Angola Bağımsızlık Savaşı

Angola Bağımsızlık Savaşı
Portekiz Sömürge Savaşları

Angola'da devriyedeki Portekiz askerleri
Tarih4 Şubat 1961 - 25 Nisan 1974 (ateşkes)
11 Kasım 1975 (Bağımsızlık)
Bölge
Angola
Sonuç Portekiz askeri zaferi;
Karanfil Devrimi sonrası ateşkes ve bağımsızlık: Alvor Antlaşması;
1975'te Angola'nın bağımsızlığı, Angola İç Savaşı'nın başlaması.
Taraflar

MPLA
FNLA
UNITA
FLEC

Destekleyen:
 Sovyetler Birliği[1]
 Küba[2][3]
 Çin[4][5][6]
 ABD[7]
 Zaire[8]
 Cezayir[9]
 Tanzanya[10]
 Zambiya[11]
 Tunus[12]
 Kongo Cumhuriyeti[13]
 Libya[14]
 Yugoslavya[15]
 Bulgaristan[16][17]

Portekiz Portekiz

Destekleyen:
 Güney Afrika[18][19]
Komutanlar ve liderler
Agostinho Neto
José Eduardo dos Santos
Lúcio Lara
Holden Roberto
Jonas Savimbi		 Portekiz Francisco da Costa Gomes
Güçler
90,000 65,000
Kayıplar
50,000+ ölü 2,991 ölü (1,526 çatışmada & 1,465 savaş dışı)[20]
4,684 kalıcı zarar (fiziksel veya psikolojik)
30,000-50,000 sivil öldü


Angola Bağımsızlık Savaşı, 1961-1976 yılları arasında yapılmış bağımsızlık savaşı. Portekiz'in şiddete dayalı diktatörü António de Oliveira Salazar'ın ülkesinin Afrika'daki kolonileri kontrol etme konusunda vazgeçme gibi bir niyeti yoktu.[kaynak belirtilmeli] Ancak olaylar tam tersi şekilde gerçekleşmişti. Şubat 1961'de Portekiz Batı Afrika'sındaki Marksist eğilimli Angola'nın Bağımsızlığı İçin Halk Hareketi (MPLA) grubu, başkent Luanda'daki baskıcı sömürgecilere karşı bir ayaklanma başlattı. Yaklaşık bir ay sonra kuzey vilayetlerinde ılımlı Angola Halklar Birliği (UPA) tarafından yönetilen hükûmet-karşıtı bir gerilla savaşı başladı. Asiler, acımasız bir şekilde bastırılmıştı ve tahminen 20.000 siyahi Afrikalı çatışmalar sırasında öldü. Ancak MPLA faaliyetlerin yönünü komşu ülke Zambiya'daki üslerinde gerilla seferleri düzenlediği ülkenin doğu kesmine doğru kaydırdığında, ayaklanma içten içe devam etti. 1966 yılında Batı yanlısı Sosyalist Angola Ulusal Kurtuluş Cephesi (FNLA) ve gerilla harekâtlarını güney-merkez bölgesine yönlendirmiş olan ileri Batı Angola Topyekün Bağımsızlık Millî Birliği (UNITA) olmak üzere ikiye ayrıldı. Hükûmet karşıtı gerillalar, faaliyetlerini pusular ve vurkaçlar ile sınırlı tutuyordu. Ancak gerillalar oldukça ısrarlıydılar ve büyük bir Portekiz gücünü de püskürtmüşlerdi. 1960'lı yıllarda Portekiz millî gelirinin yarısı bu savaşa yönlendirildi. Portekizli genç ordu mensupları sonunda zorlu çarpışmaların ardından, gerilemeye başladılar. Ayrıca bu kayıplardan huzursuz olan Portekiz ordusu 1974'te hükûmeti devirdi ve Angola'dan çekilme kararı aldı.

Çekilmeden sonra

Portekizler Kasım 1975'te kesin olarak geri çekildiklerinde ülkede iç savaş devam ediyordu. Bu iç savaşta UNITA ve FNLA, MLPA'ya karşı birbirlerini kışkırtmışlardı. MPLA hareketi Kübalı askerlerinin, Sovyet teknisyenlerinin ve Sovyet silahlarının MPLA'yı desteklemek amacıyla ülkeye girdiği başkenti ve limanı da elinde bulunduruyordu. Bu yardım, işleri yoluna sokmuştu. Güney Afrikalı birlikler ve ABD'nin gönderdiği silahlar, UNITA ve FNLA'ya sunulmuş olsa da, MPLA sonunda yönetimde tek söz oldu. Angola bağımsız devletini ilan etti.

Kaynakça

  1. ^ The Soviet Union and Revolutionary Warfare: Principles, Practices, and Regional Comparisons, 1988, pp. 117–118.
  2. ^ Cuba: The International Dimension, 1990, pp. 155–157.
  3. ^ Cuba in the World, 1979, pp. 95–96.
  4. ^ Foreign Intervention in Africa: From the Cold War to the War on Terror, 2013, p. 81.
  5. ^ China and Africa: A Century of Engagement, 2012, p. 339.
  6. ^ Armed Forces and Modern Counter-insurgency, 1985, p. 140.
  7. ^ The Flawed Architect:Henry Kissinger and American Foreign Policy, 2004, p. 404.
  8. ^ "FNLA – um movimento em permanente letargia, guerracolonial.org (Portekizce)". 28 Temmuz 2019 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 1 Şubat 2015. 
  9. ^ Algeria: The Politics of a Socialist Revolution, 1970, p. 164.
  10. ^ "Angola-Ascendancy of the MPLA". 16 Aralık 2014 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 1 Şubat 2015. 
  11. ^ Contested Power in Angola: 1840s to the Present, 2000, p. 167.
  12. ^ Southern Africa in Transition, 1966, p. 171
  13. ^ Warfare in Independent Africa, 2011, p. 70.
  14. ^ "Libya Relations with Sub-Saharan Africa". 24 Eylül 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 1 Şubat 2015. 
  15. ^ Violence in Southern Africa, 1997, p. 10.
  16. ^ War in Peace: Conventional and Guerrilla Warfare Since 1945. 1985, p. 154.
  17. ^ Government and politics in Africa, 1993, p. 180.
  18. ^ "THE BORDER WAR". 17 Mayıs 2013 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 1 Şubat 2015. 
  19. ^ Regional Orders: Building Security in a New World, 1997, p. 306.
  20. ^ "Portugal Angola". 24 Eylül 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 1 Şubat 2015.