George Buchanan (25 Kasım 1854 – 20 Aralık 1924), İngiliz diplomat. Birleşik Krallık adına Hollanda Krallığı, Lüksemburg ve Bulgaristan Krallığı nezdindeki Olağanüstü ve Tam Yetkili Elçilik görevlerinden sonra Rus İmparatorluğu'na gönderilen son büyükelçi olmuş, ardından İtalya Krallığı nezdinde büyüleçilik görevinde bulunmuştur.
Hayatı
1854 yılında, Danimarka'nın başkenti Kopenhag'da elçilik görevini sürdüren babası Sir Andrew Buchanan'ın en küçük oğlu olarak dünyaya geldi. Babası yoluyla 2. Baronet unvanını almıştır.
Diplomatik kariyeri
Henüz 22 yaşındayken Birleşik Krallık Dışişleri Bakanlığı hizmetinde çalışmaya başladı. Tokyo, Viyana ve Bern'de 2. Sekreter, 1899 yılından itibaren de Roma'da sekreter olarak görev yaptı. 1901 yılında Berlin'e 1. sekreter olarak atandı.[1]
1903 ve 1908 yılları arasında Bulgaristan Krallığı, 1908 ve 1910 yılları arasında da Hollanda Krallığı Olağanüstü ve Tam Yetkili Elçisi olarak görev yaptı. Hollanda elçiliği süresince, aynı zamanda Lüksemburg Büyük Dükalığı nezdinde de Olağanüstü ve Tam Yetkili Elçisi görevini üstlenmişti.[2]
George William Buchanan'ın Rusya büyükelçiliği dönemi. (1910-15 yılları arasına ait bir fotoğraf.)Kraliyet Donanması kruvazörünün Rusya'ya yaptığı bir ziyaret sırasında, Rus İmparatorluk ailesi, İngiliz Büyükelçisi George Buchanan ve Amiral David Beatty. (Haziran 1914)
1910 yılında en önemli büyükelçiliklerden biri olan Rus İmparatorluğu'nun başkenti Sankt-Peterburg'a Birleşik Krallık Büyükelçisi olarak görevlendirildi. 1917 Ekim Devrimi'ne kadar 7 yıl sürdürdüğü bu görevinde çalkantılı bir döneme tanık olmasının yanında Birleşik Krallık'ın Rus İmparatorluğu nezdindeki son büyükelçisi olarak görev yapmış oldu.
Buchanan'ın Rusya büyükelçisi görevine başladığı dönem, Birleşik Krallık'ın Almanya tehdidine karşı Fransa-Rusya ittifakıyla daha fazla yakınlaşılması gerektiğininn öne çıktığı günlere rastlıyordu. Nitekim Buchanan da hemen ilk yılındaki raporunda Rusya'yla daha yakınlaşılmaması halinde sorunların büyüyüp ilişkilerin bozulacağını savunuyor, hızla güçlenmekte olan Rusya'nın dostluğunun mutlaka elde tutulması gerektiğini belirtiyordu.[3]
Fakat büyükelçilik döneminde, gelişmelere göre farklı yaklaşımları da oluyordu.
George Buchanan, Londra'ya gönderdiği 28 Aralık 1912 tarihli telgrafında Rusya'nın kimsenin sırtını yaslayamayacağı kaypak bir söğüt dalı olduğunun ortaya çıkacağını ve güvenmemek gerektiğini yazarken, I Dünya Savaşı'nın başlamasından birkaç ay önce 18 Mart 1914 günü Londra'ya gönderdiği bir raporda Almanya'nın Rusya karşısında sahip olduğu avantajları kaybedeceğini, Almanya'nın çok yüksek askerî harcamalarını sürdürmeyi göze almadıkça Avrupa'daki hegemonyasının günlerinin sayılı olduğunu bildiriyordu.[3]
14 Kasım 1914 tarihinde Buchanan'ın Rusya'ya verdiği notada, Rusya'nn güçlerini fazla bölmeyip, öncelikle Almanya'nın yenilgiye uğratılmasına öncelik vermesi telkin ediliyor, Rusya'nın Almanya cephesindeki mücadelesinin Osmanlı üzerinden ödüllendirileceği, İstanbul ve Boğazlar konusunun Rusya lehine çözümleneceği vadediliyordu.[3][4] Ayrıca 6 Mart 1915 tarihli notasında Boğazlar bölgesinden herhangi bir bölgenin Yunanistan'a verilmesinin asla söz konusu olmayacağı da taahhüt edilmiştir.[4]
12 Mayıs 1916 tarihindeki Moskova Duma toplantısında, Buchanan'a Moskova şehri onursal vatandaşlıködülü verildi.[5]
George Buchanan, devrimi önlemek için anayasa reformları gerçekleştirmesi gerektiği konusunda Çar II. Nikolay'ı uyardı, ancak tüm çabalarına rağmen Çar ikna olmadı.[6]
Rusya'daki büyükelçilik görevi resmen sonlanmış olsa da, Buchanan'ın Sankt-Peterburg'dan ayrılması hastalığı nedeniyle ancak 26 Aralık 1917 tarihinde olur,[7] çünkü Bolşevikler tarafından tutuklanır. Rusya'ya dönüşünde Sovyet Dışişleri Halk Komiseri görevini alacak olan Georgiy Çiçerin de, savaş karşıtı faaliyetleri nedeniyle 1917'de Londra'daki Brixton Hapishanesi'nde birkaç aydır tutuklu bulunmaktadır.[8] George Buchanan, Çiçerin ile esir değişimi yapılarak serbest bırakılmıştır.[9][10]
7 Ocak 1918 tarihinde Londra'ya döndükten sonra Bolşevik Hükûmeti ile diplomatik ilişkilerin mutlaka kurulması gerektiği görüşünü iletir. Devam eden aylarda ise Rus İç Savaşı'nda Müttefiklerin müdahalesinin başlıca destekçilerinden biri olur ve Beyaz Ordu'nun desteklenmesi gerektiğini savunur.
1919 yılında bu kez İtalya Krallığı Büyükelçisi olarak atandı ve 2 yıla yakın bu görevi yürüttü.[7] İtalya büyükelçiliği döneminde de İtalya Krallığı'nın Ankara Hükûmeti ile aşama aşama yakınlaşıp barışa giden yolu gözlemlemiş, Roma'daki İttihatçılarla da görüşmeler yapmış ve öğrendiklerini Londra'ya raporlamıştır.[11] Eşi terminal kansere yakalandıktan sonra Nisan 1921'de ailece Londra'ya döndüler, ancak eşi bir süre sonra hayatını kaybetti.[7]
Kızı yazar Meriel Buchanan. (1903)
Ailesi
25 Şubat 1885 tarihinde, yine soylu bir aileden gelen Allen Bathurst'ün kızı Lady Georgiana Meriel Bathurst (1863–1922) ile evlenmiştir.
Kızı Meriel Buchanan (1886-1959), başlıcaları Recollections of Imperial Russia (1923) ve Ambassador's Daughter (1958) olmak üzere birçok kitap ve makale yayınlayan bir yazar olmuştur.[12]
Aldığı ödüller
Banyo Yüksek Şövalye Nişanı
CB: Companion of the Order of the Bath (sivil bölüm) - 1900[13]
KCB: Knight Commander of the Order of the Bath
GCB: Knight Grand Cross of the Order of the Bath
St Michael ve St George Yüksek Şövalye Nişanı
GCMG: Knight Grand Cross of the Order of St Michael and St George
Kraliyet Viktorya Yüksek Şövalye Nişanı
CVO: Commander of the Royal Victorian Order - 1900
GCVO: Knight Grand Cross of the Royal Victorian Order
^"Honorary Citizens of Moscow". Moscow City Duma. 23 Eylül 2018 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 23 Eylül 2018. In recognition of friendly feelings to the great and glorious British nation and on the day of deep respect to the guest who did much for making closer the Russian and British people
^Sterling, J E Wallace (1953). Prof. Gordon A. Craig; Felix Gilbert (Ed.). The Diplomats, 1919-1939 (İngilizce). Princeton University Press. s. 250. ISBN9780691036601. 23 Eylül 2018 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 23 Eylül 2018.
