Ten artykuł dotyczy 5 pal ludowego Wojska Polskiego. Zobacz też: 5 Pułk Artylerii Lekkiej - Inne pułki artylerii lekkiej z numerem 5.

5 Pułk Artylerii Lekkiej

Historia
Państwo	Polska
Sformowanie	1945
Rozformowanie	1956
Nazwa wyróżniająca	Kołobrzeski[1]
Tradycje
Rodowód	3 pal
Dowódcy
Pierwszy	mjr Curoczkin
Organizacja
Numer	1168[2][3]
Dyslokacja	Chełm
Rodzaj wojsk	Artyleria
Podległość	3 Pomorska Dywizja Piechoty

5 Kołobrzeski Pułk Artylerii Lekkiej (5 pal) – oddział artylerii lekkiej ludowego Wojska Polskiego.

6 stycznia 1944, na podstawie rozkazu dziennego Nr 95 dowódcy 1 Korpusu Polskich Sił Zbrojnych w ZSRR z 27 grudnia 1943, w obozie sieleckim, przystąpiono do formowania 3 Pułku Artylerii Lekkiej, organicznej jednostki artylerii 3 Pomorskiej Dywizji Piechoty. 4 marca 1944 dowódca korpusu nakazał przeformowanie pułku na etat Nr 04/252. 26 marca tego roku we wsi Staroletewo żołnierze pułku złożyli przysięgę.

W maju 1945 pułk przemianowany został na 5 Pułk Artylerii Lekkiej^[4]. Po zakończeniu działań wojennych dowództwo oddziału i II dywizjon stacjonowały w garnizonie Chełm^[5], II dywizjon w Majdanku, a III dywizjon w Kraśniku. 3 stycznia 1946 jednostka otrzymała nazwę wyróżniającą „Kołobrzeski”.

Dowódcy pułku

• mjr Curoczkin (6 I - 15 II 1944)
• ppłk Karol Łosicki (15 II - 20 IV 1944)
• ppłk Wiktor Dudaniec (od 20 IV 1945)

Zastępcy dowódcy ds. politycznych

• por. Alfred Wiślicki
• por. Franciszek Mróz
• por. Mieczysław Kalita

Szefowie sztabu

• kpt. Aleksander Kochniuk
• mjr Benjamin Nowak

 Osobny artykuł: Struktura organizacyjna polskiej dywizji piechoty w 1945.

• Dowództwo i sztab
• 3 x dywizjon artylerii
  • 2 x bateria artylerii armat
  • 1 x bateria artylerii haubic
• bateria parkowa

Stan etatowy pułku liczył 1093 żołnierzy, w tym: 150 oficerów, 299 podoficerów i 644 kanonierów. Na jego uzbrojeniu i wyposażeniu znajdowało się:

• 76 mm armaty - 24
• 122 mm haubice - 12
• rusznice przeciwpancerne - 12
• samochody - 108
• ciągniki - 24

Pułk wziął udział w walkach pod Turzyskiem, wspierając natarcie oddziałów sowieckich oraz walkach na przyczółku warecko-magnuszewskim (VIII 1944) i czerniakowskim (16-22 IX 1944). Po wykonaniu w styczniu 1945 marszu-manewru z Warszawy na Bydgoszcz, pułk uczestniczył w walkach o przełamanie Wału Pomorskiego (II 1945) i bitwie o Kołobrzeg (III 1945). W czasie operacji berlińskiej oddział wspierał piechotę forsującą Odrę i Starą Odrę. W trakcie bitwy o Berlin pułk wziął udział w walkach na zewnętrznym pierścieniu okrążenia stolicy III Rzeszy nad Ruppiner-Kanal, pod Kremmen i Flatow. Szlak bojowy zakończył po osiągnięciu Konigsdorf i Biesenthal.

• Jerzy Kajetanowicz: Polskie wojska lądowe 1945-1960: skład bojowy, struktury organizacyjne i uzbrojenie. Toruń; Łysomice: Europejskie Centrum Edukacyjne, 2005. ISBN 83-88089-67-6.
• Władysław Ways: Regularne jednostki ludowego Wojska Polskiego. Formowanie, działania bojowe, organizacja i uzbrojenie, metryki jednostek artylerii. Krótki informator historyczny o Wojsku Polskim w latach II wojny światowej. Część II. Warszawa: Wydawnictwo Ministerstwa Obrony Narodowej, 1967.