რომანტიზმი

ფრიდრიხი. მოგზაური ღრუბელთა ზღვაზე

რომანტიზმი (ფრანგ. romantisme) — მიმდინარეობა ხელოვნებასა და ლიტერატურაში, აღმოცენდა XVIII საუკუნეში დიდ ბრიტანეთსა და გერმანიაში, XIX საუკუნეში კი საფრანგეთში, იტალიასა და ესპანეთში გავრცელდა.

რომანტიზმზე გავლენა იქონია არტურ შოპენჰაუერის ფილოსოფიამ, რომლის მიხედვით ადამიანს გააჩნია უსაზღვრო სურვილი, ნება, მაგრამ ეს ნება გაცნობიერებული ხდება მხოლოდ უმაღლეს ადამიანში, გენიაში. ერთადერთი ძალა, რომელიც ადამიანს შეიძლება დაეხმაროს ამ შემთხვევაში არის ხელოვნება.

რომანტიზმი კლასიციზმის საპირისპირო მიმდინარეობაა, რომელიც მთავარ ადგილს უთმობს წარმოსახვასა და გრძნობიერებას. რომანტიზმი არასოდეს ყოფილა სისტემაში მოყვანილი დოქტრინა. ეს იყო ერთიანობა იმ პრინციპებისა თუ აზრებისა, რომელიც იმ ეპოქის შემოქმედთა უმრავლესობას ახასიათებდა. ამიტომ, მიუხედავად საერთო ნიშნებისა, როგორიცაა ირაციონალურის უპირატესობა, ბუნების კულტი, ინდივიდის ემანსიპაცია, რომანტიკოს შემოქმედთა შორის ბევრი განსხვავებაცაა.

რომანტიზმმა შეცვალა ადამიანისა და სამყაროს ხედვა. ყოველი ადამიანი წარმოადგენს განსაკუთრებულ არსებას, რაც იწვევს ინდივიდის ეგზალტაციას. ერთი მხრივ ეს გადაიზრდება საკუთარი „მეს“ უპირატესობით გამოწვეულ მარტოობის შეგრძნებაში, მეორე მხრივ კი აქტივობაში, ნებისყოფაში, დიდების სურვილში. აქედან გამომდინარე არსებობს რომანტიზმის ორი ასპექტი: პასიური და აქტიური. პასიური ასპექტი ხასიათდება გონების კრიზისით და ჭარბი მგრძნობელობით, რაც იწვევს ტანჯვას, სასოწარკვეთას, მელანქოლიას, გაქცევის სურვილს. ეს ყველაფერი გამოწვეულია „მეს“ გამძაფრებული შეგრძნებით, სიამაყით. ხშირად ამის გამო ჩნდება სიკვდილის სურვილიც. აქტიური ასპექტი გამოიხატება ე.წ. ინტელექტუალური რომანტიზმით, ენერგიის კულტით, სოციალური უსამართლობის წინააღმდეგ მოქმედებით.

რომანტიზმი ლიტერატურაში

ჟიროდე. შატობრიანის პორტრეტი. (სენ მალოს ისტორიის მუზეუმი)
გოეთე

ლიტერატურაში რომანტიკოსებმა ახალი კონცეფცია შემოიტანეს. გაათავისუფლეს იგი ნორმებისა და შეზღუდვებისგან. უპირატესობა შთაგონებას მიანიჭეს. რომანტიკოსი მწერლის მიზანია არა რეალობის ზუსტი ასახვა არამედ მის მიმართ საკუთარი დამოკიდებულების გამოხატვა, საკუთარი იდეალური სამყაროს შექმნა და მისი მეშვეობით საკუთარი იდეალის მიტანა მკითხველამდე.

რომანტიკოსებთან დიდ მნიშვნელობას იძენს ისტორია, წარსული და, შესაბამისად, ლოკალური ფერი. ხშირად ლოკალური ფერი რეალობიდან გაქცევის საშუალებაცაა, რაც ხორციელდება მოგზაურობაში, სიზმარსა ან ოცნებაში.

რომანტიკოსებმა სიახლე შეიტანეს თითქმის ყველა ლიტერატურულ ჟანრში.

ა) პოეზია. ჰიუგო აცხადებს: „პოეზია არის არა იდეათა ფორმაში არამედ თავად იდეებში“, ე.ი. უარი უნდა ითქვას ხელოვნურად შექმნილ ფრაზებზე, პოეზიის მასალა უნდა იყოს უპირველეს ყოვლისა გრძნობა. პოეზია უნდა შეიგრძნო და არა გაიგო. იგი მიემართება გულს და არა გონებას. შინაარსთან ერთად ცვლილებას განიცდის ლექსთწყობაც, ტაეპი უფრო მოქნილი და მოძრავი ხდება.

ბ) დრამა. რომანტიზმმა დაამსხვრია კლასიციზმის ცნობილი სამი ერთიანობის კანონი. სიუჟეტები მითოლოგიის ნაცვლად ეროვნული ისტორიიდან აიღო. ინტრიგა გააფართოვა. პერსონაჟებად ურთიერთგანსხვავებული, უბრალო ადამიანები შემოიყვანა. ერთმანეთში შეურია სხვადასხვა სტილი, ტონი.

გ) რომანი. რომანტიზმმა ლიტერატურის ობიექტად ინდივიდისა და მისი სულიერი მდგომარეობის გამოცხადებით ხელი შეუწყო ე.წ. პიროვნული რომანის (შატობრიანის რენე, კონსტანის ადოლფი, მიუსეს საუკუნის შვილის აღსარება) შექმნას; სინამდვილის ასახვის მოთხოვნით რეალისტურ რომანს (ჰიუგის საბრალონი) გაუხსნა გზა; ლოკალური ფერის შემოტანით კი ისტორიული რომანი (ჰიუგოს პარიზის ღვთისმშობლის ტაძარი, ოთხმოცდაცამეტი, დიუმას რომანები) განავითარა.

რომანტიკოსი მწერლები

რომანტიზმი ხელოვნებაში

დელაკრუა. დანტე და ვირგილიუსი ჯოჯოხეთში (ლუვრი)
ჟერიკო. მედუზას ტივი (ლუვრი)

რომანტიკული მხატვრობა სახიათდება დრამატიზაციისადმი ინტერესით, მძაფრი სცენების გამოხატვით. არქიტექტურაში რომანტიზმი აკადემიზმის სიმშრალესა და სიცივეს უპირისპირდება. იწყება შუასაუკუნეების გოთური ხელოვნებისადმი მიბრუნება. რომანტიკოსთა აზრით არქიტექტურული ნაწარმოები არის ერთიანი ორგანიზმი, რომელიც უნდა მოერგოს დროს, ადგილებს, ჩვეულებებს, საჭიროებებს.

რომანტიკოსი მხატვრები და მოქანდაკეები

რომანტიზმი მუსიკაში

რომანტიკული მუსიკის მთავარი მახასიათებელი სტილისტური ინდივიდუალობაა. რომანტიკული მუსიკის მიზანია მსმენელში ემოციის, მღელვარების გამოწვევა. კლავესინის ფორტეპიანოთი შეცვლა საშუალებას იძლევა მუსიკა უფრო დინამიკური და კონტრასტული გახდეს. ორკესტრაციაც უფრო დახვეწილი ხდება. რომანტიკოსთა მიერ შემოტანილი ხმოვანება მეტად შთამბეჭდავი და მდიდარია. მუსიკალური ჟანრებიდან ამ პერიოდში ყველაზე პრესტიჟული სიმფონიაა, რომლის განვითარებაშიც განსაკუთრებული როლი ბეთჰოვენმა შეასრულა.

რომანტიკოსი კომპოზიტორები

ჰექტორ ბერლიოზი, რომანტიკული მუსიკის ერთ-ერთი უმნიშვნელოვანესი წარმომადგენელი.

რესურსები ინტერნეტში

ვიკისაწყობში არის გვერდი თემაზე:

სქოლიო

  1. ↑ Anders Askevold. nasjonalmuseet.no.
  2. ↑ Anders Monsen Askevold. artnet.com.
  3. ↑ Albert Bredow. artnet.com.
  4. ↑ Antoine-Félix (Boisselier le Jeune) Boisselier
  5. ↑ Jean Ignace (Isidore Gérard) Grandville. artnet.com.
  6. ↑ Johan Christian Dahl. artnet.com.
ხ • გ • რ
ქვეყნები
მოძრაობები
ლიტერატურა
მუსიკა
თეოლოგები და
ფილოსოფოსები
სახვითი ხელოვნება
ხ • გ • რ
შუა საუკუნეები
რენესანსი
XVII საუკუნე
XVIII საუკუნე
XIX საუკუნე
XX საუკუნე
XXI საუკუნე
დაკავშირებული სტატიები

Read other articles:

Greenwich

Untuk kegunaan lain, lihat Greenwich (disambiguasi). Koordinat: 51°28′45″N 0°00′00″E / 51.4791°N 0.0000°E / 51.4791; 0.0000 Royal Greenwich Royal Observatory, Greenwich Royal Greenwich Letak Royal Greenwich di London Raya Borough London County seremonial Greater London Wilayah London Negara konstituen Inggris Negara berdaulat Britania Raya Kota pos LONDON Distrik kode pos SE10 Kode telepon 020 Polisi Metropolitan Pemadam k...

 

يورغن بيبينبورغ

يورغن بيبينبورغ معلومات شخصية الميلاد 10 يونيو 1941 (العمر 82 سنة)ألمانيا  الطول 177 سنتيمتر  مركز اللعب مهاجم الجنسية ألمانيا ألمانيا الشرقية  مسيرة الشباب سنوات فريق 0000–1963 Traktor Franzburg المسيرة الاحترافية1 سنوات فريق م. (هـ.) 1963–1971 فرانكفورت 1971–1975 فرانكفورت 236 (123) مجموع 236 ...

 

Bayard Taylor

United States poet, novelist and travel writer (1825–1878) Bayard TaylorBorn(1825-01-11)January 11, 1825Chester County, Pennsylvania, U.S.DiedDecember 19, 1878(1878-12-19) (aged 53)Berlin, German EmpireResting placeLongwood Cemetery, Kennett Square, Pennsylvania[1]ChildrenLillian Bayard Taylor KilianiRelativesCharles Frederick Taylor (brother)Signature Bayard Taylor (January 11, 1825 – December 19, 1878) was an American poet, literary critic, translator...

Vianema

Il Vianema è una tecnica di gioco che fu adoperata dalla squadra di calcio della Salernitana nella seconda metà degli anni 1940 che nacque da un'idea di Antonio Valese sotto la guida tecnica di Gipo Viani,[1] destinata a modificare il successivo modo di giocare nel calcio italiano. Il nome di tale tecnica è un termine coniato in ambito giornalistico. Si trattò di una revisione del sistema, e ai tempi in cui fu adottata tale tecnica venne considerata una vera e propria rivoluzione ...

 

Синелобый амазон

Синелобый амазон Научная классификация Домен:ЭукариотыЦарство:ЖивотныеПодцарство:ЭуметазоиБез ранга:Двусторонне-симметричныеБез ранга:ВторичноротыеТип:ХордовыеПодтип:ПозвоночныеИнфратип:ЧелюстноротыеНадкласс:ЧетвероногиеКлада:АмниотыКлада:ЗавропсидыКласс:Пт�...

 

Akira Suzuki

Japanese chemist (born 1930) For other people named Akira Suzuki, see Akira Suzuki (disambiguation). Akira SuzukiSuzuki in 2010Born (1930-09-12) September 12, 1930 (age 93)Mukawa, Hokkaidō, JapanAlma materHokkaidō UniversityKnown forSuzuki reactionAwards Nobel Prize for Chemistry (2010) Person of Cultural Merit (2010) Order of Culture (2010) Scientific careerInstitutions Hokkaidō University Purdue University University of Wales Okayama University of Science Kurashiki Univers...

University of Hawaiʻi at Mānoa

Public university in Hawaii, US For the university system, see University of Hawaiʻi.University of Hawaiʻi at MānoaFormer nameCollege of Agriculture and Mechanic Arts of the Territory of Hawaiʻi (1907–1912)College of Hawaiʻi (1912–1919)University of Hawaiʻi (1919–1972)MottoMaluna aʻe o nā lāhui āpau ke ola ke kānaka (Hawaiian)[1] On seal: Mālamalama (Hawaiian)Motto in EnglishAbove all nations is humanity On seal: Enlightenment[2]TypePublic land-grant res...

 

Heroes (chanson de Måns Zelmerlöw)

Pour les articles homonymes, voir Heroes (homonymie). Cet article est une ébauche concernant une chanson et le Concours Eurovision de la chanson. Vous pouvez partager vos connaissances en l’améliorant (comment ?) selon les recommandations des projets correspondants. Heroes Måns Zelmerlöw lors de la répétition de Heroes le 16 mai 2015 dans le cadre du Concours Eurovision de la chanson 2015. Chanson de Måns Zelmerlöw Sortie 28 février 2015 Durée 3:11 Langue Français, ang...

 

Promethium(III) oxide

Promethium(III) oxide Powdered promethium oxide in a metal tray Cubic form Hexagonal form Names IUPAC name Promethium(III) oxide Other names Promethium sesquioxide Identifiers CAS Number 12036-25-8 Y 3D model (JSmol) Interactive image PubChem CID 11602575 InChI InChI=1S/3O.2Pm/q3*-2;2*+3Key: UPEMFLOMQVFMCZ-UHFFFAOYSA-N SMILES [O-2].[O-2].[O-2].[Pm+3].[Pm+3] Properties Chemical formula Pm2O3 Molar mass 337.824 g/mol Melting point ~2320 °C[1] Structure Cry...

Nicky Byrne

Cet article est une ébauche concernant un chanteur irlandais, un acteur irlandais et un danseur. Vous pouvez partager vos connaissances en l’améliorant (comment ?) selon les recommandations des projets correspondants. Nicky Byrne Nicky Byrne en 2016Informations générales Nom de naissance Nicholas Bernard James Adam Byrne, Jr. Naissance 9 octobre 1978 (45 ans)Dublin, Irlande Activité principale Auteur-compositeur-interprète Activités annexes Présentateur, animateur radio, ...

 

Centre for Policy Studies

Pour les articles homonymes, voir CPS. Cet article est une ébauche concernant la politique, le Royaume-Uni et le libéralisme. Vous pouvez partager vos connaissances en l’améliorant (comment ?) selon les recommandations des projets correspondants. Si ce bandeau n'est plus pertinent, retirez-le. Cliquez ici pour en savoir plus. Cet article ne cite pas suffisamment ses sources (février 2011). Si vous disposez d'ouvrages ou d'articles de référence ou si vous connaissez des sites web...

 

Norm Swanson

Questa voce sull'argomento cestisti statunitensi è solo un abbozzo. Contribuisci a migliorarla secondo le convenzioni di Wikipedia. Segui i suggerimenti del progetto di riferimento. Norm Swanson Nazionalità  Stati Uniti Altezza 198 cm Peso 95 kg Pallacanestro Ruolo Ala grande Termine carriera 1954 CarrieraGiovanili 1946-1948Schurz High School1949-1953 Detroit TitansSquadre di club 1953-1954 Rochester Royals63 (100) Il simbolo → indica un trasferimento in prestito. ...

Staf Kapolri Bidang Logistik

Staf Kapolri Bidang LogistikSingkatanSlog PolriMottoTiti Tanggap TrengginasLembaga pemerintah Kepolisian Negara Republik IndonesiaMarkas besarJl. Trunojoyo No.3, Jakarta Selatan Daerah Khusus Ibukota Jakarta 12110Pejabat eksekutifInspektur Jenderal Polisi Raden Prabowo Argo Yuwono, S.I.K., M.Si., (Aslog Kapolri)Brigadir Jenderal Polisi Hery Santoso, S.I.K., M.H., (Karoada B/J Slog Polri)Situs webhttps://www.polri.go.id/ Staf Kapolri Bidang Logistik atau Slog Kapolri adalah unsur pengawas dan ...

 

Renuka Das Bhalerao

Prime Minister of the Hyderabad Deccan (reigned 1795–97) Raja Rai Rayan DiyanatwanthMadar-ul-Maham (Chief of the Empire)Renuka Das BhaleraoSham Raj Bahadur Prime Minister of the HyderabadIn office1795–1797[1]MonarchSikandar JahPreceded byArastu JahSucceeded byArastu Jah Personal detailsBornRenuka Das Bhalerao(1765-07-01)1 July 1765Hyderabad, Hyderabad State (present-day Telangana, India)Died28 May 1822(1822-05-28) (aged 56)Hyderabad, Hyderabad State (present-day Telangana, In...

 

George M. Whitesides

George Whitesides nel 2010 George McClelland Whitesides (Louisville, 3 agosto 1939) è un chimico statunitense. È noto per i suoi contributi nei campi della spettroscopia NMR, chimica metallorganica, auto-assemblaggio molecolare, litografia soffice, microfabbricazione, microfluidica, nanotecnologia. Indice 1 Vita 2 Ricerche 3 Pubblicazioni e Incarichi 4 Onorificenze 5 Note 6 Bibliografia 7 Altri progetti 8 Collegamenti esterni Vita Whitesides frequentò la scuola superiore alla Phillips Acad...

سان موريتز

  سان موريتز (بالألمانية العليا السويسرية: St. Moritz)‏  سان موريتز سان موريتز  خريطة الموقع سميت باسم القديس موريس  تقسيم إداري البلد سويسرا  [1][2] خصائص جغرافية إحداثيات 46°29′50″N 9°50′16″E / 46.497222222222°N 9.8377777777778°E / 46.497222222222; 9.8377777777778   [3] المس...

 

Ahuachapán Department

Department of El Salvador Department in El SalvadorAhuachapánDepartment FlagCoat of armsLocation within El SalvadorCoordinates: 13°52′01″N 89°53′31″W / 13.867°N 89.892°W / 13.867; -89.892Country El SalvadorCreated1869SeatAhuachapánArea • Total1,239.6 km2 (478.6 sq mi) • RankRanked 8thPopulation • Total333,406 • RankRanked 7th • Density270/km2 (700/sq mi)Time zoneUTC−6 (...

 

Presidents of the United States on U.S. postage stamps

History of U.S. presidents on postage stamps - George Washington -Issue of 1861Engraving modeled after the Gilbert Stuart portrait Presidents of the United States have frequently appeared on U.S. postage stamps since the mid-19th century. The United States Post Office Department released its first two postage stamps in 1847, featuring George Washington on one, and Benjamin Franklin on the other. The advent of presidents on postage stamps has been definitive to U.S. postage stamp design since ...

أندرو ديفيس بروس

هذه المقالة يتيمة إذ تصل إليها مقالات أخرى قليلة جدًا. فضلًا، ساعد بإضافة وصلة إليها في مقالات متعلقة بها. (أبريل 2019) أندرو ديفيس بروس   معلومات شخصية الميلاد 14 سبتمبر 1894   سانت لويس  الوفاة 28 يوليو 1969 (74 سنة)   كارولاينا الشمالية  مكان الدفن مقبرة أرلينغتون الوطني...

 

Crit Luallen

American politician Crit Luallen56th Lieutenant Governor of KentuckyIn officeNovember 13, 2014 – December 8, 2015GovernorSteve BeshearPreceded byJerry AbramsonSucceeded byJenean HamptonAuditor of KentuckyIn officeJanuary 3, 2004 – January 2, 2012GovernorErnie FletcherSteve BeshearPreceded byEd HatchettSucceeded byAdam Edelen Personal detailsBorn (1952-07-21) July 21, 1952 (age 72)Frankfort, Kentucky, U.S.Political partyDemocraticSpouseLynn LuallenAlma materCentre Co...