Ο Πάπας Γρηγόριος Θ΄ (Papa Gregorio IX, 1170 – 22 Αυγούστου1241), γεννημένος Ugolino di Conti, ήταν πάπας από τις 19 Μαρτίου 1227 μέχρι τον θάνατό του.
Ο Ουγκολίνο γεννήθηκε στο Ανάνι. Η ημερομηνία γέννησής του ποικίλλει στις πηγές μεταξύ περίπου του 1145[1] και του 1170.[2]
Χρίσθηκε Καρδινάλιος-Διάκονος της εκκλησίας του Αγίου Ευσταθίου από τον εξάδελφό του[3] Ιννοκέντιο Γ΄ τον Δεκέμβριο 1198. Το 1206 προήχθη σε Καρδινάλιος της Όστια ε Βελλέτρι. Έγινε Κοσμήτορας στο Ιερό Κολλέγιο των Καρδιναλίων το 1218 ή το 1219. Ήταν επίσης Καρδινάλιος Προστάτης του Τάγματος των Φραγκισκανών.
Μετά την άνοδό του στον παπικό θρόνο μετά το πέρας της Παπικής εκλογής του 1227, ο Γρηγόριος Θ΄ ανέθεσε στον Κορράδο του Μάρμπουργκ να εξαλείψει τις αιρέσεις σε όλη τη Γερμανία.[5][6] Ο Γρηγόριος Θ΄ ίδρυσε την Ιερά Εξέταση με στόχο να ρυθμίσει καλύτερα την δίωξη των Αιρέσεων.[7] Ο στόχος του ήταν να βάλει τάξη στις διώξεις των Αιρετικών τις οποίες είχε ξεκινήσει ο Πάπας Λούκιος Γ΄ (1184) επειδή πολλοί αιρετικοί καίγονταν από τα εξαγριωμένα πλήθη άδικα και χωρίς δίκη. Ο Γρηγόριος Θ΄ όρισε έναν μεγάλο αριθμό Ιεροεξεταστών κυρίως Φραγκισκιανών και Δομιμικανών σε όλη την Γαλλία, την Γερμανία και την Ιταλία. Η δράση τους είχε στόχο να εξετάζουν όλες τις κατηγορίες με στόχο περισσότερο να προστατεύσουν την ζωή των αθώων από τα λάθη των εκκλησιαστικών και πολιτικών αρχών.[8][9] Τα διατάγματα του 1224 είχαν ως προορισμό την "αιώνια υποτέλεια των Ιουδαίων", βασίστηκαν σε μια φράση του Ταλμούδ σύμφωνα με την οποία οι Εβραίοι θα έπρεπε να παραμείνουν σε μιά κατάσταση υποτέλειας μέχρι την ημέρα της Κρίσης. Το δόγμα επεκτάθηκε αργότερα με στόχο να θέσουν τους Εβραίους υπό την εξουσία του αυτοκράτορα Φρειδερίκου Β΄, παρέμειναν σε υποτελή κατάσταση μέχρι τον 19ο αιώνα που αναδύθηκε ο φιλελευθερισμός.[10] Ο Γρηγόριος Θ΄ έδωσε κατόπιν εντολή για Σταυροφορία (1234), θα πραγματοποιηθεί πέντε χρόνια αργότερα (1239). Με την επίδραση του εκχριστιανισμένου Εβραίου Νίκολας Ντονέν ο Γρηγόριος Θ΄ διέταξε να κατασχεθούν όλα τα αντίγραφα του Εβραικού Ταλμούδ, μετά από μια δημόσια διαμάχη 12.000 χειρόγραφα του Εβραικού Ταλμούδ πυρπολήθηκαν στο Παρίσι.
Σύγκρουση με τον αυτοκράτορα Φρειδερίκο Β΄
Την εποχή που έγινε η στέψη του Φρειδερίκου Β΄ στην Ρώμη (22 Νοεμβρίου 1220) ο αυτοκράτορας υποσχέθηκε ότι τον Αύγουστο του επόμενου χρόνου θα ξεκινήσει για την Σταυροφορία στους Αγίους Τόπους. Η Σταυροφορία ωστόσο δεν είχε ξεκινήσει ακόμα ούτε την χρονιά που έγινε Πάπας ο Γρηγόριος Θ΄ (1227), τον τιμώρησε αρχικά με αναστολή της στέψης και αργότερα με αφορισμό. Ο Φρειδερίκος Β΄ αφού διαμαρτυρήθηκε αρχικά στους υπόλοιπους ηγεμόνες για την συμπεριφορά του Πάπα αναχώρησε για την Σταυροφορία και είχε μεγάλη επιτυχία αφού κατέλαβε ακόμα και την Ιερουσαλήμ. Ο Γρηγόριος Θ΄ εξακολουθούσε να είναι οργισμένος απέναντι του επειδή κατά την διάρκεια της απουσίας του ο αυτοκρατορικός κυβερνήτης του Σπολέτο Ράιναλντ έκανε επίθεση στα Παπικά κράτη.[5] Με την επιστροφή του ο Φρειδερίκος Β΄ τον Ιούνιο του 1229 συνέτριψε τον Παπικό στρατό που είχε εισβάλει στην Σικελία και ζήτησε ξανά ειρήνη από τον Πάπα. Ο πόλεμος της διετίας 1228-1230 έγινε γνωστός ιστορικά ως "ο Πόλεμος των Κλειδιών". Οι δύο άνδρες ήρθαν για κάποιο διάστημα σε ανακωχή αλλά όταν ο Φρειδερίκος Β΄ νίκησε την Λομβαρδική Ένωση (1239) έγινε η μεγαλύτερη απειλή για την Αγία Έδρα. Ο Γρηγόριος Θ΄ ξέσπασε ξανά και αφόρισε για δεύτερη φορά τον αυτοκράτορα (1239), κατόπιν συγκάλεσε Σύνοδο στην Ρώμη για να τον αναθεματίσει. Ο Φρειδερίκος Β΄ απάντησε με αιχμαλωσία και βύθιση όσων Παπικών πλοίων μετέφεραν ιεράρχες για την Σύνοδο. Ο Έμπερχαρτ Β΄ Πρίγκιπας-Αρχιεπίσκοπος του Σάλτσμπουργκ δήλωσε στην "Σύνοδο του Ρέγκενσμπουργκ" : "αυτός ο άνθρωπος (ο Πάπας) της ακρότητας που τον θεωρούν Αντίχριστο για την υπερβολική αλαζονεία του είπε καυχόμενος ότι είναι ο Θεός που δεν κάνει ποτέ λάθος".[11] Ο σκληρός πόλεμος ανάμεσα στους δύο άντρες έληξε μόνο με τον θάνατο του Γρηγορίου Θ΄ (22 Αυγούστου 1241), ο διάδοχος του Πάπας Ιννοκέντιος Δ΄ θα κηρύξει Σταυροφορία για να εξοντώσει την απειλή των Χοενστάουφεν (1245).
