Tính đến cuối năm 2017, toàn giáo phận có 440.942 giáo dân Công giáo trên tổng số 2.955.911 dân cư chiếm 14,91% dân số, với 8 giáo hạt, 106 giáo xứ và 73 giáo họ với 185 linh mục (trong đó 134 linh mục thuộc Giáo phận và 51 linh mục thuộc các dòng tu).[4] Số liệu năm 2024 cho thấy Giáo phận phân chia thành 8 giáo hạt, 118 giáo xứ, 77 giáo họ độc lập và 281 linh mục, hơn 1.000 tu sĩ cùng con số giáo dân khoảng 481.000.[1]
Đầu năm 1842, Giám mục Tông tòa Đàng Trong Stêphanô Théodore Cuénot Thể đã cử 2 linh mục J.C. Miche Mịch, Duclos Lộ cùng thầy giảng Micae Cuông tới vùng Tây Nguyên để khai cuộc truyền giáo. Tuy nhiên, chuyến đi đầu tiên này không thành công, vì vậy liên tiếp trong những năm 1842 - 1846, Giám mục Cuénot Thể liên tiếp sai linh mục, thầy giảng và giáo dân tìm đường lên Tây Nguyên qua ngả Quảng Nam, Quảng Ngãi, nhưng việc đều không thành.
Năm 1847, Linh mục Fontaine, thuộc Hội Thừa sai Paris (MEP), đã tìm được đường thâm nhập. Ông sống và truyền giáo cho người dân M’nông bản địa gần buôn Yeng Drôm, giữa Bản Đôn và Đăk Mil một thời gian. Ông được xem là nhà truyền giáo đầu tiên trên vùng Đắk Lắk, mở đường cho công cuộc truyền giáo rầm rộ sau này trên vùng Tây Nguyên.
Ngày 14 tháng 1 năm 1932, Giáo hoàng Piô XI quyết định thành lập Giáo phận Kon Tum gồm ba tỉnh Kon Tum, Pleiku, Đắk Lắk và một phần lãnh thổ Attâpư thuộc Lào, sắc phong Linh mục M. Jannin Phước làm Giám mục hiệu tòa Gadara và bổ nhiệm ông làm Giám quản Tông tòa Giáo phận Kon Tum. Ngày 29 tháng 1 năm 1934, tân Giám mục Jannin Phước đến Buôn Ma Thuột. Ông cho thành lập họ đạo Ban Mê Thuột với số giáo dân khoảng 50 người, thuộc Giáo xứ Plei Pơo (La Sơn, Pleiku), giao cho linh mục Ban làm quản xứ. Ngày 15 tháng 8 năm 1934, một nhà nguyện nhỏ đầu tiên mái tranh vách đất được dựng ở Họ đạo Buôn Ma Thuột. Họ đạo do thầy giảng Phaolô Hiền, từ Họ đạo Mang Yang chuyển qua, phụ trách quản sự.
Ngày 30 tháng 3 năm 1937, giáo họ Buôn Ma Thuột được nâng lên hàng giáo xứ, trở thành giáo xứ đầu tiên tại Đắk Lắk, do linh mục Phêrô Nguyễn Đắc Cẩn cai quản. Tuy nhiên, chỉ sau một thời gian ngắn, do không hợp thủy thổ, linh mục Cẩn mắc bệnh sốt rét và thương hàn, phải về Tòa Giám mục để chữa bệnh. Hai linh mục Pierre Janningros và Pierre Romeuf Phương (giáo phận Quy Nhơn) được cử lên để tạm coi sóc giáo xứ. Mãi đến 26 tháng 7 năm 1942, Tòa Giám mục Kon Tum mới bổ nhiệm Linh mục Romeuf Phương làm tân Chính xứ Buôn Ma Thuột.
Từ năm 1955, nhiều giáo xứ trên địa bàn Đắk Lắk, Quảng Đức, Phước Long được hình thành, nhất là cuộc di cư từ Bắc vào đây làm số giáo dân ngày càng thêm đông. Tháng 9 năm 1956, linh mục Gioan Baotixita Trần Thanh Ngoạn được bổ nhiệm làm quản xứ Buôn Ma Thuột. Ông đã vận động các giáo dân xây dựng nhà thờ Buôn Ma Thuột, mà ngày nay là Nhà thờ chính tòa Ban Mê Thuột. Nhà thờ được xây dựng trong một năm và được khánh thành vào tháng 4 năm 1959.
Ngày 22 tháng 6 năm 1967, Giáo hoàng Phaolô VI ra Sắc chỉ Qui Dei Benignitate thiết lập Giáo phận Ban Mê Thuột gồm 3 tỉnh Đắk Lắk, Quảng Đức và Phước Long (là những địa phần từng thuộc các giáo phận Đà Lạt và Kon Tum); đồng thời bổ nhiệm linh mục Phêrô Nguyễn Huy Mai làm Giám mục tiên khởi giáo phận. Khi thành lập, giáo phận có 55 linh mục, 33 giáo xứ với 56.719 giáo dân, trải rộng trên diện tích 21.723 km² với dân số 290.800 người, gồm: người Kinh, Thượng, Mường, Nùng, Thái. Bấy giờ, Tòa Giám mục đặt tại thị xã Ban Mê Thuột. Ngày nay tên gọi chính thức của thành phố này là Buôn Ma Thuột nhưng giáo phận vẫn giữ tên gọi là Ban Mê Thuột.
Kể từ khi thiết lập, Giáo phận đã được quản lý bởi năm giám mục và giám quản bởi một giám mục không từng là giám mục chính toa, cụ thể: Giám mục Tiên khởi Nguyễn Huy Mai (1967–1990); Giám mục Trịnh Chính Trực (giám mục phó: 1981, kế nhiệm: 1990–2000), Giám mục Nguyễn Tích Đức (giám mục phó: 1997, kế nhiệm 2000–2006), Giám mục Giám quản Nguyễn Văn Hoà (2006–2009), Giám mục Nguyễn Văn Bản (giám mục: 2009–2022; Giám quản: 2022–2024) và Giám mục Nguyễn Huy Bắc (từ năm 2024). Địa giới giáo phận: phía bắc giáp giáo phận Kon Tum, phía tây nam giáp giáo phận Phú Cường, phía nam giáp giáo phận Xuân Lộc và giáo phận Đà Lạt, phía đông giáp giáo phận Nha Trang, phía tây giáp Hạt Phủ doãn Tông tòa Kampong Cham (Campuchia).
Giáo phận Ban Mê Thuột chọn bổn mạng là Các Thánh Tử Đạo Việt Nam. Lễ Bổn mạng được tổ chức vào ngày 22 tháng 6 hàng năm tại Nhà thờ chính tòa Ban Mê Thuột (Giáo xứ Thánh Tâm), đây cũng là kỷ niệm ngày thành lập Giáo phận (22 tháng 6 năm 1967). Nếu ngày 22 tháng 6 trùng vào thứ Bảy, Chúa nhật hoặc thứ Hai, thì sẽ chuyển qua một ngày khác trong tuần để các giáo dân đều có thể dễ dàng tham dự.
Địa chỉ: 104 Phan Chu Trinh, thành phố Ban Mê Thuột, tỉnh Đắk Lắk
Nguyên thủy nơi đây là Nhà dòng do các nữ tu dòng Biển Đức xây dựng. Về sau, Nữ Đan viện Biển Đức dời về Thủ Đức, Sài Gòn vào năm 1966 để lập cơ sở mới tại đó. Cơ sở Nhà dòng đã được giám mục Kon Tum cho mua lại để các linh mục trong hạt Ban Mê Thuột làm nơi hội họp hàng tháng, như một sở quản lý và làm chỗ nghỉ vãng lai. Một nửa cơ sở này dành cho Dòng Mến Thánh Giá di chuyển từ Kon Tum xuống ở tạm trong khi chờ đợi xây cất Nhà dòng. Do đó, nơi này còn gọi là Nhà chung Ban Mê Thuột.
Sau khi giáo phận Ban Mê Thuột được thành lập, ngôi nhà này được chuyển thành Tòa Giám mục Ban Mê Thuột.[5]
Trung tâm hành hương
Đức Mẹ Giang Sơn
Đức mẹ Thác Mơ
Đồi Thánh Tâm xã Đoài
Đồi Ki-tô Vua (Gx.Châu Sơn)
Đức mẹ Lộ Đức (Gx.Thánh Linh)
Các nhà thờ và tu viện lớn
Nhà thờ chính tòa
Dòng Nữ Vương Hòa Bình
Tiểu Chủng viện Lê Bảo Tịnh
Cơ cấu Giáo phận
Hạt Chính Tòa: 10 giáo xứ, 10 họ đạo biệt lập (TP. Buôn Ma Thuột, Ea Kar, Krông Păk)
Giáo xứ Buôn Lạc - Xã Ea Yiêng, huyện Krông Pắk, tỉnh Đắk Lắk
Giáo xứ Chính Tâm - 118 Y Moan, phường Tân Lợi, thành phố Buôn Ma Thuột, tỉnh Đắk Lắk (*)
Giáo xứ Dũng Lạc - 65 Nguyễn Văn Cừ, phường Tân Lập, thành phố Buôn Ma Thuột, tỉnh Đắk Lắk
Giáo xứ Thánh Tâm - 2 Phan Chu Trinh, phường Thành Công, thành phố Buôn Ma Thuột, tỉnh Đắk Lắk
Giáo xứ Phú Long - Phường Tân Lập, thành phố Buôn Ma Thuột, tỉnh Đắk Lắk
Giáo xứ Thuận Hiếu - Thị trấn Phước An, huyện Krông Pắk, tỉnh Đắk Lắk
Giáo xứ Thuận Hòa - Xã Hòa Tiến, huyện Krông Pắk, tỉnh Đắk Lắk
Giáo xứ Thuận Phúc - Xã Ea Phê, huyện Krông Pắk, tỉnh Đắk Lắk
Giáo xứ Thuận Tâm - Xã Ea Kmút, huyện Ea Kar, tỉnh Đắk Lắk
Giáo xứ Tình Thương - Phường Tân Hòa, thành phố Buôn Ma Thuột, tỉnh Đắk Lắk
Hạt Mẫu Tâm: 13 giáo xứ, 7 họ đạo biệt lập (TP. Buôn Ma Thuột, Buôn Đôn, Krông Ana)
Giáo xứ Châu Sơn - Xã Cư Êbur, thành phố Buôn Ma Thuột, tỉnh Đắk Lắk
Giáo xứ Chi Lăng - Phường Khánh Xuân, thành phố Buôn Ma Thuột, tỉnh Đắk Lắk
Giáo xứ Chính Nghĩa - 52/36 Hồ Tùng Mậu, phường Tân Tiến, thành phố Buôn Ma Thuột, tỉnh Đắk Lắk
Giáo xứ Đoàn Kết - Xã Hòa Khánh, thành phố Buôn Ma Thuột, tỉnh Đắk Lắk
Giáo xứ Duy Hòa - 51 Võ Văn Kiệt, phường Khánh Xuân, thành phố Buôn Ma Thuột, tỉnh Đắk Lắk
Giáo xứ Hòa Nam - Xã Ea Nuôl, huyện Buôn Đôn, tỉnh Đắk Lắk
Giáo xứ Hưng Đạo - 59 Nguyễn Du, phường Tự An, thành phố Buôn Ma Thuột, tỉnh Đắk Lắk
Giáo xứ Kim Mai - 254 Lê Duẩn, phường Tân Thành, thành phố Buôn Ma Thuột, tỉnh Đắk Lắk
Giáo xứ Mẫu Tâm - 70 Y Ngông, phường Tân Tiến, thành phố Buôn Ma Thuột, tỉnh Đắk Lắk
Giáo xứ Quỳnh Ngọc - Xã Ea Na, huyện Krông Ana, tỉnh Đắk Lắk
Giáo xứ Tân Lợi - Xã Cuôr Knia, huyện Buôn Đôn, tỉnh Đắk Lắk
Giáo xứ Thánh Linh - 103 Nơ Trang Gưh, phường Tân Tiến, thành phố Buôn Ma Thuột, tỉnh Đắk Lắk
Giáo xứ Thọ Thành - Xã Hòa Phú, thành phố Buôn Ma Thuột, tỉnh Đắk Lắk
Hạt Phước Long: 19 giáo xứ, 12 họ đạo biệt lập (TX. Phước Long, Bù Đốp, Bù Gia Mập, Phú Riềng)
Giáo xứ An Bình - Xã Đa Kia, huyện Bù Gia Mập, tỉnh Bình Phước
Giáo xứ Bù Nho - Xã Bù Nho, huyện Phú Riềng, tỉnh Bình Phước
Giáo xứ Châu Ninh - Xã Thiện Hưng, huyện Bù Đốp, tỉnh Bình Phước
Giáo xứ Đắk Ân - Xã Đắk Ơ, huyện Bù Gia Mập, tỉnh Bình Phước
Giáo xứ Đức Hạnh - Xã Đức Hạnh, huyện Bù Gia Mập, tỉnh Bình Phước
Giáo xứ Giuse - Xã Bù Nho, huyện Phú Riềng, tỉnh Bình Phước
Giáo xứ Long Điền - Phường Long Phước, thị xã Phước Long, tỉnh Bình Phước
Giáo xứ Long Hà - Xã Long Hà, huyện Phú Riềng, tỉnh Bình Phước
Giáo xứ Nhơn Hòa - Xã Long Giang, thị xã Phước Long, tỉnh Bình Phước
Giáo xứ Phú Văn - Xã Phú Văn, huyện Bù Gia Mập, tỉnh Bình Phước
Giáo xứ Phước Bình - Phường Long Phước, thị xã Phước Long, tỉnh Bình Phước
Giáo xứ Phước Long - Phường Thác Mơ, thị xã Phước Long, tỉnh Bình Phước
Giáo xứ Phước Quả - Xã Phước Tín, thị xã Phước Long, tỉnh Bình Phước
Giáo xứ Phước Sơn - Phường Phước Bình, thị xã Phước Long, tỉnh Bình Phước
Giáo xứ Phước Vĩnh - Phường Phước Bình, thị xã Phước Long, tỉnh Bình Phước
Giáo xứ Sơn Giang - Phường Sơn Giang, thị xã Phước Long, tỉnh Bình Phước
Giáo xứ Sông Bé - Xã Long Giang, thị xã Phước Long, tỉnh Bình Phước
Giáo xứ Tân Tiến - Xã Tân Tiến, huyện Bù Đốp, tỉnh Bình Phước
Giáo xứ Thanh Hòa - Thị trấn Thanh Bình, huyện Bù Đốp, tỉnh Bình Phước
Hạt Đắk Mil: 15 giáo xứ, 4 họ đạo biệt lập (Cư Jút, Đăk Mil, Krông Nô)
Giáo xứ Bác Ái - Xã Đức Mạnh, huyện Đắk Mil, tỉnh Đắk Nông
Giáo xứ Đức Hạnh - Xã Thuận An, huyện Đắk Mil, tỉnh Đắk Nông
Giáo xứ Đức Lệ - Xã Đức Mạnh, huyện Đắk Mil, tỉnh Đắk Nông
Giáo xứ Kitô Vua - Xã Đắk Rla, huyện Đắk Mil, tỉnh Đắk Nông
Giáo xứ Phúc Bình - Thị trấn Ea Tling, huyện Cư Jút, tỉnh Đắk Nông
Giáo xứ Phúc Lộc - Thị trấn Ea Tling, huyện Cư Jút, tỉnh Đắk Nông
Giáo xứ Phúc Thành - Xã Nam Dong, huyện Cư Jút, tỉnh Đắk Nông
Giáo xứ Quảng Đà - Xã Nam Đà, huyện Krông Nô, tỉnh Đắk Nông
Giáo xứ Quảng Phú - Xã Quảng Phú, huyện Krông Nô, tỉnh Đắk Nông
Giáo xứ Thổ Hoàng - Xã Đắk Sắk, huyện Đắk Mil, tỉnh Đắk Nông
Giáo xứ Vinh An - Xã Đức Minh, huyện Đắk Mil, tỉnh Đắk Nông
Giáo xứ Vinh Hương - Xã Đức Mạnh, huyện Đắk Mil, tỉnh Đắk Nông
Giáo xứ Xã Đoài - Xã Đức Minh, huyện Đắk Mil, tỉnh Đắk Nông
Giáo xứ Xuân Hòa - Xã Đức Minh, huyện Đắk Mil, tỉnh Đắk Nông
Giáo xứ Xuân Lộc - Xã Đắk Sắk, huyện Đắk Mil, tỉnh Đắk Nông
Hạt Buôn Hồ: 16 giáo xứ, 4 họ đạo biệt lập (TX. Buôn Hồ, Cư Mgar, Ea Hleo, Krông Buk, Krông Năng)
Giáo xứ Buôn Hồ - Phường An Bình, thị xã Buôn Hồ, tỉnh Đắk Lắk
Giáo xứ Công Chính - Xã Cư Bao, thị xã Buôn Hồ, tỉnh Đắk Lắk
Giáo xứ Ea Hleo - Thị trấn Ea Drăng, huyện Ea Hleo, tỉnh Đắk Lắk
Giáo xứ Ea Tul - Xã Ea Tul, huyện Cư Mgar, tỉnh Đắk Lắk
Giáo xứ Kon Hring - Xã Ea Hđing, huyện Cư Mgar, tỉnh Đắk Lắk
Giáo xứ Nam Thiên - Xã Hòa Thuận, thành phố Buôn Ma Thuột, tỉnh Đắk Lắk
Giáo xứ Phú Lộc - Xã Phú Lộc, huyện Krông Năng, tỉnh Đắk Lắk
Giáo xứ Phú Xuân - Xã Phú Xuân, huyện Krông Năng, tỉnh Đắk Lắk
Giáo xứ Pơng Drang - Xã Pơng Drang, huyện Krông Búk, tỉnh Đắk Lắk
Giáo xứ Quảng Nhiêu - Xã Quảng Tiến, huyện Cư Mgar, tỉnh Đắk Lắk
Giáo xứ Thiên Đăng - Xã Cuôr Đăng, huyện Cư Mgar, tỉnh Đắk Lắk
Giáo xứ Vinh Đức - Phường Thống Nhất, thị xã Buôn Hồ, tỉnh Đắk Lắk
Giáo xứ Vinh Hà - Xã Chư Kbô, huyện Krông Búk, tỉnh Đắk Lắk
Giáo xứ Vinh Phước - Phường Thống Nhất, thị xã Buôn Hồ, tỉnh Đắk Lắk
Giáo xứ Vinh Quang - Phường Bình Tân, thị xã Buôn Hồ, tỉnh Đắk Lắk
Giáo xứ Vinh Tân - Xã Ea Kiết, huyện Cư Mgar, tỉnh Đắk Lắk
Hạt Giang Sơn: 10 giáo xứ, 7 họ đạo biệt lập (Cư Kuin)
Giáo xứ Đông Sơn - Xã Hòa Hiệp, huyện Cư Kuin, tỉnh Đắk Lắk
Giáo xứ Ea Kmar - Xã Ea Bhô, huyện Cư Kuin, tỉnh Đắk Lắk
Giáo xứ Giang Sơn - Xã Hòa Hiệp, huyện Cư Kuin, tỉnh Đắk Lắk
Giáo xứ Hòa Bình - Xã Hòa Thắng, thành phố Buôn Ma Thuột, tỉnh Đắk Lắk
Giáo xứ Kim Châu - Xã Dray Bhăng, huyện Cư Kuin, tỉnh Đắk Lắk
Giáo xứ Kim Hòa - Xã Dray Bhăng, huyện Cư Kuin, tỉnh Đắk Lắk
Giáo xứ Kim Phát - Xã Hòa Hiệp, huyện Cư Kuin, tỉnh Đắk Lắk
Giáo xứ Tân Hòa - Xã Ea Tiêu, huyện Cư Kuin, tỉnh Đắk Lắk
Giáo xứ Vinh Hòa - Xã Ea Ktur, huyện Cư Kuin, tỉnh Đắk Lắk
Giáo xứ Vinh Trung - Xã Cư Êwi, huyện Cư Kuin, tỉnh Đắk Lắk
Hạt Gia Nghĩa: 18 giáo xứ, 13 họ đạo biệt lập (TP. Gia Nghĩa, Đăk Glong, Đăk R'Lấp, Đăk Song, Tuy Đức)
Giáo xứ Bình Hà - Xã Thuận Hạnh, huyện Đắk Song, tỉnh Đắk Nông
Giáo xứ Bùi Phát - Xã Nam Bình, huyện Đắk Song, tỉnh Đắk Nông
Giáo xứ Gia Nghĩa - Phường Nghĩa Đức, thành phố Gia Nghĩa, tỉnh Đắk Nông
Giáo xứ Hòa An - Xã Nam Bình, huyện Đắk Song, tỉnh Đắk Nông
Giáo xứ Hòa Tiến - Thị trấn Đức An, huyện Đắk Song, tỉnh Đắk Nông
Giáo xứ Hương Sơn - Xã Nam Bình, huyện Đắk Song, tỉnh Đắk Nông
Giáo xứ Kiến Hòa - Thị trấn Kiến Đức, huyện Đắk Rlấp, tỉnh Đắk Nông
Giáo xứ Nghi Lập - Thị trấn Đức An, huyện Đắk Song, tỉnh Đắk Nông
Giáo xứ Nghi Trung - Xã Đắk Ndrung, huyện Đắk Song, tỉnh Đắk Nông
Giáo xứ Nghi Xuân - Xã Nâm Njang, huyện Đắk Song, tỉnh Đắk Nông
Giáo xứ Nhân Cơ - Xã Nhân Cơ, huyện Đắk Rlấp, tỉnh Đắk Nông
Giáo xứ Quảng Phúc - Xã Quảng Khê, huyện Đắk Glong, tỉnh Đắk Nông
Giáo xứ Thánh Linh - Xã Đắk Ru, huyện Đắk Rlấp, tỉnh Đắk Nông
Giáo xứ Thiên Ân - Xã Đắk Rtíh, huyện Tuy Đức, tỉnh Đắk Nông
Giáo xứ Thiên Hoa - Xã Quảng Tín, huyện Đắk Rlấp, tỉnh Đắk Nông
Giáo xứ Thiên Phước - Xã Quảng Sơn, huyện Đắk Glong, tỉnh Đắk Nông
Giáo xứ Trung Nghĩa - Xã Nghĩa Thắng, huyện Đắk Rlấp, tỉnh Đắk Nông
Giáo xứ Trường Xuân - Xã Trường Xuân, huyện Đắk Song, tỉnh Đắk Nông
Hạt Đồng Xoài: 18 giáo xứ, 6 họ đạo biệt lập (TP. Đồng Xoài, Bù Đăng, Đồng Phú, Phú Riềng)
Giáo xứ Bình Minh - Xã Bình Minh, huyện Bù Đăng, tỉnh Bình Phước
Giáo xứ Bù Đăng - Thị trấn Đức Phong, huyện Bù Đăng, tỉnh Bình Phước
Giáo xứ Đắk Nhau - Xã Đắk Nhau, huyện Bù Đăng, tỉnh Bình Phước
Giáo xứ Đồng Nai - Xã Đồng Nai, huyện Bù Đăng, tỉnh Bình Phước
Giáo xứ Đồng Tâm - Xã Đồng Tiến, huyện Đồng Phú, tỉnh Bình Phước
Giáo xứ Đồng Tín - Xã Đồng Tâm, huyện Đồng Phú, tỉnh Bình Phước
Giáo xứ Đồng Xoài - Phường Tân Đồng, thành phố Đồng Xoài, tỉnh Bình Phước
Giáo xứ Đức Liễu - Xã Đức Liễu, huyện Bù Đăng, tỉnh Bình Phước
Giáo xứ Minh Hưng - Xã Minh Hưng, huyện Bù Đăng, tỉnh Bình Phước
Giáo xứ Nghĩa Trung - Xã Nghĩa Trung, huyện Bù Đăng, tỉnh Bình Phước
Giáo xứ Phú Sơn - Xã Phú Sơn, huyện Bù Đăng, tỉnh Bình Phước
Giáo xứ Phú Riềng - Xã Phú Riềng, huyện Phú Riềng, tỉnh Bình Phước
Giáo xứ Phước Tín - Xã Phước Tân, huyện Phú Riềng, tỉnh Bình Phước
Giáo xứ Tân Hưng - Xã Tiến Hưng, thành phố Đồng Xoài, tỉnh Bình Phước
Giáo xứ Tân Lập - Xã Tân Lập, huyện Bù Đăng, tỉnh Bình Phước
Giáo xứ Thống Nhất - Xã Thống Nhất, huyện Bù Đăng, tỉnh Bình Phước
Giáo xứ Thuận Lợi - Xã Thuận Lợi, huyện Đồng Phú, tỉnh Bình Phước
Giáo xứ Thuận Phú - Xã Thuận Phú, huyện Đồng Phú, tỉnh Bình Phước