Almanlar

Almanlar
Deutsche
Alman nüfusun dağılımı
Önemli nüfusa sahip bölgeler
Almanya Almanya75,000,000[1][2]
Amerika Birleşik Devletleri ABD51.000.000[3]
Brezilya Brezilya5.000.000[4]
Kanada Kanada3.000.000[5]
Bağımsız Devletler Topluluğu Bağımsız Devletler Topluluğu1.500.000[6][7]
Fransa Fransa1.000.000[8]
Avustralya Avustralya742.212[9]
Arjantin Arjantin600.000[10]
Şili Şili500.000 - 600.000[11]
İtalya İtalya328.000[12][13]
Hollanda Hollanda320.000[14]
Birleşik Krallık Birleşik Krallık266.136
İspanya İspanya208.349[15]
Paraguay Paraguay200.000[16]
İsviçre İsviçre164.000[17]
Polonya Polonya153.000[18]
MacaristanMacaristan120.344[19]
Venezuela Venezuela110.000[kaynak belirtilmeli]
Meksika Meksika100.000[20]
Güney Afrika Cumhuriyeti Güney Afrika80.000-160.000[21][22]
AvusturyaAvusturya74.000[23]
Belçika Belçika38.366[24]
İsrail İsrail70.000[25]
RomanyaRomanya60.088[26]
Uruguay Uruguay46.000[27]
Çekya Çekya40.000[28]
Bolivya Bolivya40.000[29]
Ekvador Ekvador33.000[30]
Dominik Cumhuriyeti Dominik Cumhuriyeti25.000[31]
Namibya Namibya20.000[32]
DanimarkaDanimarka15.000-20.000[33]
Portekiz Portekiz15.498[kaynak belirtilmeli]
Diller
Almanca: Yüksek Almanca (Yukarı Almanca, Orta Almanca), Aşağı Almanca (bkz. Almanca lehçeleri)
Din
Protestan (genellikle Lüterci), Romen Katolik, dinsiz
Bu madde bir etnik grup olan Almanlar hakkındadır. Milliyet veya Alman vatandaşlığı için Alman vatandaşlığı kanunu sayfasına bakınız.

Almanlar (Almanca: Deutsche), Almanya'nın yerlileri veya sakinlerine ve bazen daha geniş olarak Almanca kökenli bir dili veya Almanca dilini anadili olarak konuşan kişilere denir.[34][35] Almanya anayasası Almanya'da yaşayanları Alman vatandaşı olarak tanımlar.[36] Bugün, Alman dili, Alman kimliğinin birincil kriteri olarak görülmektedir.[37] Dünyadaki toplam Alman sayısına ilişkin tahminler 100 ile 150 milyon arasında değişmektedir ve çoğu Almanya'da yaşamaktadır.[38]

İsviçre vatandaşlarının dilleri Almanca olsa da İsviçreliler Alman milletinden görülmeyip sadece Almancayı almış ve Almanlarla özel ilişkiler kuran diğer Avrupalılar gibi tanımlanmaktadır. Ana dili Almanca olan yaklaşık 100 milyon insanın ortalama 80 milyonu kendisini Alman olarak görür. İngilizler, Danimarkalılar, Norveçliler, Hollandalılar vb. anadilleri Cermen dillerinden olan diğer Cermen kökenli halklar Alman değildir, yalnızca Almanlarla aynı proto (ön) halktan (Proto Cermenler) türemiş uluslardır.

Roma İmparatorluğu ve onun arkasında oluşan Avusturya Habsburg İmparatorluğu boyunduruğunda pek sivrilmeden yaşayan Almanlar 19. yüzyılın başına kadar sadece derebeylikler ve Frank Krallıkları kurmuşlardır. Napolyon'un sebep olduğu çalkalanmalar sonucu Alman millet yapısı ise 19. yüzyıl başlarında başlayan milliyetçilik akımı ile oluşmuştur. 1871 yılında İlk Alman İmparatorluğu ile millî devlet oluşturulmuştur. Vatandaşlarına ise "Reichsdeutsche" (İmparatorluk Almanları) denilmiştir. Bu millî sınırlar dışında kalan Alman kökenlilere ise diğer tabir yakıştırılmış; Öz Şıvablar veya Güney Almanları olarak adlandırılmışlardır. Nasyonal sosyalizm döneminde ise bunlara topluca "Volksdeutsche" (Alman Halkları) denmiştir.

Rus çarı Deli Petro'nun, ülkesine çağırdığı Alman zaanatkarlar asırlar boyunca Rus Çarlığı'nda etnik yapıya ulaşmışlar ve Stalin zamanında bunlar Kazakistan'a sürgün edilmişler, Alman hükûmetinin vatana ulaştırma projesinde tekrar geriye getirilmeye başlanmışlardır.

Alman boy tabirleri bugün tamamen kullanımdan kalkmıştır. II. Dünya Savaşı sonucu oluşan göçler ve birbirleri altında oluşan homojen karışmalar sonucu sadece folklorik özellikleri kalmıştır.

Etimoloji ve isimlendirme

Avrupa ve çevresinde Almanya'ya verilen isimlerin kökenleri
  Proto Cermen dili *Þeudiskaz kökenli
  Latince: Germania veya Grekçe: Γερμανία kökenli
  Alamanni kabilesi kökenli
  Sakson kabilesi kökenli
  Proto Slavca *němьcь kökenli
  Belirsiz

Almanlar kendilerini isimlendirmek için standart Almanca Deutsche kelimesini kullanır. Bu kelime Yüksek Almanca dillerinde yer alan ve "halkla ilişkili" ve "etnik" anlamına gelen diutisc teriminden evrilmiştir. Orta Avrupa'daki Cermen halklarının kendilerini ortak bir Alman kimliğinin oluşmaya başladığı 8. yüzyıldan beri bu terimden türemiş kelimelerle isimlendirildiği kaydedilmiştir.[1]

Bu endonim dışında diğer dillerde Almanları isimlendirmek için farklı egzonimler bulunmaktadır. Türkçede yer alan Alman kelimesinin kökeni Alemanni kabilesine dayanmaktadır ve Fransızca gibi diğer dillerde de bu adlandırma bulunur. Slav dillerinin çoğunda Almanları isimlendirmek için nemçe ve benzeri kelimeler kullanılmaktadır. Bu kelime Proto Slavcada yabancı, Alman veya dilsiz anlamlarına gelmiş *němьcь sözüne dayanmaktadır. Bazı diğer dillerde yer alan ve Türkçede yer alan Cermen kelimesinin de kökenini oluşturan Germani eski çağlarda Cermen halklarını tanımlamak için kullanılmış Latince ve Grekçe kökenli bir sözdür.[39][1] Baltık-Fin dillerinde Almanlar için kullanılan egzonimler Sakson kabilesi kökenlidir.

Tarih

Erken tarih

Alman etnik kimliği Ren Nehri'nin doğu tarafına yerleşmiş Cermenler tarafından benimsenerek oluşmuştur. Saksonlar, Frizler, Thüringenler, Franklar, Alamanlar ve Bayuvarlar bu genel anlamda Alman kimliğinin belkemiğini oluşturmuştur. Keltik ve Slavlar ile Macarlar ve diğer uzaktan boylar Cermenlerle karışarak zamanla Alman dilini ve kültürünü benimseyip Almanlaşmış ve bu etnik yapıda yer edinmişlerdir.

Orta Çağ

Batı Roma İmparatorluğu'nun çöküşü sonucu çeşitli krallıklar ve derebeylikler kurmuşlar ve genelde Frank Krallıkları altında tarihte yerlerini almışlardır. 9. ve 10. yüzyıl ortalarında bir millet anlayışı ile birlikte Frank Krallığı'nı oluşturmuşlardır. Ancak belli başlı Cermen boylarının birleşmesi ile birlikte bir krallık altında Alman milleti oluşmaya başlamıştır. Bu sırada kuzeyde Frizler, Anglosaksonlar, Franklar güneyde ise Saksonlarla Bayuvarlar karakteristik ve folklorik yapılara ayrılmışlardır.

Modern dönem

1871'de kurulan Alman İmparatorluğu sonucu kendileri de Avrupa'da söz sahibi olmaya başlamışlardır. I. Dünya Savaşı'nın sonunda Alman İmparatorluğu yıkılmış ve yerine Prusya ağırlıklı Weimar Cumhuriyeti Cumhurbaşkanı Paul von Hindenburg'un 30 Ocak 1933 tarihinde şansölye olarak atadığı Adolf Hitler'in iktidara geçmesiyle sona ermiştir. Hitler'in Üçüncü Reich (Üçüncü İmparatorluk) olarak adlandırdığı diktatörlük Avrupa'da ve dünyada II. Dünya Savaşı'nın başlamasına neden olmuştur. Savaşın ardından Üçüncü Reich yıkılarak ikiye bölünmüş, biri Alman Demokratik Cumhuriyeti (Deutsche Demokratische Republik) adlı sosyalist, diğeri ise Almanya Federal Cumhuriyeti (Bundesrepublik Deutschland) adlı kapitalist iki Almanya kalmıştır. 1989'da şiddetsiz halk ayaklanması ve Sovyet lideri Mihail Gorbaçov'un umursamazlığı sonucu Alman Demokratik Cumhuriyeti lağvedilerek iki Almanya birleşmiş ve günümüzdeki Almanya Federal Cumhuriyeti kurulmuştur.

Kültür

Dil

Ana madde: Almanca

Almancanın Hint-Avrupa dil ailesinden Batı Cermen dil grubuna dahil olduğu bilinmektedir[40] ve daha çok İngilizce ile yakınlığı bulunmaktadır. Bugün Almanca dili altında korumuş olan ve hâlen kullanılan şiveler mevcuttur. Mesela Felemenkçe karışımı olan Frizce, Stuttgart taraflarında Şvebişçe, Karaorman bölgesinde Badence, Bavyera bölgesinde Bavyeraca, Saksonya bölgesinde ise Saksonca ve daha birçok örnekler gösterilebilir. Bugünkü Almanya sınırları dışında diğer ülkelerde birçok Alman soyundan gelen etnik topluluklar yaşamaktadırlar ve genelde yöre dili yanında kendi Alman şivelerini de korumuşlardır. Bunlarda Çekya'da yaşayan Sorbenler ile Romanya'da yaşayan Yedibürgerlileri sayabiliriz. Kökü ve fonetik yapısını Almancadan alan Avrupa Musevilerinin dili Yidiş'i ise parantez dışında tutarak burada da sayabiliriz.

Bugün Almanya'da kullanılan Almanca çok zengin dil, şive ve ağız özelliklerine sahip olup tarzlarında ve deyimlerinde ufak ayrılıklar getirmektedir. "Hochdeutsch" diye tabir edilen düzgün Almanca hemen hemen her büyük şehirlerde kullanılmakla beraber en iyi özelliklerini Dortmund ve Bonn şehirlerinde rastlanabilir. Almanya dışında resmi olan veya resmi olmayan dil olarak şu ülkelerde kullanılır: Danimarka, Avusturya, Lihtenştayn, Lüksemburg, Çekya, Belçika (Flanderler), Güney Tirol (İtalya) ve birçok İsviçre kantonlarında İsviçre Almancası "Schwyzerdütsch" konuşulur. Eski Almanya kolonilerinde ise hâlen Almanca konuşulmaktadır. Namibya buna bir örnektir. Tarihte Alman yerleşimcilerin göç ettiği Amerika Birleşik Devletleri, Brezilya, Şili, Paraguay, Peru ve Arjantin gibi ülkelerde Almanca lehçeleri (örneğin ABD'de Pensilvanya Almancası) konuşan topluluklar vardır.

Kaynakça

  1. ^ a b c Haarmann 2015, s. 313.
  2. ^ Moser 2011, ss. 171-172.
  3. ^ 49.2 million German Americans as of 2005 according to the "US demographic census". 3 Nisan 2009 tarihinde kaynağından arşivlendi. ; see also Languages in the United States#German.
  4. ^ "A Imigração Alemã no Brasil | Brasil | Deutsche Welle | 25.09.2009". 15 Temmuz 2011 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 28 Temmuz 2009. 
  5. ^ 2001 Canadian Census 9 Nisan 2013 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi. gives 2,742,765 total respondents stating their ethnic origin as partly German, with 705,600 stating "single-ancestry", see List of Canadians by ethnicity.
  6. ^ "France". 5 Aralık 2008 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 28 Temmuz 2009. 
  7. ^ "Alsatians". 31 Mayıs 2009 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 28 Temmuz 2009. 
  8. ^ a result of population transfer in the Soviet Union; see ethnologue 24 Eylül 2009 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.
  9. ^ The Australian Bureau of Statistics 13 Ağustos 2011 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi. (424 KiB) reports 742,212 people of German ancestry in the 2001 Census. German is spoken by ca. 135,000 [1] 16 Kasım 2010 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi., about 105,000 of them Germany-born, see Demographics of Australia
  10. ^ "The Embassy claims there are 600,000 people of German descent and 50,000 German citizens". 13 Şubat 2010 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 28 Temmuz 2009. 
  11. ^ "German Embassy in Chile". 5 Ağustos 2009 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 25 Eylül 2009. 
  12. ^ "Arşivlenmiş kopya". 19 Temmuz 2011 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 29 Temmuz 2009. 
  13. ^ South Tyrol in figures 5 Şubat 2012 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.. Provincial Statistics Institute.
  14. ^ CBS 15 Kasım 2010 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi., as of 2006
  15. ^ "INE(2006)". 24 Aralık 2019 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 7 Şubat 2020. 
  16. ^ It is estimated that ethnic Germans make up 3.3% 15 Nisan 2005 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi. of the population.
  17. ^ 163 923 resident aliens (nationals or citizens) in 2004 (2.2% of total population), compared to 112,348 as of 2000. 2005 report of the Swiss Federal Office of Statistics 23 Eylül 2015 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.. 4.6 million including Alemannic Swiss: CIA World Fact Book 29 Mayıs 2010 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi., identifies the 65% (4.9 million) Swiss German speakers as "ethnic Germans".
  18. ^ 2002 census; mainly in Opole Voivodeship, see German minority in Poland.
  19. ^ "census 2001". 3 Eylül 2005 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 29 Temmuz 2009. 
  20. ^ "Expat Events in Mexico". 8 Nisan 2008 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 29 Temmuz 2009. 
  21. ^ "Germans in South Africa". 9 Ekim 2009 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 29 Temmuz 2009. 
  22. ^ Professor JA Heese in his book Die Herkoms van die Afrikaner (The Origins of Afrikaners) claims the modern Afrikaners (who total around 3.5 million) have 34.4% German heritage. How 'Pure' was the Average Afrikaner? 13 Ekim 2012 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.
  23. ^ 0.9% of the population (German nationals or citizens only) Statistik Austria - Census 2001 7 Mart 2003 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi., CIA World Factbook 10 Haziran 2009 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.; see also Demographics of Austria; 7.9 million including Austrians, if Austrians are regarded as Germans: Austrians are ethnically also included under "Germans" by the US Department of State 29 Temmuz 2009 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.
  24. ^ "Bevolking per nationaliteit, geslacht, leeftijdsgroepen op 1/1/2008". 20 Kasım 2011 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 30 Mayıs 2010. 
  25. ^ "Arşivlenmiş kopya". 7 Ekim 2012 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 6 Temmuz 2012. 
  26. ^ "German minority". 18 Temmuz 2011 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 29 Temmuz 2009. 
  27. ^ "There are 6,000 Germans living in Uruguay today and 40,000 descendants of Germans". 29 Kasım 2008 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 29 Temmuz 2009. 
  28. ^ "Ethnic German Minorities in the Czech Republic, Poland and Slovakia". 26 Ocak 2009 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 29 Temmuz 2009. 
  29. ^ "Land reform worries Bolivia's Mennonites". 8 Aralık 2008 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 29 Temmuz 2009. 
  30. ^ "Ethnic groups around the world". 24 Aralık 2012 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 29 Temmuz 2009. 
  31. ^ "Dominican Republic". 20 Ekim 2006 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 29 Temmuz 2009. 
  32. ^ Amid Namibia's White Opulence, Majority Rule Isn't So Scary Now
  33. ^ in the German-Danish border region; see Bund Deutscher Nordschleswiger 16 Mart 2013 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.
  34. ^ "Definition of German by Merriam-Webster". 13 Kasım 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 25 Kasım 2020. 
  35. ^ "German". Oxford Dictionary of English. Oxford University Press. 2010. s. 733. ISBN 978-0199571123. 4 Şubat 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 22 Aralık 2020. 
  36. ^ Bundesministerium der Justiz und für Verbraucherschutz ((Ed.)). "Article 116". Basic Law for the Federal Republic of Germany. 7 Kasım 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Haziran 2021. Unless otherwise provided by a law, a German within the meaning of this Basic Law is a person who possesses German citizenship or who has been admitted to the territory of the German Reich within the boundaries of 31 December 1937 as a refugee or expellee of German ethnic origin or as the spouse or descendant of such person. 
  37. ^ Haarmann 2015, s. 313. "After centuries of political fragmentation, a sense of national unity as Germans began to evolve in the eighteenth century, and the German language became a key marker of national identity."
  38. ^ Moser 2011, s. 171. "The Germans live in Central Europe, mostly in Germany... Estimates of the total number of Germans in the world range from 100 million to 150 million, depending on how German is defined, but it is probably more appropriate to accept the lower figure."
  39. ^ Hoad, T. F. (2003). "German". The Concise Oxford Dictionary of English Etymology. Oxford University Press. doi:10.1093/acref/9780192830982.001.0001. ISBN 9780192830982. 24 Eylül 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 22 Aralık 2020. 
  40. ^ "Batı Cermen dilleri". 14 Ağustos 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi.