Jest córką Krystyny i Piotra Jędrzejczaków[1]. Jej ojciec był pięściarzem[2] i pracował jako górnik[1]. Wychowała się w Kochłowicach[3], gdzie uczęszczała do Szkoły Podstawowej nr 19[4]. W dzieciństwie trenowała szermierkę[5]. Z czasem przeprowadziła się z rodziną do Katowic[2], gdzie ukończyła Szkołę Podstawową nr 30 w klasie o profilu pływackim.
W wieku sześciu lat zaczęła uczęszczać na regularne zajęcia pływackie[6], co zalecił jej lekarz, diagnozując u niej skrzywienie kręgosłupa[7][8]. Jako podopieczna Pałacu Młodzieży w Katowicach[9] w 1994 zajęła pierwsze miejsce na mistrzostwach Polski w Radlinie. Jej ówczesnymi trenerami byli, kolejno: Marian Syposz, Jacek Czarnecki, Jan Barucha i Marek Jabczyk[10]. Po ukończeniu nauki w szkole podstawowej trafiła do Szkoły Mistrzostwa Sportowego w Krakowie[11], gdzie jej trenerką była Maria Jakóbik[12].
W tym czasie dostała się do narodowej kadry juniorskiej, a jej trenerem był Edmund Uścinowicz[13][14]. W 1998 została finalistką Światowych Igrzysk Młodzieży w Moskwie. W 1999 na mistrzostwach Europy w Stambule zdobyła brązowy medal w konkurencji 200 m stylem motylkowym, a rok później została mistrzynią Europy w tej konkurencji, uzyskawszy czas 2:08,63[15], a także zdobyła srebrny medal na 100 m stylem motylkowym. Trzy miesiące później podczas igrzysk olimpijskich w Sydney w półfinale 200 m stylem motylkowym ustanowiła rekord Europy (2:07,81)[16]. W finale tej konkurencji była piąta z czasem 2:08,48[17], z kolei na dystansie 100 m stylem motylkowym uzyskała wynik 59,16 s i zajęła dziewiąte miejsce[18].
W lipcu 2003 została mistrzynią świata na dystansie 200 m stylem motylkowym, uzyskując czas 2:07,56, a także zdobyła srebrny medal w tej konkurencji na 100 m. Za te dokonania drugi rok z rzędu zajęła drugie miejsce w plebiscycie „Przeglądu Sportowego” na sportowca roku.
W 2005 podczas mistrzostw świata w Montrealu zwyciężyła na dystansie 200 m stylem motylkowym i czasem 2:05,61 poprawiła własny rekord globu[25]. W 2005 została uznana za najpiękniejszą Polkę na gali „Viva Najpiękniejsi”, za „złote serce i złote medale”, ponadto magazyn „Swimming World” ogłosił ją najlepszą pływaczką w Europie[26], a ona sama drugi rok z rzędu zajęła pierwsze miejsce w plebiscycie „Przeglądu Sportowego” na sportowca roku. Po wypadku samochodowym, który spowodowała 1 października 2005, na kilka miesięcy zawiesiła karierę.
25 marca 2006 powróciła do sportu, wygrywając w Ostrowcu Świętokrzyskim na 200 m stylem motylkowym w trójmeczu Polska-Czechy-Ukraina z czasem 2:15,73. W grudniu na mistrzostwach Europy na krótkim basenie (25-metrowym) w Helsinkach, zdobywając złoty medal, ustanowiła na tym dystansie rekord Europy (2:04,94). W międzyczasie wystąpiła w teledysku do piosenki „Tyle siły mam” zespołu Varius Manx. Pod koniec 2006 trzeci rok z rzędu zajęła pierwsze miejsce w plebiscycie „Przeglądu Sportowego” na sportowca roku.
W pierwszym kwartale 2009 zakończyła współpracę z Pawłem Słomińskim i rozpoczęła treningi pod okiem Roberta Białeckiego[29]. Również w 2009 uczestniczyła w dziesiątej edycji programu rozrywkowego TVNTaniec z gwiazdami[30]; w parze ze Sławomirem Turskim zajęła piąte miejsce.
Jeszcze w 2009 zdecydowała się na wyjazd na treningi do USA, gdzie ćwiczyła pod okiem Dave’a Sali[31]. W 2011 bez sukcesu uczestniczyła w mistrzostwach świata w Szanghaju, zajmując w eliminacjach dopiero 19. miejsce na 100 m stylem motylkowym, przez co nie zakwalifikowała się do półfinałów[32]. W trakcie zawodów podjęła decyzję o wyjeździe do Hiszpanii, gdzie trenowała u Bartosza Kizierowskiego[31].
W 2012 wystartowała w igrzyskach olimpijskich w Londynie; zajęła 16. miejsce w konkurencji 200 m stylem motylkowym oraz 25. miejsce na dystansie dwukrotnie krótszym. Również w 2012 zarejestrowała akademię pływania „Gold Butterfly”[33], z czasem przemianowaną na „Akademię Otylia”. W latach 2013–2014 studiowała międzynarodowe zarządzanie sportem na Międzynarodowym Rosyjskim Uniwersytecie Olimpijskim w Soczi[34].
W styczniu 2014 zakończyła karierę sportową oraz objęła stanowisko prezesa Polskiego Stowarzyszenia Sportu Kobiet[35]. 5 czerwca 2014 podczas uroczystości rozpoczęcia pływackich mistrzostw Polski w Olsztynie ogłosiła zakończenie sportowej kariery[36].
Była zaręczona z Maciejem Drzewińskim, piłkarzem wodnym[48], z którym jednak rozstała się po dwóch i pół roku związku[49]. Następnie związała się z Michałem Lewandowskim, byłym tenisistą[50]. W 2015 poznała Pawła Przybyłę, młodszego o cztery lata nauczyciela wychowania fizycznego i byłego zawodnika II-ligowej Cracovii w sekcji koszykówki, z którym ma córkę Marcelinę (ur. 2017) i syna Grzegorza (ur. 2019)[51]. Mieszkają w Warszawie[1].
1 października 2005 doznała obrażeń w spowodowanym przez siebie wypadku samochodowym w Miączynie. W samochodzie, którym kierowała, poniósł śmierć jej 18-letni brat, Szymon. Zgodnie z opinią biegłych z Instytutu Ekspertyz Sądowych w Krakowie przyczyną wypadku był nieprawidłowo wykonany manewr wyprzedzania oraz nadmierna prędkość - około 110 do 120 km/h. Jędrzejczak, wyprzedzając inne samochody, chcąc uniknąć zderzenia z jadącym z naprzeciwka samochodem, zjechała prowadzonym przez siebie Chryslerem 300 C na lewą stronę jezdni, a następnie na pobocze[52]. W momencie wypadku Jędrzejczak była niedoświadczonym kierowcą[53], prawo jazdy otrzymała kilkanaście miesięcy wcześniej[54].
Przebieg procesu
W grudniu 2005 prokuratura w Płońsku postawiła jej zarzut nieumyślnego spowodowania wypadku ze skutkiem śmiertelnym, po czym 3 stycznia 2007 wniosła akt oskarżenia do sądu rejonowego w Płońsku. Prokuratura zaproponowała ugodę: karę dwóch lat pozbawienia wolności w zawieszeniu, pod warunkiem dobrowolnego poddania się karze. Jędrzejczak nie przyjęła warunków prokuratury, twierdząc, że „nie czuje się winna śmierci brata” a jej przedstawiciel domagał się uniewinnienia Jędrzejczak[55]. 20 lutego 2007 rozpoczęła się jej rozprawa przed sądem w Płońsku[56]. W procesie Jędrzejczak została skazana na dziewięć miesięcy ograniczenia wolności i prac na cele społeczne w wymiarze 30 godzin miesięcznie (uczyła dzieci pływać), otrzymała także zakaz prowadzenia pojazdów przez jeden rok[57].
Zarówno prokuratura jak i Jędrzejczak odwołali się od wyroku - prokuratura domagała się zaostrzenia zakazu prowadzenia pojazdów orzeczonego wobec Jędrzejczak - z roku na dwa lata. Jędrzejczak ponownie domagała się uniewinnienia oraz zwrotu poniesionych przez nią kosztów procesowych[58].
Wyrok uprawomocnił się 4 września 2007, gdy Sąd Okręgowy w Płocku uznał za bezzasadne apelacje prokuratury i obrońców pływaczki.
Najważniejsze osiągnięcia
Otylia Jędrzejczak
Igrzyska olimpijskie
Sydney 2000 – 5. miejsce (200 m stylem motylkowym)
Ateny 2004 – 1. miejsce (200 m stylem motylkowym), 2. miejsce (100 m stylem motylkowym), 2. miejsce (400 m stylem dowolnym)
Pekin 2008 – 4. miejsce (200 m stylem motylkowym), 17. miejsce (100 m stylem motylkowym), 9. miejsce (400 m stylem dowolnym)
Londyn 2012 – 16. miejsce (200 m stylem motylkowym), 25. miejsce (100 m stylem motylkowym)
Mistrzostwa świata
Fukuoka 2001 – 2. miejsce (100 m stylem motylkowym)
Barcelona 2003 – 1. miejsce (200 m stylem motylkowym), 2. miejsce (100 m stylem motylkowym)
Montreal 2005 – 1. miejsce i rekord świata (200 m stylem motylkowym), 3. miejsce (100 m stylem motylkowym)
Melbourne 2007 – 2. miejsce (400 m stylem dowolnym), 3. miejsce (200 m stylem motylkowym)