Dobiegniew

Dobiegniew
miasto w gminie miejsko-wiejskiej
Ilustracja
Plac ppłka Starca
Herb
Herb
Państwo

 Polska

Województwo

 lubuskie

Powiat

strzelecko-drezdenecki

Gmina

Dobiegniew

Data założenia

XII w.

Prawa miejskie

1298

Burmistrz

Bartosz Jabłoński
(od 2024)

Powierzchnia

5,69 km²

Populacja (30.06.2024)
• liczba ludności
• gęstość


2970[1]
521,97 os./km²

Strefa numeracyjna

+48 95

Kod pocztowy

66-520

Tablice rejestracyjne

FSD

Położenie na mapie gminy Dobiegniew
Mapa konturowa gminy Dobiegniew, blisko centrum po lewej na dole znajduje się punkt z opisem „Dobiegniew”
Położenie na mapie Polski
Mapa konturowa Polski, po lewej nieco u góry znajduje się punkt z opisem „Dobiegniew”
Położenie na mapie województwa lubuskiego
Mapa konturowa województwa lubuskiego, u góry nieco na prawo znajduje się punkt z opisem „Dobiegniew”
Położenie na mapie powiatu strzelecko-drezdeneckiego
Mapa konturowa powiatu strzelecko-drezdeneckiego, blisko centrum na prawo u góry znajduje się punkt z opisem „Dobiegniew”
Ziemia52°58′12″N 15°45′11″E/52,970000 15,753056
TERC (TERYT)

0806014

SIMC

0935334

Urząd miejski
ul. Obrońców Pokoju 24
66-520 Dobiegniew
Strona internetowa

Dobiegniew (do 1945 niem. Woldenberg) – miasto w Polsce w województwie lubuskim, w powiecie strzelecko-drezdeneckim, siedziba gminy miejsko-wiejskiej Dobiegniew, położone nad jeziorem Wielgie. Przez miasto przepływa rzeka Mierzęcka Struga.

Ośrodek turystyczno-wypoczynkowy i usługowy. Przemysł spożywczy.

Według danych GUS z 30 czerwca 2024 Dobiegniew liczył 2970 mieszkańców[2].

Położenie

Dobiegniew położony jest w północno-wschodniej części województwa lubuskiego, w powiecie strzelecko-drezdeneckim około 50 km od Gorzowa Wielkopolskiego i 70 km od Piły. W mieście krzyżują się drogi krajowe i wojewódzkie:

Przez miasto przebiega linia kolejowa nr 351 PoznańSzczecin. Miasto położone jest na Pojezierzu Dobiegniewskim na skraju Puszczy Drawskiej, nad jeziorem Wielgie i Mierzęcką Strugą.

Wcześniej Dobiegniew należał do Wielkopolski[3][4], po czym około 1296 został opanowany przez Brandenburgię i włączony do Nowej Marchii, do której przynależał do 1945[5][6].

Nazwa

Miejscowość pod zlatynizowaną nazwą villa Dobegneve wymieniona jest w łacińskim dokumencie wydanym w Poznaniu w 1280 sygnowanym przez króla polskiego Przemysła II[7].

Historia

Dobiegniew ok. 1900

W okolicach Dobiegniewa, w kierunku na Drezdenko[8], została znaleziona bursztynowa figurka zoomorficzna (koń) nawiązująca do kręgu kulturowego Maglemose (7000–4500 lat p.n.e.)[9]. Figurka ta jest też przypisywana kulturze chojnicko-pieńkowskiej[10]. Prace nad prehistorycznym osadnictwem na Pojezierzu Dobiegniewskim prowadził prof. Zbigniew Bagniewski[11].

Dobiegniew (osada rybacka) otrzymał prawa miejskie około 1298. W czerwcu 1433 zostało w trakcie wojny polsko-krzyżackiej (nieszawskiej) zdobyte przez wojska czesko-wielkopolskie. Miasto było kilkakrotnie niszczone przez pożary. W 1848 otwarto w Dobiegniewie stację kolejową na trasie łączącej Poznań i Szczecin.

W okresie wojennym (1940–1945) w Dobiegniewie był największy obóz jeńców wojennych Oflag II C Woldenberg. Na miejscu oflagu utworzono Muzeum Woldenberczyków. W 1945 miasto zostało zniszczone w 85%. W 1965 z inicjatywy byłych jeńców i Związku Bojowników o Wolność i Demokrację wybudowano szkołę Tysiąclecia im. ZBOWiD[12].

W latach 1975–1998 miasto administracyjnie należało do województwa gorzowskiego.

Demografia

  • Piramida wieku mieszkańców Dobiegniewa w 2014[13].


Według danych z 30 czerwca 2024 miasto miało 2970 mieszkańców[14].

Ludzie związani z Dobiegniewem

 Z tym tematem związana jest kategoria: Ludzie urodzeni w Dobiegniewie.

Honorowym obywatelem Dobiegniewa był architekt Mieczysław Janowski, jeniec oflagu, a także projektant Muzeum Polskich Jeńców Wojennych w Dobiegniewie[15].

Zabytki

Kościół Chrystusa Króla

Do wojewódzkiego rejestru zabytków wpisane są[16]:

W Dobiegniewie mimo dotkliwych zniszczeń wojennych zachowało się kilka obiektów. Są to:

Z innych zabytków zachowały się po 1945 tylko nieliczne domy.

Herb w kulturze masowej

  • Herb Dobiegniewa – szlachecki herb Poraj – pojawia się w cyklu fantasy o przygodach wiedźmina Geralta z Rivii autorstwa Andrzeja Sapkowskiego. Karminowe płaszcze ze znakiem białej róży noszą rycerze Zakonu Białej Róży.

Kultura i oświata

Muzeum Woldenberczyków

Dobiegniew jest ośrodkiem kulturalnym dla gminy i miasta. W mieście istnieje Muzeum Woldenberczyków na terenie byłego obozu jenieckiego oraz biblioteka miejska.

W mieście funkcjonują następujące placówki oświatowe:

  • Gminny Zespół Szkół[18]
  • Przedszkole Miejskie

Ochrona zdrowia

W mieście funkcjonują dwie przychodnie Samodzielny Publiczny Zakład Opieki Zdrowotnej, Niepubliczny Zakład Opieki Zdrowotnej „Zdrowie” oraz dwie apteki Apteka św. Marcina i Apteka „Pod Platanem”.

Sport i rekreacja

Baza sportowa w mieście składa się z zespołu boisk sportowych, hali sportowej z pełnym wyposażeniem i zapleczem (usytuowana na terenie Lasku Miejskiego), istnieją plaże miejskie nad jeziorem Osiek (powierzchnia 6 km², długość 10 km), na terenie gminy i miasta są liczne ścieżki rowerowe, szlaki piesze. Dobiegniew ma Harcerski Klub Żeglarski Panta Rei. Co roku przez pierwszy tydzień lipca odbywa się w Dobiegniewie Międzynarodowy Młodzieżowy Turniej Piłki Nożnej Dobiegniew Cup. Nad jeziorem Osiek istnieje kemping.

Miejscowość jest siedzibą piłkarskiego Klubu Sportowego „Błękitni” Dobiegniew, który został założony w 1946. Zespół rozgrywa mecze na stadionie mieszczącym 1200 miejsc (900 siedzących). Barwy klubu: biało-niebieskie. 1 sierpnia 2008 rozpoczęto budowę boiska Orlik 2012.

Gospodarka

W mieście istnieje drobny przemysł, głównie drzewny, bazujący na surowcu pozyskiwanym z okolicznych lasów. Istnieją też restauracje, bary, wiele punktów usługowo-handlowych, markety, pensjonaty i schronisko młodzieżowe. W mieście znajduje się również posterunek policji, poczta oraz oddziały i filie banków.

Wspólnoty wyznaniowe

Zobacz też

Stacja kolejowa Dobiegniew

Przypisy

  1. Wyniki badań bieżących - Baza Demografia - Główny Urząd Statystyczny, https://bdl.stat.gov.pl/bdl/dane/teryt/tablica [dostęp 2024-11-06].
  2. Wyniki badań bieżących - Baza Demografia - Główny Urząd Statystyczny [online], demografia.stat.gov.pl [dostęp 2020-07-19].
  3. Edward Rymar, Początki i herb miasta Dobiegniewa, [w:] „Nadwarciański Rocznik Historyczno-Archiwalny”, nr 13, red. nacz. Dariusz Aleksander Rymar, Towarzystwo Przyjaciół Archiwum i Pamiątek Przeszłości w Gorzowie Wielkopolskim, Gorzów Wielkopolski 2006, ISSN 1231-3033, s. 49.
  4. W poszukiwaniu sprawców zbrodni rogozińskiej. almanach.historyczny.org, 25 sierpnia 2009. [dostęp 2021-08-13]. [zarchiwizowane z tego adresu].
  5. Wiktor Fenrych, Nowa Marchia w dziejach politycznych Polski w XIII i XIV wieku, Wydawnictwo Poznańskie, Poznań 1959, s. 6.
  6. Sławomir Niecko: Rys historyczny regionu. lubuskiemazury.pl. [dostęp 2021-08-25]. [zarchiwizowane z tego adresu].
  7. „Kodeks dyplomatyczny Wielkopolski”, tom I, Biblioteka Kórnicka, Poznań 1877, str.465-66.
  8. Marek Weckwerth, Gostynińsko-Włocławski Park Krajobrazowy. Zobaczcie, co można tam zobaczyć! [online], Gazeta Pomorska, 29 maja 2021 [dostęp 2022-03-25].
  9. Kaczanowski I. P., Kozłowski J. K., Wielka Historia Polski tom 1. Najdawniejsze dzieje ziem polskich (do VII w.), 1999 Kraków
  10. Środkowa epoka kamienia - mezolit. W: Jerzy Gąssowski: Kultura pradziejowa na ziemiach Polski. Warszawa: PWN, 1985, s. 59. ISBN 83-01-05421-2.
  11. Mirosław Masojć i inni red., Contributions to the Central European Stone Age. Papers dedicated to the late Professor Zbigniew Bagniewski, Wrocław: Instytut Archeologii, Uniwersytet Wrocławski, 2007, ISBN 978-83-921090-8-2 [dostęp 2022-03-25] (ang.).
  12. Wojciech Jankowski, Mały przewodnik po Polsce, Wydawnictwo Sport i Turystyk Warszawa 1983 ISBN 83-217-2329-2 s. 105
  13. Dobiegniew w liczbach [online], Polska w liczbach [dostęp 2016-01-09], liczba ludności na podstawie danych GUS.
  14. Dane Głównego Urzędu Statystycznego: Ludność. Stan i struktura w przekroju terytorialnym (Stan w dniu 30 VI 2024 r.). [dostęp 2024-11-06].
  15. Wojciech Bal, Robert Dawidowski, Ryszard Długopolski, Adam M. Szymski. Architektura polska lat 1945-1960 na obszarze Pomorza Zachodniego. Wyd. II. Księży Młyn Wydaw. Michał Koliński Łódź 2022, s.320-322. ISBN 978-7729-475-8
  16. Rejestr zabytków nieruchomych woj. lubuskiego - stan na 31.12.2012 r.. Narodowy Instytut Dziedzictwa. s. 58. [dostęp 2013-02-06].
  17. Dobiegniew - Parafia pw. św. Józefa. kuria.zg.pl. [dostęp 2016-06-01]. [zarchiwizowane z tego adresu (2016-08-08)].
  18. Gminny Zespół Szkół w Dobiegniewie. gzsdobiegniew.edupage.org [dostęp 2019-06-08]
  19. Dane według wyszukiwarki zborów, na oficjalnej stronie Świadków Jehowy jw.org [dostęp 2013-01-21].

Linki zewnętrzne