Wiktoryja Fiodarauna Azaranka[a] (biał. Вікто́рыя Фёдараўна Аза́ранка, ros. Викто́рия Фёдоровна Аза́ренко, Wiktorija Fiodorowna Azarienko; ur. 31 lipca1989 w Mińsku) – białoruskatenisistka, mistrzyni wielkoszlemowego Australian Open w grze pojedynczej w latach 2012 i 2013 oraz US Open 2007 i French Open 2008 w grze mieszanej; była liderka klasyfikacji juniorskiej; liderka rankingu singlowego WTA; mistrzyni wielkoszlemowych turniejów juniorskich w grze pojedynczej i podwójnej, złota medalistka w mikście oraz brązowa medalistka w singlu z Londynu 2012; zwyciężczyni 21 turniejów cyklu WTA Tour, w tym 10 rangi WTA Premier Mandatory/WTA Premier 5. Reprezentantka kraju w Pucharze Federacji. Tenisistka praworęczna z oburęcznym bekhendem.
Kariera zawodowa
Jest zawodniczką praworęczną. Do tenisa zachęciła ją matka, gdy Wiktoryja miała siedem lat. Matka pracowała wówczas jako instruktorka w klubie w stolicy. Gdy została najlepszą juniorką w kraju, jako 14-latka, wyjechała do Arizony, gdzie rosyjski hokeista występujący w lidze NHL, Nikołaj Chabibulin zaoferował Azarance wsparcie finansowe w postaci stypendium (jego pochodząca z Białorusi żona jest przyjaciółką matki Azaranki)[1][2]. Jako 17-latka została najlepszą juniorką świata[3].
Sezon 2005
W 2005 roku tenisistka z Mińska zdominowała rozgrywki juniorskie. Indywidualnie zdobyła dwa wielkoszlemowe tytuły (Australian Open i US Open); w deblu zaś zwyciężyła trzy z czterech imprez w jednym sezonie (poza US Open). 31 stycznia została liderką światowej klasyfikacji mieszanej juniorek.
Wygrała jeden turniej singlowy kobiecych rozgrywek ITF – w 2005 w Pétange. Ma na koncie dwa tytuły deblowe, ostatni z 2005 roku z Tucson.
W 2005 roku po przegranych kwalifikacjach w Pradze i New Haven, zadebiutowała na turnieju seniorek w Kolkacie. Przegrała tam już w pierwszej rundzie z Galiną Woskobojewą. Wystartowała w Kantonie, gdzie zwyciężyła rozstawione zawodniczki – [8] Martinę Suchą i [2] Peng Shuai, przegrywając dopiero z Yan Zi. Wygrała turnieje z cyklu ITF. Była jedną z liderek rozgrywek juniorskich – wygrała wszystkie turnieje wielkoszlemowe, ale w różnych konkurencjach.
Sezon 2006
W styczniu na kortach twardych w Auckland dotarła do drugiej rundy. Zakwalifikowała się do Australian Open, gdzie już w pierwszej rundzie przegrała z Sanią Mirzą. Jako 138 zawodniczka świata wyeliminowała w MemphisNicole Vaidišovą. W tym samym turnieju razem z Caroline Wozniacki dotarła do finału gry podwójnej, przegrywając z najwyżej rozstawionymi zawodniczkami Lisą Raymond i Rennae Stubbs. W Miami w drugiej rundzie wygrała z Jeleną Janković, ale w następnej uległa Anastazji Myskinie. Odpadła w pierwszej rundzie trzech kolejnych turniejów: w Estoril, Pradze i Rzymie. Zadebiutowała na zawodowym turnieju Roland Garros, w pierwszej rundzie trafiając na Anabel Medinę. W trzecim secie przegrała 7:9. Zadebiutowała również w Wimbledonie, gdzie przegrała w pierwszej rundzie z Agnieszką Radwańską. Po tym turnieju została sklasyfikowana po raz pierwszy w czołowej setce rankingu WTA (na 99. miejscu). Po turnieju US Open (gdzie wygrała z Anastasiją Myskiną), po siedmiotygodniowej nieobecności powróciła do pierwszej setki rankingu. Wygrała (poprzez walkower rywalek) deblowy turniej tenisowy w Taszkencie – było to jej pierwsze zwycięstwo w zawodowej karierze. Sezon zakończyła na turnieju Bell Challenge w Quebecu, odpadając w pierwszej rundzie singla z Sybille Bammer oraz dochodząc do półfinału debla w parze z Nicole Pratt. Na zakończenie 2006 roku uzyskała najwyższe pozycje w rankingach światowych w dotychczasowej karierze – 92. w singlu i 110. w deblu.
Sezon 2007
Już na początku roku 2007 osiągnęła wielki sukces, dochodząc razem z Maksem Mirnym do finału wielkoszlemowego Australian Open w grze mieszanej. W grze pojedynczej odpadła w trzeciej rundzie z Jeleną Janković, ale wcześniej wyeliminowała FrancuzkęMarion Bartoli. Po przejściu kwalifikacji doszła do trzeciej rundy Indian Wells oraz Miami Masters (do listy pokonanych z czołówki światowej dodała Anabel Medinę Garrigues). W pierwszej rundzie w Amelia Island przegrała z Rominą Oprandi. W maju doszła do pierwszego zawodowego finału w grze pojedynczej w Estoril. W drodze do niego pokonała Virginie Razzano, Francescę Schiavone, Giselę Dulko, Lucie Šafářovą; w finale przegrała z niemiecką kwalifikantką Grétą Arn. Była też w półfinale w Pradze, ale odpadła już w pierwszej rundzie French Open. Doszła do trzeciej rundy Wimbledonu. Po nieudanym sezonie US Open Series, gdzie jej najlepszym wynikiem był ćwierćfinał w Los Angeles, doszła do czwartej rundy US Open, eliminując po drodze Martinę Hingis. Podczas tego turnieju po raz pierwszy w karierze została mistrzynią wielkoszlemową w kategorii seniorskiej. W parze z Maksem Mirnym wygrała turniej gry mieszanej i została pierwszą Białorusinką, która zwyciężyła w mikście na Flushing Meadows.
W sezonie 2012 wygrała turniej Apia International Sydney w Sydney, po zwycięstwie w finale nad Li Na[4]. Dwa tygodnie później Azaranka odniosła największy sukces w karierze, wygrywając wielkoszlemowy Australian Open. W drodze do finału pokonała m.in. Agnieszkę Radwańską i Kim Clijsters, a w finale 6:3, 6:0 Mariję Szarapową[5]. Seria zwycięstw Azaranki powiększyła się dzięki triumfowi w turnieju w Ad-Dausze. W finale imprezy Białorusinka wygrała z Samanthą Stosur 6:1, 6:2, a cały turniej zakończyła bez straty seta.
W Indian Wells Białorusinka odniosła kolejny triumf, który był jej czwartym w sezonie. Turniej zakończyła ze stratą tylko jednego seta, którego ugrała Mona Barthel w spotkaniu drugiej rundy[6]. W finałowym pojedynku z Mariją Szarapową Azaranka zwyciężyła 6:2, 6:3. Był to jej dwudziesty trzeci kolejny wygrany mecz w sezonie[7]. W turnieju Premier Series w Stuttgarcie Białorusinka doszła do finału. Przegrała w nim 1:6, 4:6 z Mariją Szarapową[8]. W kwietniu 2012 roku do jej sztabu szkoleniowego dołączyła Amélie Mauresmo[9]. W turnieju Premier Mandatory w Madrycie ponownie osiągnęła finał. Przegrała w nim 1:6, 3:6 z Sereną Williams[10]. Swój udział we French Open w 2012 roku zakończyła w czwartej rundzie po przegranej z Dominiką Cibulkovą. 11 czerwca 2012 roku spadła z pozycji liderki rankingu gry pojedynczej na rzecz Marii Szarapowej[11].
Podczas Wimbledonu dotarła do półfinału, w którym uległa Serenie Williams 3:6, 6:7(6). Po turnieju ponownie znalazła się na pierwszym miejscu w rankingu singlowym. Podczas igrzysk olimpijskich w Londynie zdobyła brązowy medal w grze pojedynczej. Po porażce w półfinale 1:6, 2:6 z Sereną Williams, w meczu o trzecie miejsce pokonała Mariję Kirilenko 6:3, 6:4. W grze mieszanej razem z Maksem Mirnym zdobyła złoty medal. W finałowym spotkaniu pokonali oni Laurę Robson i Andy’ego Murraya 2:6, 6:3, 10-8.
Podczas US Open osiągnęła finał singla. W zawodach pokonała m.in. Samanthę Stosur, obrończynię tytułu, oraz Mariję Szarapową, byłą liderkę rankingu WTA. W meczu mistrzowskim uległa jednak Serenie Williams 2:6, 6:2, 5:7, pomimo prowadzenia w trzecim secie 5:3[12]. W turnieju Premier 5 w Tokio osiągnęła ćwierćfinał z Kerber, który oddała walkowerem z powodu zawrotów głowy[13]. W kolejnym azjatyckim turnieju, w Pekinie o randze Mandatory, Azaranka zanotowała zwycięstwo. W całym turnieju nie straciła seta, a w finałowym pojedynku pokonała Szarapową 6:3, 6:1[14]. Tydzień później odniosła triumf w turnieju International w Linzu, gdzie w finale pokonała Julię Görges 6:3, 6:4.
Podczas Mistrzostw WTA osiągnęła półfinał, wygrywając z Kerber i Li, a przegrywając z Sereną Williams w fazie grupowej. W meczu półfinałowym przegrała z Szarapową 4:6, 2:6. Sezon 2012 Wiktoryja Azaranka zakończyła na pozycji liderki rankingu WTA.
Sezon 2013
Azaranka rozpoczęła sezon 2013 od udziału w wielkoszlemowym Australian Open, gdzie rozstawiona z numerem pierwszym broniła trofeum zdobytego rok wcześniej. W początkowych rundach zawodów pokonała m.in. Monikę Niculescu, Eleni Daniilidu, Jamie Hampton i Jelenę Wiesninę. W ćwierćfinałowym pojedynku zwyciężyła ze Swietłaną Kuzniecową 7:5, 6:1. W spotkaniu o finał pokonała wynikiem 6:1, 6:4 Sloane Stephens, która wcześniej wyeliminowała Serenę Williams. W meczu mistrzowskim zwyciężyła z Li Na wynikiem 4:6, 6:4, 6:3, wygrywając po raz drugi z rzędu australijskie trofeum. W ten sposób utrzymała pozycję liderki rankingu, nie dając się wyprzedzić Amerykance Serenie Williams. Na turnieju w Ad-Dausze, gdzie broniła tytułu, w pierwszej rundzie miała wolny los. W kolejnych rundach pokonywała następująco Rominę Oprandi, Christinę McHale, Sarę Errani i Agnieszkę Radwańską. W finale pokonała Serenę Williams wynikiem 7:6(6), 2:6, 6:3, jednakże w najbliższym notowaniu na jej rzecz spadła z pozycji liderki rankingu singlowego WTA[15]. Z powodu kontuzji prawej stopy Azaranka nie wystąpiła w Dubaju, a organizacja WTA Tour nałożyła na nią karę 100 000 dolarów za zbyt późne wycofanie się z turnieju[16].
Na turnieju w Carlsbadzie osiągnęła finał rywalizacji, w którym przegrała z Samanthą Stosur 2:6, 3:6. Z Toronto wycofała się już po rozlosowaniu drabinki turniejowej. W Cincinnati ponownie osiągnęła finał. Triumfowała w nim nad Sereną Williams 2:6, 6:2, 7:6(6). Na US Open ponownie dotarła do finału z Williams. Tym razem przegrała 5:7, 7:6(6), 1:6.
Udział w zawodach w Tokio i Pekinie kończyła na pierwszym meczu. W turnieju finałowym Mistrzostw WTA Azaranka osiągnęła czwarte, ostatnie miejsce w swojej grupie. Sezon 2013 zakończyła na drugim miejscu w rankingu WTA Tour.
Sezon 2014
Białorusinka rozpoczęła sezon 2014 od udziału w zawodach w Brisbane. Dotarła w nich do finału, ulegając w nim Serenie Williams 4:6, 5:7. Na Australian Open Azaranka awansowała do ćwierćfinału bez straty seta. W pojedynku o półfinał przegrała z Agnieszką Radwańską 1:6, 7:5, 0:6, tym samym nie obroniła tytułu zdobytego w poprzedniej edycji.
Białorusinka zainaugurowała ten sezon startem w Brisbane, gdzie szybko pożegnała się z rywalizacją, przegrywając po długim, trzysetowym boju z Karolíną Plíškovą. W Australian Open dotarła do czwartej rundy, pokonując po drodze m.in. Sloane Stephens, Caroline Wozniacki i Barborę Záhlavovą-Strýcovą. Swój występ zakończyła porażką z finalistką poprzedniej edycji, Dominiką Cibulkovą. Po pierwszym w sezonie turnieju Wielkiego Szlema spadła w rankingu WTA na 49. pozycję, najniższą od czerwca 2007 roku.
W Birmingham spotkanie drugiej rundy z Zariną Dijas poddała walkowerem. Na Wimbledonie ponownie uległa Serenie Williams, ale tym razem w ćwierćfinale wynikiem 6:3, 2:6, 3:6.
Azaranka rozpoczęła kolejny sezon od występu w Brisbane, gdzie pokonała w finale Angelique Kerber, zdobywając pierwszy singlowy tytuł po 3-letniej przerwie. W następnych zawodach, czyli wielkoszlemowym Australian Open Białorusince udało się awansować do ćwierćfinału, a w nim uległa późniejszej triumfatorce, Kerber.
W marcu Azaranka przystąpiła do rywalizacji w Indian Wells, w finale pokonując 6:4, 6:4 Serenę Williams, wygrywając ten turniej po raz drugi i powracając do czołowej dziesiątki rankingu WTA[22]. Zaraz potem zagrała w Miami, gdzie pokonała m.in. Garbiñe Muguruzę oraz Angelique Kerber i wygrała w finale 6:3, 6:2 ze Swietłaną Kuzniecową, stając się trzecią zawodniczką w historii, która zdobyła sunshine double (zwycięstwo w obu zawodach w tym samym roku)[23].
Kontuzja kolana zmusiła ją do kreczu w pierwszej rundzie French Open i zakończenia sezonu w połowie jego trwania. Z tego powodu zakończyła rok na 13. miejscu, mimo że miała najlepszy bilans wygranych meczów.
Sezon 2017
W kolejnym sezonie Białorusinka wystąpiła tylko na Majorce i Wimbledonie (także w grze mieszanej), w obu turniejach dochodząc do 1/8 finału. W ostatnim meczu zawodów wielkoszlemowych uległa wiceliderce rankingu Simonie Halep.
Sezon 2018
Na początku nowego roku Azaranka nie grała z powodu walki o prawo do opieki nad dzieckiem[24]. Po powrocie, w Miami dotarła do półfinału, pokonując między innymi Karolínę Plíškovą. Na Wimbledonie podczas zawodów gry mieszanej, w których partnerował jej Jamie Murray, mikst awansował do finału, ulegając w nim 6:7(1), 3:6 parze Nicole Melichar–Alexander Peya.
Życie prywatne
Trenerem zawodniczki był przez wiele lat Sam Sumyk. Jej ulubione uderzenie to bekhend. Lubi twarde korty. Rodzice noszą imiona Ała i Fiodar, ma brata Maksa.
Mówi po angielsku, białorusku i rosyjsku. Za tenisowy wzór uważa Rogera Federera. Dawniej związana była z ukraińskim tenisistą, Serhijem Bubką[25]. Była również w związku z muzykiem Redfoo, członkiem zespołu LMFAO[26][27]. W 2013 roku wystąpiła w teledysku Redfoo „Let’s Get Ridiculous”[28].
15 lipca 2016 ogłosiła, że wraz z Billem McKeague spodziewa się narodzin dziecka[29]. 20 grudnia 2016 urodziła syna[30]. Para rozstała się po zakończeniu Wimbledonu 2017[31].
Wiktoryja Azaranka posiada willę położoną w elitarnej dzielnicy Drozdy w Mińsku, zamieszkanej przez przedstawicieli białoruskiej władzy i ludzi blisko związanych z Alaksandrem Łukaszenką[32].
↑Polska AgencjaP.A.PrasowaPolska AgencjaP.A., Chłopak Azarenki chce wystąpić w US Open [online], sportowefakty.pl, 17 marca 2013 [dostęp 2013-03-28] [zarchiwizowane z adresu 2013-10-21](pol.).