PROFILPELAJAR.COM

Istoricizam je pristup objašnjavanju postojanja fenomena, posebno društvenih i kulturnih praksi (uključujući ideje i verovanja), proučavanjem njihove istorije; odnosno proučavanjem procesa kojim su nastali. Termin se široko koristi u filozofiji, antropologiji i sociologiji.

Оvaj istorijski pristup objašnjenju razlikuje se i dopunjuje pristup poznat kao funkcionalizam, koji nastoji da objasni fenomen, kao što je, na primer, društveni oblik, pružanjem obrazloženih argumenata o tome kako taj društveni oblik ispunjava neku funkciju u strukturi društva. Nasuprot tome, umesto da se fenomen uzme kao dat, a zatim da se traži opravdanje za njega na osnovu obrazloženih principa, istorijski pristup postavlja pitanje „Odakle je ovo došlo?“ i „Koji faktori su doveli do njegovog stvaranja?”; odnosno istorijska objašnjenja često stavljaju veći naglasak na ulogu procesa i kontingentnosti.

Istorija termina

Termin istoricizam (Historismus) je skovao nemački filozof Karl Vilhelm Fridrih Šlegel.^[1] Tokom vremena, ono što je istorizam i kako se praktikuje razvilo je različita i divergentna značenja.^[2] Elementi istorizma pojavljuju se u delima francuskog esejiste Mišela de Montenja (1533–1592) i italijanskog filozofa Đ. B. Vika (1668–1744), a potpunije se razvijaju sa dijalektikom Georga Vilhelma Fridriha Hegela (1770–1831), uticajnoj u Evropi 19. veka. Spisi Karla Marksa, pod uticajem Hegela, takođe uključuju istoricizam. Termin je takođe povezan sa empirijskim društvenim naukama i sa radom Franca Boasa. Istoricizam teži da bude hermeneutičan jer ceni oprezno, rigorozno i kontekstualizovano tumačenje informacija; ili relativistički, jer odbacuje pojmove univerzalnih, fundamentalnih i nepromenljivih tumačenja.^[3]

Reference

^ Brian Leiter, Michael Rosen (eds.), The Oxford Handbook of Continental Philosophy, Oxford University Press, 2007, p. 175: "[The word 'historicism'] appears as early as the late eighteenth century in the writings of the German romantics, who used it in a neutral sense. In 1797 Friedrich Schlegel used 'historicism' to refer to a philosophy that stresses the importance of history..."; Katherine Harloe, Neville Morley (eds.), Thucydides and the Modern World: Reception, Reinterpretation and Influence from the Renaissance to the Present, Cambridge University Press, 2012, p. 81: "Already in Friedrich Schlegel's Fragments about Poetry and Literature (a collection of notes attributed to 1797), the word Historismus occurs five times."
^ Reynolds, Andrew (1999-10-01). „What is historicism?”. International Studies in the Philosophy of Science. 13 (3): 275—287. ISSN 0269-8595. doi:10.1080/02698599908573626.
^ Kahan, Jeffrey. „Historicism.”. Renaissance Quarterly. 50 (4). December 22, 1997, p. 1202