PROFILPELAJAR.COM

13. rujna/septembra (13. 9.) je 256. dan godine po gregorijanskom kalendaru (257. u prestupnoj godini). Do kraja godine ima još 109 dana.

Događaji

81. — Nakon smrti brata Tita, vlast nad Rimskim Carstvom preuzeo je Domicijan. Za njegove vladavine (do 96. godine) počela je gradnja linija utvrda kao desnorajnske granice protiv prijetećih upada Germana.
122. — Otpočela izgradnja Hadrijanovog zida.
533. — Bitka ad Decijum (na desetoj milji od Kartagine): Velika pobeda vizantijskog vojskovođe Velizara nad vandalskim kraljem Gelimerom.
1759. — Britanci su u presudnoj bici u blizini Kvibeka pobedili Francuze i osigurali britansku supremaciju u Kanadi.
1788. — NJujork je proglašen prvom federalnom prestonicom SAD.
1842. — Narodna skupština kneževine Srbije, u kojoj su ustavobranitelji imali većinu, proglasila je za kneza Aleksandra Karađorđevića, sina vođe Prvog srpskog ustanka Karađorđa.
1882. — Tokom Egipatskog ustanka britanske trupe porazile su egipatsku vojsku kod Tel el Kebira i nastavile osvajanje Egipta i Sudana.
1908. — Probnom vožnjom od Virpazara do Bara Crnom Gorom je prošao prvi voz. Redovni železnički saobraćaj uspostavljen je 2. novembra.
1922. — U Al Aziziji u Libiji izmerena je najviša temperatura vazduha u hladu - 58 stepeni Celzijusa.
1923. — General Migel Primo de Rivera izvršio je, uz odobrenje kralja Alfonsa XIII, državni udar u Španiji i zaveo vojnu diktaturu.
1943. — Narodnooslobodilački odbor za Istru donio je odluku o priključenju Istre matici Hrvatskoj.
1955. — SSSR i Zapadna Nemačka uspostavili su diplomatske odnose.
1971. — Pobuna zatvorenika protiv uvjeta u zatvoru Attica kod New Yorka završila je pogibijom 39 zatvorenika i devet stražara koji su bili taoci.
1989. — u Kejptaunu su održane dotada najveće demonstracije protiv aparthejda u Južnoj Africi. Demonstrante koji su uz pesmu i igru prolazili kroz centar grada predvodio je nadbiskup Dezmond Tutu.
1991. — SSSR i SAD su se sporazumeli da obustave snabdevanje oružjem zaraćene strane u Avganistanu.
1993. — Izrael i Palestinska oslobodilačaka organizacija (PLO) potpisali su u Vašingtonu mirovni sporazum kojim je predviđena palestinska samouprava na okupiranim teritorijama.
1998. — Na drugim posleratnim opštim izborima u Bosni i Hercegovini ponovo su pobedile nacionalne političke partije bosanskih Muslimana, Srba i Hrvata.
1999. — Bombaški napadi na ruske stanove: U četvrtoj velikoj, od serije eksplozija koje su dve nedelje potresale Moskvu, srušena je stambena zgrada, a poginulo 118 ljudi.
2000. — Naturalizovani Amerikanac tajvanskog porekla Ven Ho Li, istraživač u vladi SAD pušten je iz zatvora uz izvinjenje sudije. On je u samici proveo devet meseci, zbog optužbi američke vlade da predstavlja pretnju za nacionalnu bezbednost.
2001. — Američki državni sekretar Kolin Pauel potvrdio da je vođa Al Kaide Osama bin Laden, za koga se verovalo da se krije u Avganistanu, glavni osumnjičeni za terorističke napade u SAD 11. septembra.

.

Rođenja

1087. — Jovan II Komnin, vizantijski car.
1475. — Cesare Borgia, talijanski političar i vojskovođa († 1507.).
1819. — Clara Schumann, njemačka pijanistica († 1896.).
1830. — Marie von Ebner-Eschenbach, austrijska književnica († 1916.).
1860. — John J. Pershing, zapovjednik Američkog ekspedicijskog korpusa u Prvom svjetskom ratu († 1948.).
1861. — Vendelin Vošnjak, slovenski franjevac hrvatskog porijekla († 1933.).
1874. — Arnold Schönberg, austrijski skladatelj († 1951.).
1876. — Sherwood Anderson, američki književnik († 1941.).
1887. — Lavoslav Ružička, hrvatski znanstvenik († 1976.).
1903. — Claudette Colbert, američka glumica francuskog porijekla († 1996.).
1910. — Fedor Vaić, slikar i crtač († 1987.).
1913. — Ćamil Sijarić, bošnjački književnik.
1916. — Roald Dahl, britanski književnik, norveškog porijekla († 1990.).
1924. — Maurice Jarre, francuski skladatelj i dirigent († 2009.).
1933. — Duško Trifunović, književnik, scenarist i tekstopisac.
1934. — Mihailo Ćupović (Ćupo), zlatiborski pesnik.
1944. — Jacqueline Bisset, britanska glumica.
1944. — Peter Cetera, američki pjevač i tekstopisac.
1948. — Nell Carter, američka glumica.
1952. — Randy Jones, američki pevač (Village People).
1953. — Fabijan Lovrić, bosanskohercegovački pjesnik.
1956. — Igor Radojičić, političar, predsednik Narodne skupštine RS, v.d. predsednik RS (oktobar - decembar 2007.).
1967. — Gordana Boban, bosanskohercegovačka dramska umjetnica.
1967. — Slobodan Kovač, bivši jugoslavenski i srpski odbojkaš i trener.
1968. — Medina Džanbegović, bosanska pjesnikinja.
1968. — Emma Wiklund, švedska glumica i model.
1971. — Goran Ivanišević, hrvatski teniser.
1971. — Stella McCartney, britanska modna dizajnerica.
1973. — Fabio Cannavaro, talijanski nogometni reprezentativac i trener.
1975. — Ines Bojanić Švaić, hrvatska kazališna, televizijska i filmska glumica.
1976. — Tamara Garbajs, hrvatska kazališna, televizijska i filmska glumica.
1977. — Fiona Apple, američka pop-pjevačica.
1977. — Pol Pirs, američki košarkaš.
1978. — Matej Černič, talijanski odbojkaš, slovenskog porijekla.
1979. — Ivan Miljković, srpski odbojkaš.
1983. — Marko Lomić, srpski fudbaler.
1985. — Nikola Mikić, srpski nogometaš.
1987. — Cvetana Pironkova, bugarska tenisačica.
1989. — Thomas Müller, njemački nogometni reprezentativac.
1989. — Tomáš Necid, češki nogometaš.

.

Smrti

81. — Tit Flavije, rimski car (* 39.).
531. — Kavad I, kralj Sasanidske Persije (* 449.).
864. — Pietro Tradonico, mletački dužd (* 800.).
1506. — Andrea Mantenja, italijanski slikar i graver.
1592. — Michel de Montaigne, francuski pisac (* 1533.).
1598. — Filip II., španjolski kralj (* 1527.).
1872. — Ludwig Feuerbach, njemački filozof (* 1804.).
1928. — Italo Svevo, talijanski pisac (* 1861.).
1949. — August Krogh, danski liječnik i nobelovac (* 1874.).
1977. — Leopold Stokovski, američki dirigent poljskog porekla.
1989. — Cmiljka Kalušević, bivša jugoslavenska i srpska košarkašica i atletičarka (* 1933.).
1992. — Božidar Rašica, arhitekt, scenograf i slikar (* 1912.) .
1996. — Tupak Šakur, američki glumac, reper i pesnik. (*1971).
1999. — Vladimir Pogačić, filmski reditelj.
2001. — Jaroslav Drobný, čehoslovački teniser i hokejaš (* 1921.).
2009. — Norman Borlaug, američki agronom, pokretač "Zelene revolucije" i dobitnik Nobelove nagrade za mir (* 1914.).
2017. — Slavko Goldstein, hrvatski povjesničar i političar (* 1928.).
2017. — Nada Đurevska, bosanskohercegovačka glumica (* 1952.).)