Źródła wskazują, że wieś powstała na początku XVII wieku, za rządów starosty nowotarskiego Stanisława Witowskiego (ok. 1616-1624)[3]. Wcześniej, bo już w 1606[4] roku, istniał tam przysiółek. Witowski, posiadając przywilej lokacyjny, zakładał nowe osady na Podhalu, dążąc do zwiększenia dochodów starostwa. Początkowo Witów miał nosić nazwę Zygmuntowo[5] i istniały plany, aby nadać mu prawa miejskie. Ostatecznie jednak wieś przyjęła nazwę od nazwiska starosty.
Najwyższym punktem miejscowości jest Starorobociański Wierch (2176 m) – najwyższy szczyt polskich Tatr Zachodnich. W podhalańskiej części Witowa najwyżej wznosi się Magura Witowska (1231 m), która jest jednocześnie najwyższym szczytem polskiego Podtatrza. Tereny zamieszkane znajdują się na wysokości wahającej się od ok. 900 m n.p.m. w rejonie wylotu dolin tatrzańskich do ok. 800 m n.p.m. przy granicy z Chochołowem.
Zwarta zabudowa mieszkalna ciągnie się wzdłuż drogi wojewódzkiej nr 958 na długości ok. 5 km, począwszy od granicy z Chochołowem. Poza tym obszarem większymi skupiskami mieszkańców są osady Kojsówka, Płazówka i Roztoki oraz tereny położone w okolicach wylotu dolin tatrzańskich.
W Witowie od 1999 prowadzi działalność oddział Związku Podhalan. W marcu 2000 uchwałą Zarządu Głównego został on oficjalnie przyjęty do grona tej organizacji. 12 listopada 2000 odbyła się uroczystość poświęcenia sztandaru. Oddział wspiera organizacyjnie i współdziała m.in.: z Kołem Związku Podhalan nr 27 – Witów w Chicago, Ochotniczą Strażą Pożarną w Witowie, Wspólnotą Leśną Uprawnionych Ośmiu Wsi w Witowie, Zespołem Szkół w Witowie, parafią MB Szkaplerznej w Witowie, a także z władzami samorządowymi.
Zespoły regionalne
„Witowianie”
Zespół regionalny „Witowianie” powstał w Witowie w latach trzydziestych XX wieku. Działalność przerwana wybuchem II wojny światowej została wznowiona w 1949. W 1956 z powodu ciągłych trudności materialnych nastąpił rozpad zespołu. W 1975 Aniela i Karol Michniakowie założyli na nowo zespół regionalny „Witowianie”, który prowadził działalność do 1994. Przez kilkanaście lat działalności „Witowianie” zebrali wiele nagród i wyróżnień. Świadczy o tym też duża liczba występów w kraju i zagranicą. Do zespołu oprócz mieszkańców Witowa należała także spora grupa młodzieży z Koniówki, Cichego, Dzianisza, Ratułowa, Podczerwonego, Chochołowa, Miętustwa. W 2003 pod patronatem Oddziału Związku Podhalan w Witowie zespół reaktywowano. Jednak z powodu małej liczby członków po kilku latach jego działalność ponownie została zakończona.
„Mali Witowianie”
W 1995 przy Szkole Podstawowej w Witowie powstał dziecięcy zespół góralski „Mali Witowianie”. W swoim dorobku ma udział w wielu imprezach w kraju i na Słowacji. „Mali Witowianie” biorą czynny udział w uroczystościach szkolnych, kościelnych i regionalnych. Zespół działa obecnie przy Zespole Szkół Podstawowej i Gimnazjum im. ks. Leona Musielaka w Witowie.
Imprezy cykliczne
W ramach „Tatrzańskich Wici”, czyli cyklu imprez kulturalnych organizowanych na terenie powiatu tatrzańskiego w sezonie wakacyjnym w Witowie odbywają się: „Witowiańsko Watra” i „Święto Lasu”.
„Witowiańsko Watra”
Jest to organizowana od 2001 cykliczna impreza kulturalna mająca na celu propagowanie folkloru góralskiego i uatrakcyjnienia pobytu goszczących w Witowie turystów. Tradycyjnie odbywa się w ostatnią niedzielę lipca. Właściwą imprezę poprzedzają uroczystości odpustowe w kaplicy św. Anny na Płazówce, którym towarzyszy oprawa góralska. Głównym punktem każdej imprezy jest rozpalenie watry, czyli ogniska. W trakcie imprezy można oglądać występy zespołów regionalnych zarówno z Polski jak i Słowacji, próbować miejscowych potraw oraz brać udział w różnych konkursach.
Gminny Ośrodek Kultury Regionalnej w Kościelisku – filia w Witowie
W Witowie działa filia Gminnego Ośrodka Kultury Regionalnej (GOKR-u) w Kościelisku. Jej siedziba mieści się w byłej strażnicy Straży Granicznej. Zadaniem tej instytucji jest krzewienie i podtrzymywanie tradycji góralskich, a także pomoc w organizacji imprez kulturalnych na terenie gminy.
Witów ma rozwinięta bazę turystyczną umożliwiającą uprawianie sportów zimowych gł. narciarstwa zjazdowego. Na terenie miejscowości znajduje się Stacja Narciarska Witów-Ski oraz kilka mniejszych wyciągów orczykowych. Swoją szkołę narciarstwa i snowboardu prowadzi tutaj wybitna polska snowboardzistka Jagna Marczułajtis.
↑Rozporządzenie Ministra Administracji i Cyfryzacji z dnia 13 grudnia 2012 r. w sprawie wykazu urzędowych nazw miejscowości i ich części (Dz.U. z 2013 r. poz. 200)
↑Marek Jabłonowski, Bogusław Polak: Polskie formacje graniczne 1918−1839. Dokumenty organizacyjne, wybór źródeł. T. II. Koszalin: Wydawnictwo Uczelniane Politechniki Koszalińskiej, 1999, s. 28. ISBN 83-87424-77-3.
Bibliografia
Józef Rafacz: Dzieje i ustrój Podhala nowotarskiego za czasów dawnej Rzeczypospolitej Polskiej. Warszawa: Wydawnictwo Kasy im. Mianowskiego, 1935. (pol.).
Mieczysław Adamczyk, Zakopane - wieś, [w:] Zakopane czterysta lat dziejów, pod red. R. Dutkowej, t. 1, Kraków 1991, s. 95-169.
Linki zewnętrzne
Witów. witow.kgb.pl. [zarchiwizowane z tego adresu (2007-01-01)].
.jpg)
