Prusy Książęce , oficjalnie Księstwo w Prusach , potocznie Księstwo Pruskie [2] (niem. Herzogtum Preußen ) – państwo utworzone po sekularyzacji państwa zakonu krzyżackiego w Prusach , na podstawie traktatu krakowskiego z 1525 r. , zawartego między Zygmuntem I Starym a jego siostrzeńcem Albrechtem Hohenzollernem . Do roku 1657 pozostawały lennem Królestwa Polskiego .
Historia
Karta herbarza J. Siebmachera z herbem księcia Prus (pierwszy z lewej w dolnym rzędzie), 1605
Albrecht Hohenzollern był ostatnim z rezydujących w Prusach wielkich mistrzów krzyżackich . Po przejściu na luteranizm i złożeniu hołdu królowi Polski, stał się pierwszym świeckim księciem Prus.
Stolicą państwa był Królewiec , a przyjęty przez księcia podział administracyjny obejmował trzy duże okręgi: królewiecki, natangijski i oberlandzki .
Państwo powstało jako wasalne wobec Królestwa Polskiego.
Od 1618 r. w unii personalnej z Elektoratem Brandenburgii , za zgodą Zygmunta III Wazy (zobacz: Brandenburgia-Prusy ).
W związku z niejednoznaczną polityką jaką prowadził Jerzy Wilhelm Hohenzollern w 1635 r. namiestnictwo królewskie nad Prusami Książęcymi zostało przejęte przez Polskę w osobie Jerzego Ossolińskiego . Rozejm w Sztumskiej Wsi przywrócił jednak władzę Hohenzollernom.
Prusy Książece i inne krainy historyczne Polski na tle współczesnych granic administracyjnych
Potop szwedzki uczynił z Prus Książęcych lenno szwedzkie w 1656 roku, na podstawie traktatu w Królewcu .
W 1657 roku, za panowania Jana II Kazimierza , na podstawie traktatów w Welawie i Bydgoszczy , Prusy uzyskały niezależność od Rzeczypospolitej . W zamian Brandenburgia porzuciła sojusz ze Szwecją w czasie potopu szwedzkiego .
Jan III Sobieski planował odzyskać Prusy w sojuszu ze Szwecją na podstawie traktatu w Jaworowie .
W 1701 r. wraz z Brandenburgią utworzyły Królestwo Prus . Prowincja ta, po 1772 roku utworzyła wraz z Warmią , ale bez Kwidzyna , prowincję Prusy Wschodnie .
Książęta Prus
Osobny artykuł: Władcy Prus .
Zobacz też
Przypisy
Bibliografia
Lenna Królestwa Polskiego 1295−1795
Własne
Księstwo bełskie
Księstwo chełmskie
Księstwo dobrzyńskie
Księstwa kujawskie (Brześć , Bydgoszcz , Gniewkowo , Inowrocław , Kujawy )
Księstwa łęczycko-sieradzkie (Księstwo łęczyckie , Księstwo sieradzkie )
Księstwa mazowieckie (Czersk , Mazowsze , Płock , Rawa , Warszawa )
Księstwa małopolskie (Kraków , Sandomierz )
Księstwo podolskie
Księstwa pomorskie (Gdańsk , Słupsk )
Księstwa śląskie (Oświęcim , Siewierz , Zator )
Księstwo warmińskie
Księstwa wielkopolskie (księstwo kaliskie , księstwo poznańskie )
Księstwo wieluńskie
Księstwo włodzimierskie
Hospodarstwo Mołdawskie
Hospodarstwo Wołoskie
Prusy Zakonne
Prusy Książęce
Republika Nowogrodzka
Republika Pskowska
Spisz
Ziemia lęborsko-bytowska
Wspólne z Litwą