnh Kon Tum
17
Tân Phú
805 Phạm Văn Đồng, P. Trần Hưng Đạo, TP. Kon Tum, tỉnh Kon Tum
18
Trung Nghĩa
Thôn 3, xã Hòa Bình, TP. Kon Tum, tỉnh Kon Tum
19
Võ Lâm
274 Trần Nhân Tông, P. Quang Trung, TP. Kon Tum, tỉnh Kon Tum
Giáo hạt Đăk Hà (Đăk Hà, Ia H'Drai, Sa Thầy)
Stt
Giáo xứ
Địa chỉ
1
Đăk Kơđem
Xã Đăk Ui, huyện Đăk Hà, tỉnh Kon Tum
2
Đăk Mút
Xã Đăk Mar, huyện Đăk Hà, tỉnh Kon Tum
3
Hơmoong Kơtu
Xã Hơmoong, huyện Sa Thầy, tỉnh Kon Tum
4
Kleng
Thị trấn Sa Thầy, huyện Sa Thầy, tỉnh Kon Tum
5
Kon Bơbăn
Xã Ngọc Réo, huyện Đăk Hà, tỉnh Kon Tum
6
Kon Gung
Xã Đăk Mar, huyện Đăk Hà, tỉnh Kon Tum
7
Ling La
Xã Đăk Pxi, huyện Đăk Hà, tỉnh Kon Tum
8
Plei Kơbey
Xã Sa Bình, huyện Sa Thầy, tỉnh Kon Tum
9
Rờ Kơi
Làng Kram, xã Rờ Kơi, huyện Sa Thầy, tỉnh Kon Tum
Giáo hạt Đăk Mót (Đăk Glei, Đăk Tô, Ngọc Hồi, Tu Mơ Rông)
Stt
Giáo xứ
Địa chỉ
1
Đăk Chô
Xã Ngọc Tụ, huyện Đăk Tô, tỉnh Kon Tum
2
Đăk Jâk
Xã Đăk Môn, huyện Đăk Glei, tỉnh Kon Tum
3
Đăk Long
Xã Đăk Long, huyện Đăk Glei, tỉnh Kon Tum
4
Đăk Mot
Xã Plei Kần, huyện Ngọc Hồi, tỉnh Kon Tum
5
Đăk Rao Kram
Xã Pô Kô [ 2] , huyện Đăk Tô, tỉnh Kon Tum
6
Đăk Tuk
Thôn Đăk Tuk, TT. Đắk Glei, huyện Đắk Glei, tỉnh Kon Tum
7
Hơ Moong
Thôn Đăk Wơk, xã Hơ Moong, huyện Sa Thầy, tỉnh Kon Tum
8
Kon Hring
Thôn 5, xã Diên Bình, huyện Đăk Tô, tỉnh Kon Tum
9
Tea Hnă
Xã Đăk Tờ Kan, huyện Tu Mơ Rông, tỉnh Kon Tum
10
Tea Rơxá
Xã Đăk Trăm, huyện Đăk Tô, tỉnh Kon Tum
Giáo hạt Pleiku (TP. Pleiku)
Stt
Giáo xứ
Địa chỉ
1
An Mỹ
Xã An Phú, TP. Pleiku, tỉnh Gia Lai
2
Đức An
20 Wừu, P. Diên Hồng, Thành phố Pleiku, tỉnh Gia Lai
3
Hiếu Đạo
Nhà thờ bị trưng dụng làm Nhà Văn Hóa Thiếu Nhi tỉnh Gia Lai[ 3]
4
Hiếu Đức
Tổ 13 Huỳnh Thúc Kháng, P. Yên Đỗ, TP. Pleiku, tỉnh Gia Lai
5
Hiếu Nghĩa
P. Thống Nhất, TP. Pleiku, tỉnh Gia Lai
6
Hòa Bình
82 Hàn Thuyên, xã Biển Hồ, TP. Pleiku, tỉnh Gia Lai
7
Mẹ Vô Nhiễm Hoa Lư
175 Cách Mạng Tháng Tám, P. Hoa Lư, TP. Pleiku, tỉnh Gia Lai
8
Phaolô Pleiku
325 Nguyễn Viết Xuân, P. Hội Phú, TP. Pleiku, tỉnh Gia Lai
9
Phú Thọ
Thôn 11, xã An Phú, thành phố Pleiku, tỉnh Gia Lai
10
Plei Chuet
Phường Thắng Lợi, TP. Pleiku, tỉnh Gia Lai
11
Thăng Thiên
02 Quang Trung, P. Tây Sơn, TP. Pleiku, tỉnh Gia Lai
12
Thánh Tâm
542 Hùng Vương, P. Phù Đổng, TP. Pleiku, tỉnh Gia Lai
13
Tiên Sơn
Xã Biển Hồ, TP. Pleiku, tỉnh Gia Lai
14
Trà Đa
Đường Dương Minh Châu, xã Trà Đa, TP. Pleiku, tỉnh Gia Lai
15
Vinh Sơn
Thôn Ia Klai, xã Ia Băng, huyện Đăk Đoa, tỉnh Gia Lai
Giáo hạt An Khê (TX. An Khê, Đăk Pơ, K'Bang, Kông Chro)
Stt
Giáo xứ
Địa chỉ
1
An Khê
198 Quang Trung, P. An Tân, TX. An Khê, tỉnh Gia Lai
2
An Sơn
Xã Tân An, huyện Đăk Pơ, tỉnh Gia Lai
3
Chợ Đồn
821 Quang Trung, P. An Bình, TX. An Khê, tỉnh Gia Lai
4
Đồng Sơn
Xã Tân An, huyện Đăk Pơ, tỉnh Gia Lai
Giáo hạt Ayun Pa (TX. Ayun Pa, Ia Pa, Krông Pa, Phú Thiện)
Stt
Giáo xứ
Địa chỉ
1
Bon Ama Djơng
149 Trần Hưng Đạo, P. Cheo Reo, TX. Ayun Pa, tỉnh Gia Lai
2
Bôn Ơi Nu
Xã Ia Rsươm, huyện Krông Pa, tỉnh Gia Lai
3
Chroh Ale
Đường Bon Sô Ama Mrơng, xã Ia Peng, huyện Phú Thiện, tỉnh Gia Lai
4
Phú Bổn
186 Trần Hưng Đạo, P. Đoàn Kết, TX. Ayun Pa, tỉnh Gia Lai
5
Phú Thiện
Thị trấn Phú Thiện, huyện Phú Thiện, tỉnh Gia Lai
6
Phú Túc
Thị trấn Phú Túc, huyện Krông Pa, tỉnh Gia Lai
7
Plei Athai
Thị trấn Phú Thiện, huyện Phú Thiện, tỉnh Gia Lai
Giáo hạt Mang Yang (Mang Yang, Đăk Đoa)
Stt
Giáo xứ
Địa chỉ
1
Châu Khê
Xã Đăk Yă, huyện Mang Yang, tỉnh Gia Lai
2
Đe Sơmei
Xã Đăk Sơmei, huyện Đăk Đoa, tỉnh Gia Lai
3
Kon Mahar
Xã Hà Đông, huyện Đăk Đoa, tỉnh Gia Lai
4
Kon Thụp
Làng Đak Pnan, xã Kon Thụp, huyện Mang Yang, tỉnh Gia Lai
5
La Sơn
Xã Ia Băng, huyện Đăk Đoa, tỉnh Gia Lai
6
Lệ Cần
Xã Tân Bình[ 4] , huyện Đăk Đoa, Tỉnh Gia Lai
7
Lệ Chí
Xã Nam Yang, huyện Đăk Đoa, Tỉnh Gia Lai
8
Phaolô H’neng
Thôn 4, thị trấn Đăk Đoa, huyện Đăk Đoa, tỉnh Gia Lai
9
Phú Yên – H’ra
Xã H’ra, huyện Mang Yang, tỉnh Gia Lai
10
Plei Bông
Xã Ayun, huyện Mang Yang, tỉnh Gia Lai
Giáo hạt Chư Păh (Chư Păh, Ia Grai)
Stt
Giáo xứ
Địa chỉ
1
Đức Bà Biển Hồ
Xã Nghĩa Hưng, huyện Chư Păh, tỉnh Gia Lai
2
Hà Bầu
Xã Chư Đang Ya, huyện Chư Păh, tỉnh Gia Lai
3
Hòa Phú
Thôn 2, xã Hòa Phú, huyện Chư Păh, tỉnh Gia Lai
4
Ia Kha
Thị trấn Ia Kha, huyện Ia Grai, tỉnh Gia Lai
5
Ia Tô
Xã Ia Tô, huyện Ia Grai, tỉnh Gia Lai
7
Plei Jut
Xã Ia Dêr, huyện Ia Grai, tỉnh Gia Lai
8
Plei Tơwer
Xã Hòa Phú, huyện Chư Păh, tỉnh Gia Lai
9
Ngô Sơn
Xã Chư Jôi, huyện Chư Păh, tỉnh Gia Lai
10
Ninh Đức
Xã Nghĩa Hòa, huyện Chư Păh, tỉnh Gia Lai
Giáo hạt Chư Prông (Chư Prông, Đức Cơ)
Stt
Giáo xứ
Địa chỉ
1
Đức Hưng
Xã Thăng Hưng, huyện Chư Prông, tỉnh Gia Lai
2
Hoàng Yên
Xã Ia Phín, huyện Chư Prông, tỉnh Gia Lai
3
Ia Pia
Xã Ia Pia, huyện Chư Prông, tỉnh Gia Lai
4
Phú Mỹ
Thôn Phú Mỹ, xã Ia Băng, huyện Chư Prông, tỉnh Gia Lai
5
Plei Rơng Khóp
Xã Ia Krêl, huyện Đức Cơ, tỉnh Gia Lai
6
Thanh Bình
QL19, xã Bình Giáo, huyện Chư Prông, tỉnh Gia Lai
7
Thanh Hà
Xã Ia Dăng, huyện Chư Prông, tỉnh Gia Lai
Giáo hạt Chư Sê (Chư Sê, Chư Pưh)
Stt
Giáo xứ
Địa chỉ
1
An Tôn
Xã Kông H’tok, huyện Chư Sê, tỉnh Gia Lai
2
H’Bông
Xã H’bông, huyện Chư Sê, tỉnh Gia Lai
3
Ia Blứ
Thôn Phú Vinh, xã Ia Blứ, huyện Chư Pưh, tỉnh Gia Lai
4
Ia Dreng
Xã Ia Dreng, huyện Chư Pưh, tỉnh Gia Lai
5
Ia Hrú – Phú Quang
Xã Ia Hrú, huyện Chư Pưh, tỉnh Gia Lai
6
Phaolô – Ia Tiêm
Xã Ia Tiêm, huyện Chư Sê, tỉnh Gia Lai
7
Phú Nhơn
323 Hùng Vương, TT. Nhơn Hòa, huyện Chư Pưh, tỉnh Gia Lai
8
Plei Kly
Thôn Hòa An, TT. Nhơn Hòa, huyện Chư Pưh, tỉnh Gia Lai
9
Mân Côi
Thôn Ia Long, xã Dun, huyện Chư Sê, tỉnh Gia Lai
10
Mỹ Thạch
365 Hùng Vương, TT. Chư Sê, huyện Chư Sê, tỉnh Gia Lai
Các danh địa giáo phận
Nhà thờ chính tòa và Tòa Giám mục
Nhà thờ chính tòa Kon Tum còn được gọi là Nhà thờ gỗ Kontum, địa chỉ: 13 Nguyễn Huệ, phường Thống Nhất, thành phố Kon Tum .
Tòa giám mục Giáo phận Kon Tum đặt tại 146 Trần Hưng Đạo, phường Thắng Lợi, thành phố Kon Tum , tỉnh Kon Tum
Thánh địa hành hương
Các nhà thờ và tu viện lớn
Các đời giám mục quản nhiệm
: Giám mục chính tòa
: Giám mục phó, phụ tá hoặc Giám quản Tông tòa, Đại diện Tông tòa
Xem thêm
Chú thích
Liên kết ngoài