Nakon potpisivanja dejtonskog sporazuma koji je označio kraj rata u BiH, u periodu od 1995. do 2000. grad Brčko je bio pod privremenom vlašću Republike Srpske, kao jedna od općina. Nakon konačne arbitražne presude, Brčko distrikt je konstituiran pod direktnim suverenitetom države ujedinjeni na osnovu granica prijeratne općine Brčko, a gradonačelnik ima nadležnost nad cijelim distriktom.[9][10]
Nadležnosti
Gradonačelnik predstavlja i zastupa Brčko distrikt i vrši izvršnu vlast distrikta, sprovodi zakone koje donosi Skupština Distrikta i Parlamentarna skupština BiH.[11] On je također i šef Vlade Brčko distrikta, te predsjedava Vladom i osigurava saradnju između pojedinih odjeljenja Vlade Distrikta, nadzire pružanje usluga javnosti i osigurava efikasan rad Vlade i drugih organa Distrikta. Također vrši dužnost najvišeg rukovodioca svih javnih radnika zaposlenih u Distriktu, te dužnost supervizora nad radom Policije Distrikta, izdaje instrukcije za provođenje politike Distrikta u oblasti javne sigurnosti, odlučuje o podnošenju tužbe ili zastupa Distrikt u odbrani interesa Distrikta. Gradonačelnik je odgovoran za čuvanje imovine Distrikta.[11]
Izvještava Skupštinu o svim fizičkim i finansijskim aktivnostima Vlade.
Gradonačelnik predstavlja i zastupa Distrikt.
Zajedno sa članovima Vlade Distrikta sarađuje sa organima i institucijama Bosne i Hercegovine i entiteta, shodno pravima, dužnostima i odgovornostima utvrđenim Ustavom i zakonima BiH, te Statutom i zakonima Distrikta.
Provodi zakone koje donosi Skupština Distrikta i Parlamentarna skupština BiH. Dužnost i obaveza gradonačelnika je da o svom radu informiše javnost i sredstva informisanja.
Skupština Brčko distrikta zakonodavno je tijelo Brčko distrikta, u čijoj je nadležnosti određivanje opće politike distrikta. Skupština se sastoji od 31 predstavnika, od kojih dva predstavnika predstavljaju nacionalne manjine. Predstavnici se biraju na općim, slobodnim i otvorenim demokratskim izborima, tajnim glasanjem, u skladu sa zakonima Bosne i Hercegovine i Brčko distrikta. Mandat Skupštine traje 4 godine. Predstavnici imaju imunitet i ne mogu biti krivično ni građanskopravno odgovorni za počinjena djela, izražena mišljenja i glasove date za vrijeme obavljanja svojih dužnosti.[14]
usvajanje Statuta distrikta, Poslovnika o radu Skupštine, proračuna i zakona Brčko distrikta i njihovih izmjena i dopuna;
usvajanje odluka i rezolucija, u skladu sa Statutom i Poslovnikom o radu Skupštine;
odlučivanje o javnim zajmovima i zaduživanjima Brčko distrikta;
izbor i razrješenje predsjednika i potpredsjednika Skupštine i gradonačelnika Brčko distrikta i davanje suglasnosti na imenovanja zvaničnika;
nadgledanje rada Vlade i cjelokupne uprave distrikta, naročito u pogledu upravljanja prihodima i rashodima;
službena procjena rada gradonačelnika, direktora Direkcije za financije Brčko distrikta, ravnatelja Trezora, ravnatelja Porezne uprave, šefa Policije, ravnatelja Ureda za upravljanje javnom imovinom, glavnog revizora Ureda za reviziju i zvaničnika koji se imenuju uz suglasnost Skupštine, najmanje jednom godišnje na redovno zakazanoj sjednici;
razmatranje godišnjih financijskih izvještaja koje sačinjavaju institucije Brčko distrikta za financijsku kontrolu, uključujući i Ureda za reviziju.
Skupština ima predsjednika i potpredsjednika. Radi koordinacije u radu Skupštine, a naročito tokom priprema dnevnog reda, dva ili više zastupnika mogu oformiti zastupnički klub. U Skupštini se formiraju i skupštinske komisije, radi kvalitetnije pripreme nacrta zakona i obavljanja drugih dužnosti. Administrativnu podršku radu Skupštine pruža Stručna služba.
Svaki predstavnik, i gradonačelnik u ime Vlade, imaju pravo predlagati zakone. Za pripremu i dostavljanje Skupštini zakona koji se odnose na organizaciju i rad sudstva Brčko distrikta, Ureda za pravnu pomoć, Tužiteljstva Brčko distrikta BiH i Pravobranilaštva, kao i na reguliranje rada advokata i notara, nadležna je Pravosudna komisija.[14]
U paragrafu Konačne arbitražne odluke uređuje se da je: ”Osnovni koncept da se stvori jedinstvena, unitarna, multietnicka demokratska vlada koja će se u suštini sastojati od: a) Skupštine distrikta, zakonodavnog tijela čije se članstvo bira putem demokratskih izbora koje zakazuje Supervizor, b) Izvršnog odbora kojeg bira Skupština, c) nezavisnog sudstva koje se sastoji od dva suda - prvostepenog i drugostepenog, d) ujedinjene policije pod jedinstvenom komandnom strukturom, sa istovjetnim uniformama i oznakama, potpuno nezavisne od policijskih struktura u entitetima.”[17]
Nadležnosti
Osnovni sud Brčko distrikta mjesno je nadležan za teritoriju grada Brčko i nadležan je za sve prvostepene sporove kao sud opće – univerzalne nadležnosti.
U krivičnim predmetima da u prvom stepenu sudi:
za sva krivična djela izuzev krivičnih djela koja su u nadležnosti Suda BiH;
a krivična djela za koja je Sud Bosne i Hercegovine prenio nadležnost na Osnovni sud;
da postupa nakon podizanja optužnice u skladu sa zakonom;
da odlučuje o brisanju osude i prestanku mjera bezbijednosti i pravnih posljedica osude, na osnovu sudske odluke.
U građanskim predmetima da u prvom stepenu sudi:
u svim građanskim sporovima;
u vanparničnom postupku;
u upravnim sporovima;
u svim privrednim sporovima;
u postupku stečaja i likvidacije;
u sporovim aza ocjenu ustavnosti, statutarnosti i zakonitosti.
U prekršajnim predmetima:
da preduzima sve zakonske predviđene radnje u razrješavanju prekršajnih predmeta;
da preduzima zakonom predviđene radnje za izvršenje izrečenih prekršajnih sankcija.
U drugim predmetima:
da provodi izvršni postupak;
a određuje mjere obezbjeđenja;
da rješava u posebnim postupcima, ako zakonom nije drugačije određeno;
da obavlja zemljišnoknjižne poslove;
da pruža pravnu pomoć sudovima u Bosni i Hercegovini;
da vrši poslove međunarodne pravne pomoći;
da vodi registar pravnih subjekata ako je to zakonom uređeno;
da postupa po zahtjevu za ostvarivanje prava na pravnu pomoć u skladu sa članovima 13-21 zakona o Kancelariji za pravnu pomoć Brčko distrikta BiH;
da vrši druge poslove određene zakonom.
Nadležnost, unutrašnje uređenje i rad suda regulisani su Statutom Brčko distrikta, Zakonom o sudovima Brčko distrikt, Pravilnikom o unutrašnjem sudskom poslovanju (Službeni glasnik BiH, br. 57/08).
^Signalizira preuzimanje ovlaštenja u okviru Dejtonskog sporazuma. Miodrag Pajić je preuzeo dužnost gradonačelnika tokom ratne nadležnosti Republike Srpske u martu 1994.
^ abSiniša Kisić je bio gradonačelnik općine u nadležnosti Republike Srpske od 15. aprila 1999. do osnivanja Brčko distrikta 8. marta 2000. Nastavio je biti gradonačelnik pod novim zakonskim ovlaštenjima Brčko distrikta pod samoupravnom i formalnom nadmoćnom etažnom vlašću do 12. novembra 2003.
