PROFILPELAJAR.COM

Tarczenice
	Branchiura
	Thorell, 1864
	; Argulus sp. na cierniku
	; Argulus coregoni, widok od spodu
	Systematyka
Domena	eukarionty
Królestwo	zwierzęta
Typ	stawonogi
Podtyp	skorupiaki
Gromada	tarczenice
Rząd	Arguloida; Yamaguti, 1963
Nadrodzina	Arguloidea; Yamaguti, 1963
Rodzina	Argulidae; Leach, 1819
	Systematyka w Wikispecies
	Multimedia w Wikimedia Commons

Tarczenice^[1]^[2], splewki^[2] (Branchiura) – gromada^[3]^[2]^[1] lub podgromada^[4]^[5]^[6] skorupiaków, obejmująca wyłącznie skórne pasożyty kręgowców wodnych: ryb słodkowodnych i morskich, kijanek i aksolotli^[1].

Charakteryzują się grzbietowo-brzusznym spłaszczeniem ciała. Segmentacja ciała zatarta w wyniku zrośnięcia się ze sobą poszczególnych członów. Głowa zrośnięta z tułowiem w głowotułów. Ciało pokryte jest dużym tarczowatym karapaksem. Tarcza ta pokrywa nie tylko segmenty głowowe, ale również tułowiowe. Do tyłu poza pancerz wystają dwa płaty odwłoka. Tarczenice mają dwie pary anten. Szczęki I pary są przekształcone w przyssawki tylko u splewek. Żuwaczki są w rurce gębowej. Na tułowiu są 4 pary dwugałęzistych odnóży pływnych. Po bokach pancerza wydłużone pola oddechowe. Oczy złożone z 30–70 omatidów. W rozwoju występują postacie larwalne nauplius i kopepodit.

Systematyka

Martin i Davies w 2001 oraz Ahyong i inni w 2011 zaliczyli tarczenice do Maxillopoda w randze podgromady^[4]^[5]. Wielu autorów polskich traktuje je jako niezależną gromadę^[1]^[2]^[3]. Analiza filogenetyczna Oakleya i innych z 2013 wskazuje na polifiletyzm Maxillopoda. Według niej tarczenice wraz z wąsoraczkami, małżoraczkamii wrzęchami tworzą klad Oligostraca. W obrębie niego tarczenice wraz z wąsoraczkami i wrzęchami mogą tworzyć grupę Ichthyostraca, choć ta uzyskała już słabsze wsparcie we wspomnianej analizie^[7]. W bazie WoRMS (2016) tarczenice mają rangę podgromady w gromadzie Ichthyostraca i nadgromadzie Oligostraca^[6].

Niezależnie od przyjętego systemu do tarczenic zalicza się tylko monotypowy rząd Arguloida i monotypową rodzinę Argulidae^[4]^[6], która obejmuje około 175 gatunków^[1], sklasyfikowanych w 4 rodzajach^[6]:

Przypisy

↑ ^a ^b ^c ^d ^e Gromada: tarczenice — Branchiura. W: Zoologia: Stawonogi. Szczękoczułkopodobne, skorupiaki. T. 2, cz. 1.. Czesław Błaszak (red. nauk.). Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN, 2011. ISBN 978-83-01-16568-0.
↑ ^a ^b ^c ^d Czesław Jura: Bezkręgowce : podstawy morfologii funkcjonalnej, systematyki i filogenezy. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN, 2005, s. 444.
↑ ^a ^b Karol Komosińsk: Podtyp: skorupiaki (skrzelodyszne) Crustacea (Branchiata). W: Alicja Boroń, Jolanta Szlachciak: Różnorodność i taksonomia zwierząt Tom 1. Charakterystyka i systematyka zwierząt. Uniwersytet Warmińsko-Mazurski w Olsztynie, 2013.
↑ ^a ^b ^c Shane T.S.T. Ahyong Shane T.S.T. i inni, Subphylum Crustacea Brünnich, 1772, [w:] Z.-Q.Z.Q. Zhang (red.), Animal biodiversity: An outline of higher-level classification and survey of taxonomic richness, „Zootaxa”, 3148, grudzień 2011, s. 165–191 .
↑ ^a ^b Joel W. Martin, George E. Davis: An Updated Classification of the Recent Crustacea. Natural History Museum of Los Angeles County, 2001. [dostęp 2016-04-03].
↑ ^a ^b ^c ^d Mystacocarida. [w:] World Register of Marine Species [on-line]. [dostęp 2016-04-03].
↑ Todd H. Oakley, Joanna M. Wolfe, Annie R. Lindgren, Alexander K. Zaharoff. Phylotranscriptomics to Bring the Understudied into the Fold: Monophyletic Ostracoda, Fossil Placement, and Pancrustacean Phylogeny. „Mol. Biol. Evol.”. 30 (1), s. 215-233, 2013. DOI: 10.1093/molbev/mss216.

Bibliografia

Grzimek B., Grzimek's Animal Life Encyclopedia, Second Edition Volume 2: Protostomes, Michael Hutchins, Sean F. Craig, Dennis A. Thoney, and Neil Schlager. Farmington Hills, Ml: Gale Group, 2003, str 289-293
Prost M., Choroby ryb, Państwowe Wydawnictwo Rolnicze i Leśne, Warszawa, 1989, str. 302
Stefański W., Parazytologia weterynaryjna tom II, Państwowe Wydawnictwo Rolnicze i Leśne, Warszawa, 1970, str. 20-23

[Blaszak-1] Gromada: tarczenice — Branchiura. W: Zoologia: Stawonogi. Szczękoczułkopodobne, skorupiaki. T. 2, cz. 1.. Czesław Błaszak (red. nauk.). Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN, 2011. ISBN 978-83-01-16568-0.

[Jura-2] Czesław Jura: Bezkręgowce : podstawy morfologii funkcjonalnej, systematyki i filogenezy. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN, 2005, s. 444.

[Boron-3] Karol Komosińsk: Podtyp: skorupiaki (skrzelodyszne) Crustacea (Branchiata). W: Alicja Boroń, Jolanta Szlachciak: Różnorodność i taksonomia zwierząt Tom 1. Charakterystyka i systematyka zwierząt. Uniwersytet Warmińsko-Mazurski w Olsztynie, 2013.

[tax-4] Shane T.S.T. Ahyong Shane T.S.T. i inni, Subphylum Crustacea Brünnich, 1772, [w:] Z.-Q.Z.Q. Zhang (red.), Animal biodiversity: An outline of higher-level classification and survey of taxonomic richness, „Zootaxa”, 3148, grudzień 2011, s. 165–191 .

[Martin-5] Joel W. Martin, George E. Davis: An Updated Classification of the Recent Crustacea. Natural History Museum of Los Angeles County, 2001. [dostęp 2016-04-03].

[worms-6] Mystacocarida. [w:] World Register of Marine Species [on-line]. [dostęp 2016-04-03].

[Oakley-7] Todd H. Oakley, Joanna M. Wolfe, Annie R. Lindgren, Alexander K. Zaharoff. Phylotranscriptomics to Bring the Understudied into the Fold: Monophyletic Ostracoda, Fossil Placement, and Pancrustacean Phylogeny. „Mol. Biol. Evol.”. 30 (1), s. 215-233, 2013. DOI: 10.1093/molbev/mss216.

[1]

[2]

[3]

[4]

[5]

[6]

[7]