Kara yollarında hız kuralları
Sürücülerin, kullandıkları araçların hızlarını, trafiğin durumu, trafik işaret levhaları ve kurallarına uydurmakla yükümlü oldukları, bu levhalara ve kurallara uyulmaması durumunda da belirli yaptırımlara bağlanmış olan kurallara hız kuralları denir. Hız kurallarına uyulmaması durumunda maddi yönde zararlar doğabileceği gibi ölüm, yaralanma gibi istenmeyen diğer sonuçlarda ortaya çıkabilir.Trafik kazalarının büyük bir kısmı sürücülerin hız kurallarını ihlal etmesi sebebiyle gerçekleşmektedir.Trafik kazalarının %94 lük oranla en önemli sebebi insandır ve bunun %27 sini sürücüler oluşturmaktadır.Türkiye'de gerçekleşen trafik kazalarının en önemli sebeplerinden biri sürücülerin hız sınırlarına uymaması ve aşırı hız yapmalarıdır. Hız kuralları yolların çeşitlerine göre farklılık gösterir.
Sürücülerin hızlarını ayarlamaları gerektiği durumlar
Sürücüler, yolun şekli, kullandıkları aracın türü ve yük durumu, trafiğin durumu, hava durumu ve görüş alanı gibi nedenlere bağlı olarak hızlarını ayarlamalıdır.
Sürücüler:
- Kavşaklara yaklaşırken,
- Tepe üstlerine yaklaşırken,
- Yaya geçitlerine yaklaşırken,
- Tünellere ve demir yolu geçitlerine yaklaşırken,
- Yol yapım ve onarım alanlarına yaklaşırken,
- Dar köprülere yaklaşırken,
- Okul geçitlerine yaklaşırken,
- Dönemeçli yollarda ilerlerken hızlarını azaltmak durumundadırlar.[1]
Trafikte sürücülerin uyması gereken yasal hız sınırı
Trafikte araçların şehir içi ve şehir dışı yollar ile otoyollarda uymaları gereken hız kuralları Kara yolları Trafik Kanunu ile belirtilmiştir.Türkiye'de araçların uyması gereken yasal azami hız sınırları aşağıdaki gibidir.
Zorunlu haller dışında şehirler arası kara yolunu kullanan motorlu araçlarda, araç cinsi gözetilmeksizin asgari hız sınırı 15 km'dir. Araçlara römork veya yarı römork takıldığında azami hız sınırından saatte 10 km. düşülmesi gerekir. Tehlikeli madde taşımaya mahsus olup, boş olarak trafiğe çıkarılan araçlar, kendi sınıflarına giren araçlara ait hızla sürülebilirler. Servis (ayak- freni bozuk olan araçları çeken araçlar), saatte 15 km'den fazla hızla kullanılamaz. Geçme sırasında geçme kuralının zorunlu tuttuğu şartlar sebebiyle aynı cins taşıtlar için öngörülen hız sınırları aşılabilir. İçişleri Bakanlığı, Çevre ve Şehircilik Bakanlığı'nın görüşünü alarak otoyollarda otomobiller için hız sınırını 20 km/s arttırmaya yetkilidir. Azami ve asgari hız sınırlarını belirten işaret levhaları gerekli görülen yerlere ilgili kuruluşlar aracılığıyla konulur. Kanun tarafından yetki verilen kuruluşlar tarafından yönetmelikte düzenlenen hız sınırları yol ve trafik durumuna göre azaltılabilir veya çoğaltılabilir. Bu hallerde durum trafik işaretleri ile belirtilir ve uygun vasıtalarla duyurulur.[2]
| Araç Türü |
Yerleşim Yeri İçinde |
Çift Yönlü Karayolları |
Bölünmüş Yol |
Otoyollar
|
| Otomobil
|
50
|
90
|
110
|
130-140
|
| Minibüs
|
50
|
80
|
90
|
100
|
| Otobüs
|
50
|
80
|
90
|
100
|
| Kamyonet
|
50
|
80
|
85
|
95
|
| Panelvan
|
50
|
85
|
100
|
110
|
| Kamyon
|
50
|
80
|
85
|
90
|
| Çekici
|
50
|
80
|
85
|
90
|
| Motosiklet
|
30-50
|
70-80
|
80-90
|
80-100
|
| Motorlu Bisiklet
|
30
|
45
|
45
|
Giremez
|
| Motorsuz Bisiklet
|
30
|
45
|
45
|
Giremez
|
| Tehlikeli madde, özel yük taşıma izin belgesi veya özel izin belgesi bulunduran araçlar
|
30
|
50
|
50
|
60
|
| Lastik tekerlekli traktörler
|
20
|
30
|
40
|
Giremez
|
| Arızalı bir aracı çeken araçlar
|
20
|
20
|
30
|
40
|
| İş makineleri
|
20
|
20
|
20
|
İzin Alınarak
|
Çeşitli ülkelerdeki azami hız sınırları
Otoyola sahip Avrupa ülkelerinin birçoğunda hız limiti saatte 110 km ile 130 km arasında değişmektedir. Yolların durumuna göre bazen sınırsız da olabilir.
[3]
Hızın gerekli Şartlara uygunluğunu sağlamak
Hız sınırlarını % 30'dan fazla aşan sürücülerden, suçun işlendiği tarihten geriye doğru 1 yıl içerisinde aynı kuralı 5 defa ihlal ettiği tespit edilenlerin sürücü belgeleri 1 yıl süre ile geri alınır. Bu süre süre sonunda psikoteknik değerlendirmeden ve psikiyatri uzmanının muayenesinden geçilerek sürücü belgesi almasına mani olmadığı anlaşılanların belgeleri iade edilir.Hız sınırlarının aşılıp aşılmadığını, tespit etmekte kullanılan cihazların yerini tespit veya cihazları bulunduranlar hafif para cezası ve 4 aydan 6 aya kadar hafif hapis cezası ile cezalandırılırlar, cihazlarına el konulur.
Kara yolları Trafik Kanununun 52. maddesinde sürücülerin uymaları gereken hız kuralları belirtilmiştir:
- Ceza maddesi : 52/1-a
- Ceza Miktarı : 66,00 TL
- Peşin : 49,50 TL
- Ceza Puanı : 15
- Cezanın Tanımı : Araçların hızını; kavşaklara yaklaşırken, dönemeçlere girerken, tepe üstlerine, yaya geçitlerine, hemzemin geçitlerine, tünellere, dar köprü ve menfezlere yaklaşırken, yapım ve onarım alanlarına girerken azaltmamak.
- Ceza Maddesi : 52/1-b
- Ceza Miktarı : 66,00 TL
- Peşin : 49,50 TL
- Ceza Puanı : 15
- Cezanın Tanımı : Araçların hızını ; aracın yük teknik özelliğine,görüş, yol, hava ve trafik durumunun gerektirdiği şartlara uydurmamak.
- Ceza Maddesi : 52/1-c
- Ceza Miktarı : 66,00 TL
- Peşin : 49,50 TL
- Ceza Puanı : 20
- Cezanın Tanımı : Diğer bir aracı izlerken,hızlarını kullandıkları aracın yük ve teknik özelliğine,görüş, yol, hava ve Trafik durumunun gerektirdiği şartlara uydurmadan güvenli bir mesafe bırakmamak.
- Ceza Maddesi : 52/1-d
- Ceza Miktari : 66,00 TL
- Peşin : 49,50 TL
- Ceza Puanı : 15
- Cezanın Tanımı : Kol ve grup halinde araç kullanırken, araçlar arasında diğer araçların güvenle girebilecekleri bir açıklık bırakmamak.[4]
Yavaş sürme ve yavaşlama
Araç sürücülerinin
- Zorunlu bir neden olmadıkça araçlarını diğer araçların ilerleyişine engel olacak şekilde yavaş sürmeleri
- Belirlenen hız sınırının çok altında ve trafiğin akışına engel olacak şekilde yavaş sürmeleri
- Güvenlik nedeni veya verilen herhangi bir talimata uyulması dışında başkalarını rahatsız edecek veya tehlikeye sokacak şekilde gereksiz ve ani yavaşlamaları yasaktır.[5]
Kaynakça
Dış bağlantılar
11 Mayıs 2023 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.
