|
Paulina Ołowska
 .jpg)  Paulina Ołowska (ur. 1976 w Gdańsku[1]) – polska malarka, fotografka, autorka kolaży, działająca na pograniczu performance’u, wideo, akcji społecznej i sztuki użytkowej. Polem jej artystycznych poszukiwań są modernistyczne utopie oraz badania nad twórczością artystów XX wieku, które łączy z własnymi działaniami twórczymi, nadając aktualność ideom niesłusznie zapomnianym. Charakterystycznym wątkiem w twórczości Ołowskiej jest zainteresowanie postawami kobiecymi w sztuce i poszukiwanie „protoplastek”, takich jak Alina Szapocznikow i Zofia Stryjeńska[2]. Artystka mieszka i pracuje w Rabce-Zdroju. ŻyciorysEdukacjaStudiowała w School of the Art Institute of Chicago (1995-1996) oraz malarstwo i grafikę na Wydziale Malarstwa ASP w Gdańsku (1997-2000). Stypendystka Królewskiej ASP w Hadze (1988), Centro de Art Communication Visual (Arco) w Lizbonie (1998/1999), Center for Contemporary Art Kitakyushu (1999/2000) i Rijksakademie van Beeldende Kunsten w Amsterdamie (2001/2002). TwórczośćCharakterystyczna dla twórczości Pauliny Ołowskiej jest synteza sztuk, artystka chętnie wykorzystuje w pracach różnorodne media, jak malarstwo, kolaż, instalację, performance, modę, muzykę, co pozwala jej wydobyć wyjątkowo bogatą gamę wrażeń artystycznych. Twórczość Ołowskiej jest wypadkową aktualnych doświadczeń i fascynacji artystki. Wspólną cechę jej prac stanowi romantyczna wizja sztuki jako nośnika pozytywnych utopii i wiara, że „sztuka może zmienić świat”. Do głównych zainteresowań Ołowskiej należą artystyczne utopie epoki modernizmu odnajdywane w założeniach wczesnego Bauhausu (projekt „Bauhaus Yoga”, 2001), kręgach rosyjskich konstruktywistów („Abstrakcja w procesie”, 2000), poszukiwaniach europejskiej awangardy początków XX wieku[3]. W maju 2003 roku Ołowska wspólnie z Lucy McKenzie tymczasowo prowadziły podziemny bar Nova Popularna przy ul. Chmielnej w Warszawie, w którym co tydzień odbywały się koncerty i występy. Artystki zaprojektowały wnętrze baru, w tym murale, zasłony, meble i rzeźby oraz obsługiwały gości z pomocą przyjaciół i miejscowych. Po zamknięciu Novej Popularnej artystki zaczęły tworzyć prace, które miały upamiętnić i uhistorycznić ten projekt. Seria powstałych kolaży zawiera materiały wizualne, które zainspirowały bar, w tym obrazy dzieł sztuki takich jak „A Bar at the Folies-Bergère” Édouarda Maneta (1882) i „The Absinthe Drinker” Edgara Degasa (1875-76), a także wycinki modeli ze współczesnych magazynów mody i wnętrz w stylu Art Deco z publikacji poświęconych architekturze i designowi[4]. Ołowska nie stroni również od performence’u. Prezentowany w Tate Modern w 2015 roku „The Mother An Unsavoury Play in Two Acts and an Epilogue” to adaptacja sztuki awangardowego dramaturga Stanisława Ignacego Witkiewicza z 1924 roku. Historia rozgrywa się w mieszczańskiej scenerii, w której halucynacje, schizofrenia, alkoholizm, obłęd i narkomania przeradzają się w surrealistyczne szaleństwo[5]. Artystka często powraca do twórczości Zofii Stryjeńskiej (1891-1976), zgłębiając wizjonerskie wyobrażenia polskiej artystki dwudziestolecia międzywojennego. W pracy „Bożki słowiańskie” artystka bada koncepcję baletu Stryjeńskiej jako „wieńca ceremonii” projektując kostiumy według jej malarskiego cyklu o tym samym tytule z 1918 roku. Aktorzy ubrani w surrealistyczne stroje, z ogromnymi nakryciami głowy, ozdobione pawimi piórami i łodygami pszenicy, przedstawiają fantazyjne postaci ze słowiańskiej mitologii i folkloru: boginie psot, pomyślności, losu, wiosny, zimy i nieba. Oryginalna partytura amerykańskiego artysty Sergeia Tcherepnina łączy kosmiczne dźwięki z tradycyjnymi mazurkami, polkami i oberkami, a także z „duchowym disco” i lokalną tradycją muzyczną Val Gardeny[6]. Inspiracją dla „Alfabetu” Pauliny Ołowskiej była książka „ABECEDA” Karela Teige, kluczowej postaci czeskiej awangardy, który w 1926 roku we współpracy z Milcą Mayerovą stworzył eksperymentalny „ruchomy alfabet”. Nawiązując do projektu Teige, Ołowska łączy rytmiczność z konstruktywistyczną fascynacją typografią i wskazuje na retoryczną funkcję tańca: troje performerów układając swoje ciała w 26 liter, od A do Z, konfrontuje alfabet języka pisanego z „alfabetem” gestów i ruchów, tworząc nowy system wyrażania znaczeń. „Alfabet” po raz pierwszy został pokazany w Berlinie w 2005 roku (Galerie Meerrettich)[7]. W 2012 roku został wystawiony w Museum of Modern Art w Nowym Jorku, a na początku 2014 roku został zaprezentowany w Muzeum Sztuki Nowoczesnej w Warszawie. W 2004 roku Ołowska rozpoczęła projekt refabrykacji neonów, które oświetlały Warszawę w latach 60. i 70. XX wieku. Wiele neonów zostało zaprojektowanych przez artystów dla państwowych monopoli i promowało ogólne czynności, takie jak fryzjerstwo, sport i czytanie książek. Ołowska zorganizowała wystawę w Fundacji Galerii Foksal, „Obraz – wymiana – neon”, 2006, aby zebrać pieniądze na renowację i reinstalację neonu Siatkarki z 1961 roku autorstwa Jana Mucharskiego, który pierwotnie reklamował sklep sportowy na pl. Konstytucji. Jej podejście konserwatorskie rozwinęło się perfomatywnie i z czasem, w wyniku badania i reagowania na liczne lokalne modernizmy – od regionalnego konstruktywizmu po projekty czasopism[8]. W 2010 roku, artystka podjęła się inicjatywy społeczno-artystycznej pokrywając wielkoformatowymi malowidłami inspirowanymi projektami scenografa i malarza Jerzego Koleckiego fasadę budynku teatru „Rabcio”, w górskiej miejscowości w okolicach Krakowa. Dokonując swoistego kolażu prac odnalezionych przez nią w archiwum teatru, przeniosła je na jego budynek, na nowo uwidaczniając je w przestrzeni publicznej[9]. Natomiast podczas stypendium w Portugalii namalowała serię obrazów nawiązujących tematyką do fotografii mody z magazynu „Ty i Ja”, kultowego pisma młodej inteligencji polskiej lat sześćdziesiątych[3]. Obraz zatytułowany Ewa Wawrzoń w kostiumie z przedstawienia „Nosorożec” (2003) reprezentuje charakterystyczny dla twórczości Pauliny Ołowskiej motyw zapomnianych bohaterek lub artystek. Ołowska stara się wydobyć ich historie i zinterpretować na nowo, wpisując je w szerszą narrację, przyczyniając się tym samym do budowania tradycji sztuki kobiet. Szczególnie cenione przez Ołowską są artystki sceny prowincjonalnej (choćby cykl poświęcony aktorkom Teatru Lalek Rabcio z Rabki) – kobiety ryzykowne, zaangażowane i niejednoznaczne. Ich złożona kondycja jest inspiracją do określenia współczesnej tożsamości artystki[10]. W latach 2018–2022 zasiadała w Kapitule Nagrody Sztuki im. Marii Anto i Elsy von Freytag-Loringhoven.[11] Obecnie artystka prowadzi Dom Twórczy Kadenówka w Rabce-Zdroju gdzie zaprasza artystów do wspólnej pracy twórczej[12]. PavilionesqueOłowska wydaje magazyn Pavilionesque, poświęcony różnym aspektom sztuki współczesnej i teatru. Czasopismo stanowi również formę aktywnego archiwum, które poszukuje i odzyskuje niepublikowane materiały archiwalne związane z teatrem, performence’m i lalkarstwem[13]. Nagrody i odznaczeniaW 2014 r. otrzymała Aachen Art Prize[14]. Nagroda jest wręczana co dwa lata przez Stowarzyszenie Przyjaciół Ludwig Forum wybitnym artystom, którzy mieli istotny wpływ na rozwój międzynarodowego świata sztuki[15]. W 2017 roku otrzymała nominację do nagrody Bessie w kategorii "Outstanding Visual Design" za performance Slavic Goddesses—A Wreath of Ceremonies w The Kitchen w Nowym Jorku[16]. Wystawy indywidualne
Wybrane performansy
Prace w zbiorachJej obrazy i instalacje znajdują się w kolekcjach Centrum Pompidou w Paryżu[17], nowojorskiego MoMA[18] czy Tate Modern[19] w Londynie. Przypisy
Bibliografia
Information related to Paulina Ołowska |
|||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
