Zwierzęta

Zwierzęta
Animalia[1]
Linnaeus, 1758
Okres istnienia: ton–dziś
1000/0
1000/0
Ilustracja
Przedstawiciele królestwa zwierząt
Systematyka
Domena

eukarionty

Królestwo

zwierzęta

Systematyka w Wikispecies
Multimedia w Wikimedia Commons
Hasło w Wikisłowniku

Zwierzęta (Animalia) – królestwo obejmujące wielokomórkowe organizmy cudzożywne o komórkach eukariotycznych, bez ściany komórkowej, w większości zdolne do aktywnego poruszania się. Są najbardziej zróżnicowanym gatunkowo królestwem organizmów. Tradycyjnie dzielone są sztuczne grupy bezkręgowców i kręgowców, wśród których wyróżnia się: ryby, płazy, gady, ptaki i ssaki, włącznie z człowiekiem.

Najstarsze znaleziska kopalne zwierząt – morskie zwierzęta o miękkich ciałach – pochodzą z końca prekambru, neoproterozoiku (Otavia antiqua – 760 mln lat temu[2], fauna ediakarańska – 630 do 542 mln lat temu), natomiast skamieniałości strunowców (w tym pierwszych kręgowców[3]) – z kambru i ordowiku. W kambrze, około 500 mln lat temu, występowali już przedstawiciele wszystkich znanych obecnie typów bezkręgowców.

Terminologia

W nomenklaturze zoologicznej zwierzęta (łac. animal, animalis[4]; gr. ζώον, zōon[5]) klasyfikowane są jako takson w randze królestwa (regnum). Takson ten obejmuje wszystkie gatunki zwierząt, w tym również człowieka (Homo sapiens). Poza terminologią fachową wyraz „zwierzę” określa każde żywe stworzenie z wyjątkiem człowieka[6].

Nauka o zwierzętach to zoologia, ich klasyfikacją zajmuje się systematyka biologiczna, a chorobami zwierząt – medycyna weterynaryjna. Wszystkie gatunki zwierząt występujące na danym obszarze to fauna (np. fauna Polski).

Charakterystyka

Za cechy odróżniające zwierzęta od innych organizmów przyjmuje się sposób odżywiania, brak ściany komórkowej, gromadzenie glikogenu oraz obecność (u wyżej uorganizowanych zwierząt) układu mięśniowego i nerwowego[7].

Sposób odżywiania

Zwierzęta nie potrafią samodzielnie wytwarzać substancji odżywczych. Wszystkie są cudzożywne, tzn. żywią się innymi organizmami, ich szczątkami lub odchodami. W ten sposób żywią się również grzyby. Zwierzęta wyspecjalizowały się w wielu różnych metodach zdobywania i konsumowania pokarmu.

Komórki zwierzęce

Ciała zwierząt zbudowane są zawsze z komórek eukariotycznych. Taką cechę mają też komórki roślinne. W odróżnieniu od nich komórki zwierzęce nie mają chloroplastów i ścian komórkowych. Są otoczone cienką błoną komórkową. Wytwarzają kolagen. Brakiem ściany komórkowej charakteryzują się, oprócz zwierząt, niektóre grzyby.

Funkcjonalnie zróżnicowane komórki zwierząt zorganizowane są w zespoły zwane tkankami (z wyjątkiem gąbek), a tkanki w narządy, tworzące z kolei wyspecjalizowane układy narządów, pełniące w organizmie zwierzęcia określone funkcje życiowe (np. układ krwionośny, oddechowy, wydalniczy). Wszystkie zwierzęta odbierają bodźce zewnętrzne za pomocą receptorów i reagują na nie odruchami.

Glikogen

Gromadzenie glikogenu, jako materiału zapasowego jest charakterystyczne dla zwierząt i wielu grzybów.

Układ mięśniowy i nerwowy

Zwierzęta, choć nie wszystkie ich typy, są jedynymi organizmami, u których występują układy mięśniowy i nerwowy. Konieczność poszukiwania pokarmu doprowadziła u zwierząt do wykształcenia zdolności do aktywnego ruchu. Zdecydowana większość z nich wykształciła wyspecjalizowane tkanki mięśniowe tworzące układ mięśniowy współpracujący z narządami ruchu. Niektóre (gąbki i polipy parzydełkowców) prowadzą wprawdzie osiadły tryb życia, ale komórki gąbek są zdolne do ograniczonego ruchu, u większości z nich występuje swobodnie pływające stadium larwalne, a parzydełkowce są osiadłe jedynie w stadium polipa.

Aktywne poruszanie się wykształciło u zwierząt narządy zmysłów współpracujące z układem nerwowym.

Rozmnażanie

Niemal wszystkie zwierzęta rozmnażają się płciowo, przynajmniej w pewnym stadium swego cyklu życiowego. Niektóre potrafią rozmnażać się bezpłciowo.

Filogeneza

Pochodzenie zwierząt nie zostało dotychczas wyjaśnione, głównie z powodu braku szczątków kopalnych pierwotnych tkankowców. Naukowcy rozważają kilka hipotez wywodzących pochodzenie zwierząt od pierwotniaków, m.in. hipotezy cellularyzacji i integracji. Przyjmuje się, że przodkami zwierząt byli magazynujący glikogen i zaopatrzeni w wić przedstawiciele królestwa Protista. Razem z grzybami i niektórymi pierwotniakami łączone są w supergrupę Opisthokonta[8]. Tak jak u przodków roślin, u zwierząt w procesie komplikowania budowy pojawił się okres występowania kolonijnego. Poszczególne organizmy kolonii rozpoczęły różnicować swoje funkcje, co doprowadziło do powstania tkanek.

Odkrycia dokonane w latach 2009–2012 w rejonie Półwyspu Arabskiego oraz południowych Chin sugerują, że najstarsze zwierzęta pojawiły się ok. 600 mln lat temu (Chiny – 570 mln, Oman – 635 mln), należały do typu gąbek i wywodziły się z organizmów jednokomórkowych podobnych do ameby[9][10]. Wiek najstarszych zwierząt jest jednak prawdopodobnie zaniżony – w 2012 roku w Urugwaju zostały znalezione ślady pozostawione przez wędrujące zwierzęta dwubocznie symetryczne, pochodzące sprzed 585 mln lat[11].

Klasyfikacja zwierząt

W systematyce organizmów zwierzęta klasyfikowane są w randze królestwa Animalia. Jednostka ta obejmuje ponad 1,3 mln[7][12] współczesnych gatunków. Ich liczba, różnorodność, doskonalenie metod badawczych i wyniki prowadzonych badań przyczyniają się do ciągłych modyfikacji (rewizji) systemów klasyfikacji biologicznej.

Jeszcze pod koniec XX wieku do królestwa zwierząt zaliczano eukariotyczne, heterotroficzne organizmy jednokomórkowe określane nazwą pierwotniaki (Protozoa). Obecnie są one klasyfikowane poza królestwem zwierząt – w zależności od ujęcia, w taksonie Protozoa lub Protista.

Uproszczony schemat klasyfikacji zwierząt. Nie obejmuje wszystkich typów

Królestwo Animalia dzielone jest na dwa podkrólestwa. Pierwsze z nich obejmuje zwierzęta, które nie mają właściwych tkanek, organów (narządów), układu mięśniowego i nerwowego, czyli cech typowych dla tkankowców. We współczesnych klasyfikacjach określane jest naukową nazwą Parazoa, a w języku polskim nazwami zwyczajowymi beztkankowce, przedtkankowce, nietkankowce lub nibytkankowce. Należy do nich jeden typ – gąbki.

 Osobny artykuł: nibytkankowce.

Drugie podkrólestwo obejmuje zwierzęta tkankowe grupowane w 35–40 typach. Liczba wyróżnianych typów jest zależna od autora (lub autorów) danej klasyfikacji. Naukowa nazwa tego podkrólestwa to Eumetazoa lub Epitheliozoa. Polskie nazwy zwyczajowe to tkankowce właściwe lub wielokomórkowce właściwe.

Jeden gatunek (Trichoplax adhaerens) ma niejasną pozycję taksonomiczną. Zaliczono go do typu płaskowców (Placozoa), ale nie ma pewności, czy zaliczyć go do zwierząt tkankowych. Klasyfikacje, w których przyjęto takie założenie, wymieniają Epitheliozoa jako podkrólestwo zwierząt obejmujące dwie grupy: Placozoa i Eumetazoa.

Typy zwierząt

W 2019 roku królestwo zwierząt (Animalia) obejmowało następujące typy[13]:

  1. brzuchorzęski (Gastrotricha)
  2. drobnoszczękie (Micrognathozoa)
  3. gąbki (Porifera)
  4. kielichowate (Entoprocta)
  5. kolcogłowy (Acanthocephala)
  6. kryzelnice (Phoronida)
  7. lejkogębce (Cycliophora)
  8. mięczaki (Mollusca)
  9. mszywioły (Bryozoa)
  10. myksosporidiowce (Myxozoa)
  11. nicienie (Nematoda)
  12. niesporczaki (Tardigrada)
  13. nitnikowce (Nematomorpha)
  14. parzydełkowce (Cnidaria)
  15. pazurnice (Onychophora)
  16. pierścienice (Annelida)
  17. płaskowce (Placozoa)
  18. płazińce (Platyhelminthes)
  19. półstrunowce (Hemichordata)
  20. prostopływce (Orthonectida)
  21. ramienionogi (Brachiopoda)
  22. rombowce (Dicyemida)
  23. scalidophora (Cephalorhyncha)
  24. sikwiaki (Sipuncula)
  25. stawonogi (Arthropoda)
  26. strunowce (Chordata)
  27. szczecioszczękie (Chaetognatha)
  28. szczękogębe (Gnathostomulida)
  29. szkarłupnie (Echinodermata)
  30. wrotki (Rotifera)
  31. wstężnice (Nemertea)
  32. Xenacoelomorpha
  33. żebropławy (Ctenophora).

Zobacz też

Informacje w projektach siostrzanych
 Cytaty w Wikicytatach
 Definicje słownikowe w Wikisłowniku

Przypisy

  1. ↑ Animalia, [w:] Integrated Taxonomic Information System (ang.).
  2. ↑ C.K. ‘Bob’ Brain i inni, The first animals: ca. 760-million-year-old sponge-like fossils from Namibia [online], 18 stycznia 2012.
  3. ↑ Fossil Record of the Vertebrates [online], ucmp.berkeley.edu [dostęp 2021-02-09].
  4. ↑ R.W. Brown: Composition of scientific words; a manual of methods and a lexicon of materials for the practice of logotechnics. Washington: Published by the author, 1954, s. 90–91. (ang.).
  5. ↑ Edmund C. Jaeger, Source-book of biological names and terms, wyd. 1, Springfield: Charles C. Thomas, 1944, s. 256, OCLC 637083062 (ang.).
  6. ↑ zwierzę, [w:] Słownik języka polskiego [online], PWN [dostęp 2020-02-14].
  7. ↑ a b Zoologia. Bezkręgowce. T. 1. Red. nauk. Czesław Błaszak. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN, 2009. ISBN 978-83-01-16108-8.
  8. ↑ Simpson, Alastair G.B.; Roger, Andrew J. The real ‘kingdoms’ of eukaryotes. „Current Biology”. 14 (17), s. R693-R696, 2004. DOI: 10.1016/j.cub.2004.08.038. (ang.). 
  9. ↑ Pierwsze zwierzęta na świecie. focus.pl, 2009-03-06. [dostęp 2012-06-17]. (pol.).
  10. ↑ Dowód pochodzenia jednokomórkowych przodków odkryty. CORDIS Wspólnotowy Serwis Informacyjny Badań i Rozwoju, 2012-02-14. [dostęp 2012-06-17]. (pol.).
  11. ↑ Date of Earliest Animal Life Reset by 30 Million Years. ScienceDaily, 2012-07-28. [dostęp 2012-08-19]. (ang.).
  12. ↑ W 1995 roku eksperci powołani przez ONZ ustalili, że opisano ok. 1,75 mln gatunków organizmów współcześnie żyjących. Zwierzęta stanowią większą grupę organizmów niż pozostałe królestwa razem wzięte.
  13. ↑ Catalogue of Life (dostęp: 2019-08-30).

Bibliografia

Read other articles:

Reika Saiki

Reika SaikiSaiki pada Juni 2016Nama lahirReika Saiki (才木玲佳code: ja is deprecated , Saiki Reika)Lahir19 Mei 1992 (umur 31)[1]Saitama, Jepang[1]Alma materUniversitas KeioKarier gulat profesionalNama ringReika SaikiTinggi150 cm (4 ft 11 in)[1]Dilatih olehAkira NogamiKaz HayashiDebut30 Maret 2016 Reika Saiki (才木玲佳code: ja is deprecated , Saiki Reika, lahir 19 Mei 1992) adalah seorang pegulat profesional, binaragawati, penyanyi dan idola ...

 

Ayn Rand

Ayn RandLahirAlisa Zinov'yevna Rosenbaum(1905-02-02)2 Februari 1905St. Petersburg, Kekaisaran RusiaMeninggal6 Maret 1982(1982-03-06) (umur 77)Manhattan, New York, U.S.MakamKensico CemeteryValhalla, New York, U.S.Nama penaAyn RandPekerjaanPenulisBahasaInggrisKewarganegaraan1905–1922 Russia 1922–1931 Soviet Union 1931–1982 United StatesAlmamaterPetrograd State University (diploma in history, 1924)Periode1934–1982TemaFilsafatKarya terkenalThe Fountainhead At...

 

Thomas Aquino Manyo Maeda

Japanese prelate of the Catholic Church (born 1949) His EminenceThomas Aquino Manyo MaedaCardinal, Archbishop of Osaka-TakamatsuIn March, 2015.Native name前田万葉ChurchRoman Catholic ChurchArchdioceseOsaka-TakamatsuSeeOsaka-TakamatsuAppointed15 August 2023PredecessorOffice establishedOther post(s)Vice-President of the Japanese Episcopal Conference (2016-)Cardinal-Priest of Santa Pudenziana (2018-)OrdersOrdination19 March 1975Consecration23 September 2011by Joseph Atsumi MisueCreated ...

National Register of Historic Places listings in Richland Parish, Louisiana

Location of Richland Parish in Louisiana This is a list of the National Register of Historic Places listings in Richland Parish, Louisiana. This is intended to be a complete list of the properties on the National Register of Historic Places in Richland Parish, Louisiana, United States. The locations of National Register properties for which the latitude and longitude coordinates are included below, may be seen in a map.[1] There are 9 properties listed on the National Register in the...

 

Westerleigh, Staten Island

Area of Staten Island, New York City, US This article needs additional citations for verification. Please help improve this article by adding citations to reliable sources. Unsourced material may be challenged and removed.Find sources: Westerleigh, Staten Island – news · newspapers · books · scholar · JSTOR (December 2008) (Learn how and when to remove this template message) Westerleigh is a residential neighborhood in the north-western part of Staten ...

 

Murung Pudak, Tabalong

Murung PudakKecamatanKantor kecamatan Murung PudakPeta lokasi Kecamatan Murung PudakNegara IndonesiaProvinsiKalimantan SelatanKabupatenTabalongPemerintahan • CamatDrs. Asli Yakim, M.SiPopulasi • Total44,932 jiwa (2.010) jiwaKode Kemendagri63.09.06 Kode BPS6309070 Luas118,72 km²Desa/kelurahan4/6 Masjid Desa Sulingan di Kecamatan Murung Pudak, Tabalong. Murung Pudak adalah sebuah kecamatan di Kabupaten Tabalong, provinsi Kalimantan Selatan, Indonesia. Batas Wilayah...

Человек прямоходящий

† Человек прямоходящий Научная классификация Домен:ЭукариотыЦарство:ЖивотныеПодцарство:ЭуметазоиБез ранга:Двусторонне-симметричныеБез ранга:ВторичноротыеТип:ХордовыеПодтип:ПозвоночныеИнфратип:ЧелюстноротыеНадкласс:ЧетвероногиеКлада:АмниотыКлада:Синапсиды�...

 

Housekeeping

Management of duties and chores involved in the running of a household For other uses, see Housekeeping (disambiguation). See also: Homemaking This article has multiple issues. Please help improve it or discuss these issues on the talk page. (Learn how and when to remove these template messages) The examples and perspective in this article may not represent a worldwide view of the subject. You may improve this article, discuss the issue on the talk page, or create a new article, as appropriat...

 

Nadav Tamir

Israeli diplomat Nadav TamirDirector of international affairs, Peres Center for Peace, and Peres & AssociatesIncumbentAssumed office July 2014 Personal detailsBornAugust 27, 1961Manara, IsraelAlma materHebrew University of Jerusalem Nadav Tamir (Hebrew: נדב תמיר; born August 27, 1961) is a former Israeli diplomat. He is currently J Street Israel's new Executive Director[1] and a senior advisor for governmental and international affairs in the Peres Center for Peace.[...

大字 (数字)

この項目には、一部のコンピュータや閲覧ソフトで表示できない文字が含まれています（詳細）。 数字の大字（だいじ）は、漢数字の一種。通常用いる単純な字形の漢数字（小字）の代わりに同じ音の別の漢字を用いるものである。 概要 壱万円日本銀行券（「壱」が大字） 弐千円日本銀行券（「弐」が大字） 漢数字には「一」「二」「三」と続く小字と、「壱」「�...

 

新罕布什尔州

坐标：43°11′38″N 71°34′21″W / 43.1938516°N 71.5723953°W / 43.1938516; -71.5723953 此條目需要补充更多来源。 (2017年5月21日)请协助補充多方面可靠来源以改善这篇条目，无法查证的内容可能會因為异议提出而被移除。致使用者：请搜索一下条目的标题（来源搜索：新罕布什尔州 — 网页、新闻、书籍、学术、图像），以检查网络上是否存在该主题的更多可靠来源...

 

Xylène

Le xylène, ou diméthylbenzène, est un groupe d'hydrocarbures aromatiques dérivés méthylés du benzène. Il est représenté par trois isomères structuraux : 1,2-diméthylbenzène, 1,3-diméthylbenzène et 1,4-diméthylbenzène (appelés respectivement ortho-diméthylbenzène, méta-diméthylbenzène et para-diméthylbenzène). Le xylène technique est un mélange des trois isomères, de composition voisine de méta- (60 %), ortho- (10-25 %) et para- (10-25 %). Struc...

Francesco Messina

Disambiguazione – Se stai cercando altri significati, vedi Francesco Messina (disambigua). Francesco Messina Francesco Messina (Linguaglossa, 15 dicembre 1900[1] – Milano, 13 settembre 1995[1]) è stato uno scultore italiano. Indice 1 Biografia 2 I monumentali cavalli di bronzo 3 Opere principali 4 Opere poetiche 5 Premi e riconoscimenti 6 Onorificenze 7 Note 8 Bibliografia 9 Voci correlate 10 Altri progetti 11 Collegamenti esterni Biografia Francesco Messina nasce a Ling...

 

乌克兰总理

 烏克蘭總理Прем'єр-міністр України烏克蘭國徽現任杰尼斯·什米加尔自2020年3月4日任命者烏克蘭總統任期總統任命首任維托爾德·福金设立1991年11月后继职位無网站www.kmu.gov.ua/control/en/（英文） 乌克兰 乌克兰政府与政治系列条目 宪法 政府 总统 弗拉基米尔·泽连斯基 總統辦公室 国家安全与国防事务委员会 总统代表（英语：Representatives of the President of Ukraine） 总...

 

哥伦布 (密西西比州)

密西西比州 哥伦布城市綽號：Possum Town哥伦布位于密西西比州的位置坐标：33°30′06″N 88°24′54″W / 33.501666666667°N 88.415°W / 33.501666666667; -88.415国家 美國州密西西比州县朗兹县始建于1821年政府 • 市长罗伯特·史密斯 (民主党)面积 • 总计22.3 平方英里（57.8 平方公里） • 陸地21.4 平方英里（55.5 平方公里） • ...

بطولة تونس للكرة الطائرة للرجال 2000-2001

بطولة تونس للكرة الطائرة للرجال الموسم 2001-2000 البلد تونس  المنظم الجامعة التونسية للكرة الطائرة  النسخة 46 الفائز النجم الرياضي الساحلي بطولة تونس للكرة الطائرة للرجال 1999-2000 بطولة تونس للكرة الطائرة للرجال 2001-2002 تعديل مصدري - تعديل   بطولة تونس للكرة الطائرة للرجال 20...

 

中華民國國軍中的中共間諜列表

 本表是動態列表，或許永遠不會完結。歡迎您參考可靠來源來查漏補缺。 潛伏於中華民國國軍中的中共間諜列表收錄根據公開資料來源，曾潛伏於中華民國國軍、被中國共產黨聲稱或承認，或者遭中華民國政府調查審判，為中華人民共和國和中國人民解放軍進行間諜行為的人物。以下列表以現今可查知時間為準，正確的間諜活動或洩漏機密時間可能早於或晚於以下所歸�...

 

Nokia X2 (2014)

Nokia X2Layar awal dari Nokia X2MerekNokiaPembuatMicrosoft MobileSeriKeluarga Nokia XJaringan 3G 2G Jaringan WCDMA: 900 MHz, 2100 MHz Kecepatan data maksimum WCDMA DL: HSDPA - 21.1 Mbps Kecepatan data maksimum WCDMA UL: HSUPA - 5.76 Mbps Jaringan GSM: 850 MHz, 900 MHz, 1800 MHz, 1900 MHz Kecepatan data maksimum GSM DL: EGPRS 296.0 kbps Kecepatan data maksimum GSM UL: GPRS 236.8 kbps Rilis pertama24 Juni 2014PendahuluNokia XTipeTelepon cerdasFaktor bentukBarDimensi Tinggi: 121.7 mm Lebar:...

Kenosha Mountains

Mountain in Colorado, United States Kenosha MountainsKenosha Mountains viewed from Platte Peak looking southeast.Highest pointPeakKnobby Crest(Peak X)[1]Elevation12,429 ft (3,788 m)ListingMountain ranges of ColoradoCoordinates39°22′5″N 105°36′18″W / 39.36806°N 105.60500°W / 39.36806; -105.60500GeographyKenosha Mountains CountryUnited StatesStateColoradoParent rangeFront Range The Kenosha Mountains or Kenosha Mountain[2] are a ...

 

العلاقات الإسواتينية الميانمارية

العلاقات الإسواتينية الميانمارية إسواتيني ميانمار   إسواتيني   ميانمار تعديل مصدري - تعديل   العلاقات الإسواتينية الميانمارية هي العلاقات الثنائية التي تجمع بين إسواتيني وميانمار.[1][2][3][4][5] مقارنة بين البلدين هذه مقارنة عامة ومرجعية للد�...