Ο πατέρας του ήταν γιος και κληρονόμος του γνωστού αυτοκράτορα Καρλομάγνου, δεν είναι γνωστά πολλά γεγονότα για την παιδική του ηλικία που έζησε στην αυλή του σπουδαίου παππού του. Ο ηλικιωμένος αυτοκράτορας πέθανε (814) και άφησε τον μοναδικό επιζήσαντα γιο του Λουδοβίκο τον Ευσεβή κληρονόμο των απέραντων εκτάσεων, ο νέος αυτοκράτορας έστειλε την επόμενη χρονιά (815) τον μεγαλύτερο γιο του Λοθάριο κυβερνήτη στη Βαυαρία. Με αυτοκρατορικό διάταγμα (817) ο Λουδοβίκος ο Ευσεβής όρισε διάδοχο του τον Λοθάριο Α΄, επικυρίαρχο των μικρότερων αδελφών του Πεπίνου της Ακουιτανίας 20 ετών, του Λουδοβίκου του Γερμανικού 13 ετών και του ξαδέλφου τους Βερνάρδου της Ιταλίας. Ο Λοθάριος Α΄ θα μπορούσε να κληρονομήσει τα εδάφη τους σε περίπτωση που πέθαιναν άτεκνοι, στέφτηκε σε ηλικία 22 ετών Συναυτοκράτορας από τον πατέρα τους στο Άαχεν.[19] Την ίδια εποχή η Ακουιτανία και η Βαυαρία παραχωρήθηκαν αντίστοιχα στους μικρότερους αδελφού του Πεπίνο και Λουδοβίκο ως υποτελείς.[19] Ο ξάδελφος τους Βερνάνδος δολοφονήθηκε με εντολή του Λουδοβίκου του Ευσεβούς και ο Λοθάριος Α΄ κληρονόμησε το Βασίλειο της Ιταλίας. Ο Λοθάριος Α΄ παντρεύτηκε την Ερμενγάρδη του Τουρ.[21] Ανέλαβε τη διακυβέρνηση της Ιταλίας (822) και στέφτηκε για δεύτερη φορά αυτοκράτορας από τον πάπα Πασχάλη Α΄ στη Ρώμη (5 Απριλίου 823). Τον Νοέμβριο του 824 ο πάπας και ο αυτοκράτορας εξέδωσαν ένα καταστατικό που ρύθμιζε τις μεταξύ τους σχέσεις, ο Λοθάριος που ανέλαβε την κοσμική εξουσία εξέδωσε διατάγματα για τη διακυβέρνηση της Ιταλίας.[19]
Με την επιστροφή του Λοθάριου Α΄ στην αυλή του πατέρα του η μητριά του Ιουδήθ της Βαυαρίας έπεισε τον Λουδοβίκο τον Ευσεβή να δώσει ένα υποτελές βασίλειο στον δικό τους γιο Κάρολο που τοποθετήθηκε βασιλιάς της Αλαμανίας. Ο Λοθάριος Α΄ από τότε ξεκίνησε συνεχείς συγκρούσεις και επαναστάσεις με τον πατέρα του τόσο σε συμμαχίες με τα αδέλφια του, όσο μόνος του ή εναντίον των αδελφών του, τα σύνορα του βασιλείου του συνεχώς άλλαζαν.[19][22]
Η διάσπαση της αυτοκρατορίας
Στην πρώτη επανάσταση τα τρία αδέλφια εκθρόνισαν τον πατέρα τους (830), ο Λουδοβίκος ο Ευσεβής τους νίκησε, στέρησε από τον Λοθάριο τον αυτοκρατορικό τίτλο και τον έδωσε στον Κάρολο (831). Η δεύτερη επανάσταση έγινε με πρωτοβουλία του αρχιεπισκόπου του Μιλάνου (834), ακολούθησε νέα εκθρόνιση του Λουδοβίκου του Ευσεβούς. Οι Λομβαρδοί έμειναν πιστοί στον Λοθάριο, τον βοήθησαν να διατηρήσει την Ιταλία και τον αυτοκρατορικό τίτλο παρά της συνεχείς υποδιαιρέσεις της απέραντης Φραγκικής αυτοκρατορίας από τον πατέρα τους.[22][23] Την εποχή που ο Λουδοβίκος ο Ευσεβής ήταν ετοιμοθάνατος (840) έστειλε τα αυτοκρατορικά εμβλήματα στον Λοθάριο, ήταν 45 ετών και διεκδικούσε ολόκληρη την αυτοκρατορία. Οι διαπραγματεύσεις με τον αδελφό του Γερμανικό και τον ετεροθαλή αδελφό του Κάρολο τον Φαλακρό οδήγησαν σε μια συμμαχία των μικρότερων αδελφών του εναντίον του Λοθαρίου. Ο Λοθάριος είχε σύμμαχο μόνο τον ανιψιό του Πεπίνο Β΄ της Ακουιτανίας, γιο του αποθανόντος αδελφού του Πεπίνου Α΄ από τον οποίο ήθελε ο Κάρολος ο Φαλακρός να του αφαιρέσει το δουκάτο. Ο Λοθάριος και ο Πεπίνο ηττήθηκαν από τον Κάρολο και τον Λουδοβίκο στη "μάχη του Φοντεναί" (25 Ιουνίου 841), ο Λοθάριος Α΄ δραπέτευσε στο Άαχεν. Ανασυγκρότησε νέα στρατεύματα και ξεκίνησε νέες λεηλασίες, οι δυνάμεις των αδελφών του ωστόσο εξακολουθούσαν να είναι πανίσχυρες, συγκέντρωσε τους θησαυρούς του και δραπέτευσε εγκαταλείποντας την πρωτεύουσα του στα αδέλφια του.[19]
Οι διαπραγματεύσεις ξεκίνησαν τον Ιούνιο του 842 στη νήσο Σαόνα, κατέληξαν μετά από πολλές δυσκολίες και καθυστερήσεις τον Αύγουστο του 843 στη Συνθήκη του Βερντέν. Ο Λοθάριος Α΄ διατήρησε τον αυτοκρατορικό τίτλο και παρέλαβε μια αχανή μακρόστενη περιοχή που επεκτεινόταν από τη Βόρεια Θάλασσα μέχρι τη Μεσόγειο ιδιαίτερα στην Κοιλάδα του κεντρικού Ρήνου και του Ροδανού, οι κύριες περιοχές ήταν Λωρραίνη, Αλσατία, Βουργουνδία και Προβηγκία. Παραχώρησε την Ιταλία στον μεγαλύτερο αδελφό του Λουδοβίκο, ο ίδιος βρισκόταν εναλλακτικά με τα αδέλφια του σε συγκρούσεις ή συμμαχίες με στόχο να αντιμετωπίσουν τους νέους κινδύνους για τα βασίλεια τους που ήταν οι Βίκινγκ και οι Σαρακηνοί.[19][23] Ο κόμης του Αρλ επαναστάτησε στην Προβηγκία (845), ο αυτοκράτορας τον κατέστειλε και ενώθηκε μαζί του σε εκστρατεία εναντίον των Σαρακηνών στην Ιταλία (846).
Διανομή της Μέσης Φραγκίας
Μετά από βαριά ανίατη ασθένεια αποφάσισε να μοιράσει το βασίλειο του στους γιους του και να παραιτηθεί από τον θρόνο, αποσύρθηκε σε μοναστήρι στην Προυμ (23 Σεπτεμβρίου 855) όπου και πέθανε έξι μέρες αργότερα (29 Σεπτεμβρίου 855). Η ταφή του έγινε στο Προυμ όπου και βρέθηκαν τα οστά του το 1860.[19][24] Η διανομή έγινε με τη "Συνθήκη του Προυμ" ανάμεσα στους τρεις γιους του : ο μεγαλύτερος Λουδοβίκος Β΄ δέχτηκε την Ιταλία και τον αυτοκρατορικό τίτλο, ο δεύτερος γιος του Λοθάριος Β΄ δέχτηκε τη Λοθαριγγία και ο μικρότερος Κάρολος την Προβηγκία.