Zobacz też: Zamek we Wrocławiu.

Zamek cesarski we Wrocławiu

Jedna z niewielu niezburzonych pozostałości po zamku cesarskim, obecnie zakrystia kościoła uniwersyteckiego
Państwo	Polska
Miejscowość	Wrocław
Typ budynku	zamek
Położenie na mapie Wrocławia Zamek cesarski we Wrocławiu
Położenie na mapie Polski Zamek cesarski we Wrocławiu
Położenie na mapie województwa dolnośląskiego Zamek cesarski we Wrocławiu
51°06′49,90″N 17°02′02,40″E/51,113860 17,034000
Multimedia w Wikimedia Commons

Zamek cesarski we Wrocławiu, in. zamek książąt śląskich − niezachowany zamek we Wrocławiu, położony w miejscu obecnego gmachu głównego Uniwersytetu Wrocławskiego.

Pierwsze zabudowania w miejscu późniejszego zamku powstały za czasów Hen­ry­ka I Bro­da­te­go, któ­ry wzniósł dwór, praw­do­po­dob­nie drew­nia­ny. Po śmier­ci Hen­ry­ka II Po­boż­ne­go dwór ten użytkowała do śmierci księżna An­na. Do tego czasu w obrębie dworu powstała ceglana wieża o kształcie cylindrycznym. Z czasem dwór przekształcił się w zamek złożony z pałacu, skrzydła gospodarczego i tejże wieży, które tworzyły trójkątny dziedziniec, a cały zespół przylegał do Odry. W późniejszych latach to zamek lewobrzeżny był siedzibą książąt wrocławskich^[1].

Po wymarciu Piastów wrocławskich rozbudowę zamku kontynuował w la­tach 1346-1378 ce­sa­rz Ka­ro­l IV Luk­sem­bur­ski, któ­ry wie­lo­krot­nie od­wie­dzał mias­to. Za je­go panowania wznie­sio­no m.in. kolejną i uk­ształ­to­wa­no zes­pół w for­mie pię­cio­skrzyd­ło­we­j z trze­ma dzie­dziń­ca­mi o nie­re­gu­lar­nych kształ­tach. Ko­lej­ne prze­bu­do­wy miały miejsce w la­ta­ch 1469, 1554, 1563, 1572-1575 i 1611, ale ich najważniejszym efektem była bu­do­wa re­ne­san­so­wych kruż­gan­ków o­ta­cza­ją­cych dwa dzie­dziń­ce^[1].

Po­cząw­szy od po­ło­wy XVI wie­ku znaczenie Wrocławia spadało, a w 1659 r. ce­sarz Le­o­pold I prze­ka­zał te­re­ny zam­ko­we je­zu­i­tom, któ­rzy roz­po­czę­li roz­biór­kę i przys­tą­pi­li do wzno­sze­nia w jej miej­scu budowli na po­trze­by ko­le­gium. Ja­ko pierw­sze ro­ze­bra­no skrzyd­ło po­łud­nio­we, gdzie powstał ko­ściół I­mie­nia Je­zus, a skrzyd­ło za­chod­nie i staj­nie wyburzono w la­tach 1728-1731 pod bu­do­wę gmachu głównego aka­de­mii. W miejscu bramy zamkowej powstało łukowate przejście w gmachu akademii. Głów­ne skrzydło pa­ła­cu zaadaptowano na cele mieszkalne i przetr­wało do cza­su bu­do­wy kon­wik­tu św. Jó­ze­fa w la­tach 1734-1755. Skrzyd­ło pół­noc­ne ro­ze­bra­ne zaś dopiero w la­tach 1851-1858^[1].

Je­dy­ny­mi oca­la­ły­m elementem zamku jest pięt­ro­wy frag­ment skrzyd­ła wschod­nie­go słu­żą­cy ja­ko za­kry­stia ko­ścio­ła I­mie­nia Je­zus^[1].

• Nieistniejące zamki wrocławskie
• Zamek na uniwersytecie
• Zamek Książąt Śląskich na planach i zdjęciach