Bizans savaşları listesi

Bu makale, Bizans İmparatorluğu'nun (330–1453) askeriyesi hakkındaki serinin bir parçasıdır.
Yapısal Tarih
Bizans ordusu: Doğu Roma ordusu, Orta dönem Bizans ordusu (thema • tagmata • Hetaireia), Komninos dönemi ordu (pronoia), Paleologos dönemi ordu (allagia) • Vareg Muhafızları • Generaller
Bizans donanması: Rum ateşi • Dromon • Amiraller
Seferlerin Tarihi
Savaşlar, isyan ve iç savaşlar ve muharebeler listeleri
Stratejiler ve taktikler
Taktikler • Kuşatmalar • Askeri talimatlar • Tahkimat (İstanbul Surları)

Doğu Roma ya da Bizans İmparatorluğu (330-1453) tarihi boyunca gerçekleşmiş savaşlar ya da Harici ihtilafların listesidir. Dahili ihtilaflar için, Bizans isyan ve iç savaşları listesine bakınız.

5. yüzyıl ve öncesi

6. yüzyıl

7. yüzyıl

  • 602-628: Son Bizans-Sasani Savaşı
  • 633-642: İslam'ın yayılışının başlangıcı, Levant (634-638) ve Mısır (639-642) düşmesi
  • 645-656: Hilafetle yenilenen savaş, Kıbrıs'ın ve Ermenistan'ın çoğunun kaybı. Müslümanların Konstantinopolis'e yönelik saldırıları, İlk Fitne'nin patlak vermesinin ardından durduruldu
  • 647-709: Müslümanların Mağrip'i fethi
  • 668-678: II. Muâviye tarafından Bizans İmparatorluğu'na yenilenen saldırılar, Konstantinopolis'in Birinci Arap Kuşatması'na yol açtı. Başarısızlığının ardından, İmparatorluğa haraç, erkek ve at ödenmesini sağlayan bir ateşkes kabul edildi
  • 676-678: Yerel Slav kabileleri tarafından Selanik'in kuşatılması
  • 680-681: IV. Konstantinos'un Bulgar hanı Asparuh'a karşı seferi yenilgiyle sonuçlandı ve Bizans İmparatorluğu, Mezya'da kurulan Birinci Bulgar İmparatorluğu'nu tanımak zorunda kaldı
  • 686-688: Başarılı Bizans saldırısı, Bizans'ın Ermenistan ve Kafkas İberya'sı üzerinde kontrolünü sağladı ve ardından, Merdeilerin Bizans İmparatorluğa'na geri çekilmesi karşılığında Emevîler ile uygun bir barış anlaşması yapıldı
  • 688-689: II. Justinianus'un Balkan seferi, Trakya ile Makedonya arasındaki kıyıyı güvence altına aldı. Birçok Slav yakalandı ve imparatorluk topraklarına yerleştirildi. 30.000'den fazla kişi Bizans ordusuna dahil edildi
  • 688/689: Bizans'ın Suriye ve Lübnan'a saldırısı yeni bir ateşkese ve daha fazla Merdeilerin geri çekilmesine yol açtı
  • 692-718: Çeşitli cephelerde Araplar ile neredeyse sürekli savaş. Sebastopolis Muharebesi'ndeki yenilgi ve iç istikrarsızlık, Ermenistan ve Kilikya'nın kademeli olarak kaybedilmesine yol açtı ve Herakleios'un bazı başarılarına rağmen, Bizanslılar genellikle Anadolu'ya yapılan yıllık Arap akınlarına karşı savunmacı bir duruş sergilediler. Kartaca 697'de düştü. Kısa süre sonra kurtarıldı, 698'de tekrar kaybedildi ve Bizans Kuzey Afrika'sının sonunu işaret etti. 712'den itibaren, Arap akınları, nihai amacı Konstantinopolis'in kendisine bir saldırı düzenlemekle, Anadolu'nun daha da derinlerine nüfuz etti. Konstantinopolis'in İkinci Arap Kuşatması'nın (717-718) geri püskürtülmesi büyük bir Bizans başarısıydı. Tarihin en önemli savaşlarından biri olarak kabul edilen zafer, Müslümanların yüzyıllar boyunca Güneydoğu Avrupa'ya ilerlemesini durdurdu.

8. yüzyıl

  • 708: Bulgaristan ile savaş Anhialos'ta yenilgiyle sonuçlandı
  • 720-740: Bizans Anadolu'suna karşı yıllık Arap akınları (sawā'if) devam ediyor. Bizans direnişinin sertleşmesi, 740'ta Akroinon'da zafere yol açtı
  • 741-752: V. Konstantinos'un iç savaş ile uğraşan Araplara karşı seferleri, tüm Ermenistan ve Kıbrıs'ın geri alınmasına yol açtı
  • 755-767: Bulgarlar ile savaş. V. Konstantinos, Bulgar hanı Telets'i yenerek 767'de olumlu bir barış anlaşmasının imzalanmasına yol açtı
  • 772-775: Telerig komutasındaki Bulgarlar ile savaş, V. Konstantinos tarafından önleyici bir saldırı olarak başlatıldı
  • 775-783: Abbâsîler ile savaş. V. Konstantinos'un 775'te ölümünden sonra Arap akınları yeniden başladı. 779/780'de Germanicopolis'te ağır bir yenilgiden sonra Abbasiler, Harun Reşid altında bir dizi büyük istila başlattılar ve bu da 783'te bir ateşkesin sonuçlanmasına yol açtı
  • 780-783: Bulgarların Kardam yönetimindeki baskınları, yıllık ödemeler karşılığında saldırmazlık anlaşmasına yol açtı
  • 783: Staurakios'un Yunanistan'ın Sclaviniae'ye karşı seferi
  • 791-792 ve 796: VI. Konstantinos komutasındaki Bulgarlara karşı yapılan seferler Markellai Muharebesi'nde yenilgi ile sonuçlandı
  • 797-798: Harun Reşid'in geniş çaplı istilası, barış karşılığında Halifeliğe yapılan yıllık ödemelerin yeniden başlamasına yol açtı

9. yüzyıl

  • 803-809: I. Nikephoros'un yıllık haraç ödemelerini durdurmasından kaynaklanan Abbâsîler ile savaş. Harun Reşid komutasındaki Araplar erken dönemde önemli başarılar elde ettiler, ancak Horasan'da bir isyanın patlak vermesi 807-809'da Bizans'ın karşı saldırısını kolaylaştırdı. 809'daki bir ateşkes, bölgesel statükoyu eski haline getirdi.
  • 808-816: Bulgarlar'ın Sofya'yı ele geçirmesi ile başlayan savaşlar. Büyük çaplı bir misilleme kampanyası, felaketle sonuçlanan Pliska Muharebesi'nde (811) sona erdi, ardından Bulgar Krum, Doğu Trakya'ya baskın düzenledi ve Versinikia'da büyük bir zafer elde etti. 814'teki ölümünün ardından V. Leon, Bulgarları Mesembria'da yendi ve 30 yıllık bir barışı sağladı.
  • 827-902: Sicilya'nın Müslümanlar tarafından fethi
  • 830-841: Halifeler Memûn ve Mutasım tarafından başlatılan büyük çaplı istilalar ile Abbâsîler ile savaş. Dazimon Muharebesi'nde ezici bir yenilgiye ve 838'de Amorion'un yağmalanması rağmen, İmparator Theofilos, Müslüman sınır emirliklerinin baskınları devam etmesine rağmen, toprak kaybı olmadan 841'de bir ateşkes imzalamayı başardı.
  • 830'lar: Paflagonya'da Rusların baskını.
  • y. 844-878: Tephrike'li Pavlusçular ile yapılan savaşlar, Pavlusçu devletin yıkılması ve İmparatorluğa katılmasıyla sona erdi.
  • 851-863: Abbasiler ve onlara kukla devletleri ile savaş. Suriye, Mezopotamya ve Mısır'daki başarılı Bizans baskınları, 860'ta Anadolu'nun bir dizi Müslüman istilası tarafından yavaşlatılıyor. 863'teki bir başka istila, Müslüman ordusunun Lalakaon Muharebesi'nde tamamen yok edilmesi ile bitiyor.
  • 860: Konstantinopolis'e Rusların baskınları.
  • 852, 855-856: Bulgaristan ile kısa savaşlar, kuzey Trakya'daki birçok şehrin geri alınmasıyla sonuçlandı.
  • 871-885: I. Basileios'un bizzat kuzey Mezopotamya'ya (871-873) karşı yürüttüğü seferleri, Sicilya ve Güney İtalya'daki Müslümanlara karşı bir dizi sefer izledi. Sicilya'nın nihai kaybı önlenemedi, ancak Araplar Güney İtalya ve Dalmaçya'dan sürüldü ve İtalya Katepanlığı'nın temellerini atıldı.
  • 894-896/897: Çar I. Simeon yönetiminde Bulgaristan ile savaş, ticaret hakları yüzünden patlak verdi. Savaş, Bulgarofigon Muharebesi'nden sonra bir Bulgar zaferi ile sona erdi. Bizanslılar haraç ödemeyi ve Bulgar malları pazarını Konstantinopolis'te yeniden kurmayı kabul ettiler.

10. yüzyıl

11. yüzyıl

12. yüzyıl

  • 1110-1117: Selçuklu Türkleri ile yenilenen savaş. İlk Türk ilerlemeleri, Bizans'ın Akşehir Muharebesi'ndeki zaferinden sonra imzalanan bir antlaşmada tersine çevrilir.
  • 1124–1126: II. İoannis'in ticaret ayrıcalıklarının yenilenmemesi üzerine Venedik ile savaş. Venedik filosu Yunanistan kıyılarını harap etti ve imparatoru geri adım atmaya zorladı.
  • 1127-1129: Macaristan ile savaş.
  • 1136-1139: Kilikya Ermeni Krallığı'nın fethi ve Antakya Prensliği'nin vasallaştırılması.
  • 1147-1148: Sicilya kralı II. Rugerro, Eğriboz, İstefe ve Korint'e saldırdı ve işgal etti.
  • 1149–1152: Sırp isyanı I. Manuil tarafından bastırıldı. Manuil ayrıca Sırplara yardım etmeye gelen bir Macar ordusunu da yendi.
  • 1155–1156: Macaristan ile savaş Bizans zaferiyle sona erdi.
  • 1155–1158: I. Manuil'in İtalyan seferi. Başlangıçtaki başarılara rağmen, sefer başarısız olur.
  • 1158–1161: Selçuklulara Karşı Seferler
  • 1163-1168: Macaristan ile savaş. Sirmium Muharebesi'nde alınan Bizans zaferiyle savaş sona erdi ve ardından İmparatorluk Batı Balkanların çoğunu geri aldı.
  • 1169: Dimyat'a Bizans-Haçlı ortak saldırısı başarısız oldu.
  • 1171-1177: Venedik ile Savaş. Bizans filosu tarafından kontrol edilen Ege'de ilk Venedik hamleleri. Ateşkes 1177'de, barış antlaşması 1183'te gerçekleşti.
  • 1176-1180: Selçuklular ile savaş. Anadolu'da kademeli olarak toprak kaybıyla sonuçlanan Miryokefalon Muharebesi'ndeki yenilgiyle sona eren ilk sefer.
  • 1185: Normanların Balkanları işgali. Normanlar yenilmeden önce Dirrahium ve Selanik'i aldı.
  • 1185: Asen ve Petr Ayaklanması. Bulgar İmparatorluğu'nun yeniden kurulması.
  • 1189–1190: Üçüncü Haçlı Seferi sırasında Bizans-Kutsal Roma İmparatorluğu çatışması: Bizans imparatoru II. İsaakios ile Haçlı ordusuyla Bizans topraklarından Kudüs'e geçen Kutsal Roma İmparatoru I. Friedrich arasındaki diplomatik ilişkilerin bozulması nedeniyle Ağustos 1189'dan 1190'ın başlarına kadar küçük çaplı kısa bir savaş.

13. yüzyıl

14. yüzyıl

15. yüzyıl

Ayrıca bakınız

Kaynakça

  1. ^ Hatice Aydın. Theophanes Confessor'un Kroniğinde Türkler. s. 56.