Universal Carrier
Universal Carrier wojsk holenderskich, 1948 r.
|
| Dane podstawowe
|
| Państwo
|
 Wielka Brytania
|
| Typ pojazdu
|
lekki transporter opancerzony
|
| Trakcja
|
gąsienicowa
|
| Załoga
|
2 – 5 (w zależności od wyposażenia)
|
| Historia
|
| Prototypy
|
1935
|
| Produkcja
|
1936–1945
|
| Egzemplarze
|
ponad 75 000
|
| Dane techniczne
|
| Silnik
|
1 silnik gaźnikowy, 8-cylindrowy Ford GAE (Ford GAEA) o mocy 65 KM (48 kW) przy 2840 obr./min.
|
| Transmisja
|
mechaniczna
|
| Poj. zb. paliwa
|
90 l benzyny. Zużycie paliwa 50 l/100 km
|
| Pancerz
|
nitowany z płyt walcowanych, grubość: 7 – 11 mm
|
| Długość
|
3,70 m
|
| Szerokość
|
1,94 m
|
| Wysokość
|
1,57 m
|
| Prześwit
|
0,22 m
|
| Masa
|
3 700 kg (bojowa)
|
| Moc jedn.
|
20,3 KM/t (14,9 kW/t)
|
| Nacisk jedn.
|
0,50 kg/cm²
|
| Osiągi
|
| Prędkość
|
40 – 48 km/h (po drodze)
|
| Zasięg pojazdu
|
180 km (po drodze)
120 km (w terenie)
|
| Pokonywanie przeszkód
|
| Brody (głęb.)
|
0,60 m
|
| Rowy (szer.)
|
1,60 m
|
| Ściany (wys.)
|
0,50 m
|
| Kąt podjazdu
|
28º
|
| Dane operacyjne
|
| Uzbrojenie
|
| uzbrojenie w zależności od wersji
|
| Użytkownicy
|
| Wielka Brytania, Polska, ZSRR, Nowa Zelandia, Kanada, Australia, Indie, Stany Zjednoczone
|
|
|
Universal Carrier – brytyjski gąsienicowy lekki transporter opancerzony z okresu II wojny światowej, produkowany w kilku wersjach, także jako ciągnik artyleryjski i nośnik uzbrojenia. Popularnie nazywany był także Bren Carrier, z powodu najczęstszego uzbrojenia w karabin maszynowy Bren. Był to najliczniejszy aliancki pojazd opancerzony II wojny światowej[1][2].
Historia
Transporter opancerzony Universal Carrier powstał jako zwieńczenie linii transporterów wywodzących się z ciągnika VA D50, opracowanego przez Johna Cardena i Viviana Loyda w zakładach Vickers w 1935. Dla zmniejszenia kosztów, w konstrukcji VA D50 użyto komponentów produkowanych dla czołgów lekkich i samochodów ciężarowych. Armia brytyjska zamówiła serię pojazdów rozwiniętych z D50, produkowanych od 1935. Wśród nich były różne warianty: transporter ciężkiego karabinu maszynowego Vickers (356 pojazdów), transporter opancerzony Bren Gun Carrier (Bren Carrier) z ręcznym karabinem maszynowym Bren (1381 pojazdów), transporter rozpoznawczy Scout Carrier (667 pojazdów) i transporter opancerzony dla kawalerii zmotoryzowanej Cavalry Carrier (50 pojazdów). Ponieważ pojazdy te nieco się różniły konstrukcją, zdecydowano opracować dla uproszczenia jeden uniwersalny model, który można było budować w różnych wariantach wyposażenia. Przyjęto go do uzbrojenia w 1939 pod nazwą Universal Carrier, dostawy rozpoczęły się już po wybuchu wojny. Był to uniwersalny transporter, który w zależności od wyposażenia był: pojazdem transportowym, rozpoznawczym, łącznikowym, wozem dowodzenia, ciągnikiem do holowania działa przeciwpancernego kal. 57 mm (6-funtowego). Od wczesnych modeli Universal Carrier odróżniał się "pudełkowatym" nadwoziem w tylnej części, ze zwiększoną ilością miejsca dla załogi.
Były też wersje bojowe tego transportera uzbrojone w:
Universal Carrier był używany niemal we wszystkich armiach koalicji antyhitlerowskiej, w tym w Polskich Siłach Zbrojnych na Zachodzie, a poprzez dostawy Lend-Lease w Armii Czerwonej i Ludowym Wojsku Polskim.
Universal Carrier używany był także przez Wehrmacht po zdobyciu wielu egzemplarzy podczas odwrotu angielskiego korpusu ekspedycyjnego w czasie kampanii francuskiej w 1940. Większość z nich użyto jako nośniki lekkich karabinów maszynowych Bren (wykorzystywano zdobyczną angielską amunicję). Montowano na nich też zdobyczne francuskie armaty przeciwpancerne 2,5 cm PaK 112 (f) i używano podczas walk w Afryce północnej jako wsparcie piechoty. Jedną z adaptacji było zamontowanie 8.8 cm Panzerschreck dla zwalczania broni pancernej z jednoczesnym transportem 6 żołnierzy uzbrojonych w panzerfausty, użyte przeciwko wojskom lądującym w Normandii[2].
Produkowany był w Wielkiej Brytanii, Stanach Zjednoczonych, Kanadzie, Nowej Zelandii, Indiach i Australii.
Galeria
-
Profil pojazdu
-
Widok z góry
-
Bren Carrier podczas ćwiczeń we Francji, październik 1939 r.
-
Miotacze ognia Wasp podczas ćwiczeń, 1944 r.
Przypisy
Bibliografia
