Νίκαια Αττικής

Αυτό το λήμμα αφορά τη δημοτική ενότητα και πρώην δήμο Νίκαιας. Για τον Δήμο στον οποίο ανήκει η Νίκαια από το 2011, δείτε: Δήμος Νίκαιας - Αγίου Ιωάννη Ρέντη.

Συντεταγμένες: 37°58′N 23°38′E / 37.967°N 23.633°E / 37.967; 23.633

Νίκαια Αττικής
Τοποθεσία στο χάρτη
Τοποθεσία στο χάρτη
Νίκαια Αττικής
37°58′0″N 23°38′0″E
ΧώραΕλλάδα
Διοικητική υπαγωγήΔήμος Νίκαιας - Αγίου Ιωάννη Ρέντη
Ίδρυση1928
Έκταση6,65 km²
Υψόμετρο40 μέτρα
Πληθυσμός88.077 (2021)[1]
Ταχ. κωδ.184 00–184 99
Τηλ. κωδ.210
ΙστότοποςΕπίσημος ιστότοπος
Commons page Σχετικά πολυμέσα
δεδομένα (π • σ • ε )

Η Νίκαια, γνωστή ως Νέα Κοκκινιά που είναι η πρώην ονομασία της, ή απλά Κοκκινιά,[2] είναι πόλη, δημοτική ενότητα του Δήμου Νίκαιας - Αγίου Ιωάννη Ρέντη της Περιφερειακής Ενότητας Πειραιά[3] στην Περιφέρεια Αττικής, με δήμαρχο τον Κωνσταντίνο Μαραγκάκη και είναι μέρος του πολεοδομικού συγκροτήματος Πειραιά. Βρίσκεται περίπου 4 χλμ βορειοδυτικά του Πειραιά και 8 χλμ δυτικά του κέντρου της Αθήνας και συνορεύει βόρεια και βορειοανατολικά με τον Κορυδαλλό, νοτιοανατολικά και ανατολικά με τον Άγιο Ιωάννη Ρέντη, νότια με την Παλαιά Κοκκινιά, δυτικά και βορειοδυτικά με το Κερατσίνι και νοτιοδυτικά με τα Ταμπούρια. Έχει άριστη ρυμοτομία και στις κύριες οδούς συμπεριλαμβάνονται οι λεωφόροι Γρηγορίου Λαμπράκη και Πέτρου Ράλλη που συνδέονται μεταξύ τους και η λεωφόρος Θηβών.

Η Νίκαια ανήκει στις προσφυγικές πόλεις που δημιουργήθηκαν μετά τη Μικρασιατική Καταστροφή του 1922 από ξεριζωμένους Μικρασιάτες πρόσφυγες. Ο προσφυγικός συνοικισμός της Νέας Κοκκινιάς, όπως αρχικά ονομαζόταν, ιδρύθηκε το 1923 και σύμφωνα με την Ελληνική απογραφή του 1928 αριθμούσε 33.201 κατοίκους[4], αποτελώντας τον πολυπληθέστερο συνοικισμό. Το 1934 αποσπάστηκε από το δήμο Πειραιά και έγινε ανεξάρτητος δήμος, ενώ το 1940 (ΦΕΚ 271/10.9.1940) μετονομάστηκε σε Νίκαια[5]. Το 2011 ο δήμος Νίκαιας συνενώθηκε με τον γειτονικό δήμο Αγίου Ιωάννη Ρέντη και έκτοτε η Νίκαια αποτελεί τμήμα και έδρα του ευρύτερου Καλλικρατικού δήμου Νίκαιας - Αγίου Ιωάννη Ρέντη.

Έχει αναγνωριστεί επίσημα ως μαρτυρική πόλη[6], με αφορμή τη βαρβαρότητα που υπέστη κατά την περίοδο της Κατοχής από τα κατοχικά στρατεύματα, στα γεγονότα που έμειναν γνωστά ως Μάχη της Κοκκινιάς και Μπλόκο της Κοκκινιάς αντίστοιχα. Ιστορικά είναι άμεσα συνδεδεμένη με την Παλαιά Κοκκινιά, η οποία είχε κατοικηθεί νωρίτερα.

Ιστορία

Πανοραμική άποψη της Νίκαιας το 1925.
Γειτονιά της Νίκαιας με προσφυγικές οικίες το 1936.
Σύγχρονη γειτονιά στη Νίκαια.

Με τη Μικρασιατική Καταστροφή και τον ερχομό 1.500.000 Μικρασιατών προσφύγων, δημιουργούνται νέοι συνοικισμοί για την εγκατάσταση τους σε διάφορες περιοχές της Ελλάδας, μεταξύ αυτών και στον Πειραιά. Έπειτα από απόφαση της Ελληνικής κυβέρνησης το 1922, απαλλοτριώνονται οικόπεδα για τη δημιουργία συνοικισμών και στις 18 Μαρτίου 1923[7][7] το Ταμείο Περιθάλψεως Προσφύγων εγκαινίασε τον συνοικισμό της Νέας Κοκκινιάς, σε ακατοίκητη προηγουμένως περιοχή όπου άνηκε στον Δήμο Πειραιώς[8]. Οι πρόσφυγες που εγκαταστάθηκαν στον συνοικισμό ήταν καταγόμενοι από διάφορα μέρη της Μικράς Ασίας όπως Σμύρνη, Μαγνησία, Βιθυνία, Μούγλα, Τραπεζούντα, Ικόνιο [7], εξ' αυτών κατά πλειοψηφία ήταν ελληνικής καταγωγής[9], ωστόσο όμως σε εξίσου μεγάλο βαθμό ήταν και αρμενικής καταγωγής.

Ανατέθηκε στον μηχανικό Διονύσιο Κόκκινο να ετοιμάσει τα σχέδια του προσφυγικού συνοικισμού, ενώ από το 1924 το έργο ανέλαβε να αποπερατώσει η Επιτροπή Αποκατάστασης Προσφύγων[7]. Σε έκταση 750.000m² ανεγέρθηκαν περί τις 1000 οικίες διώροφες ή μονοκατοικίες που σε αυτές αμέσως στεγάστηκαν 50.000 πρόσφυγες[7]. Για την κατασκευή των κατοικιών στα τοιχία χρησιμοποιήθηκαν λίθοι, μπετόν αρμέ για τα πατώματα και κεραμίδια γαλλικού τύπου για τις σκεπές[7]. Η αξία της κάθε οικίας ανέρχεται στις 70.000 δρχ. και όποιος πρόσφυγας επιθυμούσε κατέβαλε 7.000 δρχ και είχε τη δυνατότητα να το αποπληρώσει σε 15 έτη[7]. Για τη δημιουργία του συνοικισμού δαπανήθηκαν 80,279,302 δρχ και στο αρχικό σχέδιο προβλεπόταν δημόσια κτίρια όπως νοσοκομείο, αστυνομία, εκκλησία κτλ τα οποία κατασκευάστηκαν σε δεύτερη φάση με άλλο δάνειο[7].

Στους δρόμους του νεοσύστατου συνοικισμού δόθηκαν ονόματα πόλεων και οικισμών της Μικράς Ασίας όπως Προύσας, Καισάρειας, Λαοδικείας, Μαγνησίας, Εφέσσου, Ιωνίας, Κυδωνιών (από το 1939 Πέτρου Ράλλη), Μενεμένης, Βιθυνίας, Νικομήδειας, Αττάλειας, Ικονίου, Ταρσού, Φρυγίας κ.α., ενώ σε ένδειξη ευγνωμοσύνης, η κεντρική οδός του συνοικισμού έλαβε το όνομα του Προέδρου του Ταμείου Περιθάλψεως Προσφύγων Επαμεινώνδα Χαρίλαου, ενώ έτερη κεντρική οδός του Προέδρου της Επιτροπής Αποκατάστασης Προσφύγων Χένρυ Μοργκεντάου (σήμερα φέρει το όνομα του Μικρασιάτη διδασκάλου Κώστα Γέμελου)[10]. Η κεντρική οδός που συνδέει τη Νίκαια με τον Πειραιά ονομάζεται σήμερα, 7ης Μαρτίου 1944, σε ανάμνηση της Μάχης της Κοκκινιάς.

Από το 1926 στο συνοικισμό λειτουργούσε Χαμάμ, με ονομασία "Μικρά Ασία", του οποίου η διαδικασία της ανέγερσης ξεκίνησε μόλις το 1923, από τον Αρμένιο αρχιτέκτονα, Αρτίν Παλατζιάν,[11]. Επίσης, από τα πρώτα κιόλας χρόνια, στον συνοικισμό υπήρξε πλήθος κινηματογράφων όπως οι κινηματογράφοι "Απόλλων", "Έσπερος", "Ορφέας", "Αλκαζάρ", "Κρυστάλ" (αργότερα "Παλλάς"), "Ήλιος" (μετέπειτα "Απόλλων") και "Εκλαίρ".[12] Το 1926 με πρωτοβουλία της φιλανθρωπικής οργάνωσης των “Αμερικανίδων Κυριών’’ στήθηκε νοσοκομείο, το οποίο παρά τις βασικές ελλείψεις, λειτούργησε μέχρι και τις αρχές της δεκαετίας του '30.

Ο προσφυγικός συνοικισμός της Νέας Κοκκινιάς μέχρι και το 1933 υπαγόταν διοικητικά στο Δήμο Πειραιά, όταν τον Ιανουάριο του 1934 διαχωρίστηκε και δημιουργήθηκε ο αυτόνομος Δήμος Νέας Κοκκινιάς.[13][14] Τον Φεβρουάριο του 1934 διεξήχθησαν δημοτικές εκλογές και στη Νέα Κοκκινιά υπήρξαν 5 υποψήφιοι: Κοραής, Κυριακίδης, Σκλήρης, Αμοιραδάκης και Παυλόγλου. Στις εκλογές οι υποψήφιοι δεν έπιασαν τη βάση και έτσι την 1η Απριλίου διεξήχθησαν επαναληπτικές εκλογές και πρώτος δήμαρχος του νεοσύστατου Δήμου της Νέας Κοκκινιάς εκλέχθηκε ο Στυλιανός Κοραής.[15][16] Τον Σεπτέμβριο του 1940 η πόλη μετονομάστηκε σε Νίκαια και κατόπιν ο δήμος σε Δήμο Νίκαιας.[17][18] Για τη μετονομασία, ο Δήμος επί δημαρχίας τότε Ιωάννου Μήλιου, είχε προκηρύξει από τον Οκτώβριο του 1939, πανελλήνιο διαγωνισμό με χρηματικά έπαθλα, με τον όρο όμως τα προταθέντα ονόματα να είναι από ιστορικές περιοχές της Μικράς Ασίας, του Πόντου και της Θράκης[19]. Στον διαγωνισμό συμμετείχαν 415 πολίτες απ' όλη την Ελλάδα, ακόμα και ομογενείς οι οποίοι έστειλαν την πρότασή τους. Μερικά από τα προταθέντα ονόματα ήταν τα Τροία, Φρυγία, Βασιλειάς, Φοινίκη, Ανατολή, Τραπεζούντα κ.α.. Τελικά υπερίσχυσε το Νίκαια, σε ανάμνηση της Νίκαιας της Βιθυνίας στη Μικρά Ασία, το οποίο είχαν προτείνει 56 άτομα[20], μεταξύ των οποίων ο Ιωάννης Μελάς (δικηγόρος, ερευνητής-συγγραφέας και μετέπειτα βουλευτής Πειραιά, δήμαρχος Νίκαιας και υπουργός Οικονομίας).

Από τα πρώτα χρόνια και πριν τον Β' Παγκόσμιο Πόλεμο στον προσφυγικό συνοικισμό της Νέας Κοκκινιάς λειτουργούσαν εργοστάσια ταπητουργίας, πλινθο-κεραμοποιίας, χρωματουργίας και διάφορα ασβεστουργεία, βαμβακουργεία, υποδηματοποιεία, υφαντουργεία, πλεκτήρια, κουφετοποιεία, κ.ά., όπου εργάζονταν το μεγαλύτερο μέρος του πληθυσμού των προσφύγων. Στο συνοικισμό λειτούργησαν καταστήματα όπως εμποροραφεία, κουρεία, πηλοποιεία, οινοζυθοπωλεία, χαλβατζίδικα, μαγειρεία, παντοπωλεία, κρεοπωλεία, εστιατόρια, ταβέρνες, καταστήματα λευκών ειδών, κ.λ.π..

Κατα τη διάρκεια της Κατοχής της Ελλάδας η Νίκαια, γνώρισε τη βαρβαρότητα και μισαλλοδοξία των Γερμανών κατακτητών. Αρχικά, τον Μάρτιο του 1944, δέχθηκε επίθεση, με την αντίσταση της προσφυγικής πόλης να χαρακτηρίζεται «Μάχη της Κοκκινιάς» και λίγο αργότερα, στις 17 Αυγούστου 1944 ακολούθησε ως αντίποινα της ηρωϊκής αυτής αντίστασης, η εκτέλεση δεκάδων πολιτών στη μάντρα ενός ανενεργού ταπητουργείου πίσω από την Οσία Ξένη και σε διάφορα άλλα σημεία της πόλης και χαρακτηρίστηκε «Μπλόκο της Κοκκινιάς».

Μεταπολεμικά η Νίκαια άρχισε να αστικοποιείται και να αναπτύσσεται ολοένα και περισσότερο. Στις βορειότερες περιοχές της πόλης, από τη δεκαετία του '50 και του '60, έδρευσαν σε ιδιόκτητα εδάφη, λατομεία, αυτά του Σελεπίτσαρι και του Καραμπίνη. Τα εδάφη αυτά, πολύ αργότερα και ενώ τα λατομεία ήταν πλέον ανενεργά, ο δήμος τα αγόρασε και οικοδόμησε αθλητικούς και πολιτιστικούς χώρους.

Σύγχρονη Νίκαια

Άλσος Βώκου στη Νίκαια

Μουσεία - Μνημεία

Ο σημερινός επισκέπτης της Νίκαιας μπορεί να επισκεφτεί διάφορα μέρη που αναδεικνύουν την πρόσφατη της ιστορία όπως τα προσφυγικά τετράγωνα και το ανακαινισμένο Λουτρό - (Χαμάμ), δίνοντας μια εικόνα για το πως ζούσαν οι πρώτοι πρόσφυγες που την κατοίκησαν μετά το 1922.

Ο περιβάλλοντας χώρος του Πολιτιστικού πολυχώρου Νίκαιας «Μάνος Λοΐζος»

Επίσης μέρη ιδιαίτερης τοπικής σημασίας όπως το Πάρκο Σελεπίτσαρι με το Κατράκειο Θέατρο και τις εμβληματικές εγκαταστάσεις του Ολυμπιακού Γυμναστηρίου Άρσης Βαρών, τον πλούσιο σε βλάστηση Λόφο της Δεξαμενής, τον Δημοτικό Κήπο με το ανοιχτό θέατρο (Κηποθέατρο), τον Πολιτιστικό πολυχώρο «Μάνος Λοΐζος» και το Άλσος Βώκου.

Η Μάντρα Μπλόκου της Κοκκινιάς, μνημειακός χώρος

Στη Νίκαια επίσης υπάρχουν μνημειακά μέρη που μπορεί κανείς να επισκεφτεί και που αναδεικνύουν τον αγώνα των προσφύγων, την αντίσταση και τα γεγονότα που έλαβαν χώρο κατά τη διάρκεια της Κατοχής, όπως τα εξής

Ναοί

Στη Νίκαια επίσης υπάρχει πλήθος ορθόδοξων εκκλησιών που ανήκουν στην Ιερά Μητρόπολη Νικαίας της Εκκλησίας της Ελλάδας. Πιο σημαντικές εκκλησίες είναι ο Μητροπολιτικός Ναός Αγίου Νικολάου, όπου φυλάσσεται η εικόνα του Αγίου Νικολάου κειμήλιο των Μικρασιατών προσφύγων, ο Ιερός Ναός Οσίας Ξένης στο κέντρο της πόλης και ο Ιερός Ναός Αγίου Γεωργίου, οι οποίες είναι και οι παλαιότερες εκκλησίες της Νίκαιας. Ακόμα υπάρχουν και ο Ιερός Ναός Γεννήσεως Θεοτόκου (Παναγίτσα) όπου φυλάσσεται η εικόνα της Παναγίας Οδηγήτριας η εκ Μουγλών Μικράς Ασίας, ο Ιερός Ναός Ευαγγελίστριας, ο Ιερός Ναός Αγίας Τριάδας, ο Ιερός Ναός Τριών Ιεραρχών κ.α.. Επίσης υπάρχει και αρμενική ορθόδοξη εκκλησία, ο Ιερός Ναός Αγίου Ιακώβου ("Σουρπ Αγκόπ")[22], η οποία είναι από τις παλαιότερες στην Ελλάδα.

Συνοικίες

Η Νίκαια αποτελείται από 5 μεγάλες ιστορικές συνοικίες:[23]

Συγκοινωνία

Λεωφορείο δημοτικής συγκοινωνίας Νίκαιας στο Νεκροταφείο Σχιστού, τερματισμός του δρομολογίου

Η Νίκαια εξυπηρετείται από αρκετές αστικές γραμμές λεωφορείων ΟΑΣΑ που τη συνδέουν με το κέντρο της Αθήνας και τον Πειραιά. Το 2012, ξεκίνησαν έργα στο ιστορικό κέντρο της πόλης για την εγκατάσταση σταθμού Μετρό της Νίκαιας, επί της πλατείας Ελευθερίου Βενιζέλου, έναντι Μητροπολίτικου Ναού Αγίου Νικολάου, ως επέκταση της Γραμμής 3 (Δημοτικό θέατρο - Αεροδρόμιο). Από τις 7 Ioυλίου 2020, είναι και ο μοναδικός σταθμός της περιοχής και αποτελεί σημαντικό παράγοντα στην αναβάθμιση του Κέντρου της πόλης.

Αθλητισμός

Αθλητικές εγκαταστάσεις

  • Το Δημοτικό Αθλητικό Κέντρο Νίκαιας «Πλάτων» (ΔΑΚ Νίκαιας «Πλάτων»), το οποίο περιλαμβάνει τις παρακάτω εγκαταστάσεις:
    • Κλειστό κολυμβητήριο
    • Κλειστό γήπεδο καλαθοσφαίρισης, χωρητικότητας 2.000 θέσεων.
    • Ανοιχτά γήπεδα καλαθοσφαίρισης
    • Ανοιχτό γήπεδο αντισφαίρισης
    • Ανοιχτό γήπεδο χειροσφαίρισης
  • Το Δημοτικό Γήπεδο Νίκαιας, χωρητικότητας 4.361 θέσεων.
  • Το Δημοτικό Γήπεδο Νεάπολης Νίκαιας, χωρητικότητας 6.000 θέσεων.
  • Το Ολυμπιακό Κλειστό Γυμναστήριο Άρσης Βαρών Νίκαιας, χωρητικότητας 5.100 θέσεων.
  • Το 1ο Κλειστό Γυμναστήριο Νίκαιας, χωρητικότητας 250 θέσεων.
  • Το Δημοτικό Γήπεδο Νίκαιας «Παντελής Νικολαΐδης», χωρητικότητας 2.000 θέσεων.
  • Την Αίθουσα Γυμναστικής του Πολιτιστικού πολυχώρου Νίκαιας «Μάνος Λοΐζος», επί της λεωφόρου Θηβών.
  • Το 2ο Κλειστό Γυμναστήριο Νίκαιας, χωρητικότητας 250 θέσεων.

Αθλητικοί σύλλογοι

  • Ποδηλατικός Σύλλογος Κρόνος Νίκαιας
  • Ορειβατικός Φυσιολατρικός Όμιλος Νίκαιας
  • Α.Σ. Όμηρος Νίκαιας
  • Χαν Νικαίας

Στη Νίκαια γεννήθηκε και κατοικεί ο Παραολυμπιονίκης της Ιστιοπλοΐας Ανάργυρος Νοτάρογλου.[24]

Δήμος Νίκαιας

Δήμος Νίκαιας
Δήμος
Χώρα Ελλάδα
Διοίκηση  
 • Δήμαρχος Κωνσταντίνος Μαραγκάκης
Διοικητική υπαγωγή  
 • Περιφέρεια Αττικής
Διαμέρισμα Στερεά Ελλάδα
Έκταση 7.249 km2
Ο Δήμος Νίκαιας ερχόμενοι από το κέντρο της Αθήνας, στο ύψος της διασταύρωσης των λεωφόρων Γρηγορίου Λαμπράκη και Πέτρου Ράλλη και του Γ' Νεκροταφείου Αθηνών.

Η Νέα Κοκκινιά, όπως ονομαζόταν αρχικά η πόλη, ιδρύθηκε το 1923 και υπαγόταν διοικητικά στον Δήμο Πειραιώς. Σύμφωνα με την επίσημη Ελληνική απόγραφή του 1928 ο συνοικισμός της Νέας Κοκκινιάς αριθμούσε 33.201 πληθυσμό. Το 1934, συστάθηκε για πρώτη φορά ο δήμος στον οποίο έκτοτε θα υπαγόταν διοικητικά η Νέα Κοκκινιά, με την ονομασία «Δήμος Νέας Κοκκινιάς» και πρώτος εκλεγμένος δήμαρχος ήταν ο Στυλιανός Κοραής.

Το 1940 η πόλη μετονομάστηκε σε Νίκαια και έκτοτε ο δήμος ονομαζόταν «Δήμος Νίκαιας». Ο Δήμος Νίκαιας σύμφωνα με την επίσημη Ελληνική απογραφή του 1961 και 1971 αποτελούσε τον 5ο σε πληθυσμό δήμο σε όλη την ελληνική επικράτεια, πίσω από τους δήμους Αθηναίων, Θεσσαλονίκης, Πειραιώς και Πατρέων. Το 2001 βρισκόταν στην 9η θέση του σχετικού πίνακα, με πληθυσμό 93.086.

Το 2010 μετά από συνέχιση του νομοσχεδίου Καποδίστρια 2 από τη Νέα Δημοκρατία το ΠΑΣΟΚ άλλαξε την ονομασία του νομοσχεδίου για την Τοπική Αυτοδιοίκηση και τη Διοίκηση και έτσι ο Δήμος Νίκαιας ενώθηκε με τον Δήμο Αγίου Ιωάννη Ρέντη και μετονομάστηκε σε Καλλικρατικό «Δήμο Νίκαιας - Αγίου Ιωάννη Ρέντη», με έδρα την πόλη της Νίκαιας.

Δήμαρχοι Νίκαιας

Δήμαρχοι Νίκαιας από το 1934 έως το 1967:

  • Στυλιανός Κοραής του Σγουρή (1904-1995): Βιομήχανος, πρώτος Δήμαρχος Νέας Κοκκινιάς το 1934. Πέθανε σε ηλικία 91 ετών και κηδεύτηκε στις 18 Μαρτίου 1995 από τον ιερό μητροπολιτικό ναό Αγίου Νικολάου Νικαίας.[25]
  • Στη συνέχεια δήμαρχοι ήταν οι: Κωνσταντίνος Θεοφανίδης, Ιωάννης Μήλιος, Στέφανος Πάνου, Ιωάννης Μελάς (1945), Κουτρουμπάκης, Θεόδωρος Αμυραδάκης, Δημήτριος Καρακουλουξής, Νικόλαος Τουντουλίδης του Ηρακλή (οδοντίατρος, αναγράφεται και Ντουντουλίδης, απεβίωσε το 1995[26]), κ.α.

Δήμαρχοι Νίκαιας από το 1967 έως το 1974:

Δήμαρχοι Νίκαιας από το 1974 έως το 2011:

Πληθυσμιακή εξέλιξη

Έτος απογραφής Πληθυσμός Πηγές
1928 33.201 [4]
1940 59.552 [27]
1951 72.176 [28]
1961 83.266 [29]
1971 86.269 [29]
1981 90.368 [29]
1991 87.597 [30]
2001 93.086
2011 89.380 [31]
2021 88.077 [32]

Προσωπικότητες από τη Νίκαια

Αθλητές

Καλλιτέχνες

Άλλες προσωπικότητες

Αδελφοποιημένες πόλεις

Η Νίκαια είναι αδελφοποιημένη με τις παρακάτω πόλεις:

Παραπομπές

  1. ↑ www.statistics.gr/el/2021-census-res-pop-results.
  2. ↑ Ο Συνοικισμός της Νέας Κοκκινιάς. Το ξεκίνημα, pireorama.blogspot.gr
  3. ↑ nikaia-rentis.gov.gr[νεκρός σύνδεσμος]
  4. ↑ 4,0 4,1 Πληθυσμός της Ελλάδος κατά την Απογραφήν της 15-16 Μαΐου 1928 - Πραγματικός πληθυσμός, ψηφ. σελ. 75 Αθήνα, Εθνικό Τυπογραφείο 1935
  5. ↑ Φύλλο εφημερίδας "Έθνος" της 11 Σεπτεμβρίου 1940, σελ. 2: "Αθηναϊκά: Πως η Κοκκινιά μετωνομάσθη εις Νίκαιαν"
  6. ↑ «Δίκτυο μαρτυρικών χωριών και πόλεων της Ελλάδας, το μπλόκο της Κοκκινιάς». Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 26 Αυγούστου 2010. Ανακτήθηκε στις 31 Μαΐου 2011. 
  7. ↑ 7,0 7,1 7,2 7,3 7,4 7,5 7,6 7,7 Η Εικονογραφημένη της Ελλάδος, Ιούλιος 1925 τεύχος 7, σελίδες 13-15, Από το ψηφιακό αρχείο της Βουλής των Ελλήνων
  8. ↑ Εθνικό Ίδρυμα Ερευνών
  9. ↑ «(επιμ. Κώστας Μπέλσης). Αυτοβιογραφικές σημειώσεις Κωνσταντίνου Δυναμίδη (1937-1950)». 
  10. ↑ Οδός Μοργκεντάου Νίκαια, mlp-blo-g-spot.blogspot.gr
  11. ↑ Το Χαμάμ[νεκρός σύνδεσμος], nikaia-rentis.gov.gr
  12. ↑ Παπαδοπούλου Α., Η Αττική Νίκαια, Νίκαια, ό. π., σ. 31-32.
  13. ↑ "ΟΙ ΝΕΟΙ ΔΗΜΟΙ ΚΑΙ ΚΟΙΝΟΤΗΤΕΣ ΕΚ ΤΟΥ ΧΩΡΙΣΜΟΥ ΤΩΝ ΣΥΝΟΙΚΙΣΜΩΝ ΑΘΗΝΩΝ, ΠΕΙΡΑΙΩΣ ΚΑΙ ΘΕΣΣΑΛΟΝΙΚΗΣ", εφ. ΑΚΡΟΠΟΛΙΣ, 20 Ιανουαρίου 1934, σελ. 4 (ψηφ. σελ. 94)
  14. ↑ "ΟΙ ΑΠΟΣΧΙΖΟΜΕΝΟΙ ΠΡΟΣΦΥΓΙΚΟΙ ΣΥΝΟΙΚΙΣΜΟΙ ΑΠΟ ΤΟΥΣ ΔΗΜΟΥΣ ΤΩΝ ΑΘΗΝΩΝ ΚΑΙ ΤΟΥ ΠΕΙΡΑΙΩΣ", ημερήσια πειραϊκή εφημερίς "ΧΡΟΝΟΓΡΑΦΟΣ", 20 Ιανουαρίου 1934, σελ. 4 (ψηφ. σελ. 73)
  15. ↑ "ΤΑ ΑΠΟΤΕΛΕΣΜΑΤΑ ΤΩΝ ΧΘΕΣΙΝΩΝ ΕΠΑΝΑΛΗΠΤΙΚΩΝ ΕΚΛΟΓΩΝ ΕΙΣ ΤΟΥΣ ΣΥΝΟΙΚΙΣΜΟΥΣ. ΠΟΙΟΙ ΕΞΕΛΕΓΗΣΑΝ ΔΗΜΑΡΧΟΙ. - ΟΙ ΨΗΦΟΙ ΤΩΝ", εφ. ΑΚΡΟΠΟΛΙΣ, 2 Απριλίου 1934, σελ. 1 και 5 (ψηφ. σελ. 448 και 452)
  16. ↑ "ΕΙΣ ΤΗΝ Ν. ΚΟΚΚΙΝΙΑΝ ΕΞΕΛΕΓΗ ΧΘΕΣ ΔΗΜΑΡΧΟΣ Ο κ. ΣΤΥΛΙΑΝΟΣ ΚΟΡΑΗΣ", εφ. ΘΑΡΡΟΣ, 2 Απριλίου 1934, σελ. 4 (ψηφ. σελ. 302)
  17. ↑ "Η πόλις «Νέα Κοκκινιά» μετονομάζεται «Νίκαια» και ο ομώνυμος Δήμος «Δήμος Νικαίας».", Εφημερίς της Κυβερνήσεως, 3 Σεπτεμβρίου 1940, φύλλο 271, 1ο τεύχος[νεκρός σύνδεσμος]
  18. ↑ Η 3η Σεπτέμβρη της Νίκαιας Αρχειοθετήθηκε 2017-04-06 στο Wayback Machine., halkidona.gr
  19. ↑ 5 Οκτωβρίου 1939: Ξεκινάει ο διαγωνισμός για τη μετονομασία της Κοκκινιάς. Νικητής η Νίκαια! Αρχειοθετήθηκε 2016-07-09 στο Wayback Machine., pontos-news.gr
  20. ↑ Έθνος, φύλλο 11/9/1940, από την ψηφιακή εθνική βιβλιοθήκη
  21. ↑ Μνημεία Μικρασιατών - Μικρασιάτισσα Μάνα
  22. ↑ Αγ. Ιάκωβος - Νίκαια Αρχειοθετήθηκε 2011-08-16 στο Wayback Machine., armenianprelacy.gr
  23. ↑ «Συγκριτική Πολεοδομική Ανάλυση Δήμων Νίκαιας και Κορυδαλλού και Προτάσεις για Ανάπλασή τους, ΚΕΦΑΛΑΙΟ ΠΡΩΤΟ - Η ΠΕΡΙΠΤΩΣΗ ΤΟΥ ΔΗΜΟΥ ΝΙΚΑΙΑΣ, Οργάνωση - Λειτουργία Συνοικιών, σελ.21-28» (PDF). Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο (PDF) στις 22 Μαρτίου 2017. Ανακτήθηκε στις 25 Νοεμβρίου 2017. 
  24. ↑ Ανάργυρος Νοτάρογλου, Ελληνική Παραολυμπιακή Επιτροπή
  25. ↑ εφ. Τα Νέα, φύλλο 18ης Μαρτίου 1995, σελ. 62.
  26. ↑ Μνημόσυνα, Τα Νέα, φύλλο 1ης Σεπτεμβρίου 1995, σελ. 72.
  27. ↑ Πληθυσμός της Ελλάδος κατά την Απογραφήν της 16 Οκτωβρίου 1940 - Πραγματικός, νόμιμος και μόνιμος πληθυσμός, ψηφ. σελ. 18, Αθήνα, Εθνικό Τυπογραφείο 1946
  28. ↑ Πληθυσμός της Ελλάδος κατά την Απογραφήν της 7ης Απριλίου 1951, σελ. 36, Εθνικό Τυπογραφείο 1955
  29. ↑ 29,0 29,1 29,2 Αποτελέσματα απογραφής πληθυσμού - κατοικιών της 5ης Απριλίου 1981, Αθήνα, 1994
  30. ↑ «Συγκριτική Πολεοδομική Ανάλυση Δήμων Νίκαιας και Κορυδαλλού και Προτάσεις για Ανάπλασή τους (2011), ΚΕΦΑΛΑΙΟ ΠΡΩΤΟ - Η ΠΕΡΙΠΤΩΣΗ ΤΟΥ ΔΗΜΟΥ ΝΙΚΑΙΑΣ, Πληθυσμιακή εξέλιξη του Δήμου Νίκαιας σελ. 15» (PDF). Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο (PDF) στις 22 Μαρτίου 2017. Ανακτήθηκε στις 25 Νοεμβρίου 2017. 
  31. ↑ «Αρχειοθετημένο αντίγραφο». Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 16 Οκτωβρίου 2015. Ανακτήθηκε στις 22 Μαρτίου 2018. 
  32. ↑ «Πίνακας αποτελεσμάτων ΜΟΝΙΜΟΥ Πληθυσμού-Απογραφής 2021». ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΣΤΑΤΙΣΤΙΚΗ ΑΡΧΗ. 

Πηγές

  • Μεγάλο Πειραϊκό Λεύκωμα, Χρήστου Πατραγά, Εκδόσεις Μυτιληναίος, Πειραιάς, 2004

Εξωτερικοί σύνδεσμοι