Dağlık Karabağ bölgesinin en önemli tepelerinden birisinde olan Hocalı kasabası Ermeni güçleri için önemli bir askerî hedef niteliği taşımaktaydı.[13] Kasaba Hankendi'yle Ağdam'ı bağlayan yolun üzerinde bulunup bölgenin tek havalimanı için üs konumundaydı. İnsan Hakları İzleme Örgütü'nün raporuna göre Hocalı kasabası Hankendi'yi top ateşine tutan Azerbaycan Silahlı Kuvvetleri tarafından üs olarak kullanıldığı için Ermeni kuvvetler tarafından top ateşine tutulmaktaydı.[16]
Aralık 1991'de[16] Hankendi çevresinde yerleşen ve Azerilerin yaşadığı Kerkicahan kasabasının alınmasından sonra, Hocalı kasabası tamamen Ermeni ablukasında kaldı. 30 Ekim'den itibaren karayoluyla ulaşım kapanmış ve tek ulaşım vasıtası olarak helikopter kalmıştı. 20 Kasım 1991'de Hocavend semalarında Mi-8helikopterin Ermeni kuvvetler tarafından vurulması ve sonuçta birkaç Azerbaycan devlet resmileri, Rus ve Kazak gözlemciler dahil 20 kişinin ölümünden[17] sonra, hava ulaşımı da kesilmişti. İşgalden önce 1991-1992 kış aylarında Hocalı sürekli olarak bombalanmıştır.[16] Hocalıdan çıkmış mültecilerin İnsan Hakları İzleme Örgütü'ne söylediklerine göre, bazı durumlarda bombardımanlar açıkça sivil hedeflere karşı yönlendirilmiştir.[16] Saldırı öncesi, birkaç aydır kasaba elektrik ve gazdan yoksundu.[18]
936 km2'lik alana sahip, savaştan önce 2.605 aileden ibaret 11.356 kişinin yaşadığı Hocalı kasabası 26 Şubat 1992 tarihinde yağmaya[kaynak belirtilmeli] maruz kalmış ve kasaba tamamen yok edilmiştir. Uzun süre cesetlerin alınması bile mümkün olmadı.[19] Kasaba Alef Hacıyev komutasındaki yaklaşık 160 hafif silahlı kişiden oluşan Özel Polis Gücü (OMON) birlikleri tarafından savunulmaktaydı.[12] İlaveten 200 kişilik savunma kuvveti mevcuttu.[16]
Katliam
Ermeni güçleri 1992 yılının 25 Şubat'ı 26 Şubat'a bağlayan gecede bölgedeki 366. Alayın da desteği ile önce giriş ve çıkışını kapadığı Hocalı kasabasında, Azeri resmî kaynaklarına göre, 83 çocuk, 106 kadın ve 70'ten fazla yaşlı dahil olmak üzere toplam 613 sakin öldürülmüş, toplam 487 kişi ağır yaralanmıştır. 1275 kişi ise rehin alınmış ve 150 kişi ise kaybolmuştur. Cesetler üzerinde yapılan incelemelerde cesetlerin birçoğunun yakıldığı, gözlerinin oyulduğu, başları kesildiği görülmüştür. Hamile kadınlar ve çocukların da maruz kaldığı tespit edilmiştir.[20]
Eski ASALA eylemcilerinden Monte Melkonyan, Hocalı'ya yakın bölgede Ermeni askerî birliklere komutanlık yapmış ve katliamdan bir gün sonra Hocalı çevresinde gördüklerini günlüğünde anlatmıştır. Melkonyan'ın ölümünden sonra, Markar Melkonyan kardeşinin günlüğünü Benim Kardeşimin Yolu (My Brother's Road) başlığıyla ABD'de çıkardığı kitapta Hocalı Katliamı'nı şöyle tasvir ediyor:[13]
Bir gece önce akşam 11 civarında, 2.000 Ermeni savaşçısı, Hocalı'nın üç tarafındaki yüksekliklerden ilerleyerek, kasaba sakinlerini doğudaki açılışa doğru sıkıştırmışlar. 26 Şubat sabahına kadar mülteciler Dağlık Karabağ'ın doğu yüksekliklerine ulaşmış ve aşağıdaki Azeri kenti olan Ağdam'a doğru inmeye başlamışlar. Buradaki tepeciklerde yerleşen sivilleri güvenli arazide takip eden Dağlık Karabağ askerleri onlara ulaşmışlar. Mülteci kadın Reise Aslanova İnsan Hakları İzleme Örgütüne verdiği açıklamada "Onlar sürekli ateş ediyorlardı" diye konuşmuştu. Arabo'nun savaşçıları daha sonra uzun zaman kalçalarında taşıdıkları bıçakları kınlarından çıkartarak bıçaklamaya başlamışlar.
Şu anda yalnız kuru çimenden esen rüzgârın sesi ıslık çalıyordu, ve ceset kokusunu uçurması için bu rüzgâr henüz erkendi.
Monte üzerinde kadınların ve çocukların kırılmış kuklalar gibi saçıldığı çimene eğilerek "Disiplin yok" diye fısıldadı. O bu günün önemini anlıyordu: bu gün Sumgayıt Pogromunun dördüncü yıldönümüne yaklaşıyordu. Hocalı stratejik bir amaç olmasından başka aynı zamanda bir öç alma eylemiydi.
Bugünkü Ermenistan cumhurbaşkanı ve savaş süresinde Karabağ'da Ermeni güçlerine kumandanlık yapmış Serj Sarkisyan'ın İngiliz araştırmacısı ve yazarı Thomas De Waal'a söylediklerine göre:[12]
Hocalıdan önce, Azerbaycanlılar bizim şaka yaptığımızı sanıyordu, Ermenilerin sivil topluma karşı el kaldırmayacaklarını sanıyorlardı. Biz bunu (stereotipi) kırmayı başardık. Ve olay işte bu. Ayni zamanda o delikanlıların arasında Bakü'den ve Sumgayıt'tan kaçanlarında olmasını anlamalıyız.
Ermenistan Maslahatgüzar'ı Movses Abelyan, Birleşmiş Milletler Genel Kuruluna Ermenistan Dış İşleri Bakanlığı tarafından takdim ettiği mektupta, Azerbaycan'ın olayı "utanmazcasına kullandığını" söylemiştir. Abelyan, eski Azerbaycan cumhurbaşkanı Ayaz Mutallibov'un Çek gazeteci Dana Mazalova ile yaptığı ve 2 Nisan 1992'de Rusya'nın Nezavisimaya Gazeta gazetesinde yayımlanan röportaja dayanarak, sivillerin kaçışını kolaylaştırmak amacıyla Karabağ'daki Ermenilerin açmış olduğu dağ geçidinden yerli halkın kaçışının Azerbaycan Halk Cephesi militanları tarafından önlendiğini savunmuştur.[21] Ayrıca Abelyan, Ermenilerin Azeri sivillere beyaz bayrak ile kasabayı terk etme çağrısında bulunduğunu söyleyen bir Azeri kadınının sözünden alıntı yapan İnsan Hakları İzleme Örgütü Helsinki Watch bölümünün Eylül 1992 raporuna dayanarak, gerçekten Azeri militanlarının kaçmaya çalışanları vurduğunu yazmıştır.[21]
Daha sonraki röportajlarda Mutallibov, Ermenileri kendi sözlerini bariz şekilde yanlış yorumlaması gerekçesiyle suçlamış ve sadece, "Azerbaycan Halk Cephesi Hocalı katliamının sonuçlarını kendi siyasi çıkarlarına kullandı" diye söylediğini vurgulamıştır.[22]
İlaveten, İnsan Hakları İzleme Örgütü İcra Direktörü, sivil ölümlere Karabağ Ermeni güçlerinin doğrudan sorumlu olduğunu, hem kendi raporu hem de Memorial'ın raporunun Azeri güçlerin sivillerin kaçışını engellediğine ve sivillere ateş açtığına dair argümanı destekleyen herhangi delilin içermediğini ifade etmiştir.[23]
Uluslararası tepki
İnsan Hakları İzleme Örgütü olayı Dağlık Karabağ Savaşı içerisinde yapılan en büyük katliam olarak nitelemiştir.[5] Azerbaycan Parlamentosu 1994'te Hocalı'da yaşanan katliamı "soykırım" olduğunu ilan etti.[24]
2009 Şubat'ında Kaliforniya Eyalet Alt Senatosu'nun üyesi Felipe Fuentes, Azerbaycan cumhurbaşkanı İlham Aliyev'e yazdığı mektupta Hocalı olaylarını Azeri katliamı şeklinde nitelendirerek, kurbanların ailelerine başsağlığını sunmuştur.[26]
Olay Azerbaycan tarafından "Xocalı soyqırımı" (Hocalı soykırımı), "Xocalı faciəsi" (Hocalı faciası) şeklinde adlandırılırken Ermenistan tarafından Hocalı hadisesi gibi terimlerle ifade edilir.[21] Dünyanın çeşitli dillerinde ve ülkelerinde de Hocalı katliamı benzeri ifadeler kullanılır.
Anıtlar
Yurt dışında Hocalı Katliamı anısına anıtlar inşa edilmeye başlandı.
Bu anıtların ilki Hollanda'nın başkenti Lahey (Den Haag), kentinde dikildi.[96]
Türkiye'de ilk Hocalı Katliamı anısına anıt başkent Ankara'nın Keçiören belediyesi tarafından 2005 yılında dikildi.[97]
2008 yılında Macaristan'ın başkenti Budapeşte'de Hocalı Katliamı anısına anıt inşa edildi.[98]
2009 yılında Ankara ilinin Beypazarı ilçe merkezinde Hocalı Katliamı anısına anıt inşa edildi.[99]
2011 yılında 26 Şubat Hocalı katliamı yıldönümünde Isparta Belediye Başkanı Yusuf Ziya Günaydın, Dağlık Karabağ ve Hocalı’daki katliamı unutturmamak için Isparta’da Hocalı Katliamı anısına anıt inşa etme kararı aldı.[100]
2011 yılında 26 Şubat Hocalı Katliamı yıldönümünde Ankara ilinin Kızılcahamam ilçe merkezinde, Kızılcahamam Belediyesi tarafından Hocalı Katliamı anısına anıt inşa edilme kararı alındı.[101]
2012 yılında 26 Şubat Hocalı Katliamı yıldönümünde Ankara'da Keçiören belediyesi, Hocalı şehitleri anısına Azerbaycan Parkı içerisinde yapılacak Soykırım Anıtı'nın temelini attı.[102]
2012 yılında 24 Şubat'ta Bosna-Hersek'ın başkenti Saraybosna'da Hocalı Katliamı anısına anıtın açılışı Azerbaycan Cumhurbaşkanı İlham Aliyev'in kızı Haydar Aliyev Vakfı Başkan Yardımcısı Leyla Aliyeva tarafından yapıldı.[103]
2012 Ağustos'unda Meksika başkentinde "Hocalı Soykırımı Anıtı"nın açılışı yapıldı.[104][105]
2012 Kasım'ında Türkiye'nin Kocaeli ilinde "Hocalı Soykırımı Müzesi"nin açılışı yapıldı. Türkiye Azerbaycan Dernekleri Federasyonu tarafından yapılan müze İzmit'te Azerbaycan Kültür Evinde bulunur.[106]
^Ambrosio, Thomas (2001). Irredentism: Ethnic Conflict and International Politics (İngilizce). Greenwood Publishing Group. s. 150. ISBN 0-275-97260-7, ISBN 978-0-275-97260-8. 14 Kasım 2012 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 22 Haziran 2009. Convincing evidence points also to the direct engagement of Armenian (from the Republic of Armenia) armed forces in the fighting, and to their continued regular stationing in Karabagh
^Cohen, Roberta (1998). The forsaken people (İngilizce). Brookings Institution Press. s. 260. ISBN 0-8157-1514-5, ISBN 978-0-8157-1514-6. 14 Kasım 2012 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 21 Mayıs 2009. Following the independence of Armenia and Azerbaijan, the Armenians of Nagorno-Karabakh proclaimed the "Republic of Nagorno-Karabakh" on January 6, 1992. Although Armenia continued to support Nagorno-Karabakh economically and militarily, it did not recognize it as a separate republic, and neither did anyone else. Nevertheless, Armenia has continued to provide massive support for Nagorno-Karabakh. The was has become a content between Azerbaijan and "Armenian forces". The latter is deliberately ambiguous term, including as it does Armenians and supplies from Nagorno-Karabakh, from other parts of Azerbaijan, from Armenia proper, and from the Armenian diaspora.
Cet article est une ébauche concernant une chanson, le Danemark et le Concours Eurovision de la chanson. Vous pouvez partager vos connaissances en l’améliorant (comment ?) selon les recommandations des projets correspondants. Only Teardrops Single de Emmelie de Forestextrait de l'album Only Teardrops Sortie 22 janvier 2013(voir historique de sortie) Enregistré 2012 Durée 3 min 03 Langue Anglais Genre Pop, folk Format Téléchargement, CD single Auteur-compositeur Lise Cabble,...
Part of a series on the History of Texas Timeline Pre-Columbian Texas Early Spanish explorations 1519–1543 French Texas 1684–1689 Spanish Texas 1690–1821 Mexican Texas 1821–1836 Republic of Texas 1836–1845 Statehood 1845–1860 Civil War Era 1861–1865 Reconstruction 1865–1899 Years in Texas Texas portalvte In 1845, the Republic of Texas was annexed to the United States of America, becoming the 28th U.S. state. Border disputes between th...
1924 film Into the NetAdvertisement for the film in a contemporary trade magazineDirected byGeorge B. SeitzWritten byRichard E. EnrightFrank Leon SmithProduced byMalcolm StraussStarringEdna MurphyJack MulhallDistributed byPathé ExchangeRelease date August 3, 1924 (1924-08-03) Running time10 episodesCountryUnited StatesLanguagesSilentEnglish intertitles Into the Net is a 1924 American film serial directed by George B. Seitz.[1] Cast Edna Murphy as Natalie Van Cleef Jack...
Vladislav Vančura da giovane Vladislav Vančura (Háj ve Slezsku, 23 giugno 1891 – Praga, 1º giugno 1942) è stato un poeta e scrittore ceco. Personalità particolarmente complessa, è considerato il massimo rappresentante dell'espressionismo ceco: nella sua opera confluiscono inoltre motivi e influssi della cosiddetta corrente proletaria, che operò nella letteratura ceca subito dopo la prima guerra mondiale. Audace sperimentatore nella ricerca stilistica e di linguaggio, è autore di nu...
614th Air Operations Center614th Air Operations Center shieldActive1 August 1998[1]–24 July 2020[2]Country United StatesBranch United States Space ForceTypeSpace operations centerRoleCommand and controlPart ofSpace Operations CommandHeadquartersVandenberg Air Force Base, California, U.S.DecorationsAir Force Outstanding Unit AwardAir Force Organization Excellence Award[1]Military unit The 614th Air Operations Center (614 AOC) was a space operations cen...
Rural municipality in Saskatchewan, Canada Rural municipality in Saskatchewan, CanadaMount Hope No. 279Rural municipalityRural Municipality of Mount Hope No. 279Location of the RM of Mount Hope No. 279 in SaskatchewanCoordinates: 51°27′04″N 104°18′11″W / 51.451°N 104.303°W / 51.451; -104.303[1]CountryCanadaProvinceSaskatchewanCensus division10SARM division5Formed[2]December 11, 1911Government[3] • ReeveBrian Jordan �...
جائزة أفضل لاعب سويديمعلومات عامةالرياضة كرة القدم البلد السويد مقدمة من اتحاد السويد لكرة القدم — أفتون بلادت أول جائزة 1946 تعديل - تعديل مصدري - تعديل ويكي بيانات زلاتان إبراهيموفيتش أكثر من فاز بالجائزة بـ 12 مرة. جائزة الكرة الذهبية السويدية (بالسويدية: Guldbollen)، هي جائزة ك...
Cet article est une ébauche concernant la sismologie. Vous pouvez partager vos connaissances en l’améliorant (comment ?) selon les recommandations des projets correspondants. Ceinture de feu du Pacifique L'aléa sismique est la probabilité qu'un séisme destructeur de caractéristiques données (exprimées en général par des paramètres tels que l’accélération, la période de récurrence, l’intensité, le spectre de réponse…) se produise dans une région donnée pendant ...
Ruta de la Seda: red viaria del corredor Chang'an-Tianshan Patrimonio de la Humanidad de la Unesco Rutas principales de la Ruta de la SedaLocalizaciónPaís China ChinaKirguistán Kirguistán TayikistánUzbekistán Uzbekistán TurkmenistánIrán IránIrak IrakSiria SiriaTurquía TurquíaJordania JordaniaPalestina PalestinaIsrael IsraelEgipto EgiptoDatos generalesTipo CulturalCriterios ii, iii, iv, viIdentificación 1442Región Asia y...
Сучавська кампанія 1653 р. ХмельниччинаКозацькі походи в Молдову Похід Тимоша Хмельницького у Волощину у травні 1653 року.Похід Тимоша Хмельницького у Волощину у травні 1653 року. Дата: 1653 Місце: Валахія, Молдовське князівство Результат: Поразка козаків, загибель Тимоша Хмель...
Brazilian footballer (born 1987) In this Portuguese name, the first or maternal family name is Cortês and the second or paternal family name is Barbosa. Bruno Cortez Cortes with São Paulo in 2012Personal informationFull name Bruno Cortês Barbosa[1]Date of birth (1987-03-11) 11 March 1987 (age 37)Place of birth Rio de Janeiro, BrazilHeight 1.81 m (5 ft 11 in)Position(s) Left backTeam informationCurrent team Sampaio Corrêa Futebol ClubeNumber 31Senior career*...
Battaglia di Parabiagoparte della guerra di successionedella Signoria di MilanoData21 febbraio 1339 LuogoParabiago (MI), Italia EsitoVittoria decisiva di Azzone Visconti Continuazione della linea principale della dinastia viscontea Schieramenti Signoria di Milano Contea di Savoia Signoria di Ferrara Stato patriarcale di Aquileia Signoria di Mantova Marchesato di Saluzzo Signoria di Bologna Compagnia di San Giorgio Signoria del Seprio Signoria di Verona Signoria di Novara Comandanti Luchino Vi...
Device to help infants walk A baby in a baby walker, 1905 A 6-month-old child sitting in a baby walker A baby walker is a device that can be used by infants who cannot walk on their own to move from one place to another. Modern baby walkers are also for toddlers. They have a base made of hard plastic sitting on top of wheels and a suspended fabric seat with two leg holes. In the US, baby walkers are responsible for about 2000 injuries annually to children serious enough to require a trip to t...
Ruined city located in Düzce Province, Turkey Prusias ad HypiumKonuralpStone fragments at Prusias ad Hypium ruins.Shown within TurkeyLocationTurkeyRegionDüzce ProvinceCoordinates40°54′22″N 31°08′53″E / 40.90611°N 31.14806°E / 40.90611; 31.14806TypeSettlementHistoryPeriodsHellenistic, Roman, Byzantine, OttomanSite notesPublic accessLimited Wikimedia Commons has media related to Prusias ad Hypium. Prusias ad Hypium (Ancient Greek: Προῦσα πρὸ...
Korabl-Sputnik 2Kontraktor utamaOKB-1BusVostok-1KTanggal perluncuran19 Agustus 1960, 08:44:06 (19 Agustus 1960, 08:44:06) UTCRoket pembawaVostok-L 8K72Durasi misi1 hariBerat4.600 kilogram (10.100 pon)Orbital elementsInklinasi64.95°Apoapsis324 kilometer (201 mi)Periapsis287 kilometer (178 mi)Orbital period90.72 menit Korabl-Sputnik 2[1] (Bahasa Rusia: Корабль-Спутник 2 yang berarti Satelit-Kapal 2), disebut juga dengan nama Vostok-1K No. 2 dan di...
Gerakan Pemberontakan NordikPendiriKlas Lund (SWE)Haakon Forwald (NOR)Esa Henrik Holappa (FIN)PemimpinSimon Lindberg (SWE)Haakon Forwald (NOR)Antti Niemi (FIN)Jacob Villum Andersen (DEN)Pendirian1997 (Swedia)1998 (Norwegia)2006 atau 2007 (Finlandia)2016 (Islandia)2017 (Denmark)Motif Menggulingkan pemerintahan negara-negara Nordik Melakukan pembersihan ras dan perang ras melawan non-kulit putih Mendirikan negara orang kulit putih Nordik yang berdasarkan pada Nazisme IdeologiNeo-Nazisme[1...
2008 single by James Morrison You Make It RealSingle by James Morrisonfrom the album Songs for You, Truths for Me Released22 September 2008[1]GenrePop rockLength3:31LabelPolydorSongwriter(s) Paul Barry James Morrison Producer(s)Mark TaylorJames Morrison singles chronology One Last Chance (2007) You Make It Real (2008) Broken Strings (2008) You Make It Real is the sixth single by English singer James Morrison, and the first from his second album, Songs for You, Truths for Me. The singl...
Acquisition of knowledge, skills, and competencies as a result of teaching or practice For other uses, see Training (disambiguation). An astronaut in training for an extravehicular activity mission using an underwater simulation environment on Earth. Training is teaching, or developing in oneself or others, any skills and knowledge or fitness that relate to specific useful competencies. Training has specific goals of improving one's capability, capacity, productivity and performance. It forms...