Tertremo, seismo aŭ sismo[1] estas natura fenomeno, kiu rezultas el subita eligo de energio akumulita en la terkrusto kaj estigas tertremajn ondojn. Sur la surfaco de Tero tertremoj povas montriĝi kiel skuo aŭ delokigo de la grundo. La kaŭzo de tertremo estas interpremo de terkrustaj platoj kiuj tuŝas unu la alian. La energia disradiado de la premo tremigas la teron.
Tertremoj okazas ĉiutage, sed la plimulto de ili ne kaŭzas grandan detruon. Fortaj tertremoj povas kaŭzi grandegajn detruojn kaj mortigi homojn. Okazas ĝis 500 000 tertremoj detekteblaj ĉiujare. Preskaŭ 100 000 el ili estas sufiĉe fortaj por esti sentitaj de la loĝantaro, sed feliĉe nur ĉirkaŭ 100 okazigas damaĝojn. Ĝenerale, ili okazas ĉirkaŭ 16 km for de la terkrusto, kaj koncentriĝas laŭlonge de la limoj en kiuj estas la tektonaj platoj. En la komencaj jardekoj de la 21-a jarcento, tamen, la tertremoj okazigis pli ol duono de la mortoj okazigitaj de naturaj katastrofoj.[2]
Tertremoj ĝenerale havas fortan komencan tremon, kaj malpli fortajn postajn tremojn, kiuj povas etendiĝi dum pluraj tagoj. La punkto sub la tersurfaco, kie originas tertremo, nomiĝas hipocentro. La punkto sur la tersurfaco rekte super la subcentro nomiĝas epicentro.
Geologoj ankoraŭ ne povas antaŭdiri precize kie aŭ kiam okazos tertremoj, sed ili pli kaj pli komprenas la internajn mekanismojn de la tero, povas montri la plej riskoplenajn lokojn kaj rekomendi konstrumetodojn taŭgajn por eviti difektojn. Kvankam antaŭdiri kiam preciza faŭlto okazigos tertremon estas ankoraŭ malebla, sciencistoj jam malkovris grandan parton pri kiel, kie kaj kial okazas la tertremoj. Lastatempe oni klopodas apliki aŭtomatan sciaron, elementon de artefarita intelekto (AI), al sismaj problemoj, speciale al la taskoj por detekti, mezuri, lokigi kaj kompreni la karakteron de la tertremoj.[2]
Terminoj
Mondomapo kun 358.214 epicentroj de tertremoj inter la jaroj 1963 kaj 1998
La punkto sur la tera surfaco kie la skuado estas plej forta kaj el kiu ŝajne originas la sismaj ondoj estas nomata epicentro aŭ surcentro. La vera origino de la tertremo lokiĝas profunde sub la epicentro kaj nomiĝas hipocentro aŭ subcentro.
La energio ellasata de tertremo estas nomata magnitudo (mezurita per diversaj metodoj, ĉiam logaritme).
Skalo estas metodo por ordigi tertremojn laŭ ilia graveco. Estas skaloj bazitaj sur la efektoj (la plej fama estas la skalo de Mercalli) kaj skaloj bazitaj sur la magnitudo (la plej fama estas la skalo de Richter).
Ĉefe ĉe la platolimoj, kie diversaj platoj dise, kuniĝe aŭ preterpase moviĝas, estiĝas tensioj ene de la rokaro kiam la platoj moviĝantaj alkroĉiĝas unu al la alia.
Kiam la ŝera ŝarĝado iĝas tro forta, tiaj tensioj malŝarĝiĝas per skuaj moviĝoj de la terkrusto kaj estiĝas tektona tremo. La tiel liberigita entergio povas surpasi centoble la energion de hidrogena bombo. Ĉar la estiĝinta tensio ne limiĝas je la ĉirkaŭo de la platolimo, la malŝarĝrompiĝo povas en maloftaj kazoj okazi ankaŭ ene de la plato, kiam en la krustrokaro ekzistas malforta regiono.
La temperaturo kreskas al la centro de la tero, kaj tial la rokaro en granda profundo reagas malpli rompiĝema kaj fine iĝas aliformebla. Tial tertremoj plej ofte tuŝas nur la superan tavolon de la terkrusto. Foje konstateblis tremoj ĝis profundeco de 700 km. Tiun ŝajnan kontraŭdiron oni klarigas per la subdukcio de litosferaj platoj: kiam kolizias du platoj, la pli densa puŝiĝas sub la pli malpeza kaj profundiĝas en la termantelon.
Oni postulas, ke la varmiĝo de la rokaro de la enprofundiĝanta plato (nomata ankaŭ laŭ la angla vorto slab) multe malpli rapide okazas ol ties moviĝo malsupren kaj ke tial la krustmaterialo restas rompiĝema ĝis en la supro indikitaj profundoj. Hipocentroj ene de la enprofundiĝanta plato tiel ebligus abdukcion rilate al la pozicio de la slab en la profundo (la tiel nomata regiono de Wadati-Benioff).
Tertremoj povas estiĝi ankaŭ ekzemple per supreniĝo de magmo malsuper vulkanoj, aŭ ekzemple per elĉerpo de krudmaterialoj kiel ekzemple nafto kaj tergaso, ĉar la premŝanĝiĝo influas la tensirilaton en la rokaro. Krome tertremoj povas okazi per rompiĝantaj subteraj vidaĵoj en minejoj. Vulkanaj tremoj kaj tiuj kaŭzitaj de minejoj liberigas multe malpli da energio ol tektonikaj tremoj.
3D cunama ŝajnigo.
Submaraj tertremoj, erupcioj de oceanaj vulkanoj aŭ submaraj terglitoj povas estigi cunamojn. Tio eblas, kiam okazas grandaj vertikalaj moviĝoj de la kontinentaj platoj. Per subita vertikala translokiĝo de grandaj partoj de la oceana fundo estiĝas ondoj, kiuj atingas rapideon de ĝis 800 kilometrojn hore. For de la marbordoj, en plena oceano tiaj cunamoj apenaŭ rimarkeblas, sed kiam tia ondo atingas malaltan akvon, la ondomonto povas atingi alton de ĝis 100 metroj.
Plej ofte cunamoj estiĝas en la Pacifika Oceano. Tial la limŝtatoj posedas avertosistemon, la Pacific Tsunami Warning Center.
Post kiam la 26-an de decembro2004 mortis ĉirkaŭ 230.000 homoj pro la tertremo en la Hinda Oceano, ankaŭ tie estis instalita avertosistemo.
Notado de tertremondoj, intenseco kaj magnitudo
Tertremoj estigas diversajn tipojn de seismaj ondoj, kiu disvastiĝas tra la tuta tero kaj noteblas per sismografoj en la tuta mondo. Tiajn transskribojn oni nomas sismogramoj. La gravaj damaĝoj (ĉe konstruaĵoj, fendegoj, kaj tiel plu) ĉe la tersurfaco estas kaŭzitaj de surfacondoj, kiu estigas elipsan grundmoviĝon.
La skuado de la Tero estas ofta fenomeno kiu estis sentita de la homaro el tre fruaj tempoj. Antaŭ la disvolvigo de fort-movaj akcelometroj, la intensecon de sisma okazaĵo oni ĉirkaŭkalkulis baze sur la observataj efikoj. Magnitudo kaj intenseco ne estas rekte rilataj kaj oni kalkulas ilin uzante diferencajn metodojn. La magnitudo de tertremo estas aparta valoro kiu priskribas la grandon de la tertremo je ĝia ekestiĝo. Intenseco estas la mezuro de la skuado je diferencaj lokoj ĉirkaŭ la tertremo. Intensecvaloroj varias el loko al loko, depende de la distanco el la tertremo kaj la kvalito de la subtera formo de rokaro kaj grundo.[3]
Kvankam la amaskomunikiloj ofte informas pri tertremaj magnitudoj kiel "Richter magnitudo" aŭ "Richter skalo", norma praktiko fare de plej granda parto de seismologiaj aŭtoritatoj konsistas en esprimado de la tertrema forto laŭ Momant-magnituda skalo, kiu estas bazita sur la vera energio liberigita fare de la tertremo.[5]
Oni ĉirkaŭkalkulis, ke okazas ĉirkaŭ 500 000 tertremoj ĉiujare, detekteblaj per nuntempa instrumentaro. El ili ĉirkaŭ 100 000 oni povas senti fare de lokanoj.[7][8] Minoraj tertremoj okazas preskaŭ konstante tra la tuta mondo en lokoj kiel Kalifornio kaj Alasko en Usono, same kiel en Salvadoro, Meksiko, Gvatemalo, Ĉilio, Peruo, Indonezio, Filipinoj, Irano, Pakistano, Azoroj en Portugalio, Turkio, Nov-Zelando, Grekio, Italio, Barato, Nepalo, kaj Japanio.[9] Pli grandaj tertremoj okazas malpli ofte, kaj tiu rilato estas eksponenta; por ekzemplo, ĉirkaŭ dek fojojn okazas multaj tertremoj pli grandaj ol magnitudo 4 en preciza tempo pli ol tertremoj pli grandaj ol magnitudo 5.[10] En (malalta seismeca) Unuiĝinta Reĝlando, por ekzemplo, oni ĉirkaŭkalkulis, ke la averaĝaj oftecoj estas:
unu tertremo de 3.7–4.6 ĉiujare, unu tertremo de 4.7–5.5 ĉiun dekan jaron, kaj unu tertremo de 5.6 aŭ pli granda ĉiun centan jaron.[11] Tio estas ekzemplo de la Leĝo Gutenberg–Richter.
La nombro de sismaj stacioj pliiĝis el ĉirkaŭ 350 en 1931 ĝis multaj miloj nuntempe. Kiel rezulto, oni informis pri multe pli nombraj tertremoj ol en la pasinteco, sed tio okazas pro tre granda plibonigo en la instrumentaro, pli ol pro pliigo en la nombro de tertremoj. La Usona Geologia Servo (USGS) ĉirkaŭkalkulas, ke ekde 1900 okazis averaĝo de 18 gravaj tertremoj (magnitudo 7.0–7.9) kaj unu granda tertremo (magnitudo 8.0 aŭ pli granda) jare, kaj ke tiu averaĝo estis relative stabila.[12] Pli ĵuse, la nombro de gravaj tertremoj jare pliiĝis, kvankam tio okazas probable kiel statistika fluktuado pli ol kiel sistema tendenco.[13] Pli detalaj statistikoj pri la grando kaj ofteco de tertremoj disponeblas el la United States Geological Survey.[14]
Oni notis ĵusan pliigon en la nombro de gravaj tertremoj, kion povus klarigi cikla modelo de periodoj de intensa tektona aktiveco, interrompita per pli longaj periodoj de malalta intenseco. Tamen, akurataj registroj de tertremoj startis nur el la komenco de la 1900-aj jaroj, por kio ankoraŭ estas tro frue por definitive aserti, ke vere okazas tio.[15]
Plej granda parto de la tutmondaj tertremoj (90%, kaj 81% el la plej grandaj) okazas en la ĉirkaŭ 40 000 kilometre longa hufumforma zono nomita ĉirkaŭ-Pacifika zono, konata kiel Pacifika fajra rondo, kiu ĉe plej granda parto limas kun la Pacifika plato.[16][17] Ankaŭ amasaj tertremoj tendencas okazi laŭlonge de aliaj limoj de tektonaj platoj, kiel laŭlonge de la Himalajaj Montoj.[18]
Pro la rapida kresko de grandaj grandurboj kiel Meksikurbo, Tokio, kaj Teherano en areoj de alta risko, kelkaj sismologistoj estas avertante, ke unusola tertremo povas mortigi ĝis tri milionoj da personoj.[19]
Antaŭscio
la Faŭlto de Sankta Andreo, kiu trairas Kalifornion, vidita el alteco de 2 600 m super la ebenaĵo Carrizo, kiu povus okazigi gravajn damaĝojn en Los-Anĝeleso kaj San-Francisko.
La esplorado pri la antaŭscio pri tertremoj ege gravas, ĉar la scienco antaŭsupozas, ke okazon grandaj tertrmoj tra la tuta mondo kaj utilas esti preparita. La plej granda tertremo atendita estos de magnitudo 9.0, kiu laŭ sciencistoj okazos ĉe la okcidenta marbordo de Usono, okazigita de la faŭlto de Kaskadia. Oni ĉirkaŭkalkulas, ke tiu faŭlto okazigas grandan tertremon ĉiuj 300an ĝis 500a jaron, kaj la lasta okazis en 1700, nome antaŭ pli ol 300 jaroj. Tiukadre, multaj sciencistoj konsideras, ke tiu mondoregiono povas suferi iam ajn grandegan tertremon kaj ke necesas esti preparita por tiu okazaĵo. Alia grava atendita (timita) tertremo povus okazi kun magnitudo 8.0 aŭ pli alta ĉe la faŭlto de Sankta Andreo, kiu trairas Kalifornion kaj kiu povus okazigi gravajn damaĝojn en Los-Anĝeleso kaj San-Francisko.[2]
Ankaŭ en Azio oni atendas alian tertremon de magnitudo 8.0 aŭ supera en la zono de subdukcio de Nankajdo, kiu minacas Japanion kaj kiu povus rezulti en detruega cunamo. Oni timas ankaŭ alian tertremon, ankaŭ de magnitudo 8.0 aŭ supera, en la zono de subdukcio de Sundo, etenda el Sumatro ĝis Javo kaj Balio en Indonezio, kiu povus damaĝi ankaŭ en Singapuro kaj Malajzio. Oni timas ankaŭ alian tertremon de magnitudo 7.0 aŭ supera en la faŭlto de Himalajo, kiu trairas Baraton, Nepalon, Butano kaj sudan Ĉinion kaj kiu povus okazigi terglitojn kaj lavangojn.[2]
Lastaj esploroj
Fontoj de kosma radiado en interplaneda spaco.
Internacia projekto nomita CREDO (laŭ anglalingvaj inicialoj Cosmic Ray Extremely Distributed Observatory (Kosmradia Distribuega Observatorio) koincide kun la latinlingva vorto por "mi kredas") pravigis la jenan hipotezon: iliaj statistikaj analizoj pruvas, ke estas klara kunrilato inter la tutmonda sismagado kaj la intenseco de la duaranga kosma radiado, kio ebligus determini la baldaŭan okazigon de granda tertremo. La unuaranga kosma radiado estas komponita de ŝarĝitaj partikloj devenaj de la Suno kaj de la malproksima spaco, kiuj frape kontraŭ la gasmolekuloj de la Tera atmosfero okazigas falegojn de duarangaj partikloj. Tiujn duarangajn partiklojn oni registras en la terkrusto fare de observatorioj kiel CREDO, kiu uzas kaj sciencajn altnivelajn detektilojn kaj sensilojn CMOS de la saĝtelefonoj.[2]
La ideon, ke estas rilato inter tertremoj kaj la kosma radiado, oni bazas sur la observado ke la toroidaj fluaĵoj kiuj trairas la likvan kernon de la Tero estas responsaj pri la generado de la tera magneta kampo. Tiu flukampo devojigas la itineron de la partikloj ŝarĝitaj de la unuaranga kosma radiado. Tiel, se la grandaj tertremoj estas asociaj al perturboj en la fluado de materio kiu movas la teran dinamikon, tiuj perturboj estus ŝanĝintaj la magnetan kampon, kio siavice ŝanĝus la itineron de la partikloj de la kosma radiado: ili iĝus en avertosignaloj antaŭ la alveno de granda tertremo.[2]
Rezultoj
La scienculoj de CREDO analizis datenojn de la intenseco de la duaranga kosma radiado kolektitajn dum la lastaj 50 jaroj fare de la projekto Neutron Monitor Database kaj ekde 2005 de la Observatorio Pierre Auger. Ili inkludis en siaj analizoj informaron pri ŝanĝoj en la suna aktiveco kaj pri la sismagado de la Tero, akirita el la programo de la Usona Geologia Servo. Kombinante ĉiujn tiujn informojn, ili malkovris klaran kunrilaton inter la tertremoj de magnitudo 4 aŭ supera kaj la intenseco de la duaranga kosma radiado, sed nur sed oni movas la informojn de la kosma radiado 15 tagojn rilate al la sisma informaro.[2]
Tio sugestas, ke oni povus ekhavi informaron pri tertremoj kun sufiĉa antaŭscio, sed ankoraŭ ne klaras ĉu eblos determini ankaŭ la lokon kie ili okazos. La menciita rilato inter la ŝanĝoj en la intenseco de la kosma radiado kaj la tertremoj ne estas evidentaj en la analizoj laŭ lokoj; ili aperas nur kiam oni atentas pri la sismagado konsiderita je tutmonda skalo.[2]
La Internacia Asocio de Sismologio kaj Fiziko de la Tera Interno (angleInternacia Asocio de Sismologio kaj Fiziko de la Tero Interno, akronime IASPEI) estas internacia, neregistara, neprofitcela organizaĵo fondita en 1922 kiu antaŭenigas esploron pri tertremoj, la interno de la Tero kaj aliaj sismaj fontoj, la disvastigo de sismaj ondoj kaj la interna strukturo, propraĵoj kaj procezoj de la tero.
Historie
Pozidono, dio de maroj, estis konsiderita kulpulo pri tertremoj en la komenco de la okcidenta civilizacio, ĉar oni kredis, ke la kontinentoj flosas surakve kaj moviĝas kiel ŝipo tien kaj reen.
Jam en la antikvo homoj demandis sin kiel estiĝis tertremoj kaj vulkanerupcioj. Ofte oni kulpigis pri tiaj eventoj diaĵojn, kiel ekzemple Pozidono en la greka mitologio. Kelkaj sciencistoj en antikva Grekujo opiniis, ke la kontinentoj flosu surakve kaj moviĝu kiel ŝipo tien kaj reen. Aliaj kredis, ke tertremoj venu el grotoj. En Japanujo ekzistis mito de drako, kiu tremigis la terplankon kaj kraĉis fajron, kiam ĝi koleris. En la mezepoka Eŭropa naturkatastrofoj estis senditaj de Dio.
Post malkovro kaj esploro de magnetismo estiĝis teorio, ke tertremojn oni povis forkonduki, kiel fulmojn. Oni do rekomendis do tertremŝirmilojn laŭ la modelo de unuaj fulmŝirmiloj. Nur komence de la 20-a jarcento estiĝis la nuntempe ĝenerale akceptita teorio de platotektoniko kaj de kontinenta drivo pere de Alfred Wegener. Ekde la mezo de la 20-a jarcento klarigmodeloj de tektonaj tremoj estis pli kaj pli vaste diskutitaj. Ĝis la komenco de la 21-a jarcento tamen ne eblis krei el tio eblon antaŭanonci tertremojn.
Ĉefaj tertremoj ekde 2004
Listo de la ĉefaj tertremoj ekde 2004 laŭ nombro de mortintoj[20]:
Ilustraĵo en kupro rilata al la Lisbona Tertremo en 1755.
La lisbona tertremo en 1755, ankaŭ konata simple kiel la lisbona tertremo aŭ la tertremo de 1755, estis tertremo okazinta en la 1-a de novembro1755 je la naŭa horo matene (oni konsideras je 9:20), kiu kaŭzis preskaŭ kompletan detruon de Lisbono kaj krome atingis grandan parton de la algarva marbordo, suda regiono de Portugalujo. Post la tertremo okazis, krom pluraj brulegoj, cunamo, kiu oni kredas estis pli ol 20 metrojn alta kaj, kune kun la brulegoj, mortigis inter sesdek mil kaj cent mil homojn. Tio ĝin igas unu el la kvin plej mortigaj tertremoj en la homara historio, kaj ĝi markas la "prahistorion de moderna Eŭropo" laŭ kelkaj historiistoj. Geologoj taksas je 9 gradoj en la Skalo de Richter la fortecon de tiu tertremo. Lisbona tertremo kaŭzis grandegan impakton politikan kaj sociekonomian en la tiama Portugalujo kaj komencigis la unuajn studojn pri "tio, kion kaŭzas tertremo en ampleksa areo". Tial ĝi naskis la modernan sismologion kaj estis daŭre diskutita de la filozofoj de la Jarcento de la Lumoj, kiel Voltero. Pro tio ĝi ankaŭ inspiris disvolviĝojn en la kampoj de Teodiceo kaj de la filozofio pri la Sublimo.
La Tertremo de San Francisco de 1906 frapis la marbordon de Norda Kalifornio, Usono, en la 5:12 a.t. merkrede, la 18an de Aprilo per ĉirkaŭkalkulita momanta magnitudo de 7.9 kaj maksimuma intenseco Mercalli de XI (Ekstrema). Skuo de alta intenseco estis sentita el Eureka en la Norda Marbordo al la Salinas Valo, nome agrokultura regiono sude de la Golfareo de San Francisco. Detruigaj incendioj tuj ekaperis en la urbo kaj daŭris dum kelkaj tagoj. Kiel rezulto, ĝis 3,000 personoj mortis kaj ĉirkaŭ 80% el la urbo San-Francisko estis detruita.
La tertremo de 1908 de Mesino, Italio, estis unu el la plej grandaj naturkatastrofoj de la 20-a jarcento. La sismo okazis la 28-an de decembro1908 je la 5-a horo kaj 21 minutoj kaj skuis dum 37 sekundoj la regionon ĉirkaŭ la Mesina markolo. La urboj Mesino kaj Reggio di Calabria estis preskaŭ al grundnivelo detruitaj. La tertremo havis la forton de 7,2 en Richter-skalo.
La Tertremo de Valdivia en 1960 aŭ simple la Granda Ĉilia Tertremo kazinta la 22an de majo1960 estas ĝis nun la plej forta tertremo iam registrita surtere, kun forto 9,5 laŭ la Momant-magnituda skalo. Ties rezulta cunamo tuŝis sudan Ĉilion, Havajon, Japanion, Filipinojn, orientan Novzelandon, sudorientan Aŭstralion, kaj la insularo de Aleutoj en Alasko. La surcentro estis ĉe Lumaco ĉirkaŭ 570 km sude de Santiago, kaj Temuco estis la plej proksima granda urbo, dum Valdivia estis la plej damaĝita urbo. La tertremo kaŭzis lokajn cunamojn kiuj draste frapis la marbordon de Ĉilio, per ondoj ĝis 25 m. Ondoj tiom altaj kiom ĝis 10,7 m estis registritaj je 10 000 km for de la surcentro, kaj tiom for kiom ĝis Japanio kaj Filipinoj. Estis publikitaj diversaj ĉirkaŭkalkuloj de la totala nombro de homaj perdoj pro la tertremo kaj la cunamoj, el kiuj la usona koncerna servo United States Geological Survey citis studojn pri 2 231, 3 000, aŭ 5 700 mortoj[23] kaj alia fonto uzis ĉirkaŭkalkulon de 6 000 mortoj.[24]
Mitologioj
En japana mitologio, Namazu (鯰) aŭ ōnamazu (大鯰) estas giganta katfiŝo kiu kaŭzas tertremojn. Ĝi vivas en la koto sub la insuloj de Japanio, kaj estas gardita fare de la dio Kaŝima kiu retenas la katfiŝon kun ŝtono. Kiam Kaŝima lasas sian gardiston fali, Namazu baraktas, kaŭzante perfortajn tertremojn. Forigi katfiŝo supozeble povus, frakasante sian kapon sanktan ŝtonon de la sanktejo.
Allen, Clarence R. (Decembro 1976), "Responsibilities in earthquake prediction", Bulletin of the Seismological Society of America, 66 (6): 2069–2074, Bibcode:1976BuSSA..66.2069A, doi:10.1785/BSSA0660062069.
Deborah R. Coen. The Earthquake Observers: Disaster Science From Lisbon to Richter (University of Chicago Press; 2012) 348 pp.; ĝi esploras kaj sciencan kaj popularan sciaron
Geller, Robert J.; Jackson, David D.; Kagan, Yan Y.; Mulargia, Francesco (14a de Marto 1997), "Earthquakes Cannot Be Predicted" (PDF),Science, 275 (5306): 1616, doi:10.1126/science.275.5306.1616, S2CID 123516228, arkivita el la originalo (PDF) en 12a de Majo 2019, alirita en 29a de Decembro 2016.
Kanamori, Hiroo (2003), "Earthquake Prediction: An Overview", International Handbook of Earthquake and Engineering Seismology, International Geophysics, 616: 1205–1216, doi:10.1016/s0074-6142(03)80186-9, ISBN 978-0-12-440658-2.
Liu, ChiChing; Linde, Alan T.; Sacks, I. Selwyn (2009). "Slow earthquakes triggered by typhoons". Nature. 459 (7248): 833–836. Bibcode:2009Natur.459..833L. doi:10.1038/nature08042. ISSN 0028-0836. PMID 19516339. S2CID 4424312.
Wood, H.O.; Gutenberg, B. (6a de Septembro 1935), "Earthquake prediction", Science, 82 (2123): 219–320, Bibcode:1935Sci....82..219W, doi:10.1126/science.82.2123.219, PMID 17818812.
Aliou Cissé Informasi pribadiNama lengkap Aliou CisseTanggal lahir 24 Maret 1976 (umur 47)Tempat lahir Ziguinchor, SenegalTinggi 180 m (590 ft 7 in)Posisi bermain gelandang/bekInformasi klubKlub saat ini Senegal (manager)Karier senior*Tahun Tim Tampil (Gol)1994–1997 Lille 1 (0)1997–1998 Sedan 1 (0)1998–2001 PSG 1 (0)2001–2002 Montpellier HSC 26 (4)2002–2004 Birmingham City 1 (0)2004–2006 Portsmouth 1 (0)2006–2008 Sedan 1 (0)2008–2009 Nîmes 1 (0)Total 34 ...
Everything Comes and GoesAlbum mini karya Michelle BranchDirilis16 Juli 2010Direkam2008 - 2009.GenreCountry, PopDurasi16:24LabelReprise RecordsProduserJohn Leventhal, John ShanksKronologi Michelle Branch Hotel Paper (2003)Hotel Paper2003 'Everything Comes and Goes' (2010) West Coast Time (2012)West Coast Time2012 Everything Comes and Goes adalah album mini pertama oleh Michelle Branch. EP ini dirilis di situs resminya pada tanggal 16 Juli 2010 dan dirilis di iTunes pada tanggal 27 Agustus...
Untuk stasiun televisi, lihat BBC World News. BBC World ServiceNama sebelumnyaBBC Empire ServiceJenisJaringan radioNegara Britania RayaKetersediaanInternasionalTanggal peluncuran19 Desember 1932PemilikBBCTokoh kunciPeter Horrocks (Direktur)Situs webwww.bbc.co.uk/worldservice BBC World Service adalah stasiun radio dari BBC yang mencakup wilayah mancanegara. BBC World Service tersedia dalam 33 bahasa termasuk Inggris. BBC World Service yang berbahasa Inggris bersiaran selama 24 jam se...
Football league seasonTorneo DescentralizadoWinning squadSeason1973Dates15 April 1973 –13 January 1974ChampionsDefensor Lima1st titleRelegatedSportivo HuracánAtlético TorinoJosé GálvezDeportivo SIMACopa LibertadoresDefensor LimaSporting CristalCopa Simón BolívarDefensor LimaTop goalscorerFrancisco Gonzalez (25 goals)[1]← 1972 1974 → The 1973 Torneo Descentralizado was the 57th season of the Peruvian Primera División and the ninth season of the Torneo Descentralizado. It w...
For the 2012 Illinois Senate elections, see Illinois Senate elections, 2012. 2012 Illinois House of Representatives election ← 2010 November 6, 2012 (2012-11-06) 2014 → All 118 seats in the Illinois House of Representatives60 seats needed for a majority Majority party Minority party Leader Michael Madigan Tom Cross Party Democratic Republican Leader's seat 22nd-Chicago 84th-Oswego Last election 64 54 Seats won 71 47 Seat ...
RhopalodonRentang fosil: Permian Tengah Klasifikasi ilmiah Kerajaan: Animalia Filum: Chordata (tanpa takson): Klad SynapsidaKlad Therapsida Subordo: †Dinocephalia Famili: †Rhopalodontidae Genus: †RhopalodonFischer, 1841 Spesies: †R. wangenheimi Nama binomial †Rhopalodon wangenheimiFischer, 1881 Rhopalodon adalah genus therapsida yang sudah punah dari periode Permian di Rusia. Hewan ini telah diklasifikasikan bermacam-macam sebagai dinosaurus, Dinocephalia, atau cabang Reptilia...
Samuel Chukwueze Chukwueze bersama Villarreal pada tahun 2018Informasi pribadiNama lengkap Samuel Chimerenka ChukwuezeTanggal lahir 22 Mei 1999 (umur 24)Tempat lahir Abia, NigeriaTinggi 172 m (564 ft 4 in)[1]Posisi bermain Sayap kananInformasi klubKlub saat ini AC MilanNomor 21Karier junior Future Hope New Generation Academy2012–2017 Diamond Football Academy2017–2018 VillarrealKarier senior*Tahun Tim Tampil (Gol)2018 Villarreal B 20 (4)2018–2023 Villarreal 1...
This article is missing information about medieval bridges in Corsica. Please expand the article to include this information. Further details may exist on the talk page. (December 2021) The list of medieval bridges in France comprises all bridges built between 500 and 1500 AD in what is today France, that is including regions which were not part of the country in the Middle Ages, such as Burgundy, Alsace, Lorraine and Savoie. Along with those Roman bridges which remained in service throughou...
American baseball player (1919–1986) Baseball player Johnny WyrostekOutfielderBorn: (1919-07-12)July 12, 1919Fairmont City, Illinois, U.S.Died: December 12, 1986(1986-12-12) (aged 67)St. Louis, Missouri, U.S.Batted: LeftThrew: RightMLB debutSeptember 10, 1942, for the Pittsburgh PiratesLast MLB appearanceSeptember 26, 1954, for the Philadelphia PhilliesMLB statisticsBatting average.271Home runs58Runs batted in481 Teams Pittsburgh Pirates (1942–1943) Phil...
2016 mobile strategy video game 2016 video gameGirls' FrontlineDeveloper(s)MICA TeamPublisher(s)CHN: Dark WinterTWN: Longcheng TianxiaKOR: X.D. GlobalEN: Darkwinter SoftwareJPN: Sunborn JapanProducer(s)Yuzhong (羽中)EngineUnityReleaseCHN: 20 May 2016TWN: 18 January 2017HKG: 30 June 2017KOR: 30 June 2017EN: 8 May 2018JPN: 1 August 2018Genre(s)Strategy role-playing gameMode(s)Single-player Girls' Frontlineドールズフロントライン(Dōruzu Furontorain) MangaGirls' Frontline: The Song o...
2003 Canadian Grand Prix Race 8 of 16 in the 2003 Formula One World Championship← Previous raceNext race → Race detailsDate 15 June 2003Official name XLI Grand Prix Air CanadaLocation Circuit Gilles Villeneuve, Montreal, Quebec, CanadaCourse Street circuitCourse length 4.361 km (2.710 miles)Distance 70 laps, 305.270 km (189.686 miles)Weather Partly cloudy and mild with temperatures reaching a maximum of 19.3 °C (66.7 °F)Wind speeds up to 12.9 km/h (8.0...
Sensor proksimitas inframerah. Sensor proksimitas atau pengindra jauh dekat adalah sensor yang mampu mendeteksi kehadiran objek di sekitar tanpa melalui kontak fisik. Sensor proksimitas memancarkan medan elektromagnetik atau sinar radiasi elektromagnetik (inframerah misalnya), dan mencari perubahan dalam medan atau sinyal yang kembali. Objek yang dideteksi disebut sebagai target sensor proksimitas. Target sensor proksimitas yang berbeda juga menuntut sensor yang berbeda pula. Misalnya, sensor...
1835 treaty between the U.S and a Cherokee faction This article has multiple issues. Please help improve it or discuss these issues on the talk page. (Learn how and when to remove these template messages) This article's factual accuracy is disputed. Relevant discussion may be found on the talk page. Please help to ensure that disputed statements are reliably sourced. (May 2024) (Learn how and when to remove this message) This article may contain citations that do not verify the text. Please c...
جرينلاند (أي «الأرض الخضراء»)، (بالجرينلاندية: Kalaallit Nunaat، و بالدنماركية: Grønland) وتعني أرض الناس. هي ثاني أكبر جزيرة في العالم بعد أستراليا وهي بلد عضو في مملكة الدانمرك، تقع بين منطقة القطب الشمالي و المحيط الأطلسي ، إلى الشرق من أرخبيل القطب الشمالي الكندي. وعلى رغم انتماء ج...
السعودية- الأمريكية السعودية أمريكا تعديل مصدري - تعديل الرئيس الأمريكي دونالد ترامب مع ولي عهد المملكة العربية السعودية محمد بن سلمان في البيت الأبيض، آذار / مارس 2017. العلاقات الأمريكية السعودية (بالانجليزية:Saudi Arabia–United States relations) في عام 1933 بدأت العلاقات ...
Der var engang en viceværtPoster filmSutradaraLau Lauritzen Jr.Alice O'FredericksDitulis olehLau Lauritzen Jr.Børge MüllerPemeranOsvald HelmuthPenata musikWilly KierulffSinematograferKarl AnderssonPenyuntingMarie EjlersenDistributorASA FilmTanggal rilis26 Desember 1937Durasi100 menitNegaraDenmarkBahasaDenmark Der var engang en vicevært adalah film keluarga Denmark tahun 1937 yang disutradarai Lau Lauritzen Jr. dan Alice O'Fredericks dan ditulis oleh Børge Müller. Film ini dibintan...
Questa voce sull'argomento centri abitati del Rio Grande do Sul è solo un abbozzo. Contribuisci a migliorarla secondo le convenzioni di Wikipedia. Segui i suggerimenti del progetto di riferimento. Sertãocomune Sertão – Veduta LocalizzazioneStato Brasile Stato federato Rio Grande do Sul MesoregioneNoroeste Rio-Grandense MicroregionePasso Fundo AmministrazioneSindacoMarcelo D'Agostini TerritorioCoordinate27°59′03″S 52°15′26″W27°59′03″S, 52°15′26″W (Ser...
Cryptographic system with public and private keys This article needs additional citations for verification. Please help improve this article by adding citations to reliable sources. Unsourced material may be challenged and removed.Find sources: Public-key cryptography – news · newspapers · books · scholar · JSTOR (January 2024) (Learn how and when to remove this message) An unpredictable (typically large and random) number is used to begin generation o...
Pour les articles homonymes, voir Marcotte. Eric MarcotteEric Marcotte lors du Nature Valley Grand Prix 2012InformationsNaissance 8 février 1980 (44 ans)MarquetteNationalité américaineÉquipes amateurs 2011SKLZ-Pista Palace01.2012-08.2013[n 1]Elbowz Racing2019Factor2020100% Factor Eliel IRC2021Best Buddies RacingÉquipes professionnelles 08.2013-12.2013[n 2]SmartStop-Mountain Khakis2014-2015SmartStop2016Jamis2017Cylance2018UnitedHealthcarePrincipales victoires 1 championnat Champion ...
إلياس الفخفاخ رئيس الحكومة السابع عشر في المنصب27 فبراير 2020 – 15 يوليو 2020 الرئيس قيس سعيد يوسف الشاهد هشام المشيشي وزير المالية في المنصب19 ديسمبر 2012 – 29 يناير 2014 الرئيس المنصف المرزوقي رئيس الوزراء حمادي الجباليعلي العريض سليم بسباس (مؤقت) حسين الديماسي حكيم بن حمودة وزير ا...
_-_Vittime_del_terremoto_di_Messina_(dicembre_1908).jpg)
