3 Łużycka Dywizja Artylerii Przeciwlotniczej (3 DAPlot) – związek taktyczny artylerii przeciwlotniczej ludowego Wojska Polskiego.

Formowanie jednostki dywizji rozpoczęto 15 sierpnia 1944 w Głusku pod Lublinem^[3]. 15 października oddziały dywizji złożyły przysięgę^[3]. Do końca wojny znajdowała się w składzie 2 Armii WP^[4].

22 maja 1945 dywizja przybyła do garnizonu Leszno i zajęła Koszary im. Tadeusza Kościuszki byłego 55 Poznańskiego pułku piechoty oraz Koszary im. Bartosza Głowackiego byłego 17 pułku ułanów wielkopolskich. Po rozformowaniu 2 Armii dywizja weszła w skład Poznańskiego Okręgu Wojskowego. We wrześniu 1945 dywizja została przekształcona w 86 Pułk Artylerii Przeciwlotniczej^[3].

W 1950 na bazie pułku sformowana została 9 Dywizja Artylerii Obrony Przeciwlotniczej Obszaru Kraju. W 1962 w Siłach Zbrojnych PRL wyodrębniony został nowy rodzaj sił zbrojnych – Wojska Obrony Powietrznej Kraju. W związku z powyższym dywizja przemianowana została na 9 Dywizję Artylerii OPK. W 1967 dywizja po raz kolejny przemianowana została na 3 Łużycką Dywizję Artylerii OPK, a w 1988 przeformowana w 3 Łużycką Brygadę Artylerii OPK. W 1990, w związku z połączeniem WOPK z Wojskami Lotniczymi w Wojska Lotnicze i Obrony Powietrznej, brygada przemianowana została na 3 Brygadę Rakietową Obrony Powietrznej.

dowództwo

• bateria dowodzenia
  • pluton łączności
  • pluton rozpoznania
  • pluton radiowy
• trzy pułki artylerii przeciwlotniczej małego kalibru

61 pułk artylerii przeciwlotniczej

66 pułk artylerii przeciwlotniczej

69 pułk artylerii przeciwlotniczej

cztery baterie artylerii

kompania wkm plot

warsztat techniczno-artyleryjski

• jeden pułk artylerii przeciwlotniczej średniego kalibru

75 pułk artylerii przeciwlotniczej

cztery baterie artylerii

pluton zaopatrzenia bojowego

warsztat techniczno-artyleryjski

• park artyleryjski
• warsztat remontu sprzętu artyleryjskiego
• warsztat remontu samochodów
• kwatermistrzostwo

Dywizja liczyła etatowo 2337 żołnierzy

• 16 armat przeciwlotniczych kal. 85 mm,
• 72 armaty przeciwlotnicze kal. 37 mm
• 52 wkm kal. 12,7 mm

W Jeleniej Górze, przy Pałacu Paulinum została utworzona ulica III Łużyckiej Dywizji Artylerii Przeciwlotniczej.

• Krzysztof Handke: Kalendarium Garnizonu Leszczyńskiego 1920-2000. Leszno: Wydawnictwo Instytutu im. gen. Stefana "Grota" Roweckiego, 2003. ISBN 83-913624-5-0.
• Krzysztof Handke, Zarys historii wojennej 3 Dywizji Artylerii Przeciwlotniczej 1944-1945, Stowarzyszenie Oficerów Rezerwy 69 Leszczyńskiego Pułku Przeciwlotniczego im. gen. dyw. Stefana Roweckiego "Grota" i garnizonu Leszno, Leszno 2009, ISBN 978-83-928739-1-4
• Jerzy Kajetanowicz: Polskie wojska lądowe 1945-1960. Skład bojowy, struktury organizacyjne i uzbrojenie. Toruń; Łysomice: Europejskie Centrum Edukacyjne, 2005. ISBN 83-88089-67-6.
• Paweł Piotrowski, Śląski Okręg Wojskowy. Przekształcenia organizacyjne 1945-1956, Warszawa 2003
• Kazimierz Sobczak (red.): Encyklopedia II wojny światowej. Warszawa: Wydawnictwo Ministerstwa Obrony Narodowej, 1975.
• Stanisław Stąpor (red.): Organizacja i działania bojowe ludowego Wojska Polskiego w latach 1943-1945. Szkolenie, przegrupowania i działania bojowe 2 Armii WP. Wybór materiałów źródłowych. Tom III. Warszawa: Wydawnictwo Ministerstwa Obrony Narodowej, 1965.
• Władysław Ways: Regularne jednostki ludowego Wojska Polskiego. Formowanie, działania bojowe, organizacja i uzbrojenie, metryki jednostek artylerii, Cz. II. Warszawa: Wydawnictwo Ministerstwa Obrony Narodowej, 1967.