PROFILPELAJAR.COM

Zastupnički dom Parlamentarne skupštine Bosne i Hercegovine
Zastupnički dom Parlamentarne skupštine Bosne i Hercegovine
IX saziv
Vrsta
Vrsta	Donji dom
Ograničenje mandata	4 godine
Historija
Osnovano	14. decembar 1995. (Dejtonski sporazum)
Prethodnik	Skupština Republike BiH (Vijeće građana)
Početak saziva	3. januar 1997.
Vodstvo
Predsjedavajući	Nebojša Radmanović (SNSD)
Zamjenici predsjedavajućeg	Denis Zvizdić (NiP); Marinko Čavara (HDZ)
Struktura
Broj zastupnika	42
Političke grupe	Vlada (20): SNSD (6); SDP BiH (5); HDZ BiH (4); NiP (3); NS (2); Podržavaju (3): DEMOS (1); US (1); BHI (1); Opozicija (19): SDA (8); DF–GS (3); SDS (2); PDP (2); NES (2); ZPR (1); NPD (1);
Izbori
Posljednji izbori	2022.
Sljedeći izbori	2026.
Mjesto zasjedanja
	Zgrada Parlamenta; Trg Bosne i Hercegovine 1, Sarajevo, Bosna i Hercegovina
Veb-sajt
	www.parlament.ba

Zastupnički dom Parlamentarne skupštine Bosne i Hercegovine jest donji dom Parlamentarne skupštine Bosne i Hercegovine i Zastupničko tijelo državljana Bosne i Hercegovine. Zajedno s gornjim domom, tj. Domom naroda, koji predstavlja tri konstitutivna naroda Bosne i Hercegovine (Bošnjake, Hrvate i Srbe) čini najviše zakonodavno tijelo države, Parlamentarnu skupštinu Bosne i Hercegovine.

Struktura

Sastoji se od 42 zastupnika, od kojih se dvije trećine (28) biraju s teritorije Federacije Bosne i Hercegovine, a jedna (14) s teritorije Republike Srpske i koji se biraju neposredno na izborima. Većina svih članova (22) čini kvorum.^[2]

Na čelu Doma je predsjedavajući s dva zamjenika, koji ne mogu biti iz istog konstitutivnog naroda i koji se rotiraju svakih osam mjeseci u periodu četiri godine. Da bi određeni zakon bio usvojen u ovom domu, potrebne su najmanje dvije trećine ukupnih glasova (28 glasova), a od toga mora biti najmanje polovina iz svakog entiteta (14 iz Federacije BiH i sedam iz Republike Srpske). Ovakav način glasanja zove se entitetsko glasanje i utvrđen je članom 4. Ustava Bosne i Hercegovine i bio je jedna od tačaka Dejtonskog sporazuma.

Kolegij

Kolegij Zastupničkog doma Bosne i Hercegovine čine predsjedavajući doma, prvi i drugi zamjenik predsjedavajućeg. Sjednice Doma saziva i dnevni red predlaže predsjedavajući u dogovoru sa zamjenicima.

Prema Poslovniku Zastupničkog doma, Kolegij je zadužen za ostvarivanje prava i dužnosti zastupnika, koji su u vezi s obavljanjem njihove dužnosti te izradu prijedloga kriterija kojima se reguliraju prava i obaveze zastupnika na profesionalnom radu, zatim saradnju s Domom naroda, uključujući održavanje plenarne sjednice oba doma na svoj ili na zahtjev Kolegija Doma naroda, te za održavanje zajedničkih sjednica kolegija, ostvarivanje prava i dužnosti Doma prema Predsjedništvu BiH i Vijeću ministara BiH, u skladu sa Ustavom BiH, zakonom i Poslovnikom, kao i druge poslove.^[3]

Trenutni sastav

Stranka		Broj glasova	%	Zastupnici
	Stranka demokratske akcije	273.545	15,78	9
	Savez nezavisnih socijaldemokrata	255.515	14,74	6
	Hrvatska demokratska zajednica BiH^[a]	137.340	7,92	4
	Socijaldemokratska partija BiH	129.499	7,47	5
	Srpska demokratska stranka	112.250	6,47	2
	Demokratska fronta–Građanski savez	101.713	5,86	3
	Narod i pravda	79.555	4,58	3
	Partija demokratskog progresa	73.023	4,21	2
	Naša stranka	49.481	2,85	2
	Narodni evropski savez	47.157	2,72	2
	Za pravdu i red	32.982	1,90	1
	Demokratski savez	30.591	1,76	1
	Ujedinjena Srpska	24.313	1,40	1
	Bosanskohercegovačka inicijativa	18.697	1,07	1
Ukupno		1.365.661		42

Način rada i odlučivanja

Zastupnički dom ravnopravan je s Domom naroda, što podrazumijeva da su odluke usvojene tek kad ih oba doma prihvate u istom sadržaju.^[4]

Ustavom Bosne i Hercegovine odlučeno je da u Zastupničkom domu postoje dva načina odlučivanja:

odlučivanje prostom većinom
odlučivanje kvalificiranom većinom.

Poslovnik se donosi većinom glasova, a tako se biraju i predsjedavajući i dvojica dopredsjedavajućih Doma, s tim da svaki od njih mora biti iz reda različitih konstitutivnih naroda. Na dužnosti predsjedavajućeg, odnosno dopredsjedavajućeg smjenjuju se svakih osam mjeseci, s tim što predsjedavajući Zastupničkog ne smije biti iste nacionalnosti kao i predsjedavajući Doma naroda.

Komisije

Komisije imaju veoma važnu ulogu i doprinose racionalnijem i efikasnijem radu domova. Zastupnički dom ima sedam stalnih komisija:

Ustavnopravnu
za vanjske poslove
za vanjsku trgovinu i carine
za finansije i budžet
za saobraćaj i komunikacije
za ostvarivanje ravnopravnosti spolova
za pripremu izbora Vijeća ministara BiH.

Dom također može, na prijedlog zastupnika, osnovati privremene komisije doma ili, na prijedlog drugog doma, privremene zajedničke komisije za realizaciju ili pripremanje određenog akta ili pitanja, kao i istražne komisije.^[4]

Predsjedavajući

#	Ime	Mandat		Saziv	Partija
1.	Ivo Lozančić	3. januar 1997.	2. septembar 1997.	I saziv	HDZ BiH
2.	Slobodan Bijelić	2. septembar 1997.	2. maj 1998.		SDS
3.	Halid Genjac	2. maj 1998.	3. decembra 1998.		SDA
4.	Halid Genjac	3. decembra 1998.	2. augusta 1999.	II saziv	SDA
5.	Mirko Banjac	2. augusta 1999.	2. aprila 2000.		SDS
6.	Pero Skopljak	2. aprila 2000.	29. decembar 2000.		HDZ BiH
7.	Sead Avdić	29. decembar 2000.	28. august 2001.	III saziv	SDP BiH
8.	Željko Mirjanić	28. august 2001.	28. april 2002.		SNSD
9.	Mariofil Ljubić	28. april 2002.	9. decemar 2002.		HDZ BiH
10.	Šefik Džaferović	9. decemar 2002.	8. august 2003.	IV saziv	SDA
11.	Nikola Špirić	8. august 2003.	8. april 2004.		SNSD
12.	Martin Raguž	8. april 2004.	8. decembra 2004.		HDZ BiH
13.	Šefik Džaferović	8. decembra 2004.	8. august 2005.		SDA
14.	Nikola Špirić	8. august 2005.	8. april 2006.		SNSD
15.	Martin Raguž	8. april 2006.	11. januar 2007.		HDZ BiH
16.	Beriz Belkić	11. januar 2007.	10. septembar 2007.	V saziv	SBiH
17.	Milorad Živković	10. septembar 2007.	10. maj 2008.		SNSD
18.	Niko Lozančić	10. maj 2008.	10. januar 2009.		HDZ BiH
19.	Beriz Belkić	10. januar 2009.	10. septembar 2009.		SBiH
20.	Milorad Živković	10. septembar 2009.	10. maj 2010.		SNSD
21.	Niko Lozančić	10. maj 2010.	30. novembar 2010.		HDZ BiH
22.	Adnan Bašić	30. novembar 2010.	20. maj 2011.	VI saziv	SBB BiH
23.	Denis Bećirović	20. maj 2011.	19. januar 2012.		SDP BiH
24.	Milorad Živković	19. januar 2012.	19. septembar 2012.		SNSD
25.	Božo Ljubić	19. septembar 2012.	19. maj 2013.		HDZ 1990
26.	Denis Bećirović	19. maj 2013.	19. januar 2014.		SDP BiH
27.	Milorad Živković	19. januar 2014.	19. septembar 2014.		SNSD
28.	Božo Ljubić	19. septembar 2014.	9. decembar 2014.		HDZ 1990
29.	Šefik Džaferović	9. decembar 2014.	8. august 2015.	VII saziv	SDA
30.	Borjana Krišto	8. august 2015.	8. april 2016.		HDZ BiH
31.	Mladen Bosić	8. april 2016.	8. decembar 2016.		SDS
32.	Šefik Džaferović	8. decembar 2016.	8. august 2017.		SDA
33.	Borjana Krišto	8. august 2017.	8. april 2018.		HDZ BiH
34.	Mladen Bosić	8. april 2018.	6. decembar 2018.		SDS
35.	Borjana Krišto	6. decembar 2018.	5. august 2019.	VIII saziv	HDZ BiH
36.	Denis Zvizdić	5. august 2019.	5. april 2020.		SDA
37.	Nebojša Radmanović	5. april 2020.	5. decembar 2020.		SNSD
38.	Borjana Krišto	5. decembar 2020.	5. august 2021.		HDZ BiH
39.	Denis Zvizdić	5. august 2021.	5. april 2022.		NiP
40.	Nebojša Radmanović	5. april 2022.	1. decembar 2022.		SNSD
41.	Denis Zvizdić	1. decembar 2022.	1. august 2023.	IX saziv	NiP
42.	Marinko Čavara	1. august 2023.	1. april 2024.		HDZ BiH
43.	Nebojša Radmanović	1. april 2024.	trenutno		SNSD