En 1914 foi destinado como oficial de infantaría ao Protectorado español de Marrocos, onde serviu no corpo de Regulares.[4] En 1920 foi destinado á Aeronáutica Militar Española como alumno da escola de pilotos. Obtivo o título de aviador e foi destinado á base de hidroavións de Atalayón, Melilla, onde pronto destacou polo seu apoio ás tropas de terra. As súas actuacións en África convertérono nun dos pilotos máis populares da Aeronáutica militar. En 1924 recibiu a Medalla Militar polas súas actuacións na Guerra do Rif.[4]
En decembro de 1930, xunto con outros aviadores como Ignacio Hidalgo de Cisneros, sublevouse contra a monarquía de Afonso XIII no aeródromo militar de Cuatro Vientos. Engalou cun avión e botou proclamas revolucionarias ameazando bombardear o Palacio Real,[5] aínda que ao final só deu proclamas revolucionarias. Tralo fracaso da sublevación, marchou ao exilio a Lisboa xunto con outros aviadores rebeldes.[6]
Coa chegada da Segunda República Española non só foi rehabilitado no seu posto. O goberno provisional republicano tamén o nomeou director xeral da Aeronáutica Militar e recuperou a súa condición de heroe. A diferenza do seu irmán Francisco, Ramón acolleu de maneira positiva a chegada da República.[7]
Ramón Franco contra 1934.Monumento ao Plus Ultra en Ferrol.
Malia o seu novo posto militar, participou nas eleccións xerais de 1931 por dúas circunscricións, Sevilla-capital e Barcelona. Na primeira presentouse polo Partido Republicano Revolucionario (PRRev), xunto a candidatos como o andalucista Blas Infante, mentres que na segunda o fixo como independente federalista. Nos días previos aos comicios participou nos sucesos coñecidos como o complot de Tablada, aos que se sumou un aparatoso accidente durante un mitin en Lora del Río. Por estes incidentes foi destituído do seu cargo[8] e acabou por solicitar a baixa voluntaria no exército. O 28 de xuño foi elixido deputado tanto por Sevilla como por Barcelona, con 91.731 votos. Converteuse en deputado por Barcelona e integrouse no grupo parlamentario de Esquerra Republicana de Catalunya (ERC), partido que o respaldaba. Nun mitin durante a campaña electoral en Barcelona chegara a declararse partidario dunha "Federación de Repúblicas Ibéricas".[9]
Na súa primeira comparecencia mantivo un agre debate con Miguel Maura sobre o complot de Tablada. Esta primeira intervención pública reflectiu os seus escasos dotes parlamentarios e oratorios. Isto fíxolle perder gran parte da súa popularidade e credibilidade[9] e xa non se presentou ás eleccións de 1933. Solicitou o reingreso na Aeronáutica Militar, o cal lle foi concedido. O novo goberno radical de Alejandro Lerroux, que pretendía mantelo afastado, nomeouno agregado aéreo na embaixada española en Washington (Estados Unidos).[10]
Guerra civil española
En 1936, tralo Golpe de Estado no que tomou parte o seu irmán, continuaba como agregado aéreo na embaixada española en Washington, D.C.. En vista da situación existente en España, púxose en contacto cun antigo amigo de seu, preguntándoo sobre unha hipotética volta á zona republicana e poñerse ás ordes do goberno. Este consultouno co presidente Manuel Azaña, que comentou «que non veña; pasaríao moi mal».[11] Despois dalgunhas dúbidas, no mes de outubro, Ramón Franco trasladouse a Portugal e pasou á zona dominada polos sublevados, uníndose a eles. Téñense sinalado os lazos familiares como unha das razóns polas que se uniu ao bando rebelde, facendo prevalecer a lealdade familiar ás ideas políticas. Porén, hai quen defende que se uniu aos sublevados tralo asasinato do seu amigo Julio Ruiz de Alda na prisión Modelo de Madrid.
Foi destinado ás illas Baleares e nomeado xefe de Aviación polo seu irmán,[10] o que provocou unha protesta escrita do xefe da Aviación Nacional, Alfredo Kindelán, xa que o nomeamento fora levado a cabo sen consultalo, pois era evidente que se oporía.[12]
Morte
Ramón Franco faleceu o 28 de outubro de 1938 durante un voo desde a base de hidroavións do porto de Pollença, ao estrelarse o hidroavión de fabricación italianaCANT Z.506 Airone que pilotaba. Partiu da base con moi malas condicións atmosféricas e co avión cargado con case mil quilos de bombas. Ao internarse nun trebón e non ser quen de dominar o aparato, caeu en barrena sobre o mar.[13]
A súa morte deu lugar a rumores sobre unha posible sabotaxe, ben procedente do bando republicano ou do bando sublevado. Especúlase con que verían nel un personaxe molesto, debido ao seu pasado republicano, o seu prestixio na aviación e o seu parentesco co líder do bando sublevado. Segundo a súa irmá, foi asasinado pola masonaría porque quería publicar un libro antimasónico, La burla del grado 33.
Álvarez Rey, Leandro (2010). Los diputados por Andalucía de la II República (1931-1939)(en castelán). Sevilla: Centro de Estudios Andaluces. ISBN978-84-937855-0-5.
Bardavío, Joaquín; Sinova, Justino (2000). Todo Franco(en castelán). Barcelona: Plaza & Janés. ISBN84-01-37719-6.
Romero Salvadó, Francisco J. (2013). Historical Dictionary of the Spanish Civil War(en inglés). Lanham, MD: Scarecrow Press. ISBN978-0-8108-5784-1.
Rueda Román, Andrés (2013). Franco, el ascenso al poder de un dictador(en castelán). Madrid: Ediciones Nowtilus. ISBN978-84-9967-471-1.
Zavala, José María (2009). Franco, el republicano: la vida secreta de Ramón Franco, el hermano maldito del Caudillo(en castelán). Madrid: Ediciones Áltera. ISBN978-84-96840-44-7.
.svg){kind=small}
