Cruiser Tank Mark I znany także jako A9 był pierwszym brytyjskim czołgiem szybkim, w czasie wojny używany był wyłącznie przez wojska brytyjskie.
Historia i opis konstrukcji
A9 został zaprojektowany przez Sir Johna Cardena w 1934 r. jako następca Vickers Mark II. Był to pierwszy czołg brytyjski z centralnie zamocowaną wieżą, w której umieszczono główne uzbrojenie, ale nie była to konstrukcja specjalnie udana ani nowoczesna, a czołg był bardzo słabo opancerzony (zaledwie 14 mm).
Wnętrze czołgu nie było podzielone na osobne przedziały bojowe, w wieży zamontowano działo dwufuntowe (40 mm) i karabin maszynowy. Oprócz tego z przodu czołgu, po obu stronach kadłuba znajdowały się dwie mniejsze wieżyczki, każda z nich uzbrojona w jeden karabin maszynowy.
Po próbach polowych w 1936 roku, zamówiono 125 egzemplarzy tego czołgu, wszedł do produkcji w 1937 r. Początkowo napędzany był silnikiem samochodowym Rolls-Royce zamienionym później na silnik autobusowy AEC.
Podwozie czołgu było nowoczesną konstrukcją, wykorzystano je podczas prac nad budową czołgu piechoty Mk III Valentine.
Służba
We wczesnej fazie wojny, kampanii francuskiej, greckiej i na początku walk w Afryce Północnej Mark I spisywał się nieźle, jego dwufuntowe działo w zupełności wystarczało do skutecznego zwalczania ówczesnych niemieckich czołgów. Problem stanowiło minimalne opancerzenie (Mark I stanowił łatwy cel nawet dla armat przeciwpancernych małego kalibru), także brak amunicji burzącej nie tylko dla działa 40 mm, ale także amunicji przeciwpancernej dla wersji z haubicą 94 mm.
Modele produkcyjne
- Mark I (A9)
Używany przez 1 Dywizję Pancerną w czasie kampanii francuskiej, używany przez 2 i 7 Dywizję Pancerną w czasie kampanii w Afryce Północnej do 1941 r.
- Mark I CS (close support)
Wersja „close support” (bliskiego wsparcia, współpracy z piechotą) uzbrojona w haubicę 3,7" (94 mm) umieszczoną w wieży, która mogła strzelać wyłącznie pociskami dymnymi (zapas amunicji – 40 naboi).
Bibliografia
Linki zewnętrzne
