Do schyłku XVI w. obszar ten, nazywany alternatywnie łac.terra (ziemia) lub districtus (powiat), należał do ziemi radomskiej. Od początku XVII w. do schyłku I Rzeczypospolitej określany był on w źródłach oficjalnych (konstytucje, lauda sejmikowe), jako ziemia stężycka. Nie oznaczało to jednak, aby łac.terra Stenzicensis nabyła w ramach woj. sandomierskiego uprawnień polityczno-administracyjnych. Nazywano ją ziemią stężycką ze względu na jej peryferyjne położenie geograficzne (za Wisłą i Wieprzem) w stosunku do województwa sandomierskiego.
Ziemia stężycka powstała jako samodzielna jednostka administracyjna w 1568[1][2]. Stolica regionu znajdowała się w Stężycy. Składała się ona z jednego powiatu stężyckiego. Granice przebiegały na południu wzdłuż biegu Wieprza, na wschodzie region graniczył z ziemią łukowską, na północy z ziemią czerską (Mazowsze), a na zachodzie granicę stanowiła Wisła, która biegnąc wówczas inaczej, pozostawiła po jej prawym brzegu kilka wsi w okolicy Sieciechowa i Kozienic. Obszar ziemi stężyckiej wykraczał na południe od ujścia Wieprza do Wisły i obejmował tereny wokół ówczesnego miasta Gołąb[3], aż po tereny dzisiejszych Puław. Ziemia stężycka posiadała starostwo grodowe i sąd ziemski (jeden z trzech w całym w województwie). W 1793 region został włączony do woj. lubelskiego.
