Republika Srpska je jedan od dva ravnopravna entiteta u Bosni i Hercegovini. Ona je jedinstven i nedjeljiv ustavnopravni entitet koji samostalno obavlja određene ustavotvorne, zakonodavne, izvršne i sudske funkcije, osim onih koje su izričito u nadležnosti institucija Bosne i Hercegovine. Također, ovlaštena je da može uspostavljati specijalne paralelne odnose sa Srbijom i Crnom Gorom.
Ukazom proglašava zakon u roku od sedam dana od dana njegovog usvajanja u Narodnoj skupštini. U tom roku predsjednik Republike može zahtijevati od Narodne skupštine da ponovno odlučuje o zakonu. Predsjednik Republike je dužan proglasiti zakon koji je ponovno usvojen u Narodnoj skupštini.
Daje pomilovanja
Dodjeljuje odlikovanja i priznanja utvrđena zakonom
Obavlja poslove iz oblasti sigurnosti i odnosa Republike Srpske s drugim državama i međunarodnim organizacijama
Ukazom, na prijedlog Vlade, postavlja i opoziva šefove predstavništava Republike Srpske u inozemstvu i predlaže veleposlanike i druge međunarodne predstavnike Bosne i Hercegovine iz Republike Srpske
Obrazuje savjetodavna tijela i stručne službe za obavljanje poslova iz svoje nadležnosti
Može, pošto sasluša mišljenje predsjednika Vlade i predsjednika Narodne skupštine, odlučiti da Narodna skupština bude raspuštena
Može tražiti od predsjednika Narodne skupštine Republike Srpske sazivanje sjednice Narodne skupštine Republike Srpske
Ima pravo predlaganja zakona, drugih propisa i općih akata
Može, bez ograničenja, pokrenuti postupak za ocjenjivanje ustavnosti i zakonitosti pred Ustavnim sudom
Može podnijeti prijedlog da se pristupi promjeni Ustava Republike
Saziva i predsjedava sjednicama Senata kao savjetodavnog tijela najviših ustavnih institucija Republike Srpske
Određuje koji će ga potpredsjednik Republike zamjenjivati u slučaju privremene spriječenosti da obavlja svoju funkciju
Ona odlučuje o promjeni Ustava, donosi zakone i druge opće akte, donosi budžet, završni račun, plan razvoja i prostorni plan, utvrđuje teritorijalnu organizaciju, raspisuje republički referendum, odlučuje o zaduženju, bira, imenuje i razrješava funkcionere, vrši kontrolu nad radom Vlade, daje amnestiju i slično.
U oblasti zaštite vitalnih nacionalnih interesa konstitutivnih naroda u zakonodavnoj proceduri, pored Narodne skupštine postoji i Vijeće naroda Republike Srpske sastavljeno od klubova konstitutivnih naroda i kluba Ostalih. Zakoni i drugi propisi koje izglasa Narodna skupština, a koji se tiču pitanja vitalnog nacionalnog interesa bilo kojeg od konstitutivnih naroda stupaju na snagu tek nakon usvajanja u Vijeću naroda.
Narodna skupština ima 83 narodna poslanika koji se biraju po izbornim jedinicama utvrđenim zakonom. Mandat im traje 4 godine. Ured Narodne skupštine čini predsjednik i dva do četiri potpredsjednika.
Pravo predlaganja zakona, drugih propisa i opštih akata imaju predsjednik Republike, Vlada, svaki narodni poslanik ili najmanje 3.000 birača. Narodna skupština može odlučiti da o pojedinim pitanjima iz svoje nadležnosti odluku donese nakon prethodnog izjašnjavanja građana na referendumu. Odlučuje većinom glasova svih narodnih poslanika, ako Ustavom nije predviđena posebna većina.
Aktuelni saziv Narodna skupština Republike Srpske je deseti po redu od osnivanja skupštine.
Sazivi
Narodna skupština Republike Srpske dosad je funkcionirala u deset saziva:
Ona predlaže zakone i druge opće akte, plan razvoja, prostorni plan, budžet i završni račun, sprovodi i izvršava zakone, utvrđuje unutrašnju organizaciju ministarstava i drugih republičkih organa i organizacija, vrši nadzor nad njima. Vlada odlučuje i o predstavništvima Republike Srpske u inostranstvu.
Vladu sačinjavaju predsjednik, potpredsjednici i ministri. Kandidat za predsjednika Vlade izlaže Narodnoj skupštini program Vlade i predlaže njen sastav. Vlada je izabrana ako je za njen izbor glasala većina od ukupnog broja narodnih poslanika.
Aktuelni predsjednik Vlade Republike Srpske je Radovan Višković.
On rješava sukob nadležnosti između organa zakonodavne, izvršne i sudske vlasti, kao i između organa Republike, grada i općine. Odlučuje i o saglasnosti programa, statuta i drugih općih aktova političkih organizacija sa Ustavom i zakonom.
Ustavni sud Republike Srpske ima devet članova. Predsjednik i sudije Ustavnog suda uživaju imunitet kao i narodni poslanici.
Pri Ustavnom sudu postoji i Vijeće za zaštitu vitalnog interesa koje odlučuje o predmetima koje mu proslijedi Vijeće naroda Republike Srpske ili klubovi konstitutivnih naroda i klub Ostalih unutar njega. Vijeće se sastoji iz sedam članova, dva iz svakog konstitutivnog naroda i jedan iz reda Ostalih.
Sastav
Trenutni članovi Ustavnog suda su:
Džerard Selman, predsjednik, (prvi mandat, od juna 2012.)
Snežana Savić, potpredsjednik, (prvi mandat, od juna 2012.)
Sudsku vlast u Republici Srpskoj vrše njezini sudovi. Oni su samostalni i nezavisni i sude na osnovu Ustava i zakona. Dužni su da štite ljudska prava i slobode, utvrđena prava i interese pravnih subjekata i zakonitost.
Javna tužilaštva su samostalni državni organi koji gone učinioce krivičnih i drugih kaznenih djela i ulažu pravna sredstva radi zaštite zakonitosti. Na nivou Republike postoji Republičko tužilaštvo Republike Srpske, a ispod njega se nalaze okružna tužilaštva.