Trigonoceps: łac.trigonum „trójkąt”, od gr.τριγονονtrigōnon „trójkąt”, od τρεις treis, τριων triōn „trzy”; γωνια gōnia „kąt”; -ceps -głowy, od caput, capitis „głowa”[10].
occipitalis: późnołac. occipitalis „z tyłu głowy, potyliczny”, od łac. occipitium „potylica”, od ob „w kierunku, koniec”; caput, capitis „głowa”[12].
Morfologia
Sęp białogłowy w locie
Długość ciała wynosi 72–85 cm, masa ciała 3300–5300 g (średnia 4260 g), rozpiętość skrzydeł 207–230 cm[9]. Upierzenie głównie czarniawo-białe. Nogawice białe, pierś czarna[13].
Środowiskiem życia sępów białogłowych są suche zadrzewienia na niskich wysokościach n.p.m.; unikają półpustynnych skupisk ciernistych roślin. W Etiopii odnotowywane były do 4000 m n.p.m., w Kenii prawdopodobnie występują do 3000 m n.p.m. Zazwyczaj unikają ludzkich siedlisk. Zwykle latają na niższych wysokościach w porównaniu do innych sępów i często pierwsze pojawiają się przy padlinie. Okazjonalnie poluje[13][14], głównie na drobne zwierzęta, takie jak jaszczurki, węże czy owady[15]. Odbiera również zdobycz innym ptakom (kleptopasożytnictwo)[14].
Lęgi
Okres składania jaj zwykle przypada na porę suchą[9]. Do 61% par (dane z początku lat 90. XX wieku) nie przystępuje w danym roku do lęgów. Przeważnie gniazdo ulokowane jest na akacji lub baobabie[13]. Jest to platforma z gałęzi; znajduje je samiec, a samica spaja w całość. Gniazdo wyściełane jest suchą trawą[14]. W zniesieniu 1 jajo[13]. Wysiadują oba ptaki z pary; inkubacja twa 55–56 dni. Przez pierwsze 50–60 dni życia młode jest pod stałą opieką jednego z rodziców; po tym okresie jest już zostawiane samo w gnieździe. W wieku około 115 dni młode opuszcza gniazdo[14].
Status
IUCN od 2015 uznaje sępa białogłowego za gatunek krytycznie zagrożony (CR, Critically Endangered). Wcześniej, od 2007 uznawany był za narażonego (VU, Vulnerable), a przed 2007 za gatunek najmniejszej troski (LC, Least Concern). Liczebność światowej populacji szacuje się na 2500–9999 dorosłych osobników. Liczebność gatunku spada w bardzo drastycznym tempie (stan w 2016). Do zmniejszenia się liczebności przyczyniają się głównie: spadek liczebności średniej wielkości ssaków, w tym kopytnych, i przekształcanie środowiska życia tych sępów. Dodatkowo populacja uszczuplana jest przez przypadkowe zatrucia (w tym w pułapkach zastawianych na duże ssaki mięsożerne, jak lwy i hieny, oraz zatrucia karbofuranem, zwłaszcza we wschodniej Afryce) oraz wpadanie ptaków w pułapki zakładane na szakale na niewielkich farmach. W RPA części ciała sępów białogłowych wykorzystuje się w medycynie naturalnej, a w Zambii w czarostwie. Gniazdujące ptaki mogą porzucać swoje gniazda wskutek niepokojenia przez ludzi. W przyszłości zagrożenie może stanowić diklofenak stosowany w leczeniu bydła[13].
↑ abSystematyka i nazwy polskie za: P. Mielczarek & M. Kuziemko: Plemię: Gypini Blyth, 1851 (wersja: 2019-03-24). [w:] Kompletna lista ptaków świata [on-line]. Instytut Nauk o Środowisku Uniwersytetu Jagiellońskiego. [dostęp 2020-11-14].
↑ abcdeKemp, A.C., Kirwan, G.M., Christie, D.A. & Sharpe, C.J.: White-headed Vulture (Trigonoceps occipitalis). [w:] del Hoyo, J., Elliott, A., Sargatal, J., Christie, D.A. & de Juana, E. (eds.). Handbook of the Birds of the World Alive [on-line]. 2016. [zarchiwizowane z tego adresu (26 października 2016)].
