ერ-რიადი

დედაქალაქი
ერ-რიადი
არაბ. الرياض
არაბ. الخفجي
გერბი

ქვეყანა საუდის არაბეთის დროშა საუდის არაბეთი
რეგიონი ერ-რიადის რეგიონი
შიდა დაყოფა Al-Bathaa
კოორდინატები 24°39′00″ ჩ. გ. 46°42′36″ ა. გ. / 24.65000° ჩ. გ. 46.71000° ა. გ. / 24.65000; 46.71000
ქალაქის მერი ფაისალ იბნ ბანდარ ალ საუდი
დაარსდა XVIII საუკუნე
ფართობი 1798 კვადრატული კილომეტრი
ცენტრის სიმაღლე 612±1 მეტრი
მოსახლეობა 7 009 100 (2022)
სასაათო სარტყელი UTC+3
საფოსტო ინდექსი 11564–12665
ოფიციალური საიტი https://riyadh.sa/en/
ერ-რიადი — საუდის არაბეთი
ერ-რიადი

ერ-რიადი (არაბ. الرياض — „ბაღები“) — საუდის არაბეთის დედაქალაქი. ერ-რიადის რეგიონის ადმინისტრაციული ცენტრი. საუდის არაბეთის 2020 წლის მოსახლეობის აღწერის მონაცემებით, ქალაქში ცხოვრობს 7,231,447 ადამიანი.[1][2]

ისტორია

დაახლოებით 4 ათასი წლის წინ თანამედროვე ერ-რიადის ტერიტორიაზე მომთაბარე არაბი ტომები ცხოვრობდნენ.

VI—VII საუკუნეებში ერ-რიადი იყო მოკრძალებული დასახლებული პუნქტი, რომელიც სხვებისგან არაფრით არ გამოირჩეოდა. მხოლოდ XVIII საუკუნიდან დაწყებული, როდესაც გაიზარდა ტრადიციული არაბული ბაზარი და როდესაც აქტიურად დაიწყო ახალი რელიგიური ნაგებობების მშენებლობა, ერ-რიადი გახდა მნიშვნელოვანი ქალაქი.

1902 წელს ამირა იბნ საუდმა საკუთარი ჯარით დაიპყრო ერ-რიადი. 1927 წელს საუდელმა ამირებმა შეძლეს სახელმწიფოს ჩამოყალიბება სახელწოდებით ნეჯდი და ჰიჯაზი, რომლის დედაქალაქი ერ-რიადში მდებარეობდა. 1932 წელს თანდათანობითი გაერთიანებების შედეგად შეიქმნა საუდის არაბეთის სამეფო, რომელსაც დღემდე მართავენ ამირები საუდების გვარიდან. 1960 წელს ერ-რიადის მოსახლეობის რაოდენობა შეადგენდა 160 000 ადამიანს. 1960-იანი წლების ბოლოდან ერ-რიადი, როგორც მთელი საუდის არაბეთი, ცხოვრობს ნავთობის მოპოვების ხარჯზე.

ერ-რიადში მდებარეობს მეფის რეზიდენცია, აქვეა თავმოყრილი ყველა ცენტრალური სამთავრობო დაწესებულება, რომელიც გაჩნდა 1955 წელს. ქალაქში თითქმის არ არსებობს მრეწველობა, სამაგიეროდ საკმაოდ დიდი რაოდენობითაა მაღაზიები, რესტორნები, ყავახანები, მუზეუმები და საგანმანათლებლო დაწესებულებები. ქალაქის მთლიანი მოსახლეობის დაახლოებით 40 % წარმოადგენს 30 წლამდე ასაკის ახალგაზრდობას. მამაკაცების რაოდენობა, როგორც მთელ ქვეყანაში, 10 %-ით მეტია ქალების რაოდენობაზე. მამაკაცებს განათლების მიღება შეუძლიათ როგორც დედაქალაქში — მათ ეძლევათ ადგილები სახელმწიფო უნივერსიტეტებში, უმაღლეს ტექნიკურ ინსტიტუტებში, სამხედრო აკადემიაში — ასევე უცხოეთში.

ქალაქში ბევრი მუზეუმია, რომელთა ექსპოზიცია წარმოადგენს ისლამის ჩასახვის ისტორიის ეტაპებს, მათ მიეკუთვნება ერ-რიადის მუზეუმი, მეფე ფეისალის სახელობის ისლამის კვლევისა და შესწავლის ცენტრი. არქიტექტურულ ძეგლებს შორის გამოირჩევა ალ-ბატაა, რომელიც არის ცენტრი, სადაც შეიძლება ვნახოთ უძველესი ნაგებობები. კიდევ ასევე არსებობს მასმაკის ციხესიმაგრე, რომელიც აშენდა 1865 წელს. ერ-რიადის თანამედროვე ცხოვრების სიმბოლოა ყველაზე უფრო მაღალი შენობა — სამეფო ცენტრი, რომელშიც მდებარეობენ ოფისები, ძვირფასი ბინები და რესტორნები.

კლიმატი

ქალაქის კლიმატი ტროპიკული და მშრალი უდაბნოსია. ერ-რიადი ითვლება მსოფლიოს ერთ-ერთ ყველაზე უფრო ცხელ ქალაქად. ქალაქში იანვრის თვის საშუალო ტემპერატურაა +14,4 °C, ხოლო ივლისის +36,6 °C. კლიმატი საკმაოდ მშრალია, წელიწადში მოდის არაუმეტეს 100 მმ ნალექისა, თანაც ყველა — ზამთარში და ადრე გაზაფხულზე. აბსოლუტური მაქსიმუმი +52,0 °C (ივლისი), მინიმუმი −1 °C (იანვარი).

ქალაქის განვითარება

1940-იანი წლებიდან დაწყებული ქალაქი დიდი ტემპით ვითარდება. ერ-რიადის მოსახლეობა განსაკუთრებით სწრაფად იზრდებოდა XX საუკუნის მეორე ნახევარში. თუ 1960 წელს ქალაქში ცხოვრობდა 150 ათასი ადამიანი, უკვე 1980-იანი წლების დასაწყისისთვის მისი მოსახლეობის რაოდენობამ მილიონს გადააჭარბა. ნავთობის მოპოვებისგან მიღებულმა კოლოსალურმა შემოსავლებმა ქალაქი საკმაოდ გაათანამედროვა. როგორც წესი ქალაქის შენობები 8 სართულიანია, მაგრამ გამოირჩევიან ორიგინალური სტილით. ქალაქში ბევრი ცათამბრჯენია, მუშავდება სხვა გრანდიოზული პროექტებიც. ქალაქის, ასევე მთელი სამეფოს, მაღალსართულიანი შენობაა ბურჯ ალ-მამლიაკა.

2009 წლის ნოემბერში დაიწყო მიწისზედა მეტროპოლიტენის მშენებლობა, რომელიც ქვეყანაში მეორეა მექის მეტროპოლიტენის შემდეგ. 2017 წლამდე აშენდება ახალი ხაზი, რომელსაც ექნება ოქროებით მორთული სადგური.

2013 წლის 23 აპრილს მეფე საუდის უნივერსიტეტის კამპუსის ტერიტორიაზე გაიხსნა სატროლეიბუსო ხაზი[3].

ქალაქი დაყოფილია 15 რაიონად[4].

სქოლიო

  1. ↑ Riyadh Population 2020. // Riyadh's 2020 population is now estimated at 7,231,447.
  2. ↑ Riyadh, Saudi Arabia Metro Area Population 1950-2020. // The current metro area population of Riyadh in 2020 is 7,231,000, a 2.26% increase from 2019.
  3. ↑ Riad/Riyadh — Eröffnung des neuen Campus der King Saud bin Abdulaziz University
  4. ↑ Official Website of the Riyadh Municipality — Interactive Map of Riyadh’s branch municipalities დაარქივებული 2011-02-26 საიტზე Wayback Machine. (არაბული ენა)
საუდის არაბეთის დროშა დროშა ეს სტატია საუდის არაბეთისა და არაბების შესახებ ჯერჯერობით ესკიზია. თქვენ შეგიძლიათ დაგვეხმაროთ მის შევსებაში.
ხ • გ • რ
ცენტრალური აზიასამხრეთი აზიასამხრეთ-აღმოსავლეთი აზიასამხრეთ-დასავლეთი აზია

ერევანი, სომხეთი 6
ბაქო, აზერბაიჯანი 5
მანამა, ბაჰრეინი
ნიქოზია, კვიპროსი 6
კაირო, ეგვიპტე 5
თბილისი, საქართველო 5
ანკარა, თურქეთი 5
თეირანი, ირანი
ბაღდადი, ერაყი
იერუსალიმი, ისრაელი 6
ამანი, იორდანია
ელ-ქუვეითი, ქუვეითი
ბეირუთი, ლიბანი
მასკატი, ომანი
დოჰა, კატარი
ერ-რიადი, საუდის არაბეთი
დამასკო, სირია
აბუ-დაბი, არაბთა გაერთიანებული საამიროები
სანა, იემენი

1 ხშირად ცენტრალური აზიის ნაწილად თვლიან.  2 სრული სახელია შრი-ჯაიავარდენეპურა-კოტე. 

3 ოფიციალური.  4 ადმინისტრაციული.  5 ტრანსკონტინენტული ქვეყანა.  6 მთლიანად სამხრეთ-დასავლეთ აზიაშია, მაგრამ გააჩნია სოციალურ-პოლიტიკური კავშირები ევროპასთან. 7 მთლიანად მელანეზიაშია, მაგრამ გააჩნია სოციალურ-პოლიტიკური კავშირები სამხრეთ-აღმოსავლეთ აზიასთან.

Read other articles:

2 Penkuttikal

Artikel ini sebatang kara, artinya tidak ada artikel lain yang memiliki pranala balik ke halaman ini.Bantulah menambah pranala ke artikel ini dari artikel yang berhubungan atau coba peralatan pencari pranala.Tag ini diberikan pada November 2022. 2 PenkuttikalPoster rilis layar lebarSutradaraJeo BabyProduserNasib BRJayachandran KolencherryJoji JosephSkenarioJeo BabyPemeranAnna FathimaShambaviPenata musikMathews PulickanSinematograferAdwaith ShinePenyuntingRahman Muhammed AliPerusahaanpro...

 

Aram Damsyik

Levant c. 830 SM Aram Damsyik atau Aram- Damaskus adalah sebuah negara Aram yang wilayahnya sekitar kota Damaskus di Suriah,[1] dari akhir abad ke-12 SM sampai tahun 732 SM. Sumber-sumber untuk negara ini berasal dari teks-teks yang dapat dibagi menjadi tiga kategori: sejarah Asyur, teks bahasa Aram, dan Alkitab Ibrani atau Perjanjian Lama di Alkitab Kristen. Porsi terbesar sumber-sumber tekstual datang dari Asyur. Namun, sering ada beberapa salinan dari naskah yang sama. Sebagian bes...

 

منتخب بابوا غينيا الجديدة للكريكت

هذه المقالة تحتاج للمزيد من الوصلات للمقالات الأخرى للمساعدة في ترابط مقالات الموسوعة. فضلًا ساعد في تحسين هذه المقالة بإضافة وصلات إلى المقالات المتعلقة بها الموجودة في النص الحالي. (سبتمبر 2023) منتخب بابوا غينيا الجديدة للكريكت تعديل مصدري - تعديل   منتخب بابوا غينيا ال...

Rai Premium

Questa voce o sezione sull'argomento reti televisive italiane non cita le fonti necessarie o quelle presenti sono insufficienti. Puoi migliorare questa voce aggiungendo citazioni da fonti attendibili secondo le linee guida sull'uso delle fonti. Rai PremiumLogo dell'emittenteStato Italia Linguaitaliano Tipotematico Target15-44 anni VersioniRai Premium SD 576i (SDTV)(data di lancio: 31 luglio 2003)Rai Premium HD 1080i (HDTV)(data di lancio: 26 maggio 2016) Nomi precedentiRaiSat Premi...

 

Ludwig Hahn

This article needs additional citations for verification. Please help improve this article by adding citations to reliable sources. Unsourced material may be challenged and removed.Find sources: Ludwig Hahn – news · newspapers · books · scholar · JSTOR (August 2023) (Learn how and when to remove this message) Ludwig HahnBorn(1908-01-23)23 January 1908Eitzen, Province of Hanover, German EmpireDied10 November 1986(1986-11-10) (aged 78)Ammersbek, Wes...

 

Chiesa di Saint-Philippe-du-Roule

Chiesa di Saint-Philippe-du-RouleÉglise Saint-Philippe-du-RouleFacciata della chiesaStato Francia RegioneÎle-de-France LocalitàParigi Indirizzo154 rue du Faubourg-Saint-Honoré, 75008 Paris Coordinate48°52′24.08″N 2°18′38.01″E / 48.873356°N 2.310557°E48.873356; 2.310557Coordinate: 48°52′24.08″N 2°18′38.01″E / 48.873356°N 2.310557°E48.873356; 2.310557 Religionecattolica di rito romano TitolareFilippo Arcidiocesi Parigi ArchitettoJ...

الأسرة المصرية الثالثة عشر

الأسرة المصرية الثالثة عشر تمثال من الجرانيت للفرعون سمنخكير إميريميشو بالمتحف المصري بالقاهرة عاصمة إج تاوي نظام الحكم ملكية مطلقة اللغة الرسمية اللغة المصرية الديانة ديانة قدماء المصريين التاريخ الفترة التاريخية فترة مصرية انتقالية ثانية التأسيس القرن 18 ق.م  التأس...

 

世界政區索引

此條目可能包含不适用或被曲解的引用资料，部分内容的准确性无法被证實。 (2023年1月5日)请协助校核其中的错误以改善这篇条目。详情请参见条目的讨论页。 各国相关 主題列表 索引 国内生产总值 石油储量 国防预算 武装部队（军事） 官方语言 人口統計 人口密度 生育率 出生率 死亡率 自杀率 谋杀率 失业率 储蓄率 识字率 出口额 进口额 煤产量 发电量 监禁率 死刑 国债 ...

 

Sistem penulisan bahasa Jepang

Bahasa JepangNovel Jepang dengan dua aksara sekaligus (kanji dan kana), contoh ortografi paling umum untuk bahasa Jepang modern. Karakter ruby juga digunakan untuk menuliskan kata-kata kanji. Terbitan tahun 1908.Jenis aksara campuran logografik (kanji), silabik (hiragana, katakana), dan alfabetik (rōmaji) BahasaBahasa JepangPeriodeabad ke-4 sampai sekarangArah penulisanVariesAksara terkaitSilsilah(Lihat kanji dan kana)Bahasa JepangISO 15924ISO 15924Jpan, 413 , ​Jepang (alias...

تقييم الأثر الاجتماعي

هذه المقالة يتيمة إذ تصل إليها مقالات أخرى قليلة جدًا. فضلًا، ساعد بإضافة وصلة إليها في مقالات متعلقة بها. (يوليو 2017) تقييم الأثر الاجتماعي (بالإنجليزية: Social impact assessment)‏ وتُعرف اختصاراً بـ SIA، هي منهجية تهدف إلى التنبؤ وقياس الآثار المترتبة عن السياسات العمومية أو الخاصة، أ�...

 

1989 Atlantic hurricane season

1989 Atlantic hurricane seasonSeason summary mapSeasonal boundariesFirst system formedJune 15, 1989Last system dissipatedDecember 4, 1989Strongest stormNameHugo • Maximum winds160 mph (260 km/h)(1-minute sustained) • Lowest pressure918 mbar (hPa; 27.11 inHg) Seasonal statisticsTotal depressions15Total storms11Hurricanes7Major hurricanes(Cat. 3+)2Total fatalities182 totalTotal damage$11.73 billion (1989 USD)Related articles Timeline of the 1989 Atlantic hurricane seaso...

 

Mirror (lagu Lil Wayne)

MirrorSingel oleh Lil Wayne featuring Bruno Marsdari album Tha Carter IV (Deluxe Edition)Dirilis13 September 2011 (2011-09-13)StudioCMR South Studios (Miami, Florida)Genre Hip hop rap ballad Durasi3:48Label Young Money Cash Money Universal Republic Pencipta Dwayne Carter, Jr. Peter Hernandez Phillip Lawrence Ramon Owen Produser REO of the Soundkillers The Smeezingtons (co.) Kronologi singel Lil Wayne singles Y.U. Mad (2011) Mirror (2011) Strange Clouds (2011) Kronologi singel B...

2010 United States Senate election in Idaho

2010 United States Senate election in Idaho ← 2004 November 2, 2010 2016 →   Nominee Mike Crapo Tom Sullivan Party Republican Democratic Popular vote 319,953 112,057 Percentage 71.17% 24.93% County resultsCrapo:      40–50%      50–60%      60–70%      70–80%      80–90% U.S. senator before election Mike Crapo Republican Electe...

 

Royal College of General Practitioners

Professional body for doctors in the UK Royal College of General PractitionersAbbreviationRCGPEstablished1952TypeMedical royal collegeHeadquarters30 Euston Square, London, EnglandLocationUnited KingdomMembership (2023) 54,000PresidentRichard VautreyChair of councilKamila HawthorneChair of trusteesMike HolmesChief executive officerChris AskewStaff (2014) 267[1]Websitewww.rcgp.org.uk The Royal College of General Practitioners (RCGP) is the professional body for general (medical) practit...

 

North American Soccer League (1968–1984)

Defunct major soccer league in the United States and Canada This article is about the original national Division I soccer league that was active from 1968 to 1985. For the league founded in 2009, see North American Soccer League (2011–2017). Football leagueNorth American Soccer LeagueNASL logo (1975–1984)[1]FoundedDecember 7, 1967; 56 years ago (1967-12-07)[2]FoldedMarch 28, 1985; 39 years ago (1985-03-28)CountryUnited StatesOther club(s...

HelpNDoc

This article has multiple issues. Please help improve it or discuss these issues on the talk page. (Learn how and when to remove these template messages) This article needs additional citations for verification. Please help improve this article by adding citations to reliable sources. Unsourced material may be challenged and removed.Find sources: HelpNDoc – news · newspapers · books · scholar · JSTOR (May 2009) (Learn how and when to remove this messag...

 

History of Andorra

This article has multiple issues. Please help improve it or discuss these issues on the talk page. (Learn how and when to remove these template messages) This article needs additional citations for verification. Please help improve this article by adding citations to reliable sources. Unsourced material may be challenged and removed.Find sources: History of Andorra – news · newspapers · books · scholar · JSTOR (August 2012) (Learn how and when to remo...

 

Stasiun kereta api Dekargaon

Dekargaon Indian Railways stationLokasiNH 52, Dekargaon, Tezpur, Sonitpur district, AssamIndiaKoordinat26°40′50″N 92°45′47″E / 26.6806°N 92.7631°E / 26.6806; 92.7631Ketinggian73 meter (240 ft)PemilikIndian RailwaysOperatorNortheast Frontier RailwayJumlah peron3Jumlah jalur5Informasi lainStatusFunctioningKode stasiunDKGN Zona Northeast Frontier Railway zone Divisi Templat:RwdSejarahDibuka4 Januari 2014; 10 tahun lalu (2014-01-04)ElektrifikasiYesLok...

Emanuele Concetti

Questa voce sull'argomento calciatori italiani è solo un abbozzo. Contribuisci a migliorarla secondo le convenzioni di Wikipedia. Segui i suggerimenti del progetto di riferimento. Emanuele ConcettiEmanuele Concetti ai tempi del Crotone.Nazionalità Italia Altezza193 cm Peso85 kg Calcio RuoloPreparatore dei portieri (ex portiere) Squadra Roma (Under-18) CarrieraGiovanili 1995-1998 Lazio Squadre di club1 1998-2000 Lazio0 (0)2000-2001→  Arezzo30 (-39)2001-2003&#...

 

Gulo gulo

Come leggere il tassoboxGhiottoneGulo guloStato di conservazioneRischio minimo[1] Classificazione scientificaDominioEukaryota RegnoAnimalia SottoregnoEumetazoa SuperphylumDeuterostomia PhylumChordata SubphylumVertebrata InfraphylumGnathostomata SuperclasseTetrapoda ClasseMammalia SottoclasseTheria InfraclasseEutheria SuperordineLaurasiatheria OrdineCarnivora SottordineCaniformia SuperfamigliaMusteloidea FamigliaMustelidae GenereGuloPallas, 1780 SpecieG. gulo Nomenclatura binomialeGulo...