Брэсцкая і Кобрынская епархія
Свята-Сімяонаўскі сабор
Агульныя звесткі
Краіна	Беларусь
Епархіяльны цэнтр	Брэст
Заснавана	6 сакавіка 1839 (як вікарыяцтва) сакавік 1941, 31 студзеня 1990 (як епархія)
Кіраванне
Кіруючы архірэй	епіскап Брэсцкі і Кобрынскі Іаан (Хама) (з 7 кастрычніка 2002)
Кафедральны храм	Свята-Сімяонаўскі сабор у Брэсце
Другі кафедральны храм	Свята-Аляксандра-Неўскі сабор у Кобрыне
Статыстыка
Благачынняў	9
Прыходаў	203
Храмаў	224
Манастыроў	4
Святароў	230
Сайт	pravbrest.by
Карта
Медыяфайлы на Вікісховішчы

Брэсцкая і Кобрынская епархія — епархія Беларускага экзархата Рускай праваслаўнай царквы, якая дзейнічае на тэрыторыях Брэсцкага, Бярозаўскага, Драгічынскага, Жабінкаўскага, Камянецкага, Кобрынскага, Маларыцкага і Пружанскага раёнаў Брэсцкай вобласці.

Брэсцкая праваслаўная епархія была заснавана ў выніку Полацкага царкоўнага сабора 6 сакавіка 1839 года на тэрыторыях былой Брэсцкай уніяцкай епархіі (з 1828 года — у складзе Літоўскай уніяцкай епархіі як вікарыцятва).

22 студзеня 1840 года яе тэрыторыя ў якасці Брэсцкага вікарыяцтва ўвайшлі ў склад Літоўскай праваслаўнай епархіі, з 1900 года ўваходзіла ў асобную Гродзенскую епархію, якая ў 1922—1939 гадах дзейнічала ў складзе Польскай аўтакефальнай праваслаўнай царквы^[1].

Падчас Вялікай Айчыннай вайны ў сувязі з перадачай часткі Палесся і Падляшша ў склад Рэйхскамісарыята Украіны з Гродзенскай епархіі была вылучана самастойная Брэсцкая епархія. У 1945 годзе яна была скасавана, а тэрыторыя ўключана ў Пінскую епархію. У 1952—1989 гадах епархія кіравалася непасрэдна мінскімі архіепіскапамі і мітрапалітамі.

Епархія адноўлена пастановай Сінода Беларускай праваслаўнай царквы ў 1990 годзе. З 1997 года пачалося выданне газеты «Духовный вестник», з 2002 года — часопіса «Брестские епархиальные ведомости». Станам на 1999 год, у склад епархіі ўваходзілі 9 благачынняў, 162 прыходы, 163 храмы і 18 капліц, дзейнічаў Свята-Афанасьеўскі манастыр^[1].

2 снежня 2004 года Брэсцкая благачынная акруга была падзелена на Брэсцкае гарадское і Брэсцкае раённае благачынні. Па звестках 2005 года, епархія налічвала 167 прыходаў, у якіх служылі 181 святароў (165 святароў, 16 дыяканаў). У 2015 годзе меліся 4 манастыры, 191 прыход і 49 капліц^[2].

У склад епархіі ўваходзяць чатыры манастыры:

• Свята-Афанасьеўскі мужчынскі манастыр у Брэсце.
• Свята-Раство-Багародзічны жаночы манастыр у Брэсце.
• Спаса-Праабражэнскі мужчынскі манастыр у Хмелеве.
• Свята-Варварынскі жаночы манастыр у Пінску.

Брэсцкая епархія

• Антоній (Зубко) (6 сакавіка 1839 — 28 студзеня 1840).

Брэсцкае вікарыяцтва (Віленскай епархіі)

• Міхаіл (Галубовіч) (28 студзеня 1840 — 1 сакавіка 1848).
• Ігнацій (Жалязоўскі) (20 сакавіка 1848 — 27 чэрвеня 1870).
• Яўген (Шарашылаў) (9 жніўня 1870 — 10 лютага 1875).
• Уладзімір (Нікольскі) (16 сакавіка 1875 — 16 мая 1877).
• Януарый (Вазнясенскі) (5 чэрвеня 1877 — 17 лютага 1879).
• Данат (Бабінскі-Сакалоў) (27 мая 1879 — 14 мая 1881).
• Аўрамій (Лятніцкі) (27 чэрвеня 1881 — 9 сакавіка 1885).
• Анастасій (Апоцкі) (15 мая 1885 — 17 лістапада 1891).
• Іосіф (Сакалоў) (15 снежня 1891 — 24 мая 1897).
• Іаакім (Лявіцкі) (24 мая 1897 — 13 студзеня 1900).

Брэсцкае вікарыяцтва (Гродзенскай епархіі)

• Венедыкт (Бабкоўскі) (30 сакавіка 1941 — красавік 1942).
• Іаан (Лаўрыненка) (30 красавіка 1942—1944).

Брэсцкая епархія

• Паісій (Абразцоў) (8 верасня 1944 — 27 лютага 1945).
• Анісіфар (Панамароў) (27 лютага 1945 — кастрычнік 1945).
• Васіль (Ратміраў) (1946).
• Паісій (Абразцоў) (3 чэрвеня 1948 — 13 снежня 1949).
• Піцірым (Свірыдаў) (13 студзеня 1951 — 21 красавіка 1959).
• Гурый (Ягораў) (21 мая 1959 — 19 верасня 1960).
• Лявонцій (Бондар) (19 верасня 1960 — 16 сакавіка 1961).
• Антоній (Крацэвіч) (16 сакавіка — 5 ліпеня 1961).
• Варлаам (Барысевіч) (5 ліпеня 1961 — 4 жніўня 1963).
• Нікадзім (Ротаў) (4 жніўня 1963 — 9 кастрычніка 1963).
• Сергій (Пятроў) (9 кастрычніка 1963 — 25 мая 1965).
• Антоній (Мельнікаў) (25 мая 1965 — 10 кастрычніка 1978).
• Філарэт (Вахрамееў) (10 кастрычніка 1978 — 31 студзеня 1990).

Брэсцкая і Кобрынская епархія

• Канстанцін (Хоміч) (19 лютага 1990 — 19 верасня 2000).
• Філарэт (Вахрамееў) (19 верасня 2000 — 4 лютага 2001).
• Сафроній (Юшчук) (4 лютага 2001 — 7 кастрычніка 2002).
• Іаан (Хама) (з 7 кастрычніка 2002).

• Орловский Е. Ф. Судьбы Православия в связи с историей латинства и унии в Гродненской губернии в XIX ст. (1794—1900). — Гродно: Губернская типография, 1903. — 604 с.
• Энцыклапедыя гісторыі Беларусі. У 6 т. Т. 2: Беліцк — Гімн / Рэдкал.: Б. І. Сачанка (гал. рэд.) і інш.; Маст. Э. Э. Жакевіч. — Мн. : БелЭн, 1994. — 537 с. — 20 000 экз. — ISBN 5-85700-142-0.
• З гісторыі Брэсцкай епархіі // Беларускі Праваслаўны каляндар на 2000 г. Минск, 1999. — С. 115—118.
• Кулаженко Л. Е.. Брестское викариатство // Православная энциклопедия. — М.: Церковно-научный центр «Православная энциклопедия», 2003. — Т. VI. — С. 245-246. — 752 с. — 39 000 экз. — ISBN 5-89572-010-2.
• Кулаженко Л. Е.. Брестская и Кобринская епархия // Православная энциклопедия. — М.: Церковно-научный центр «Православная энциклопедия», 2003. — Т. VI. — С. 236-238. — 752 с. — 39 000 экз. — ISBN 5-89572-010-2.
• Mironowicz A. Przynależność diecezjalna Brześcia do końca XVI wieku // Białoruskie Zeszyty Historyczne. — Białystok 2007. — nr 27. — s. 5-16.

• Брэсцкая і Кобрынская епархія на афіцыйным партале Беларускай праваслаўнай царквы (бел.)
• Брэсцкая і Кобрынская епархія на афіцыйным сайце Рускай праваслаўнай царквы (руск.)