Το λήμμα παραθέτει τις πηγές του αόριστα, χωρίς παραπομπές.Βοηθήστε συνδέοντας το κείμενο με τις πηγές χρησιμοποιώντας παραπομπές, ώστε να είναι επαληθεύσιμο.
Η σήμανση τοποθετήθηκε στις 07/02/2020.
Οι συμμετοχές έφτασαν τις 92 χώρες με 6.084 αθλητές και αθλήτριες που πήραν μέρος σε 198 αγωνίσματα των 21 αθλημάτων. Κορυφαία μορφή των Αγώνων, η 14χρονη Ρουμάνα γυμνάστρια, Νάντια Κομανέτσι.
Σημαντικά προβλήματα υπήρξαν, όπως το μποϊκοτάζ των περισσότερων αφρικανικών χωρών εξαιτίας της παρουσίας της Νέας Ζηλανδίας, αλλά και το απίστευτα μεγάλο κόστος των κατασκευών.
Τέσσερα χρόνια μετά την τραγωδία του Μονάχου, τα μέτρα ασφαλείας ήταν αυξημένα. Ξοδεύτηκαν 100 εκατομμύρια δολάρια για την ασφάλεια αθλητών και αποστολών, ενώ 16.000 αστυνομικοί και στρατιώτες χρησιμοποιήθηκαν κατά τη διάρκεια των Αγώνων.
Εκλογή
Η Διεθνής Ολυμπιακή Επιτροπή ανέθεσε τη διοργάνωση των Ολυμπιακών Αγώνων του 1976 στο Μόντρεαλ, στην 69η σύνοδο του Άμστερνταμ, στις 12 Μαΐου 1970.
Το επίσημο λογότυπο είναι έργο του γραφίστα Ζόρζ Χουέλ. Αναπαριστά τους πέντε ολυμπιακούς κύκλους που βρίσκονται πάνω σε ένα βάθρο ή στο τερραίν του στίβου. Διακρίνεται ο σχηματισμός του γράμματος «Μ», το πρώτο γράμμα της λέξης Μόντρεαλ. Σύμφωνα με τον καλλιτέχνη το λογότυπο συμβολίζει «την παγκόσμια αδελφοσύνη που αντιποροσωπεύει το ολυμπιακό ιδεώδες, τη δόξα των νικητών και την ευγενή άμιλλα στους Αγώνες». Ο Χουέλ σχεδίασε μαζί με τον Μισέλ Νταλέρ και την Ολυμπιακή δάδα.
Η μασκότ των Ολυμπιακών Αγώνων του Μόντρεαλ είναι ένας κάστορας με το όνομα «Άμικ». Επιλέχθηκε όντας ένα ζώο με μεγάλη επιμονή και όρεξη για δουλειά. Όμως είναι και ένα από τα σύμβολα του Καναδά και μάλιστα εμφανίζεται σε νομίσματα και σε γραμματόσημα.
Ολυμπιακές Εγκαταστάσεις
Κόστος
Η 21η Θερινή Ολυμπιάδα ήταν μια ολική καταστροφή από οικονομική άποψη: οι εγκαταστάσεις ολοκληρώθηκαν (κάποιες μάλιστα, όπως το Ολυμπιακό Στάδιο του Μόντρεαλ, εν μέρει και όχι πλήρως) λίγες ημέρες πριν από την έναρξη των Αγώνων, αφού προηγήθηκε μια κυριολεκτικά τρομακτική αύξηση του κόστους κατασκευής, η οποία προστέθηκε σε αυτά που ήταν ήδη μεγάλα λόγω ιδιαίτερα δαπανηρών έργων. Το χρέος της πόλης που προκλήθηκε από τη διοργάνωση ήταν τόσο απίστευτα μεγάλο που ανάγκασε τους πολίτες του Μόντρεαλ να πληρώσουν ειδικό φόρο για να καλύψουν αυτά τα έξοδα για πάνω από 30 χρόνια.
Η Oxford Olympics Study (Μελέτη της Οξφόρδης για τους Ολυμπιακούς Αγώνες) έχει εκτιμήσει το κόστος των Θερινών Ολυμπιακών Αγώνων του Μόντρεαλ το 1976 σε 6,1 δισεκατομμύρια δολάρια ΗΠΑ με την ισοτιμία του 2015 και την υπέρβαση κόστους στο 720% σε πραγματικούς όρους.[1] Αυτό περιλαμβάνει μόνο τα έξοδα που σχετίζονται με τον αθλητισμό, δηλαδή τα λειτουργικά έξοδα που πραγματοποιήθηκαν από την οργανωτική επιτροπή για τους σκοπούς της διοργάνωσης των Αγώνων, π.χ. δαπάνες για τεχνολογία, μεταφορές, εργατικό δυναμικό, διοίκηση, ασφάλεια, τροφοδοσία, τελετές και ιατρικές υπηρεσίες, καθώς και άμεσες κεφαλαιουχικές δαπάνες που πραγματοποιήθηκαν από τη διοργανώτρια πόλη και χώρα ή ιδιώτες επενδυτές για την κατασκευή, π.χ. των εγκαταστάσεων του διαγωνισμού, του Ολυμπιακού Χωριού, διεθνές κέντρο ραδιοτηλεοπτικών μεταδόσεων, καθώς και κέντρο Μέσων Ενημέρωσης και Τύπου, τα οποία απαιτούνται για τη φιλοξενία των Αγώνων. Δεν περιλαμβάνονται οι έμμεσες κεφαλαιουχικές δαπάνες, όπως αυτές για οδικές, σιδηροδρομικές ή αερολιμενικές υποδομές, ή για αναβαθμίσεις ξενοδοχείων ή άλλες επιχειρηματικές επενδύσεις που πραγματοποιήθηκαν κατά την προετοιμασία για τους Αγώνες αλλά δεν σχετίζονταν άμεσα με τη διοργάνωση των Αγώνων.
Η υπέρβαση κόστους κατά 720% για το Μόντρεαλ το 1976 είναι η υψηλότερη υπέρβαση κόστους που έχει καταγραφεί για οποιαδήποτε διοργάνωση Ολυμπιακών Αγώνων (Θερινών και Χειμερινών) και με τεράστια διαφορά από τις επόμενες υπερβάσεις. Ενδεικτικώς, η δεύτερη μεγαλύτερη υπέρβαση κόστους σε Θερινούς Ολυμπιακούς Αγώνες σημειώθηκε στη διοργάνωση της Βαρκελώνης το 1992 με 266% όπως εκτιμήθηκε στην ίδια έρευνα. Το κόστος και η υπέρβαση κόστους για το Μόντρεαλ το 1976 συγκρίνεται με κόστος 4,6 δισεκατομμυρίων δολαρίων ΗΠΑ και υπέρβαση κόστους 51% για τη διοργάνωση του Ρίο ντε Τζανέιρο το 2016, και 15 δισεκατομμύρια δολάρια και 76% για τη διοργάνωση του Λονδίνου το 2012. Διαχρονικά, το μέσο κόστος για τους Θερινούς Ολυμπιακούς Αγώνες από το 1960 έως το 2016 ήταν 5,2 δισεκατομμύρια δολάρια με την ισοτιμία του 2015 και η μέση υπέρβαση κόστους ήταν 176%.
Μόνο η κατασκευή του Ολυμπιακού Σταδίου του Μόντρεαλ κόστισε ένα δισεκατομμύριο δολάρια, τρεις φορές περισσότερο απ' ό,τι είχε αποφασιστεί, λόγω καθυστερήσεων, αλλά και κακού σχεδιασμού της οργανωτικής επιτροπής.
Εξεταστική επιτροπή υπό τον δικαστή Αλμπέρ Μαλούφ, κατηγόρησε τον δήμαρχο Ζαν Ντραπό στο πόρισμα που δημοσιεύθηκε το 1980. Οι εργασίες κατασκευής του Ολυμπιακού Χωριού, του Ποδηλατοδρομίου και της μετατροπής του σε Βιοθόλο, ολοκληρώθηκαν τελικά μόλις τον Ιούνιο του 2006.
Ο πύργος του Ολυμπιακού Σταδίου δεν είχε ολοκληρωθεί το 1976, παρά μόνο ο μισός. Το γρασίδι ήταν έτοιμο μόλις την παραμονή της έναρξης. Τελικά το Στάδιο αποπερατώθηκε μόλις το 1987.
Οι αθλητές του Καμερούν, της Αιγύπτου, του Μαρόκου και της Τυνησίας, συμμετείχαν στα αγωνίσματα από τις 18 έως 20 Ιουλίου και έπειτα αποχώρησαν από τους Ολυμπιακούς Αγώνες.
Μποϋκοτάζ
Οι Ολυμπιακοί Αγώνες του Μόντρεαλ σημαδεύτηκαν από το μποϋκοτάζ 29 χωρών, σχεδόν όλες αφρικανικές χώρες, που αντέδρασαν στην παρουσία της Νέας Ζηλανδίας.[2][3] Αιτία, το γεγονός ότι η Νέα Ζηλανδία έστειλε την εθνική της ομάδα ράγκμπι σε τουρνουά της Νότιας Αφρικής, χώρα που ίσχυε η πολιτική του απαρτχάιντ, για μια σειρά φιλικών αγώνων από τον Ιούνιο έως τον Σεπτέμβριο του 1976 και η Διεθνής Ολυμπιακή Επιτροπή αρνήθηκε να αποκλείσει τη Νέα Ζηλανδία από τους Ολυμπιακούς Αγώνες του 1976, κάτι που είχαν αρχικά ζητήσει οι Αφρικανοί. Η ομάδα αυτή, γνωστή ως οι All Blacks, είχε σπάσει τη διεθνή αθλητική απαγόρευση κατά του κράτους του απαρτχάιντ με την περιοδεία 24 αγώνων που ξεκίνησε στη Νότια Αφρική μόλις δύο εβδομάδες πριν από την έναρξη των Ολυμπιακών Αγώνων.[4]
Επικεφαλής του μποϊκοτάζ ήταν ο Κονγκολέζος αξιωματούχος Jean-Claude Ganga. 22 χώρες αποφάσισαν να αποχωρήσουν λίγες ώρες πριν τη τελετή έναρξης. Μόνο η Σενεγάλη και η Ακτή Ελεφαντοστού πήραν κανονικά μέρος. Η Αίγυπτος, το Καμερούν, το Μαρόκο και η Τυνησία, αφού πήραν μέρος σε κάποια αγωνίσματα, αποχώρησαν από τους Αγώνες. Κάποιες άλλες χώρες, όπως το Ζαΐρ και το Ελ Σαλβαδόρ, δεν έλαβαν μέρος τους Ολυμπιακούς Αγώνες του 1976 για καθαρά οικονομικούς λόγους.[3]
Επίσης, η κυβέρνηση του Καναδά αρνήθηκε τη συμμετοχή της Ταϊβάν με ανεξάρτητη σημαία και όχι με αυτή της Κίνας. Έτσι και η Ταϊβάν αποχώρησε από τους Αγώνες.
Οι 28 χώρες που συμμετείχαν στο μποϋκοτάζ το 1976 :
Η Ολυμπιακή Φλόγα μεταφέρθηκε «ηλεκτρονικά» από την Αθήνα στην Οττάβα μέσω δορυφόρου που έφερε έναν ηλεκτρονικό παλμό από την αρχική φλόγα. Από εκεί ταξίδεψε στο Μόντρεαλ φερόμενη με την παραδοσιακή μέθοδο της λαμπαδηδρομίας.
Στη διάρκεια των Αγώνων, ύστερα από ραγδαία βροχή, η Φλόγα στο βωμό έσβησε και ένας υπάλληλος του σταδίου χρησιμοποίησε αναπτήρα για να την ανάψει και πάλι. Οι διοργανωτές γρήγορα αντιλήφθηκαν το γεγονός, την έσβησαν επειγόντως και άναψαν αυτή τη φορά το βωμό με τη φλόγα από την εφεδρική λυχνία.
Η 14χρονη Νάντια Κομανέτσι, πέτυχε επτά φορές το άριστα, το απόλυτο 10άρι και κέρδισε τρία χρυσά μετάλλια συμπεριλαμβανομένου και του σύνθετου ατομικού. Όμως ο ηλεκτρονικός πίνακας του σταδίου ήταν σχεδιασμένος για τρία μόνο ψηφία και έτσι το 10:00 που έλαβε και από τους επτά κριτές αναγραφόταν ως 1:00. Τρία χρυσά κέρδισε και η Νέλι Κιμ (ΕΣΣΔ). Ο Νικολάι Αντριάνοφ (ΕΣΣΔ) κέρδισε 4 χρυσά συμπεριλαμβανομένου και του σύνθετου ατομικού.
Ο Βίκτορ Σανέγιεφ (ΕΣΣΔ), κέρδισε το τρίτο συνεχόμενο χρυσό ολυμπιακό μετάλλιο στο τριπλούν, ενώ ο Κλάους Ντιντιάσι (Ιταλία) πέτυχε το ίδιο στις καταδύσεις.
Ο Αλμπέρτο Χουαντορένα (Κούβα), έγινε ο πρώτος αθλητής που κερδίζει τα 400μ και 800μ σε μία Ολυμπιάδα. Ο Φινλανδός, Λάσε Βίρεν, πέτυχε το ίδιο στα 5.000μ και 10.000μ ενώ τερμάτισε και 5ος στο μαραθώνιο.
Ο Ιάπωνας γυμναστής, Σουν Φουτζιμότο, με σπασμένο γόνατο, βοήθησε την ομάδα του να κερδίσει το χρυσό μετάλλιο στο σύνθετο ομαδικό. Ο Φουτζιμότο έσπασε το γόνατο στις ασκήσεις εδάφους, όμως η μικρή διαφορά από τους πρωτοπόρους Σοβιετικούς δε του επέτρεψε να φανερώσει το πρόβλημα. Αγωνίστηκε στη συνέχεια στους κρίκους, όπου με ένα σχεδόν τέλειο πρόγραμμα πήρε 9,7 και κατέκτησε το χρυσό για την Ιαπωνία.
Πίνακας Μεταλλίων
Η Σοβιετική Ένωση κυριάρχησε με 125 μετάλλια, 49 εξ αυτών χρυσά. Δεύτερη σε μετάλλια ήρθε η Ανατολική Γερμανία και τρίτες οι Ηνωμένες Πολιτείες. Οι Βερμούδες ήταν η χώρα με τους λιγότερους κατοίκους (μόλις 53.500) που κέρδισε ένα μετάλλιο σε Θερινούς Ολυμπιακούς Αγώνες. Ο Καναδάς δεν κατάφερε να κερδίσει χρυσό μετάλλιο, αν και ήταν η διοργανώτρια χώρα, και μάλιστα ήταν η πρώτη φορά στην ιστορία των Θερινών Ολυμπιακών Αγώνων που η διοργανώτρια χώρα δεν κατάφερε να κατακτήσει κανένα χρυσό μετάλλιο. Προηγουμένως, είχε συμβεί μόνο στις Χειμερινές Ολυμπιάδες του 1924 και του 1928, ενώ μεταγενέστερα συνέβη επίσης στις Χειμερινές Ολυμπιάδες του 1984 και του 1988.
1Οι Ολυμπιακοί Αγώνες του 1916 ματαιώθηκαν λόγω του Α΄ Παγκοσμίου Πολέμου. 2 Οι Θερινοί και οι Χειμερινοί Ολυμπιακοί Αγώνες του 1940 και του 1944 ματαιώθηκαν λόγω του Β΄ Παγκοσμίου Πολέμου. 3Οι Θερινοί Ολυμπιακοί Αγώνες του 2020 αναβλήθηκαν κατά ένα έτος και οι Θερινοί Ολυμπιακοί Αγώνες Νέων του 2022 ακυρώθηκαν από τη ΔΟΕ λόγω της πανδημίας COVID-19.