Polregio (zapis stylizowany POLREGIO, identyfikator literowy – PREG[5]) (dawniej: w latach 2009–2020 Przewozy Regionalne, w latach 2001–2009 PKP Przewozy Regionalne) – polskie przedsiębiorstwo transportowe, prowadzące działalność w zakresie pasażerskich przewozów kolejowych. Powstało przez formalne wydzielenie z Polskich Kolei Państwowych[a].
Spółka powstała na bazie Sektora Przewozów Pasażerskich PKP (1998-2001), wcześniej dawnych stacji pasażerskich oraz wagonowni obsługujących wagony osobowe.
Spółka obsługuje pociągi osobowe i przyspieszone[6] (pod nazwą Regio) oraz segment pociągów Interregio[7] oraz komercyjnych superREGIO. Międzywojewódzkie pociągi pospieszne zostały 1 grudnia 2008 r. przejęte przez spółkę PKP Intercity. Polregio organizuje także transport związany z imprezami masowymi, koloniami oraz pociągi na zamówienie indywidualne.
PKP Przewozy Regionalne formalnie zmieniły 8 grudnia 2009 roku nazwę, usuwając z niej skrótowiec PKP. Nowa firma spółki została wpisana do Krajowego Rejestru Sądowego pod nazwą Przewozy Regionalne[8].
Obecnie Polregio to największy w Polsce przewoźnik pasażerski – dziennie wyjeżdża na tory ok. 1900 pociągów, z których korzysta ok. 270 tys. pasażerów. Udział firmy w rynku kolejowych przewozów pasażerskich wynosi ponad 26%, następnych w kolejności Kolei Mazowieckich 20,65%, trójmiejskiej SKM 14,54%, a PKP InterCity 13,12%. Od końca 2008 do końca 2012 roku liczba pracowników przedsiębiorstwa spadła z 16,4 do 11,8 tys. osób[9], a w 2019 roku wyniosła około 6500. Według szacunków w 2009 praca eksploatacyjna Polregio wyniosła ok. 64 mln pociągokilometrów, a praca przewozowa odpowiednio ok. 10 mld pasażerokilometrów[10]. 10 stycznia 2009 roku spółka zlikwidowała 58 pociągów w województwie śląskim[11], a 1 lutego tegoż roku cięcia objęły także województwo podlaskie[11].
Przewozy Regionalne w 2010 roku uruchomiły internetowy kanał dystrybucji swoich biletów. W pierwszej kolejności została wdrożona możliwość zakupu biletów na relacje bezpośrednie, obsługiwane przez pociągi kategorii InterRegio i Regioekspres.
Chronologia wydarzeń spółki Przewozy Regionalne
1.10.2001: Stworzenie na bazie Sektora Przewozów Pasażerskich PKP spółki PKP Przewozy Regionalne świadczącej usługi w całym kraju w oparciu o 16 zakładów.
1.12.2008: Przekazanie całego segmentu międzywojewódzkich połączeń pospiesznych do PKP Intercity.
22.12.2008: W wyniku przeniesienia udziałów z PKP SA właścicielami PKP PR zostały samorządy wszystkich województw. Tym samym spółka opuściła Grupę PKP.
8.12.2009: Usuwając skrótowiec PKP, firma formalnie zmieniła nazwę na Przewozy Regionalne spółka z o.o. Zmianie tej towarzyszył rozpoczęty w połowie listopada 2009 roku rebranding: nowe logo, nowe barwy korporacyjne (błękit, granat, zieleń).
1.01.2014: W miejsce zakładów utworzono 14 oddziałów i Zakład Napraw Taboru z siedzibą w Kruszewcu.
4.11.2015: Agencja Rozwoju Przemysłu przejęła większość udziałów w spółce (50% i jeden udział). Pozostała część udziałów przypadła samorządom wszystkich województw.
10.11.2016: Zgromadzenie Wspólników podjęło decyzję o wprowadzeniu na rynek nowej marki konsumenckiej Polregio. 8 grudnia 2016 roku Przewozy Regionalne oficjalnie zaprezentowały elementy nowej identyfikacji wizualnej, m.in. logotyp i barwy firmowe.
31.12.2016: Po raz pierwszy w swojej 15-letniej historii Przewozy Regionalne odnotowały dodatni wynik finansowy na wszystkich poziomach, osiągając zysk wynoszący ponad 51,2 mln zł.
23.01.2020: Przewozy Regionalne sp. z o.o. zmieniło nazwę na Polregio sp. z o.o[12].
01.12.2021: Polregio sp. z o.o. zostaje przekształcone w spółkę akcyjną[13].
Restrukturyzacja
30 września 2015 roku, w obliczu groźby upadłości przewoźnika, 50%+1 udział w Przewozach Regionalnych objęła Agencja Rozwoju Przemysłu, w zamian za co spółka miała otrzymać 770 mln zł pomocy publicznej, z których 600 mln zł zaplanowano przeznaczyć na spłatę wszystkich długów (głównie wobec PKP PLK), a resztę na inwestycje w tabor i restrukturyzację. Jednocześnie likwidacji uległy wszystkie komercyjne pociągi interRegio (pozostało sześć par pociągów kursujących na trasie Łódź – Warszawa – Łódź, które zamawia i finansuje Urząd Marszałkowski Województwa Łódzkiego) oraz autobusy obsługiwane przez PR[14].
26 października 2015 roku przewoźnik podpisał umowę na 5-letnie świadczenie usług przewozowych z województwem warmińsko-mazurskim[15], 9 grudnia z województwem opolskim[16], a 10 grudnia z województwem wielkopolskim[17]. 20 listopada natomiast podpisano roczną umowę z województwem zachodniopomorskim[18], a 22 grudnia z województwem podkarpackim[19]. 13 grudnia 2015 spółka przejęła od Arrivy obsługę tras zelektryfikowanych w województwie kujawsko-pomorskim[20]. Na początku marca 2016 spółka miała 7 umów 5-letnich oraz 3 umowy 4-letnie[21]. 5 grudnia 2016 spółka podpisała 4-letnią umowę z województwem zachodniopomorskim[22], a pod koniec miesiąca z województwem lubelskim[23]. W październiku 2018 roku województwo małopolskie poinformowało o zamiarze zawarcia 10 letniej umowy z PR na obsługę wybranych połączeń wewnątrzwojewódzkich oraz stykowych[24].
W ramach działań naprawczych zaplanowano również program dobrowolnych odejść, do marca 2016 roku skorzystało z niego 500 osób (we wrześniu 2015 roku planowano, że odejdzie z PR dzięki niemu około 2000 pracowników)[25].
23 stycznia 2018 roku Komisja Europejska poinformowała o wszczęciu postępowania wyjaśniającego w sprawie pomocy państwa w restrukturyzacji[26].
Odnowa taboru i nowa marka konsumencka
28 września 2016 roku spółka podpisała z konsorcjum banków komercyjnych i BGK umową na udzielenie 629 mln złotych kredytu na odnowę taboru[27]. W grudniu zawarto umowę z Newagiem na dostawę 3 sztuk 4-członowych EZT Impulsów[28][29], z Pesą na dostawę 4 sztuk 2-członowych EZT Elf II[30][31] oraz z ZNTK „Mińsk Mazowiecki” umowę na modernizację 36 EN57[32]. Pod koniec lutego 2017 podpisano z Pesą umowę na dostawę 3 sztuk 2-członowych SZT Link (później rozszerzoną o dodatkowe 2 egzemplarze)[33][29]. 30 października 2017 spółka podpisała ze spółkami Polskim Taborem Szynowym i H. Cegielski – Fabryka Pojazdów Szynowych umowę na dzierżawę 14 zmodernizowanych EN57 Feniks[34]. W czerwcu 2018 spółka 8 z nich wykupiła na własność[35].
Na przełomie 2016 i 2017 roku spółka rozpoczęła wprowadzanie nowej marki konsumenckiej – Polregio (zapis stylizowany: Polregio)[36]. 10 stycznia uruchomiono nową stronę internetową Polregio[37]. 19 października przewoźnik rozpoczął sprzedaż biletów przez salony prasowe Kolportera[38]. 21 czerwca 2018 rozpoczęto sprzedaż biletów przez aplikację e-podróżnik.pl[39]. 22 marca 2019 przewoźnik uruchomił nowy system sprzedaży biletów on-line oraz nową aplikację mobilną do sprzedaży biletów[40].
W 2019 roku większościowy udziałowiec Agencja Rozwoju Przemysłu podjął procedurę przekształcenia spółki z o.o. w spółkę akcyjną, jednak województwa śląskie, mazowieckie i łódzkie nie przedłożyły wymaganych prawem oświadczeń o przystąpieniu do przekształconej spółki i wobec nieprzystąpienia do nowej spółki właścicieli posiadających co najmniej 90% udziałów, procedura została porzucona[41].
Profil działalności
Przewozy Regionalne są największym w Polsce pasażerskim przewoźnikiem. W ciągu doby na tory w całej Polsce wyjeżdża blisko 1900 pociągów przewoźnika, z których każdego dnia korzysta około 230 tys. osób. Przewozy Regionalne wykonują usługi w zakresie pasażerskiego transportu kolejowego. Zdecydowana większość realizowanych przez przewoźnika zadań to działalność o charakterze służby publicznej, która świadczona jest na zamówienie urzędów marszałkowskich – organizatorów regionalnego transportu kolejowego, w oparciu o umowy zawierane na świadczenie usług publicznych. W ramach misji publicznej spółka realizuje przewozy kolejowe krajowymi i przygranicznymi pociągami Regio oraz pociągami międzynarodowymi zamawianymi przez ministra właściwego ds. transportu. Do końca sierpnia 2015 spółka uruchamiała dalekobieżne połączenia Interregio o charakterze komercyjnym, stanowiącym uzupełnienie podstawowej oferty przewozowej, a także połączenia autobusowe interregiobus. Spółka współpracuje także z innymi przewoźnikami w zakresie: wzajemnej sprzedaży biletów, bieżącej informacji pasażerskiej oraz obsługi technicznej taboru. Od 2019 roku Spółka rozwija komercyjny segment działalności pod nową nazwą superREGIO. Pociągi sR kursują obecnie pomiędzy Krakowem/Katowicami i Zatorem oraz Ostrowcem Świętokrzyskim i Wrocławiem[42].
Udział przedsiębiorstwa w polskim rynku kolejowych przewozów pasażerskich wynosi około 27%, jeżeli chodzi o liczbę przewożonych pasażerów, i około 50%, jeżeli chodzi o pracę eksploatacyjną mierzoną pociągokilometrami[43]. Praca eksploatacyjna w 2017 roku wyniosła 51,1 pockm, w 2018 roku 49,7 pockm.
Struktura właścicielska
22 grudnia 2008 wszystkie udziały należące dotąd do PKP S.A. zostały przeniesione na Skarb Państwa i mocą ustawy, w tym samym dniu, na rzecz samorządów województw[44].
Liczba udziałów poszczególnych samorządów województw w kapitale zakładowym Przewozów Regionalnych na dzień 29 października 2010[45]:
Województwo
Liczba udziałów
% udziałów
dolnośląskie
112 464
7,3%
kujawsko-pomorskie
89 355
5,8%
lubelskie
84 733
5,5%
lubuskie
55 462
3,6%
łódzkie
87 815
5,7%
małopolskie
98 599
6,4%
mazowieckie
207 982
13,5%
opolskie
52 381
3,4%
podkarpackie
75 490
4,9%
podlaskie
58 543
3,8%
pomorskie
109 383
7,1%
śląskie
141 735
9,2%
świętokrzyskie
46 218
3,0%
warmińsko-mazurskie
81 652
5,3%
wielkopolskie
149 439
9,7%
zachodniopomorskie
89 355
5,8%
We wrześniu 2015 roku Agencja Rozwoju Przemysłu S.A. podpisała ze spółką Przewozy Regionalne sp. z o.o. umowę dokapitalizowania, polegającą na objęciu 1.540.607 udziałów o wartości 770.303.500 zł[46]. Tym samym struktura własnościowa zmieniła się na następującą[47]:
Spółka Przewozy Regionalne do stycznia 2008 była współwłaścicielem Kolei Mazowieckich Sp. z o.o. w Warszawie.
We wrześniu 2008 część majątku spółki (taboru i obiektów) oraz część pracowników wydzielono, tworząc Oddział Przewozów Międzywojewódzkich w Poznaniu, który 1 grudnia 2008 został przekazany przez ówczesnego właściciela (PKP S.A.) do istniejącej spółki PKP Intercity.
Siedziba
23 lutego 2009 siedzibę spółki (w Warszawie) przeniesiono z ul. Grójeckiej 17 na ul. Wileńską 14a. Szereg komórek organizacyjnych centrali spółki zlokalizowanych jest również w Poznaniu przy ul. Kolejowej 5, a także w Olsztynie. 29 marca 2018 spółka poinformowała o sprzedaży budynku centrali spółki, zlokalizowanej przy Wileńskiej 14a. Nowym właścicielem została spółka deweloperska Bouygues Immobilier Polska. Do końca września 2018 roku nie było wiadomo, gdzie miała znajdować się nowa siedziba centrali spółki[48], ale w październiku 2018 roku podpisano umowę na wynajem biur dla centrali spółki. Od 1 grudnia 2018 siedziba Spółki mieści się przy ul. Kolejowej 1 w dzielnicy Wola, w bezpośrednim sąsiedztwie dworca Warszawa Zachodnia[49][50].
Tabor
W 2015 spółka posiadała 904 pojazdów, natomiast w 2024 337. Średni wiek pojazdu w 2024 wynosił 41 lat, co powoduje, że do 2030 wystąpi konieczność wyłączenia z ruchu 141 jednostek[51].
103 autobusy szynowe z czego 12 było własnością spółki, a reszta własnością samorządów w jej użytkowaniu
164 lokomotywy (136 własnych spalinowych oraz 28 dzierżawionych elektrycznych)
Stan taboru na rok 2007
Przed usamorządowieniem i wydzieleniem ze spółki PKP Przewozy Regionalne Oddziału Przewozów Międzywojewódzkich dysponowały następującym tabor (na dzień 31 lipca 2007):
W przeciągu 18 lat pomiędzy 1990 a 2008 długość polskich linii kolejowych dostępnych i obsługiwanych przez pociągi pasażerskie zmalała o ponad 25%[65][66].
Od połowy 2006 Dolnośląski Zakład Przewozów Regionalnych dysponował sprawnym parowozemTKt48-18 stacjonującym w lokomotywowni Wrocław. Maszyna stanowi własność Muzeum Przemysłu i Kolejnictwa na Śląsku w Jaworzynie Śląskiej i była eksploatowana w PR na mocy specjalnej umowy. Parowóz prowadził przez tydzień w każdym miesiącu planowe pociągi rozkładowe na trasie Wrocław – Jelcz Laskowice i Wrocław – Jaworzyna Śląska oraz pociągi okolicznościowe.
W lipcu 2013 roku sąd uznał roszczenia Przewozów Regionalnych dotyczące pokrycia deficytu za przewozy międzywojewódzkie za lata 2006–2008[67], kwota ta pozwoliłaby na spłatę zadłużenia względem PKP PLK S.A. (spółka została przekazana samorządom z zadłużeniem, mimo obietnic, że będzie inaczej)[68].
↑JakubJ.GinalskiJakubJ., Struktura własnościowa Spółki [online], Biuletyn Informacji Publicznej spółki Polregio, 11 października 2022 [dostęp 2023-05-16](pol.).
,_Grodzisk_Mazowiecki,_2017-08-30.jpg)
._Newag_Impuls_36WEa-28.jpg)
_Lichen99.jpg)
_Lichen99.jpg)
.jpg)
.jpg)
.JPG)
.JPG)
.jpg)
.jpg)
