Το λήμμα παραθέτει τις πηγές του αόριστα, χωρίς παραπομπές. Βοηθήστε συνδέοντας το κείμενο με τις πηγές χρησιμοποιώντας παραπομπές, ώστε να είναι επαληθεύσιμο. Η σήμανση τοποθετήθηκε στις 18/07/2024.

Αγώνες της 25ης Ολυμπιάδας

Διοργανώτρια	Βαρκελώνη, Ισπανία
Χώρες	169
Αθλητές	9.386
Αγωνίσματα	257 σε 25 αθλήματα
Τελετή έναρξης	25 Ιουλίου 1992
Τελετή λήξης	9 Αυγούστου 1992
Κήρυξη έναρξης	Βασιλιάς Ζουάν Κάρλος ΙΙ
Κήρυξη λήξης	Πρόεδρος της ΔΟΕ Χουάν Αντόνιο Σαμαράνκ
Όρκος αθλητών	Λουίς Ντορένστε Μπλάνκο
Όρκος κριτών	Ευγκενί Ασένσιο
Όρκος προπονητών	Ευγκενί Ασένσιο
Στάδιο	Ολυμπιακό Στάδιο του Μοντζουίκ
Θερινοί
<  Σεούλ 1988 Ατλάντα 1996  >
Χειμερινοί
<  Αλμπέρτβιλ 1992 Λιλλεχάλμερ 1994  >

Οι Θερινοί Ολυμπιακοί Αγώνες του 1992, γνωστοί και ως Αγώνες της 25ης Ολυμπιάδας, διοργανώθηκαν το 1992 στη Βαρκελώνη, Καταλονία (Ισπανία). Η Βαρκελώνη, γενέτειρα του πρώην προέδρου της ΔΟΕ Χουάν Αντόνιο Σάμαρανκ, επιλέχθηκε ανάμεσα στις Άμστερνταμ, Βελιγράδι, Μπέρμιγχαμ, Μπρισμπέιν και Παρίσι στη Σύνοδο της Λωζάνης τον Οκτώβριο του 1986. Προηγουμένως, η Βαρκελώνη είχε διεκδικήσει τους Ολυμπιακούς Αγώνες του 1936, που έγιναν τελικώς στο Βερολίνο. Ήταν, επίσης, η πρώτη Ολυμπιάδα που διοργανώθηκε μετά τη λήξη του Ψυχρού Πολέμου.

Κατά τη διάρκεια των προετοιμασιών, η πόλη της Βαρκελώνης υπέστη σημαντικές αλλαγές στον τομέα των υποδομών, οι οποίες επικεντρώθηκαν στην ανακατασκευή και ενίοτε κατασκευή οδών μεταφοράς και εγκαταστάσεων τηλεπικοινωνιών, καθώς και στη μετατροπή ολόκληρων συνοικιών, οι οποίες απέκτησαν έτσι διαφορετικά χαρακτηριστικά. Οι ίδιοι οι αγώνες χαρακτηρίστηκαν από μεσογειακό χαρακτήρα και ζεστή φιλοξενία.

• Έναρξη: Μια θάλασσα λουλουδιών καλωσορίζει τον κόσμο στη Βαρκελώνη. Η μουσική είναι του Καρλ Σάντος. Οι χορευτές σχηματίζουν στη συνέχεια τη διάσημη λέξη, "¡Hola!" (Γεια σας, στα ισπανικά) ενώ στο τέλος της χορογραφίας δημιουργείται το λογότυπο των Αγώνων.
• Εθνικός ύμνος: Ο βασιλιάς, Χουάν Κάρλος ο 1ος και η βασίλισσα Σοφία εισέρχονται στο Στάδιο, συνοδευόμενοι από τον καταλανικό ύμνο. Στην συνέχεια γίνεται ανάκρουση και του ισπανικού εθνικού ύμνου.
• Benvinguts (Καλώς ήρθατε): Η Μονσεράτ Καμπαγιέ και ο Χοσέ Καρρέρας ερμηνεύουν το ¡Sed bienvenidos!. Οι χορευτές, ντυμένοι στα λευκά, αποδίδουν τον καταλανικό χορό, sardana σχηματίζοντας τους ολυμπιακούς κύκλους και μια καρδιά.
• Χώρα του Πάθους: Είσοδος 360 τυμπανιστών μαζί με 300 μουσικούς από την περιοχή της Καταλονίας. Στο κέντρο του σταδίου σχηματίζουν έναν κύκλο όπου στο κέντρο βρίσκονται χορεύτριες του φλαμένκο. Παράλληλα στην κεντρική σκηνή εμφανίζονται τα πιο γνωστά θέματα ζωγραφικής (Νταλί, Πικάσο) και αρχιτεκτονικής (Γκαουντί) της Ισπανίας, σε κοστούμια του Χοσέ Μαρισκάλ. Ο Χοσέ Καρρέρας ερμηνεύει ένα τραγούδι για μια μυστηριώδη γυναίκα. Δεν είναι άλλη από τη γνωστή χορεύτρια, Κριστίνα Όγιος η οποία θα χορέψει ένα φλαμένκο.
• Μεσόγειος, ολυμπιακή θάλασσα: Το επόμενο θέμα αναφέρεται στη δημιουργία της Βαρκελώνης. Ο Ηρακλής, ο ήρωας των ηρώων, κερδίζει τους πρώτους Ολυμπιακούς Αγώνες. Νικητής πια, θέτει τα όρια μεταξύ ουρανού και γης, μεταξύ του καλού και του κακού. Δημιουργεί μια πηγή απ' όπου θα δημιουργηθεί μια ολυμπιακή θάλασσα, η Μεσόγειος, η θάλασσα πολιτισμού. Προστατευμένοι από το πνεύμα του Ηρακλή, οι άνδρες ξεκινούν την κατάκτηση της θάλασσας. Με ένα πλοίο, οπλισμένοι με ευφυΐα, θάρρος και πολιτισμό. Αλλά παραμονεύουν κίνδυνοι. Ο λαβύρινθος των αμφιβολιών, τους αποπροσανατολίσει και τα τέρατα της πείνας, των ασθενειών και του πολέμου επιτίθενται. Η μάχη είναι φοβερή. Οι νικητές των δυνάμεων του κακού, διασχίζουν τη θάλασσα, επαναλαμβάνοντας το κατόρθωμα του Ηρακλή. Γιορτάζουν με χαρά και ιδρύουν μια πόλη. Ο θρύλος λέει πως αυτή η πόλη ήταν η Βαρκελώνη.

Η μουσική είναι του Ιάπωνα συνθέτη Ρουίτσι Σακαμότο.

• Παρέλαση των αθλητών: Η παρέλαση των 172 χωρών, ξεκινά με την Ελλάδα, με σημαιοφόρο τον Λάμπρο Παπακώστα. Τελευταία εισέρχεται η διοργανώτρια Ισπανία εν μέσω επευφημιών, με σημαιοφόρο τον πρίγκηπα Φίλιππο.
• Ομιλίες: Οι παραδοσιακές ομιλίες, του προέδρου της οργανωτικής επιτροπής, Πασκουάλ Μαραγκάλ και του προέδρου της ΔΟΕ, Χουάν Αντόνιο Σάμαρανκ. Ο βασιλιάς Χουάν Κάρλος ο 1ος, κηρύσσει την έναρξη των 25ων Ολυμπιακών Αγώνων της Βαρκελώνης.
• Ολυμπιακή σημαία: Η ολυμπιακή σημαία εισέρχεται υπό τους ήχους της Ρωμιοσύνης. Παρών, ο Μίκης Θεοδωράκης διευθύνει την ορχήστρα και τραγουδά η μέτζο σοπράνο Αγνή Μπάλτσα. Ο Αλφρέντ Κράους ερμηνεύει τον ολυμπιακό ύμνο.
• Η 25η Ολυμπιάδα: Αναφορά στις προηγούμενες διοργανώτριες πόλεις των Αγώνων, αρχής γενομένης από την Αθήνα το 1896 μέχρι τη Σεούλ το 1988. Η Βαρκελώνη διοργανώνει την 25η Ολυμπιάδα.
• Ολυμπιακή φλόγα: Η κορύφωση κάθε τελετής, η είσοδος της ολυμπιακής φλόγας. Τελευταίος λαμπαδηδρόμος, ο μπασκετμπολίστας Έπι. Αυτός με τη σειρά του θα ανάψει το τόξο του Αντόνιο Ρεμπόλο. Με ένα εντυπωσιακό εφέ, η ολυμπιακή φλόγα φτάνει στον βωμό με ένα φλεγόμενο βέλος, ένα ιστορικό highlight των Αγώνων της Βαρκελώνης. Η μουσική είναι του Άντζελο Μπανταλαμέντι.

• Εκτός του Αφγανιστάν, ήταν η πρώτη φορά από τους Αγώνες του Μονάχου το 1972 που δεν υπήρξε κανένα μποϊκοτάζ και όλες οι χώρες πήραν μέρος στους Ολυμπιακούς Αγώνες του 1992.
• Η Νότια Αφρική έγινε δεκτή και πάλι στους Ολυμπιακούς Αγώνες μετά από 32 χρόνια (είχε να λάβει μέρος από το 1960), λόγω της οριστικής λήξης της πολιτικής του απαρτχάιντ.^[1]
• Η Γερμανία συμμετείχε και πάλι ως μία ομάδα, μετά από πολλά έτη, μετά την επανένωση, που έλαβε χώρα στις 3 Οκτωβρίου του 1990.
• Με τη διάλυση της Σοβιετικής Ένωσης, που έλαβε χώρα στις 26 Δεκεμβρίου 1991, οι τρείς χώρες της Βαλτικής πήραν μέρος ως ανεξάρτητα κράτη μετά το 1936. Ήταν οι Εσθονία, Λετονία και Λιθουανία. Οι υπόλοιπες δώδεκα πρώην Σοβιετικές δημοκρατίες αγωνίστηκαν ως Ενωμένη Ομάδα της πρώην Σοβιετικής Ένωσης, για τελευταία φορά.
• Με τη διάλυση της Γιουγκοσλαβίας, οι δύο νέες χώρες, που δημιουργήθηκαν, το 1991, η Κροατία και η Σλοβενία και η Βοσνία και Ερζεγοβίνη (η οποία έγινε δεκτή με όρους, λόγω του ότι, ήταν ακόμη σε εξέλιξη ο Πόλεμος της Βοσνίας), πήραν μέρος ως ανεξάρτητες χώρες. Εξαιτίας των κυρώσεων, που επεβλήθη από τα Ηνωμένα Έθνη, οι Γιουγκοσλάβοι αθλητές αγωνίστηκαν με την Ολυμπιακή σημαία ως ανεξάρτητοι.

• 
  Το Ολυμπιακό Στάδιο και η Εσπλανάδα
• 
  Το Ολυμπιακό Στάδιο στο Μονζουίκ
• 
  Το Παλάου Σαν Ζορντί και ο τηλεπικοινωνιακός πύργος
• 
  Η πισίνα Bernat Picornell
• 
  Το Παλάου Μπλαουγκράνα
• 
  Το Καμπ Νου
• 
  Η λίμνη Μπανιόλες

• Το βωμό στο Ολυμπιακό Στάδιο άναψε ο Παραολυμπιακός τοξοβόλος, Αντόνιο Ρεμπόλο, με ένα φλεγόμενο βέλος.
• Για πρώτη φορά έγιναν δεκτοί στην καλαθοσφαίριση επαγγελματίες αθλητές του ΝΒΑ, μετά από σχετική αλλαγή της επίσημης αμερικανικής πολιτικής που έλαβε χώρα το 1989 και επετράπη η συμμετοχή παικτών του NBA. Ως αποτέλεσμα, η αποστολή των ΗΠΑ αποτελείτο για πρώτη φορά στα χρονικά από κορυφαίους εν-ενεργεία (τότε) επαγγελματίες αθλητές του ΝΒΑ, σε αντίθεση με ό,τι συνέβαινε σε όλες τις προηγούμενες Ολυμπιακές διοργανώσεις, όταν η αμερικανική ομάδα απαρτίζονταν από κολεγιακούς καλαθοσφαιριστές. Έτσι δημιουργήθηκε η αμερικανική Ντριμ Τιμ με τους Μάικλ Τζόρνταν, Μάτζικ Τζόνσον, Τσαρλς Μπάρκλεϊ και Λάρι Μπερντ. Κέρδισαν το χρυσό μετάλλιο με μεγάλη ευκολία στον τελικό επί της Κροατίας και διατήρησαν το αήττητο σε ολόκληρη τη διοργάνωση, σκοράροντας μάλιστα πάνω από 100 πόντους σε όλες τις αναμετρήσεις τους.
• Στην ενόργανη γυμναστική, ο Λευκορώσος Βιτάλι Σέρμπο κέρδισε έξι χρυσά μετάλλια, τα τέσσερα σε μία μέρα. Τα πέντε από τα έξι ήταν σε ατομικά αγωνίσματα ισοφαρίζοντας το ρεκόρ του Έρικ Χέιντεν, στα χρυσά μετάλλια σε μια Ολυμπιάδα.
• Στις καταδύσεις, η Κινέζα Φου Μίνγκξια κέρδισε το χρυσό από βατήρα 10 μέτρων, σε ηλικία μόλις 13 χρονών.
• Οι Ρώσοι κολυμβητές, Αλεκσάντρ Ποπόφ και Γεβγένι Σάντοβι, κυριάρχησαν στο ελεύθερο, κερδίζοντας δύο χρυσά έκαστος (ο Σάντοβι κέρδισε και ένα τρίτο στη σκυταλοδρομία).
• Η Χάικε Ντρέξλερ, κερδίζει το πρώτο της χρυσό μετάλλιο στο άλμα εις μήκος με την επίδοση στα 7,14 μ. αφήνοντας δεύτερη την Ινέσα Κράβετς, κάτοχο του παγκοσμίου ρεκόρ του τριπλούν από την Ουκρανία και τρίτη την κάτοχο του ολυμπιακού ρεκόρ Τζάκι Τζόινερ-Κέρσι από τις Η.Π.Α.
• Η Έβελιν Άσφορντ κέρδισε το 4ο χρυσό ολυμπιακό μετάλλιο στη σκυταλοδρομία 4x100 με χρόνο 42,11 δευτερόλεπτα. Ήταν μία από τις τέσσερις γυναίκες που το πέτυχαν στην ιστορία.
• Η νεαρή Κριστίνα Εγκέρζεγκι από την Ουγγαρία κέρδισε τρία χρυσά μετάλλια στην κολύμβηση.
• Το μπέιζμπολ έγινε ολυμπιακό άθλημα, αφού ήδη είχε υπάρξει έξι φορές ως άθλημα επίδειξης. Το χρυσό κέρδισε η Κούβα, το ασημένιο η Κινεζική Ταϊπέι και η Ιαπωνία το χάλκινο.
• Η αντιπτέριση και το τζούντο γυναικών μπήκαν στο ολυμπιακό πρόγραμμα, ενώ το κανόε/καγιάκ σλάλομ επανήλθε μετά από 20 χρόνια απουσίας.
• Ο Λίντφορντ Κρίστι κέρδισε το χρυσό μετάλλιο στα 100 μέτρα, με χρόνο 9,96 στα 32 του χρόνια.
• Η Χάϊκε Χένκελ τερμάτισε πρώτη στον τελικό του ύψους με την επίδοση στα 2,02 μ. καταποντίζοντας την κάτοχο του παγκοσμίου ρεκόρ Στέφκα Κοσταντίνοβα στην τέταρτη θέση.
• Ο Σεργκέι Μπούμπκα ήταν χρυσός ολυμπιονίκης στη διοργάνωση του 1988. Στη Βαρκελώνη όμως δεν κατάφερε να περάσει ούτε ένα ύψος, αποτυγχάνοντας σε όλες τις προσπάθειες.
• Για τους Αγώνες της Βαρκελώνης υπήρξαν δύο μουσικά θέματα. Το «Βarcelona» που γράφτηκε 5 χρόνια πριν από τον Φρέντι Μέρκιουρι και που ερμήνευσε σε ντουέτο με τη Μονσερά Καμπαγιέ. Το τραγούδι ήταν προγραμματισμένο να ερμηνευθεί στη τελετή έναρξης, όμως εξαιτίας του θανάτου του Μέρκιουρι στις 24 Νοεμβρίου 1991, το κομμάτι χρησιμοποιήθηκε στο εναρκτήριο βίντεο της Βαρκελώνης λίγα λεπτά πριν τη τελετή. Το δεύτερο μουσικό θέμα ήταν το «Amigos Para Siempre» (Φίλοι για πάντα) του Άντριου Λόυντ Βέμπερ, με ερμηνευτές, τον Χοσέ Καρρέρας και τη Σάρα Μπράιντμαν.

Από ελληνικής πλευράς, ύστερα από 12 χρόνια, κατακτήθηκαν 2 μετάλλια και μάλιστα και τα 2 ήταν χρυσά. Αρχικά, από τον νεαρό τότε 20χρονο Πύρρο Δήμα από τη Χειμάρρα της Βορείας Ηπείρου στην άρση βαρών, στο ξεκίνημα του αθλητή για μια εντυπωσιακή σειρά από 3 χρυσά και ένα χάλκινο μετάλλιο σε 4 διαδοχικές Ολυμπιάδες.

Ακολούθησε το χρυσό μετάλλιο της Βούλας Πατουλίδου, ερχόμενη από τον Τριπόταμο του νομού Φλώρινας στα 100 μέτρα εμπόδια με χρόνο 12,64 (πανελλήνιο ρεκόρ που αντέχει ακόμα και σήμερα) σε μια συγκλονιστική κούρσα που σημαδεύτηκε από την πτώση της προπορευόμενης Αμερικανίδας Γκέιλ Ντίβερς στο τελευταίο εμπόδιο, ενώ στην τρίτη θέση της τελικής κατάταξης βρέθηκε η κάτοχος του παγκοσμίου ρεκόρ Γιορντάνκα Ντόνκοβα από τη Βουλγαρία. Ήταν το πρώτο χρυσό που κέρδιζε η Ελλάδα σε αγώνισμα του στίβου από τους Ολυμπιακούς του 1912 όταν ο αείμνηστος Κωνσταντίνος Τσικλητήρας κέρδισε το χρυσό μετάλλιο στο μήκος άνευ φόρας, άθλημα που δεν υπάρχει πλέον στην Ολυμπιάδα.

• Κώστας Κουκοδήμος, 6η θέση στο άλμα εις μήκος
• Τόνια Σβάιερ, 7η θέση στην κωπηλασία
• Ιάκωβος Κισέογλου / Δημήτρης Μπούκης, 8οι στην ιστιοπλοϊα (κατηγορία Star)
• Χριστίνα Θαλασσινίδου, 6η στο ατομικό της συγχρονισμένης κολύμβησης
• Βαλέριος Λεωνίδης, 5η θέση στην άρση βαρών (κατηγορία 60κ.)
• Παύλος Σαλτσίδης, 8η θέση στην άρση βαρών (κατηγορία 110κ.)
• Παναγιώτης Ποικιλίδης, 8η θέση στην κατηγορία υπερβαρέων της ελληνορωμαϊκής πάλης

Θέση	Χώρα	01 !	2 !	3 !	Σύνολο
1	Ενωμένη Ομάδα της πρώην ΕΣΣΔ	45	38	29	112
2	Ηνωμένες Πολιτείες Αμερικής	37	34	37	108
3	Γερμανία	33	21	28	82
4	Κίνα	16	22	16	54
5	Κούβα	14	6	11	31
6	Ισπανία	13	7	2	22
7	Νότια Κορέα	12	5	12	29
8	Ουγγαρία	11	12	7	30
9	Γαλλία	8	5	16	29
10	Αυστραλία	7	9	11	27
11	Καναδάς	7	4	7	18
12	Ιταλία	6	5	8	19
13	Μεγάλη Βρετανία	5	3	12	20
14	Ρουμανία	4	6	8	18
15	Τσεχοσλοβακία*	4	2	1	7
16	Βόρεια Κορέα	4	0	5	9
17	Ιαπωνία	3	8	11	22
18	Βουλγαρία	3	7	6	16
19	Πολωνία	3	6	10	19
20	Ολλανδία	2	6	7	15
21	Κένυα	2	4	2	8
22	Νορβηγία	2	4	1	7
23	Τουρκία	2	2	2	6
24	Ινδονησία	2	2	1	5
25	Βραζιλία	2	1	0	3
26	Ελλάδα	2	0	0	2
27	Σουηδία	1	7	4	12
28	Νέα Ζηλανδία	1	4	5	10
29	Φινλανδία	1	2	2	5
30	Δανία	1	1	4	6
31	Μαρόκο	1	1	1	3
32	Ιρλανδία	1	1	0	2
33	Αιθιοπία	1	0	2	3
34	Αλγερία	1	0	1	2
	Εσθονία	1	0	1	2
	Λιθουανία	1	0	1	2
37	Ελβετία	1	0	0	1
38	Τζαμάικα	0	3	1	4
	Νιγηρία	0	3	1	4
40	Λετονία	0	2	1	3
41	Αυστρία	0	2	0	2
	Ναμίμπια	0	2	0	2
	Νότια Αφρική	0	2	0	2
44	Βέλγιο	0	1	2	3
	Κροατία	0	1	2	3
	Ανεξάρτητοι	0	1	2	3
	Ιράν	0	1	2	3
48	Ισραήλ	0	1	1	2
49	Κινέζικη Ταϊπέι	0	1	0	1
	Μεξικό	0	1	0	1
	Περού	0	1	0	1
52	Μογγολία	0	0	2	2
	Σλοβενία	0	0	2	2
54	Αργεντινή	0	0	1	1
	Μπαχάμες	0	0	1	1
	Κολομβία	0	0	1	1
	Γκάνα	0	0	1	1
	Μαλαισία	0	0	1	1
	Πακιστάν	0	0	1	1
	Φιλιππίνες	0	0	1	1
	Πουέρτο Ρίκο	0	0	1	1
	Κατάρ	0	0	1	1
	Σουρινάμ	0	0	1	1
	Ταϊλάνδη	0	0	1	1
Σύνολο		260	257	298	815

[*] Η Τσεχοσλοβακία αγωνίστηκε υπό το όνομα «Τσεχική και σλοβακική δημοκρατία».

• Επίσημη ιστοσελίδα για τους Ολυμπιακούς Αγώνες της Βαρκελώνης