Kamienica przy ul. Jana Bondkowskiego 1 w Tarnowskich Górach

Kamienica przy ul. Jana Bondkowskiego 1
Ilustracja
Kamienica w 2024 roku
Państwo

 Polska

Województwo

 śląskie

Miejscowość

Tarnowskie Góry (Śródmieście-Centrum)

Adres

ul. Jana Bondkowskiego 1

Typ budynku

kamienica

Styl architektoniczny

secesja

Architekt

Heinrich Pisczek[1]

Inwestor

Heinrich Pisczek[1]

Kondygnacje

4

Ukończenie budowy

1903

Pierwszy właściciel

1903–1908: Heinrich Pisczek[1]

Kolejni właściciele

1926–1931: Gustaw Schmidt[1]

Położenie na mapie Tarnowskich Gór
Mapa konturowa Tarnowskich Gór, blisko centrum na lewo znajduje się punkt z opisem „Kamienica przy ul. Jana Bondkowskiego 1”
Położenie na mapie Polski
Mapa konturowa Polski, na dole znajduje się punkt z opisem „Kamienica przy ul. Jana Bondkowskiego 1”
Położenie na mapie województwa śląskiego
Mapa konturowa województwa śląskiego, blisko centrum u góry znajduje się punkt z opisem „Kamienica przy ul. Jana Bondkowskiego 1”
Położenie na mapie powiatu tarnogórskiego
Mapa konturowa powiatu tarnogórskiego, blisko centrum na dole znajduje się punkt z opisem „Kamienica przy ul. Jana Bondkowskiego 1”
Ziemia50°26′36,3″N 18°51′19,2″E/50,443417 18,855333
Multimedia w Wikimedia Commons

Kamienica przy ul. Jana Bondkowskiego 1 w Tarnowskich Górach – zabytkowa (figurująca w gminnej ewidencji zabytków[2]) czterokondygnacyjna kamienica w stylu secesyjnym znajdująca się na rogu ul. J. Bondkowskiego i ul. Górniczej w Tarnowskich Górach, istniejąca w swojej obecnej formie od 1903 roku.

Historia

Kamienica przy ul. J. Bondkowskiego 1 (do 1922 roku oraz w latach 1939–1945 przy Henckelstraße 1, a w latach 1922–1938 przy ul. Henckla 1[1]) znajduje się w miejscu, które do początku XIX wieku było częścią działki obejmującej także współczesne posesje przy ul. Górniczej 5 i ul. Zamkowej(inne języki) 6[1]. Najprawdopodobniej w połowie tego wieku wzniesiono tu pierwszy budynek mieszkalny, którego właścicielem był lokalny mistrz murarski Mrowietz, a po jego śmierci w 1884 roku – jego żona Luisa[1][3]. Pod koniec XIX wieku w budynku zamieszkał pochodzący z Bierawy budowniczy Heinrich Pisczek (Henryk Piszczek) wraz z poślubioną w 1900 roku w Tarnowskich Górach małżonką, Marthą Antoniną Fleischer[4].

W lutym 1902 roku Pisczek wykonał projekt nowej, czterokondygnacyjnej kamienicy, z wykorzystaniem części murów starego budynku, który nadbudowano o dwie kondygnacje[1][3][4]. Dom własny architekta stał się pierwszym w mieście budynkiem w stylu secesyjnym, a jego budowa została ukończona w 1903 roku[4].

Architektura

Stiukowe dekoracje elewacji południowej
Elewacja południowa, ryzalit zwieńczony szczytem
Elewacja wschodnia

Kamienica przy ul. Jana Bondkowskiego 1 jest jedną z nielicznych budowli w Tarnowskich Górach reprezentujących styl secesyjny, który znany był w momencie budowy w ówczesnych Niemczech jako Jugendstil[3][5]. Monumentalny[6], czterokondygnacyjny (trzypiętrowy) budynek wzniesiony został na rzucie litery „L” i prezentuje wysoki poziom artystyczny[1][5]. Jego wschodnia elewacja (od strony ul. Górniczej) jest pięcioosiowa, w osi środkowej na pierwszym piętrze znajduje się niewielki balkonik, a na drugim piętrze nad oknem – ozdobny naczółek z datą ukończenia przebudowy (1903). Elewację wieńczy szczyt z pomarańczowo-zielonymi stiukowymi dekoracjami z motywami roślinnymi i inicjałami HP należącymi do inwestora i budowniczego kamienicy[7][1].

Elewacja południowa budynku (od strony ul. J. Bondkowskiego) jest asymetryczna i składa się z dwóch części. Narożna część wschodnia jest sześcioosiowa, w części centralnej z niewielkim dwuosiowym ryzalitem zwieńczonym szczytem. Część zachodnia elewacji południowej jest trójosiowa, z dekoracjami roślinnymi wokół okien na trzeciej kondygnacji, które ujmują w ramę płaszczyznę z oknami[5], czwartą kondygnację stanowi natomiast wysokie poddasze[1].

Równomiernie rozmieszczone otwory okienne z rozbudowanymi obramowaniami tworzą wrażenie kratownicy[6]. Część secesyjnych elementów zdobiących elewację, m.in. biegnące wokół parteru i pod gzymsem pasy czy woluty w kapitelach pilastrów, jest nieczytelna[4].

Przypisy

  1. ↑ a b c d e f g h i j k Fundacja Kruszce Śląska: ul. Bondkowskiego 1. [w:] Internetowe Vademecum Architektury Tarnowskich Gór [on-line]. vademecum-tg.pl, 2018. [dostęp 2024-08-08]. [zarchiwizowane z tego adresu]. (pol.).
  2. ↑ Gminna Ewidencja Zabytków ↓.
  3. ↑ a b c Historia w mieście ukryta [online], Góry Kultury, 25 lutego 2017 [dostęp 2024-08-08] [zarchiwizowane z adresu 2017-02-25].
  4. ↑ a b c d Marek Wojcik. Tarnogórscy budowniczowie cz. I – Henryk Piszczek. „Montes Tarnovicensis”, luty 2009. Oficyna Monos. ISSN 1640-0216. [zarchiwizowane z adresu]. (pol.). 
  5. ↑ a b c Krzykowska 2000 ↓, s. 340.
  6. ↑ a b Krzykowska 2006 ↓, s. 64.
  7. ↑ Broniec i in. 2009 ↓, s. 79.

Bibliografia

  • Marian Broniec, Ryszard Bednarczyk, Arkadiusz Czech, Mieczysław Filak, Krzysztof Gwóźdż, Jan Hahn, Marek Kandzia, Alicja Kosiba-Lesiak, Zofia Krzykowska, Dominik Ochman, Marek Panuś, Przemysław Rubacha, Anna Sopuch, Gabriela Szubińska, Marek Wojcik, Roman Wolniszewski: Przewodnik Tarnowskie Góry. Tarnowskie Góry: Drukpol sp.j., 2009. ISBN 978-83-61458-36-4.
  • Gminna Ewidencja Zabytków – stan na 1 czerwca 2021. BIP – Urząd Miejski w Tarnowskich Górach, 2021-06-01. [dostęp 2024-08-06]. (pol.).
  • Zofia Krzykowska: Miasto pod panowaniem pruskim i w obrębie II Rzeszy Niemieckiej (1763-1918). Zabytki sztuki i architektury. W: Historia Tarnowskich Gór. Jan Drabina (red.). Tarnowskie Góry: Muzeum w Tarnowskich Górach, 2000. ISBN 83-911508-3-6.
  • Zofia Krzykowska: Architektura secesyjna Tarnowskich Gór. W: Tarnowskie Góry wczoraj i dziś: materiały sesyjne z okazji 480-lecia miasta. Tarnowskie Góry: Muzeum w Tarnowskich Górach, 2006. ISBN 978-83-920958-5-9.
Zabytki Tarnowskich Gór

UNESCO[A]
Zamki i pałace
Obiekty sakralne
Pozostałe budynki
Zabytkowe parki
Inne obiekty
Obiekty nieistniejące
  1. ↑ obiekty objęte wpisem pod nazwą Kopalnia rud ołowiu, srebra i cynku wraz z systemem gospodarowania wodami podziemnymi w Tarnowskich Górach

Read other articles:

Persaingan Millwall F.C.–West Ham United F.C.

Artikel ini sebatang kara, artinya tidak ada artikel lain yang memiliki pranala balik ke halaman ini.Bantulah menambah pranala ke artikel ini dari artikel yang berhubungan atau coba peralatan pencari pranala.Tag ini diberikan pada Februari 2023. Rivalitas Millwall dan West Ham UnitedPertandingan derbi terakhir di Upton Park.(4 Februari 2012) Millwall F.C. West Ham Nama asliDockers DerbyLokasiLondon (Timur dan Selatan)Tim terlibatMillwall dan West Ham UnitedPertemuan pertamaThames Ironworks ...

 

 

Resident Evil: The Darkside Chronicles

2009 video gameResident Evil:The Darkside ChroniclesNorth American Wii box artDeveloper(s)CaviaPublisher(s)CapcomDirector(s)Yasuhiro SetoHiroaki KotakeIsao TakahashiProducer(s)Masachika KawataKentaro NoguchiWriter(s)Shotaro SugaYasuhiro SetoHaruo MurataComposer(s)Shusaku UchiyamaTakeshi MiuraSeriesResident EvilEngineMT FrameworkPlatform(s)Wii, PlayStation 3Release November 17, 2009 WiiNA: November 17, 2009AU: November 26, 2009EU: November 27, 2009JP: January 14, 2010 PlayStation 3NA: June 26,...

 

 

دوري آيسلندا الممتاز 1936

يفتقر محتوى هذه المقالة إلى الاستشهاد بمصادر. فضلاً، ساهم في تطوير هذه المقالة من خلال إضافة مصادر موثوق بها. أي معلومات غير موثقة يمكن التشكيك بها وإزالتها. (نوفمبر 2019) هذه المقالة تحتاج للمزيد من الوصلات للمقالات الأخرى للمساعدة في ترابط مقالات الموسوعة. فضلًا ساعد في تحس...

مقاطعة غناباد

Gonabad County شهرستان گناباد مقاطعات إيران   Razavi Khorasan counties Location of Razavi Khorasan Province in IranLocation of Razavi Khorasan Province in Iran الإحداثيات 34°25′N 58°40′E / 34.417°N 58.667°E / 34.417; 58.667 تقسيم إداري  قائمة الدول  Iran  محافظات إيران خراسان رضوي عاصمة الجنابذ الناحية (Districts) Central District، Kakhk Distric...

 

 

Синелобый амазон

Синелобый амазон Научная классификация Домен:ЭукариотыЦарство:ЖивотныеПодцарство:ЭуметазоиБез ранга:Двусторонне-симметричныеБез ранга:ВторичноротыеТип:ХордовыеПодтип:ПозвоночныеИнфратип:ЧелюстноротыеНадкласс:ЧетвероногиеКлада:АмниотыКлада:ЗавропсидыКласс:Пт�...

 

 

Joseph H. Outhwaite

American politician Joseph Hodson OuthwaiteMember of the U.S. House of Representativesfrom OhioIn officeMarch 4, 1885 – March 3, 1895Preceded byGeorge L. ConverseSucceeded byDavid K. WatsonConstituency13th district (1885–1891)9th district (1891–1893)12th district (1893–1895)3rd Dean of Moritz College of LawIn office1905–1907Preceded byWilliam F. HunterSucceeded byGeorge W. Rightmire Personal detailsBorn(1841-12-05)December 5, 1841Cleveland, OhioDiedDecember 9, 1...

King George V Memorial Park, Kowloon

Public park in Kwun Chung, Hong Kong King George V Memorial Park九龍佐治五世紀念公園LocationKwun Chung, KowloonArea1.5 hectaresOpened11 June 1941; 82 years ago (1941-06-11)Operated byLeisure and Cultural Services DepartmentPublic transit accessAustin Station (70 m)Jordan station (310 m) King George V Memorial Park, KowloonTraditional Chinese九龍佐治五世紀念公園Simplified Chinese九龙佐治五世纪念公园TranscriptionsStandard MandarinHanyu P...

 

 

Statue of Joshua Reynolds

Statue in the courtyard of Burlington House, London The statue in 2007 A statue of Sir Joshua Reynolds stands in the Annenberg Courtyard of Burlington House, off Piccadilly in the City of Westminster, London, England. Reynolds was the first president of the Royal Academy, who occupy the main wing of Burlington House. The work is by Alfred Drury, himself a member of the RA, and was erected by the RA and the Leighton Fund in 1931.[1] It was Grade II listed in February 1970 and its inscr...

 

 

John Gibbons

American baseball player and manager For other people named John Gibbons, see John Gibbons (disambiguation). Baseball player John GibbonsGibbons in 2015New York Mets – No. 68Catcher / Manager / CoachBorn: (1962-06-08) June 8, 1962 (age 61)Great Falls, Montana, U.S.Batted: RightThrew: RightMLB debutApril 11, 1984, for the New York MetsLast MLB appearanceOctober 4, 1986, for the New York MetsMLB statisticsBatting average.220Home runs1Runs batted in2Manageria...

Somewhere Back in Time

2008 compilation album by Iron MaidenSomewhere Back in TimeCompilation album by Iron MaidenReleased12 May 2008Recorded1982-1988GenreHeavy metalLength71:25[1]LabelEMIUniversal Music Group (US)ProducerMartin BirchIron Maiden compilations chronology The Essential Iron Maiden(2005) Somewhere Back in Time(2008) From Fear to Eternity(2011) Somewhere Back in Time - The Best of: 1980 - 1989 is a best of release by the English heavy metal band Iron Maiden, containing a selection of so...

 

 

Pengeboman Baqubah 3 Maret 2010

Pengeboman Baqubah 3 Maret 2010LokasiBaqubah, IrakTanggal3 Maret 2010 9:30 – (UTC+3)Jenis seranganBom mobil/Bom bunuh diriKorban tewas33[1]Korban luka55Penyerang terdugaAl-Qaeda di Irak lbsSerangan pemberontakan besarselama Perang IrakKata ditebalkan berarti serangan yang menewaskan lebih dari 100 orang Warna ungu berarti serangan paling mematikan dalam Perang Irak 2003 Baghdad ke-1 Baghdad ke-2 Najaf Baghdad ke-3 Nasiriyah Karbala ke-1 2004 Irbil Asyura Basra Mosul Baghdad ke-...

 

 

RASIT

RASIT (radar d'acquisition et de surveillance terrestre) adalah sebuah radar doppler pulsa surveillance darat dikembangkan oleh Thomson-CSF (sekarang Thales), dan dipakai oleh beberapa militer. Versi asli dari Rasit memiliki jangkauan 20 kilometer dan memungkinkan operator terampil untuk membedakan antara personil, kendaraan, dan pesawat. Referensi forecastinternational report on RASIT[pranala nonaktif permanen] janes.com page on RASIT lbsRadarUdara basis darat AI.24 Foxhunter AMSAR ...

Swiss Space Office

Logo The Swiss Space Office (SSO) is the federal government's competence centre for national and international space matters. In its role it cooperates closely with other federal offices and is responsible for the preparation and implementation of the policy and strategic orientations of the space domain in Switzerland.[1] The SSO is part of the State Secretariat for Education, Research, and Innovation. The Head of the SSO is Dr. Renato Krpoun.[2] The SSO ensures international...

 

 

The Year of the Flood

2009 novel by Margaret Atwood This article is about the 2009 novel. For the 2004 film, see The Year of the Flood (film). The Year of the Flood First edition cover (Canada)AuthorMargaret AtwoodCover artistMaria CarellaLanguageEnglishGenreSpeculative fictionPublisherMcClelland & Stewart (Canada)Bloomsbury Publishing (UK)Publication dateSeptember 2009 (first edition, hardcover)Publication placeCanadaMedia typePrint (Hardcover and Paperback)Pages448 (first edition, hardcover)ISBN978...

 

 

Lingua occitana

OccitanoOccitan, Lenga d'òcParlato in Francia Italia Spagna Monaco[1] Regioniquasi tutta la Francia meridionale, Val d'Aran in Catalogna, Valli occitane in Piemonte, Guardia Piemontese in Calabria LocutoriTotale3.309.000 Altre informazioniScritturaAlfabeto latino TassonomiaFilogenesiLingue indoeuropee Lingue italiche  Lingue romanze   Lingue italo-occidentali    Lingue romanze occidentali    ...

Art movement

Styles of art associated with periods of time and/or locations of artistic activity History of art Periods and movements Prehistoric Ancient Medieval Pre-Romanesque Romanesque Gothic Renaissance Mannerism Baroque Rococo Neoclassicism Revivalism Romanticism Realism Pre-Raphaelites Modern Impressionism Symbolism Decorative Post-Impressionism Art Nouveau Fauvism Expressionism Cubism Contemporary Postmodern Conceptualism Pop Minimalism RegionsArt of the Middle East Mesopotamian Egyptian Hittite P...

 

 

Cachaça

Cachaça (dalam Bahasa Portugis dieja [kaˈʃasɐ]),[1] alias pinga atau disebut pula caninha [2] adalah minuman beralkohol hasil distilasi dari Brazil yang dibuat dari jus tebu yang difermentasi yang sangat populer di negara tersebut.[3] Di luar Brazil, minuman ini digunakan sebagai membuat minuman beralkohol tropis, seperti caipirinha atau batida.[4] Sejarah Berlebihannya produksi gula di Kepualauan Madeira, Brazil, oleh koloni Portugis pada abad ke 16 membu...

 

 

Are, Estonia

Borough in Estonia This article is about the small borough in Tori Parish, Pärnu County. For village in Pöide Parish, Saare County, see Are, Saare County. Small borough in Pärnu County, EstoniaAreSmall boroughAreLocation in EstoniaCoordinates: 58°31′28″N 24°33′39″E / 58.52444°N 24.56083°E / 58.52444; 24.56083Country EstoniaCounty Pärnu CountyMunicipality Tori ParishPopulation • Total~1,300 Are is a small borough (Estonian: alevik) in To...

Lista di asteroidi (423001-424000)

Di seguito una lista di asteroidi dal numero 423001 al 424000 con data di scoperta e scopritore. Indice 1 423001-423100 2 423101-423200 3 423201-423300 4 423301-423400 5 423401-423500 6 423501-423600 7 423601-423700 8 423701-423800 9 423801-423900 10 423901-424000 11 Collegamenti esterni 423001-423100 Nome Designazioneprovvisoria Data di scoperta Scopritore 423001 - 2003 SK247 26 settembre 2003 LINEAR 423002 - 2003 SH250 20 settembre 2003 LINEAR 423003 - 2003 SC254 27 sett...

 

 

Polytropic process

Thermodynamic process that involves heat and work transfer between the system and its surroundings Pantropic redirects here. For the term used in biogeography, see Pantropical. Polytropic redirects here. For polytropism in viruses, see Amphotropism. ThermodynamicsThe classical Carnot heat engine Branches Classical Statistical Chemical Quantum thermodynamics Equilibrium / Non-equilibrium Laws Zeroth First Second Third Systems Closed system Open system Isolated system State Equation of...